CEZA
MUHAKEMESİ HUKUKU
VII
CEZA
MUHAKEMESİ HUKUKU
VII
Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR
CEZA
MUHAKEMESİNDE ŞÜPHE
CEZA
MUHAKEMESİNDE
ŞÜPHE
BASİT ŞÜPHE BASİT ŞÜPHE
Soruşturmanın başlatılabilmesi için olguya dayanan basit bir izlenimin olması gerekir.
Şüphenin derecesini belirlemede eldeki deliller belirleyicidir.
Basit şüphe belirli bir kişiyi gösteriyorsa, bu kişiye
«şüpheli» denir.
Eğer basit bir şüphe bulunmuyorsa soruşturma
yapılmasına gerek olmadığı kararı verilir. (CMK md.
158/6)
Soruşturmanın başlatılabilmesi için olguya dayanan basit bir izlenimin olması gerekir.
Şüphenin derecesini belirlemede eldeki deliller belirleyicidir.
Basit şüphe belirli bir kişiyi gösteriyorsa, bu kişiye
«şüpheli» denir.
Eğer basit bir şüphe bulunmuyorsa soruşturma
yapılmasına gerek olmadığı kararı verilir. (CMK md.
158/6)
Küçüktaşdemir
3
Madde 158 – (6) İhbar ve şikâyet konusu fiilin suç oluşturmadığının herhangi bir araştırma yapılmasını gerektirmeksizin açıkça anlaşılması veya ihbar ve şikâyetin soyut ve genel nitelikte olması
durumunda soruşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilir. Bu durumda şikâyet edilen kişiye şüpheli sıfatı verilemez.
Soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar, varsa ihbarda bulunana veya şikâyetçiye bildirilir ve bu karara karşı 173 üncü maddedeki usule göre itiraz edilebilir. İtirazın kabulü hâlinde Cumhuriyet başsavcılığı soruşturma işlemlerini başlatır. Bu fıkra uyarınca yapılan işlemler ve verilen kararlar, bunlara mahsus bir
sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından görülebilir.
Madde 158 – (6) İhbar ve şikâyet konusu fiilin suç oluşturmadığının herhangi bir araştırma yapılmasını gerektirmeksizin açıkça anlaşılması veya ihbar ve şikâyetin soyut ve genel nitelikte olması
durumunda soruşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilir. Bu durumda şikâyet edilen kişiye şüpheli sıfatı verilemez.
Soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar, varsa ihbarda bulunana veya şikâyetçiye bildirilir ve bu karara karşı 173 üncü maddedeki usule göre itiraz edilebilir. İtirazın kabulü hâlinde Cumhuriyet başsavcılığı soruşturma işlemlerini başlatır. Bu fıkra uyarınca yapılan işlemler ve verilen kararlar, bunlara mahsus bir
sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından görülebilir.
Küçüktaşdemir
4
CEZA MUHAKEMESİNDE ŞÜPHE VE DERECELERİ
CEZA MUHAKEMESİNDE ŞÜPHE VE DERECELERİ
Basit Şüphe
(CMK md. 160)
Makul Şüphe
(CMK md.116)
Yeterli Şüphe (CMK md.
170/2)
Kuvvetli Şüphe
Küçüktaşdemir
5
MAKUL ŞÜPHE MAKUL ŞÜPHE
Arama yapılabilmesi için gereken şüphedir. (CMK md.116)
«Makul şüphe, hayatın olağan akışına göre somut olaylar karşısında genellikle duyulan şüphedir.»
«Arama sonunda belirli bir şeyin bulunacağını veya belirli bir kişinin yakalanacağını öngörmeyi gerektiren somut olgular mevcut bulunmalıdır.»
Arama yapılabilmesi için gereken şüphedir. (CMK md.116)
«Makul şüphe, hayatın olağan akışına göre somut olaylar karşısında genellikle duyulan şüphedir.»
«Arama sonunda belirli bir şeyin bulunacağını veya belirli bir kişinin yakalanacağını öngörmeyi gerektiren somut olgular mevcut bulunmalıdır.»
Küçüktaşdemir
6
YETERLİ ŞÜPHE YETERLİ ŞÜPHE
ELDEKİ DELİLLERE GÖRE,
SANIĞIN MAHKUM OLMASI OLASILIĞI BERAAT ETME OLASILIĞINDAN YÜKSEK İSE YETERLİ ŞÜPHEDEN SÖZ EDİLİR.
SORUŞTURMA EVRESİ SONUNDA SAVCI SUÇUN İŞLENDİĞİ YÖNÜNDE YETERLİ
ŞÜPHEYE ULAŞIRSA İDDİANAME DÜZENLER.
ELDEKİ DELİLLERE GÖRE,
SANIĞIN MAHKUM OLMASI OLASILIĞI BERAAT ETME OLASILIĞINDAN YÜKSEK İSE YETERLİ ŞÜPHEDEN SÖZ EDİLİR.
SORUŞTURMA EVRESİ SONUNDA SAVCI SUÇUN İŞLENDİĞİ YÖNÜNDE YETERLİ
ŞÜPHEYE ULAŞIRSA İDDİANAME DÜZENLER.
Küçüktaşdemir
7
KUVVETLİ ŞÜPHE KUVVETLİ ŞÜPHE
KORUMA TEDBİRLERİ İÇİN ÖNŞART OLUŞTURAN ŞÜPHEDİR.
ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN SUÇUN FAİLİ VEYA KATILANI OLDUĞU ARTIK ÇOK YÜKSEK
OLASILIKTA İSE, BAŞKA BİR İFADEYLE KUVVETLE MUHTEMEL İSE, KUVVETLİ ŞÜPHEDEN SÖZ EDİLİR
.
KORUMA TEDBİRLERİ İÇİN ÖNŞART OLUŞTURAN ŞÜPHEDİR.
ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN SUÇUN FAİLİ VEYA KATILANI OLDUĞU ARTIK ÇOK YÜKSEK
OLASILIKTA İSE, BAŞKA BİR İFADEYLE KUVVETLE MUHTEMEL İSE, KUVVETLİ ŞÜPHEDEN SÖZ EDİLİR
.Küçüktaşdemi r
8
KORUMA
TEDBİRLERİNİN
GENEL ÖZELLİKLERİ KORUMA
TEDBİRLERİNİN
GENEL ÖZELLİKLERİ
KORUMA TEDBİRİ KORUMA TEDBİRİ
Şüpheli/sanığın hazır bulunması, delillerin
karartılmaması ve hatta kimi zaman delil elde edilebilmesi için ceza muhakemesinde çeşitli önlemlere başvurulmaktadır.
Bu önlemler kişilerin temel hak ve özgürlüklerini sınırlandırıcı niteliktedirler.
Bu önlemlere koruma tedbirleri denir.
Koruma tedbirleri CMK’nın 4. Kısmında düzenlenmiştir.
Şüpheli/sanığın hazır bulunması, delillerin
karartılmaması ve hatta kimi zaman delil elde edilebilmesi için ceza muhakemesinde çeşitli önlemlere başvurulmaktadır.
Bu önlemler kişilerin temel hak ve özgürlüklerini sınırlandırıcı niteliktedirler.
Bu önlemlere koruma tedbirleri denir.
Koruma tedbirleri CMK’nın 4. Kısmında düzenlenmiştir.
Küçüktaşdemir
10
• YAKALAMA-GÖZALTI
• TUTUKLAMA
• ADLİ KONTROL
• ARAMA
• ELKOYMA
KLASİK KORUMA TEDBİRLERİ
KLASİK KORUMA TEDBİRLERİ
• İLETİŞİMİN TESPİTİ VE DENETLENMESİ
• TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME
GİZLİ
SORUŞTURMA TEDBİRLERİ
GİZLİ
SORUŞTURMA TEDBİRLERİ
• GÖZLEM ALTINA ALMA
• BEDEN MUAYENESİ
• MOLEKÜLER GENETİ İNCELEME
• FİZİKİ KİMLİĞİM TESPİTİ
KARMA NİTELİKLİ
KORUMA TEDBİRLERİ
KARMA NİTELİKLİ
KORUMA TEDBİRLERİ
Küçüktaşdemir 11
KORUMA TEDBİRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
KORUMA TEDBİRLERİNİN
SINIFLANDIRILMASI
KORUMA TEDBİRLERİNİN ÖZELLİKLERİ
KORUMA TEDBİRLERİNİN ÖZELLİKLERİ
KORUMA TEDBİRLERİ
KORUMA TEDBİRLERİ
KİŞİ
ÖZGÜRLÜKLERİNİ SINIRLAMA
KİŞİ
ÖZGÜRLÜKLERİNİ SINIRLAMA
İHTİYARİ OLMA İHTİYARİ
OLMA
KANUNİLİK KANUNİLİK
GEÇİCİ OLMA GEÇİCİ OLMA
ARAÇ OLMA ARAÇ OLMA
Küçüktaşdemir 12
KORUMA TEDBİRLERİ KORUMA TEDBİRLERİ
YÖNELDİKLERİ AMAÇ AÇISINDAN YÖNELDİKLERİ AMAÇ AÇISINDAN
DELİL ELDE ETMEK İÇİN DELİL ELDE
ETMEK İÇİN YAKALAMA İÇİN
YAKALAMA İÇİN
SAVUŞMAYI ÖNLEMEK
İÇİN
SAVUŞMAYI ÖNLEMEK
İÇİN
YÖNELDİKLERİ DEĞER AÇISINDANYÖNELDİKLERİ DEĞER AÇISINDAN
VÜCUT
DOKNULUMAZLIĞI, ÖZEL HAYAT VB.
VÜCUT
DOKNULUMAZLIĞI, ÖZEL HAYAT VB.
Küçüktaşdemir
13
ÖNŞARTLAR ÖNŞARTLAR
HAKLI GÖRÜNÜŞ
• Kişinin şüpheli olduğu yönünde izlenim.
• ŞÜPHE DERECELERİ
HAKLI GÖRÜNÜŞ
• Kişinin şüpheli olduğu yönünde izlenim.
• ŞÜPHE DERECELERİ
GECİKMEDE TEHLİKE
• Muhakemenin işleyişinin tehlikeye düşmesi. O işlem o an
yapılmalıdır.
GECİKMEDE TEHLİKE
• Muhakemenin işleyişinin tehlikeye düşmesi. O işlem o an
yapılmalıdır.
