BIR PROJE NASıL HAZıRLANıR?

BIR

PROJE NASıL

HAZıRLANıR?

RAPORLAŞTıRMA

Proje raporu yazımı proje sürecinde çalışmanın hangi aşamalardan geçtiğinin diğer insanlar tarafından anlaşılması

adına çok önemlidir.

Özellikle proje ve beceri yarışmalarının ön

değerlendirmesi proje raporu üzerinden olacağı için proje

raporunun yazımı önem taşımaktadır.

ARAŞTıRMA RAPORU NEDIR?

Her hangi bir konu ya da olayla ilgili inceleme sonucunu tespit ederek bildiren yazılara rapor denir.

Araştırma raporu bilimsel bilginin paylaşımı için

kullanılan bir tür yazılı iletişim biçimidir.

RAPOR YAZARKEN

• Resmi olmayan konuşma dili

• Jargon

• Argo kelimeler

• Okuyucuyu doğrudan hedef alan, abartılı, iddialı ifadeler

• Gereksiz resim ve şekillerden

Kaçının!

PROJE RAPORUNUN TEMEL BÖLÜMLERI

• Proje Adı - Başlık

• Özet

• Amaç

• Giriş

• Yöntem

• Bulgular

• Sonuç ve Tartışma

• Kaynaklar

• Ekler (varsa)

• Teşekkür (gerekli ise)

PROJE ADı-BAŞLıK

• Başlık kısa, öz, anlaşılır ve konunun içeriğini yansıtacak şekilde olmalıdır.

• Çok genel olmamalı

• Konuyla ilgili anahtar kelimeleri içermelidir.

• Dikkat çekmesi için çarpıcı başlıklar, başlıklarda soru cümleleri kullanılabilir.

Örnek (TÜBİTAK 2013 yılı Final Sergisinden):

• “Atık Çay Tozundan Deri Sanayi İçin Yenilikçi Bir Çözüm” (Klasik)

• “Güneşi Gör Gölgeyi Aydınlat” (Dikkat Çekici/Çarpıcı)

• “Doğu Makedonya’da Yaşayan Türklerde Gelenek, Görenek, Adet ve İnanışlar İle Doğu Makedonya’dan Türkiye’ye (İzmit, İstanbul) Göç Edenlerin Gelenek, Görenek, Adet ve İnanışları” (Çok uzun)

PROJE ÖZETI

• Proje konusu ve amacı kısaca yazılır,

• Konunun kısa bir tanıtımı, neden bu konunun seçildiği ve özgün değerine değinilir.

• Yöntem, veri toplama ve veri analizi kısaca verilir.

• Son olarak Ulaşılmak istenen hedefler ve beklenen çıktıların bilimsel,

teknolojik ve sosyo-ekonomik ne tür katkılarda bulunabileceği yada diğer adı ile araştırmanın sonucu yazılır.

Bunların hepsi 250 kelimeyi geçmemelidir. (1 sayfa)

Bir projenin özeti okunduğu zaman araştırmanın içeriği anlaşılabilmelidir!

Özette projenin ayrıntılarından, yorumlardan ve kaynaklardan bahsedilmez

LITERATÜR ARAŞTıRMASı

• Arama yapmaya genellikle sosyal bilim araştırmacıları tarafından gözden geçirilen ERIC, EBSCO, PsycINFO, Sociofile, Sosyal Bilimler Atıf İndeksi, Google Scholar, ProQuest, Yandex,Google Akademik Web of Science,Science direct,Pubmed ve diğerleri gibi bilgisayar destekli veri tabanlarını tarayın

• En yakın üniversite kütüphanelerinden kaynakları bulmaya çalışın

• YÖK tez tarama merkezinden ilgili lisansüstü tezleri bulun

• Alanyazın haritası oluşturun, bulduğunuz kaynakları kaydedin.

ALANYAZıN TARAMA

• Eleştirel kaynak incelemesi birçok çalışmada görüldüğü üzere 'X, Y, Z şunları söyledi' şeklinde daha önce yapılan çalışmaların

“nakledilmesi” için değil, söz konusu araştırma için

sağlayabilecekleri veya sağlayamayacakları zeminin gerekçeleri ile ortaya konması için yapılır.

• Araştırmaları birbiri ardına özetlemek alanyazın taraması değildir.

• Araştırmalar sınıflandırılmalı, karşılaştırılmalı, birleşen ve ayrılan yönleri gösterilmeli, bilgiye katkıları eleştirilmelidir .

ALANYAZıN TARAMA

• Araştırmaya başlarken o konuda yapılan önceki

araştırmaları ve kavramsal alanyazını bilmek amacıyla bu konuda «kim, ne zaman neyi araştırdı? hangi bulgulara ulaştı? bu konuda araştırılmayan nokta nedir?» gibi

soruların cevabının bilinmesi gerekir.

• Alanyazın taraması, veri toplama ve toplanan verinin öneminin tartışılması, toplanan verilerin problemle ilişkisinin kurulması ve bilginin sınıflandırılması aşamalarından oluşan bir süreçtir.

ALANYAZıN TARAMA

• Dört tür taramadan söz edilebilir:

• Başkalarının yaptıkları ya da söylediklerini bütünleştirmek,

• Daha önce yapılmış bilimsel çalışmaları eleştirmek,

• İlişkili konular arasında bağ kurmak ve

• Bir alandaki temel konuları tanımlamaktır.