ORANTI BULUNMASI
• Amaca ulaşmayı sağlayan en hafif ve
uygun tedbirin uygulanması
ORANTI BULUNMASI
• Amaca ulaşmayı sağlayan en hafif ve
uygun tedbirin uygulanması
Küçüktaşdemir 14
KORUMA TEDBİRLERİNİN ÖNŞARTLARI
KORUMA TEDBİRLERİNİN
ÖNŞARTLARI
KORUMA TEDBİRLERİKORUMA TEDBİRLERİ
YAKALAMA YAKALAMA
TUTUKLAMA TUTUKLAMA
GÖZALTI GÖZALTI
ADLİ KONTROL ADLİ KONTROL
EL KOYMA EL KOYMA
ARAMA ARAMA
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ
TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME
TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME
GİZLİ SORUŞTURMACI GİZLİ SORUŞTURMACI
Küçüktaşdemir
15
SAVCI KARARIYLA UYGULANABİLECEK TEDBİRLER
(Diğer tedbirler ancak hakim kararıyla uygulanabilir.)
SAVCI KARARIYLA UYGULANABİLECEK TEDBİRLER
(Diğer tedbirler ancak hakim kararıyla uygulanabilir.)
KURAL
ZORLA GETİRME ZORLA GETİRME
DIŞ BEDEN MUAYENESİ DIŞ BEDEN MUAYENESİ FİZİK KİMLİĞİN TESPİTİ FİZİK KİMLİĞİN TESPİTİ
GÖZALTI GÖZALTI
İSTİSNA
ARAMA ARAMA ELKOYMA ELKOYMA İLETİŞİMİN DENETLENMESİİLETİŞİMİN DENETLENMESİ
İÇ BEDEN MUAYENESİ İÇ BEDEN MUAYENESİ
Küçüktaşdemir
16
KOLLUK AMİRİNİN KARARIYLA UYGULANABİLECEK TEDBİLER
KOLLUK AMİRİNİN KARARIYLA UYGULANABİLECEK TEDBİLER
ARAMA (KONUT
HARİÇ) ARAMA (KONUT
HARİÇ)
BASİT ELKOYMA
BASİT ELKOYMA
GÖZALTI
GÖZALTI DIŞ BEDEN MUAYENESİ
DIŞ BEDEN MUAYENESİ
Küçüktaşdemir 17
SADECE BAZI SUÇLAR İÇİN UYGULANABİLECEK KORUMA TEDBİRLERİ
SADECE BAZI SUÇLAR İÇİN UYGULANABİLECEK KORUMA TEDBİRLERİ
KANUNDA CEZASININ ÜST SINIRI BELİRTİLMİ Ş SUÇLAR İÇİN
İÇ BEDEN MUAYENESİ (2<X YIL) FİZİK KİMİLİĞİN TESPİTİ (2<X YIL) TUTUKLAMA (2<X YIL)
KANUNDA KATALOG OLARAK BELİRTİLMİ Ş SUÇLAR İÇİN
KİMİ ELKOYMA HALLERİ KAYYIM TAYİNİ
İLETİŞİMİN DENETLENMESİ GİZLİ SORUŞTURMACI
TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME
Küçüktaşdemir 18
KORUMA TEDBİRİ TÜRLERİ
KORUMA TEDBİRİ
TÜRLERİ
YAKALAMA YAKALAMA
Küçüktaşdemir
20
SUÇ İŞLEDİĞİNDEN ŞÜPHE EDİLEN KİŞİNİN ELE GEÇİRİLMESİ AMACIYLA UYGULANAN BİR TEDBİRDİR.
KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KISITLAR.
BKZ. YAKALAMA, GÖZALTINA ALMA VE İFADE ALMA YÖNETMELİĞİ
YAKALAMA İŞLEMİ TUTANAĞA BAĞLANIR.
TUTANAKTA HANGİ SUÇ NEDENİYLE NE ZAMAN NEREDE HANGİ KOŞULLARDA, KİME KİMLER TARAFINDAN YAPILDIĞI AÇIKÇA YAZILIR.
ŞİKAYETE BAĞLI SUÇLARDA YAKALAMA ŞİKAYETE BAĞLIDIR.
İstisnası: Kendini savunamayacak ve idare edemeyecek durumda olanlara karşı işlenen suçlarda suçüstü haller.
SUÇ İŞLEDİĞİNDEN ŞÜPHE EDİLEN KİŞİNİN ELE GEÇİRİLMESİ AMACIYLA UYGULANAN BİR TEDBİRDİR.
KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KISITLAR.
BKZ. YAKALAMA, GÖZALTINA ALMA VE İFADE ALMA YÖNETMELİĞİ
YAKALAMA İŞLEMİ TUTANAĞA BAĞLANIR.
TUTANAKTA HANGİ SUÇ NEDENİYLE NE ZAMAN NEREDE HANGİ KOŞULLARDA, KİME KİMLER TARAFINDAN YAPILDIĞI AÇIKÇA YAZILIR.
ŞİKAYETE BAĞLI SUÇLARDA YAKALAMA ŞİKAYETE BAĞLIDIR.
İstisnası: Kendini savunamayacak ve idare edemeyecek durumda olanlara karşı işlenen suçlarda suçüstü haller.
KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN TEDBİREN KISITLANMA SÜRECİ
KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN TEDBİREN KISITLANMA SÜRECİ
YAKALAMA
GÖZALTI
ADLİ
KONTROL
TUTUKLAMA
Küçüktaşdemir
21
YAKALAMA TÜRLERİ YAKALAMA TÜRLERİ
YAKALAMA YAKALAMA
İDARİ
(PVSK md.13)
İDARİ
(PVSK md.13)
ADLİADLİ
FİİLİ FİİLİ KARARLA
KARARLA
Küçüktaşdemir 22
FİİLİ YAKALAMA
HERKES TARAFINDAN YAPILABİLEN
• SUÇÜSTÜ SAYILAN HALLERDE
• ŞÜPHELİNİN KAÇMASI
• KİMLİĞİNİ BELİRLEME OLANAĞI YOKSA
KOLLUK GÖREVLİLERİ TARAFINDAN
• GECİKMESİNDE SAKINCA BULUNAN BİR HAL
• VE SAVCIYA YA DA AMİRİNE ULAŞAMIYORSA
• YAKALAMA; TUTUKLAMA EMRİ DÜZENLENMESİNİ GEREKTİREN HAL
• ŞİKAYETE BAĞLI SUÇLARDA ŞİKAYET
ARAMA SONUCUNDA YAPILAN
• ARAMA KARARI VERİLMİŞ OLMALI
• ARAMA YAPILAN YERDE ŞÜPHELİ BULUNMALI
Küçüktaşdemir
23
KARARLA YAKALAMA KARARLA YAKALAMA
MAHKEME TARAFINDAN MAHKEME TARAFINDAN
KOVUŞTURMA EVRESİNDE HER ZAMAN RE’SEN KARAR VEREBİLİR.
KOVUŞTURMA EVRESİNDE HER ZAMAN RE’SEN KARAR VEREBİLİR.
CUMHURİYET SAVCISI VEYA KOLLUK CUMHURİYET SAVCISI VEYA KOLLUK
YAKALANMIŞ VE KOLLUĞUN ELİNDEN KAÇMIŞSA
YAKALANMIŞ VE KOLLUĞUN ELİNDEN
KAÇMIŞSA TUTUKEVİNDEN KAÇMIŞSATUTUKEVİNDEN KAÇMIŞSA İNFAZ KURUMUNDAN KAÇMIŞSAİNFAZ KURUMUNDAN KAÇMIŞSA
SULH CEZA HAKİMİ SULH CEZA HAKİMİ
ŞÜPHELİ DAVET EDİLMİŞ AMA
GELEMEMİŞ ŞÜPHELİ DAVET
EDİLMİŞ AMA GELEMEMİŞ
YA DA ŞÜPHELİYE ÇAĞRI YAPILAMAMIŞ
OLMALI YA DA ŞÜPHELİYE ÇAĞRI YAPILAMAMIŞ
OLMALI
SAVCI SULH CEZA HAKİMİNDEN TALEP
ETMİŞ OLMALI SAVCI SULH CEZA HAKİMİNDEN TALEP
ETMİŞ OLMALI
Tutuklama isteminin reddi kararına itiraz halinde, itiraz mercii
tarafından da yakalama kararı
verilebilir.
Tutuklama isteminin reddi kararına itiraz halinde, itiraz mercii
tarafından da yakalama kararı
verilebilir.
ŞÜPHELİ 24 SAAT İÇİNDE HAKİM ÖNÜNE
ÇIKARILIR ŞÜPHELİ 24 SAAT İÇİNDE HAKİM ÖNÜNE
ÇIKARILIR
Küçüktaşdemir
24
YAKALAMA SÜRECİ YAKALAMA SÜRECİ
ŞÜPHELİ/SANIK YAKALANIR ŞÜPHELİ/SANIK
YAKALANIR
GEREKLİ TEDBİRLER ALINIR
• ETKİSİZ HALE GETİRİLİR
• KABA ÜST ARAMASI YAPILIR
GEREKLİ TEDBİRLER ALINIR
• ETKİSİZ HALE GETİRİLİR
• KABA ÜST ARAMASI YAPILIR
HAKLARI BİLDİRİLİR HAKLARI BİLDİRİLİR
YAKALAMA YAKINLARINA VEYA
İLGİLİLERE BİLDİRİLİR
(CMK md. 95 ve 96) YAKALAMA YAKINLARINA VEYA
İLGİLİLERE BİLDİRİLİR
(CMK md. 95 ve 96) CUMHURİYET
SAVCISINA
BİLDİRİM YAPILMASI CUMHURİYET
SAVCISINA
BİLDİRİM YAPILMASI CUMHURİYET
SAVCISI
• SERBEST BIRAKIR
• GÖZALTI (md. 91)
• TUTUKLAMA VEYA ADLİ KONTROL TALEBİYLE HAKİM HUZURA SEVK EDER
CUMHURİYET SAVCISI
• SERBEST BIRAKIR
• GÖZALTI (md. 91)
• TUTUKLAMA VEYA ADLİ KONTROL TALEBİYLE HAKİM HUZURA SEVK EDER
Küçüktaşdemir
25
YENİDEN YAKALAMA YASAĞI YENİDEN YAKALAMA YASAĞI
GÖZALTI SÜRESİ DOLAN VEYA SULH CEZA HAKİMİ TARAFINDAN
SERBEST BIRAKILAN KİŞİNİN YENİDEN YAKALANABİLMESİ İÇİN
GEREKENLER:
YAKALAMAYA NEDEN FİİLLE İLGİLİ YENİ VE YETERLİ DELİLİN ORTAYA
ÇIKMASI
CUMHURİYET SAVCISININ KARARI.
Küçüktaşdemir
26
GÖZALTI GÖZALTI
ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN CUMHURİYET SAVCISI KARARIYLA
NEZARETHANEYE KONULARAK ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLANDIRILMASIDIR.
YAKALANAN KİŞİ EĞER SAVCI TARAFINDAN SERBEST BIRAKILMAZSA GÖZALTINA ALINIR.
GÖZALTI SÜRESİ KİŞİ YAKALANDIĞI ANDAN İTİBAREN İŞLEMEYE BAŞLAR.
AYRICA BKZ. YAKALAMA, GÖZALTINA ALMA VE İFADE ALMA YÖNETMELİĞİ
ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN CUMHURİYET SAVCISI KARARIYLA
NEZARETHANEYE KONULARAK ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLANDIRILMASIDIR.
YAKALANAN KİŞİ EĞER SAVCI TARAFINDAN SERBEST BIRAKILMAZSA GÖZALTINA ALINIR.
GÖZALTI SÜRESİ KİŞİ YAKALANDIĞI ANDAN İTİBAREN İŞLEMEYE BAŞLAR.
AYRICA BKZ. YAKALAMA, GÖZALTINA ALMA VE İFADE ALMA YÖNETMELİĞİ
Küçüktaşdemir
27
GÖZALTI KARARININ ŞARTLARI GÖZALTI KARARININ ŞARTLARI
SORUŞTURMA YÖNÜNDEN
ZARURET
SORUŞTURMA YÖNÜNDEN
ZARURET
KİŞİNİN SUÇ İŞLEDİĞİNİ GÖSTEREN SOMUT DELİLLER
KİŞİNİN SUÇ İŞLEDİĞİNİ GÖSTEREN SOMUT DELİLLER
Küçüktaşdemir 28
GÖZALTI GÖZALTI
GÖZALTI KARARI GÖZALTI
KARARI
KURAL OLARAK
SAVCI KARAR
VERİR (CMK 91/1) md.
KURAL OLARAK
SAVCI KARAR
VERİR (CMK 91/1) md.
İSTİSNASI:
MÜLKİ AMİRLERCE BELİRLENECEK
KOLLUK AMİRLERİ DE
YAKALANAN KİŞİNİN GÖZALTINA ALINMASINA
KARAR VEREBİLİR.
(CMK 91/4) İSTİSNASI:
MÜLKİ AMİRLERCE BELİRLENECEK
KOLLUK AMİRLERİ DE
YAKALANAN KİŞİNİN GÖZALTINA ALINMASINA
KARAR VEREBİLİR.
(CMK 91/4)
Küçüktaşdemir 29
MÜLKİ AMİRCE GÖZALTI MÜLKİ AMİRCE GÖZALTI
MÜLKİ AMİRLERCE BELİRLENMİŞ KOLLUK AMİRİ OLMALI
AŞAĞIDKAİ SUÇLAR SÖZ KONUSU OLMALI
SUÇÜSTÜ HALİ SÖZ KONUSU OLMALI
BU SUÇLAR:
a) Toplumsal olaylar sırasında işlenen cebir ve şiddet içeren suçlar.
b) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;
1. Kasten öldürme (madde 81, 82), taksirle öldürme (madde 85)
2. Kasten yaralama (madde 86, 87),
3. Cinsel saldırı (madde 102),
4. Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
5. Hırsızlık (madde 141, 142),
6. Yağma (madde 148, 149),
7. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
8. Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma (madde 195),
9. Fuhuş (madde 227),
10. Kötü muamele (madde 232),
c) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda yer alan suçlar.
d) 6/10/1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 33 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen suçlar.
e) 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanununa dayanılarak ilan edilen sokağa çıkma yasağını ihlal etme.
f) 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3 üncü maddesinde belirtilen suçlar
MÜLKİ AMİRLERCE BELİRLENMİŞ KOLLUK AMİRİ OLMALI
AŞAĞIDKAİ SUÇLAR SÖZ KONUSU OLMALI
SUÇÜSTÜ HALİ SÖZ KONUSU OLMALI
BU SUÇLAR:
a) Toplumsal olaylar sırasında işlenen cebir ve şiddet içeren suçlar.
b) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;
1. Kasten öldürme (madde 81, 82), taksirle öldürme (madde 85)
2. Kasten yaralama (madde 86, 87),
3. Cinsel saldırı (madde 102),
4. Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
5. Hırsızlık (madde 141, 142),
6. Yağma (madde 148, 149),
7. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
8. Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma (madde 195),
9. Fuhuş (madde 227),
10. Kötü muamele (madde 232),
c) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda yer alan suçlar.
d) 6/10/1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 33 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen suçlar.
e) 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanununa dayanılarak ilan edilen sokağa çıkma yasağını ihlal etme.
f) 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3 üncü maddesinde belirtilen suçlar
Küçüktaşdemir 30
G Ö Z A LT IN D A S Ü R E L E R
CUMHURİYET SAVCISI KARAR
VERDİĞİNDE
BİREYSEL OLARAK İŞLENEN SUÇLARDA
24 SAAT + 12 SAAT (YOL)
TOPLU OLARAK
İŞLENEN SUÇLARDA 1+1+1+1= 4GÜN
SAVCI HER UZATMADA, UZATMA YÖNÜNDE
YAZILI EMİR VERİR
MÜLKİ AMİRCE BELİRLENMİŞ KOLLUK AMİRİ
GÖZALTI KARARI VERDİĞİNDE
KURAL OLARAK 24 SAAT
TOPLUMSAL OLAYLARDA VEYA
TOPLU OLARAK İŞLENEN SUÇLARDA
48 SAAT
ŞARTLARIN ORTADAN KALKMASI VEYA BU SÜRELERİN SONUNDA SAVCI BİLGİLENDİRİLİR.