ALANYAZıN TARAMA

• Yapılacak bir ön tarama sonucunda araştırmacının

kafasında oluşan genel araştırma konusunu daha özele

indirgemek ve araştırılabilir şekle getirmek mümkün olur.

• Tarama ve inceleme yoluyla araştırma sorusu veya

hipotezlerin çıkartılması ve biçimlendirilmesi için kuramsal gerekçe ve geçmiş desteği sağlanır.

• Belirlenen araştırma konusunda daha önce ne tür çalışmalar yapıldığını belirlemek ve tıpkısının aynısı çalışmalardan kaçınmak mümkün olur.

ALANYAZıN TARAMASıNıN YARARLARı

• Problemin/konunun araştırılmasında, daha önceden

kullanılmış araştırma stratejileri, özel süreçler, ölçekler ve ölçüm araç ve gereçleri hakkında bilgi sahibi olunur.

• Önceki çalışmalarda yapılmaması gereken hatalar ve eksiklikleri de sergiler ve böylece, gelişmeler ve

düzeltmeler için kaynak olur.

• Sonuçların yorumlanmasına ilişkin ipuçları elde edilir.

• Araştırma bulgularının tartışmasında karşılaştırma, irdeleme ve destek görevi görür.

ALANYAZıN TARAMASı

• Kaynak incelemesi, araştırma sorularına-amaçlarına ve hipotezlerine odaklanarak yapılmalıdır.

• “Daha önce yapılmış çalışmalar benim araştırma

sorularıma-amaçlarıma ne kadar cevap verebiliyor?”

• “Kaynak incelemem amaçlarımla-hipotezlerimle ne derece ilgilidir?”

ALANYAZıN TARAMASı

• İyi bir alanyazın taraması için araştırmacı şunlara dikkat etmelidir:

• Yeni araştırmalardan başlayarak geriye doğru tarama yapmalıdır.

• Çalışmaların özellikle özet kısmını okumalıdır.

• İkincil kaynaklardan çok birincil kaynaklara ulaşmalıdır.

• Kaynak kitapların içindekiler ve dizin bölümünü (anahtar kavramlar için) gözden geçirmelidir.

• Sadece araştırma sorunuyla ilgili olan kaynaklar kullanılmalıdır.

• Kesinlikle, neyin nereden alındığı kaydedilmelidir:

• Hafızaya güven, hayal kırıklığı ve baş ağrısıyla sonuçlanır.

• "Önce referans toplayayım sonra okumaya başlarım" stratejisi yanlıştır. İlk kaynaktan okumaya başlamak gerekir.

• Alanyazın tarama sürecinde araştırmacıların sıkça

düştükleri `tuzaklardan' bir tanesi, 'ömür boyu kaynak inceleme' eğilimidir.

• Araştırmacıların sıkça düştükleri bir başka tuzak da 'kesme yapıştırma' davranış biçimidir.

• Kaynak incelemesi sistematik ve eleştirel olmalıdır.

Konuya ilişkin elde edilen her bilginin üst üste yığıldığı bir işlem değildir.

GIRIŞ

Bu bölümde aşağıdaki sorulara cevap verdiğinizden emin olmalısınız:

Daha önceden yapılan çalışmalar proje konunuzdaki hangi sorunları çözmüştür, sizin hangi sorunu çözmeyi amaçladığınız açıkça ifade edilmelidir! Fakat gereksiz yere uzatılmamalıdır.

Proje raporu tez değildir? Abartmayınız!

Konu ve Önemi: Araştırmanızın konusu nedir ve niçin bu konu hakkında araştırma yapmak istediniz?

Literatür Derleme: Sizden önce bu konuda kimler neler yapmışlardır ve incelediğiniz

konunun hangi boyutlarını çözüme kavuşturmuşlardır? Çözüm bekleyen sorunlar nelerdir?

Araştırmanın Gerekçesi: Sizin çalışmanızın benzer çalışmalardan ayrılan yönleri nelerdir?

Hangi probleme çözüm olacaktır?

ÖRNEK GIRIŞ

Mevcut literatürün tanıtımı Atıfta bulunma

PROJENIN AMACı

• Projenin Amacı: Bu kısımda proje çalışması ile neyi amaçladığınızı bir veya birkaç cümle ile açıklayınız. Uygun ise amaçlarınızı maddeler halinde

sıralayınız.

Amaç cümlesi

Projenin önemi

KAYNAKÇA

Altunışık, R., R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu ve E. Yıldırım .(2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS Uygulamalı (3. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.

Balcı, A. (2006). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.

Barzun, J. ve Graff, H.F. (1997). Modern araştırmacı. (Çev. F. Dilber). Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak E. K., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri.

(2.baskı). Ankara: Pegem A Yayınları.

Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Ed. S. B. Demir).

Ankara: Eğiten Kitap.

Elma, C. (2017). Eğitim biliminde araştırma yöntemleri. K. Kıroğlu ve C. Elma (Ed.). Eğitim Bilimine Giriş (233- 258). Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Erdoğan, İ. (2003). Pozitivist metodoloji: Bilimsel araştırma tasarımı, istatistiksel yöntemler, analiz ve yorum. Ankara: Erk Yayınları.

Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.