SERBEST BIRAKILMAZSA YUKARIDAKİ FIKRALARA GÖRA İŞLEM YAPILIR.
KİŞİ EN GEÇ 48 SAAT İÇİNDE HAKİM ÖNÜNE ÇIKARLIR. TOPLU İŞLENEN SUÇLARDA BU SÜRE 4 GÜNDÜR.
Küçüktaşdemir
31
YAKALAMA
• VATANAŞ YAKALARSA DERHAL ADLİ MAKAMLARA ŞÜPHELİYİ TESLİM EDER
• KOLLUK YAKALARSA ŞÜPHELİYE HAKLARINI HATIRLATIR VE
SAVCIYI HABERDAR EDER
YAKALAMA
• VATANAŞ YAKALARSA DERHAL ADLİ MAKAMLARA ŞÜPHELİYİ TESLİM EDER
• KOLLUK YAKALARSA ŞÜPHELİYE HAKLARINI HATIRLATIR VE
SAVCIYI HABERDAR EDER
GÖZALTI
• ŞÜPHELİ KARAKOLDA TUTULUR
• SAĞLIK KONTROLÜ VE GÜVENLİK ARAMASI YAPILIR
• İFADE ALMA, YER GÖSTERME, TEŞHİS, MUAYENE, VÜCUTTUAN ÖRNEK ALMA, FİZİK KİMLİĞİN TESPİTİ
GÖZALTI
• ŞÜPHELİ KARAKOLDA TUTULUR
• SAĞLIK KONTROLÜ VE GÜVENLİK ARAMASI YAPILIR
• İFADE ALMA, YER GÖSTERME, TEŞHİS, MUAYENE, VÜCUTTUAN ÖRNEK ALMA, FİZİK KİMLİĞİN TESPİTİ
SERBEST BIRAKMA VEYA SEVK
• YA ŞÜPHELİ SAVCI TARAFINDAN SERBEST BIRAKILIR
• YA DA TUTUKLAMA İSTEMİYLE SULH CEZA HAKİMİNE SEVK EDİLİR.
SERBEST BIRAKMA VEYA SEVK
• YA ŞÜPHELİ SAVCI TARAFINDAN SERBEST BIRAKILIR
• YA DA TUTUKLAMA İSTEMİYLE SULH CEZA HAKİMİNE SEVK EDİLİR.
YOL
• TUTUKLAMA TALEBİYLE SULH CEZA HAKİMİNE SEVK
HALİNDE , SEVK İÇİN ÖZGÜRLÜK EN FAZLA 12 SAAT KISITLANIR.
YOL
• TUTUKLAMA TALEBİYLE SULH CEZA HAKİMİNE SEVK
HALİNDE , SEVK İÇİN ÖZGÜRLÜK EN FAZLA 12 SAAT KISITLANIR.
TUTUKLAMA
• SULH CEZA HAKİMİ SORGU SONUCUNDA, SAVCININ TALEBİ DOĞRULTUSUNDA TUTUKLAMAYA KARAR VEREBİLİR.
TUTUKLAMA
• SULH CEZA HAKİMİ SORGU SONUCUNDA, SAVCININ TALEBİ DOĞRULTUSUNDA TUTUKLAMAYA KARAR VEREBİLİR.
Küçüktaşdemir 32
BAŞVURU BAŞVURU
CMK md. 91/5
Yakalama işlemine, gözaltına alma ve gözaltı süresinin uzatılmasına ilişkin Cumhuriyet savcısının yazılı emrine karşı, yakalanan kişi, müdafii veya kanunî temsilcisi, eşi ya da birinci veya ikinci derecede kan hısımı, hemen serbest
bırakılmayı sağlamak için sulh ceza hâkimine başvurabilir.
Sulh ceza hâkimi incelemeyi evrak üzerinde yaparak derhâl ve nihayet yirmidört saat dolmadan başvuruyu sonuçlandırır.
Yakalamanın veya gözaltına alma veya gözaltı süresini uzatmanın
yerinde olduğu kanısına varılırsa başvuru reddedilir ya da yakalananın derhâl soruşturma evrakı ile Cumhuriyet Savcılığında hazır
bulundurulmasına karar verilir
CMK md. 91/5
Yakalama işlemine, gözaltına alma ve gözaltı süresinin uzatılmasına ilişkin Cumhuriyet savcısının yazılı emrine karşı, yakalanan kişi, müdafii veya kanunî temsilcisi, eşi ya da birinci veya ikinci derecede kan hısımı, hemen serbest
bırakılmayı sağlamak için sulh ceza hâkimine başvurabilir.
Sulh ceza hâkimi incelemeyi evrak üzerinde yaparak derhâl ve nihayet yirmidört saat dolmadan başvuruyu sonuçlandırır.
Yakalamanın veya gözaltına alma veya gözaltı süresini uzatmanın
yerinde olduğu kanısına varılırsa başvuru reddedilir ya da yakalananın derhâl soruşturma evrakı ile Cumhuriyet Savcılığında hazır
bulundurulmasına karar verilir
Küçüktaşdemir 33
TUTUKLAMA TUTUKLAMA
Küçüktaşdemir
34
«TUTUKLAMA, HENÜZ KESİN BİR KARARLA MAHKUM OLMADAN, YARGIÇ KARARINA DAYANILARAK ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜNDEN MAHRUM EDİLMESİDİR.
KORUMA TEDBİRLERİNİN EN AĞIRIDIR.
BU NEDENLE ULUSLAR ARASI METİNLERDE DAHİ DÜZENLENMİŞTİR.
ŞARTLARI DA EN AĞIR OLAN TEDBİRDİR.
ANCAK HAKİM TARAFINDAN VERİLEN BİR KARARDIR.
Tutuklama kararı yüze karşı verilebilir. (İstisnası kaçaklar. –CMK md.247)
«TUTUKLAMA, HENÜZ KESİN BİR KARARLA MAHKUM OLMADAN, YARGIÇ KARARINA DAYANILARAK ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜNDEN MAHRUM EDİLMESİDİR.
KORUMA TEDBİRLERİNİN EN AĞIRIDIR.
BU NEDENLE ULUSLAR ARASI METİNLERDE DAHİ DÜZENLENMİŞTİR.
ŞARTLARI DA EN AĞIR OLAN TEDBİRDİR.
ANCAK HAKİM TARAFINDAN VERİLEN BİR KARARDIR.
Tutuklama kararı yüze karşı verilebilir. (İstisnası kaçaklar. –CMK md.247)
TUTUKLAMANIN KOŞULLARI TUTUKLAMANIN KOŞULLARI
TUTUKLAMA
MADDİ KOŞULLAR
I
KUVVETLİ SUÇ ŞÜPHESİ
TUTUKLAMA NEDENLERİ
• KAÇMA ŞÜPHESİ
• DELİLLERİ KARARTMA ŞÜPHESİ
• VEYA KATALOG SUÇ
ŞEKLİ KOŞULLARI
TUTUKLAMA YASAĞININ BULUNMAMASI
MUHAKEME ŞARTININ GERÇEKLEŞMES
İ
TUTUKLAMANIN ORANTILI
OLMASI
TEMİNAT BELGESİ OLMAMALI
HAKİM VEYA MAHKEME
KARARI
Küçüktaşdemir 35
Adli kontrol tedbirinin sonuçsuz kalacağı anlaşılmalı
ve işin önemi verilmesi beklenen ceza veya güvenlik
tedbiri ile ölçülü olmalı.
TUTUKLAMA NEDENİ BULUNDUĞUNUN VARSAYILABİLECEĞİ SUÇLAR
TUTUKLAMA NEDENİ BULUNDUĞUNUN VARSAYILABİLECEĞİ SUÇLAR
1. Soykırım ve insanlığa karşı suçlar (madde 76, 77, 78), 2. Kasten öldürme (madde 81, 82, 83),
3. Silahla işlenmiş kasten yaralama (madde 86, fıkra 3, bent e) ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama (madde 87),
4. İşkence (madde 94, 95)
5. Cinsel saldırı (birinci fıkra hariç, madde 102), 6. Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
7.(Ek: 6/12/2006 – 5560/17 md.) Hırsızlık (madde 141, 142) ve yağma (madde 148, 149), 8. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
9. Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (iki, yedi ve sekizinci fıkralar hariç, madde 220), 10. Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (madde 302, 303, 304, 307, 308),
11. Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),
b) 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları.
c) 4389 sayılı Bankalar Kanununun 22 nci maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan zimmet suçu.
d) 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar.
e) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.
f) 6831 sayılı Orman Kanununun 110 uncu maddesinin dört ve beşinci fıkralarında tanımlanan kasten orman yakma suçları.
g) 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 33 üncü maddesinde sayılan suçlar.
h) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen suçlar 1. Soykırım ve insanlığa karşı suçlar (madde 76, 77, 78),
2. Kasten öldürme (madde 81, 82, 83),
3. Silahla işlenmiş kasten yaralama (madde 86, fıkra 3, bent e) ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama (madde 87),
4. İşkence (madde 94, 95)
5. Cinsel saldırı (birinci fıkra hariç, madde 102), 6. Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
7.(Ek: 6/12/2006 – 5560/17 md.) Hırsızlık (madde 141, 142) ve yağma (madde 148, 149), 8. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
9. Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (iki, yedi ve sekizinci fıkralar hariç, madde 220), 10. Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (madde 302, 303, 304, 307, 308),
11. Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),
b) 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları.
c) 4389 sayılı Bankalar Kanununun 22 nci maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan zimmet suçu.
d) 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar.
e) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü maddelerinde tanımlanan suçlar.
f) 6831 sayılı Orman Kanununun 110 uncu maddesinin dört ve beşinci fıkralarında tanımlanan kasten orman yakma suçları.
g) 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 33 üncü maddesinde sayılan suçlar.
h) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen suçlar
Küçüktaşdemir
36
TUTUKLAMA KARARINI VERMEYE YETKİLİ MAKAMLAR TUTUKLAMA KARARINI VERMEYE YETKİLİ MAKAMLAR
M A K A M L A R
SORUŞTURMA AŞAMASINDA SULH CEZA HAKİMİTALEP ÜZERİNE
RE’SEN (İSTİSNA, m.163)
GEREKÇE VE ADLİ KONTROLÜN NEDEN YETERSİZ KALACAĞI
GÖSTERİLMELİ
KOVUŞTURMA AŞAMASINDA
MAHKEME
TALEP ÜZERİNE
RE’SEN
GEREKÇE VE ADLİ KONTROLÜN NEDEN YETERSİZ KALACAĞI
GÖSTERİLMELİ
Küçüktaşdemir
37
TUTUKLAMA YASAKLARI TUTUKLAMA YASAKLARI
SADECE ADLİ PARA CEZASINI
GEREKTİREN SUÇLAR
SADECE ADLİ PARA CEZASINI
GEREKTİREN SUÇLAR
ÜST SINIRI 2 YILDAN FAZLA OLMAYAN SUÇLAR
ÜST SINIRI 2 YILDAN FAZLA OLMAYAN SUÇLAR
15 YAŞINI
DOLDURMAMIŞ ÇOCUKLAR HAKKINDA ÜST
SINIRI 5 YILI AŞMAYAN SUÇLAR
15 YAŞINI
DOLDURMAMIŞ ÇOCUKLAR HAKKINDA ÜST
SINIRI 5 YILI AŞMAYAN SUÇLAR
Küçüktaşdemir 38
Kanunda öngörülen tutuklama yasaklarının olduğu durumlarda adli kontrol uygulanmasının önünde engel yoktur.
(CMK md. 109/2)
TUTUKLULUKTA SÜRELER TUTUKLULUKTA SÜRELER
AĞIR CEZA MAHKEMESİNİN
GÖREVİNE
GİRMEYEN İŞLERDE
AĞIR CEZA MAHKMESİNİN GÖREVİNE GİREN
İŞLERDE
• SÜRE EN ÇOK 1 YILDIR
• ZORUNLU HALLERDE +6 AY UZATILABİLİR
• SÜRE EN ÇOK 2 YILDIR
• KURAL OLARAK UZATMA SÜRESİ +3 YILI GEÇEMEZ
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci
Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele
Kanunu KAPSAMINA GİREN SUÇLARDA +5 YILI GEÇEMEZ
Küçüktaşdemir
39
YCGK VE AYM TEMYİZ SIRASINDA GEÇEN TUTULUK SÜRESİNİ
CMK m.102 KAPSAMINDA DEĞERLENDİRMİYOR.
TUTUKLULUĞU SONA ERDİRME YOLLARI TUTUKLULUĞU SONA ERDİRME YOLLARI
TUTUKLAMA KARARINA İTİRAZ (m.101/5-267)
ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN TAHLİYE TALEBİ (m. 104)
CUMHURİET SAVCISI, ŞÜPHELİ VEYA MÜDAFİN SULH CEZA HAKİMİNDEN ŞÜPHELİNİN ADLİ KONTROL ALTINA ALINARAK SERBEST BIRAKILMASINI İSTEMESİ (m.103/1)
SORUŞTURMA EVRESİNDE CUMHURİYET SAVCISININ RE’SEN SERBERST BIRAKMASI (103/2)
KOVUŞTURMAYAYER OLMADIĞINA KARAR VERİLMESİ
SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMA EVRESİNDE TUTUKLULUK HALİNİN DEVAMININ İNCELENMESİ (m. 108/1-3)
TUTUKLAMA KARARINA İTİRAZ (m.101/5-267)
ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN TAHLİYE TALEBİ (m. 104)
CUMHURİET SAVCISI, ŞÜPHELİ VEYA MÜDAFİN SULH CEZA HAKİMİNDEN ŞÜPHELİNİN ADLİ KONTROL ALTINA ALINARAK SERBEST BIRAKILMASINI İSTEMESİ (m.103/1)
SORUŞTURMA EVRESİNDE CUMHURİYET SAVCISININ RE’SEN SERBERST BIRAKMASI (103/2)
KOVUŞTURMAYAYER OLMADIĞINA KARAR VERİLMESİ
SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMA EVRESİNDE TUTUKLULUK HALİNİN DEVAMININ İNCELENMESİ (m. 108/1-3)
Küçüktaşdemir 40
CUMHURİYET SAVCISI TUTUKLAMA TALEBİ
HAKİM/MAHKEME TUTUKLAMA ALEBİNİ
KABUL ETTİ (VEYA RE’SEN SORUŞTURMA
EVRESİNDE)
SANIK/ŞÜPHELİ MÜDAFİ İTİRAZ ETTİ
İTİRAZ MERCİİNİN KARARI KESİN
CUMHURİYET SAVCISI TUTUKLAMA
TALEBİ
HAKİM/MAHKE TUTUKLAMA ME
TALEBİNİ REDDETTİ
CUMHURİYET SAVCISI İTİRAZ
ETTİ
İTİRAZ MERCİİ TUTUKLAMA KARARI VERDİ
BU SEFER GENE SANIK/ŞÜPHELİ MÜDAFİ İTİRAZ
EDEBİLİR (m.274/4)
Küçüktaşdemir
41
TUTUKLAMAYA İTİRAZ TUTUKLAMAYA İTİRAZ
Kovuşturma evresinde verilen salıverme kararlarına itiraz edilemez.
Cmk md.108
(1) Soruşturma evresinde şüphelinin
tutukevinde bulunduğu süre içinde ve en geç otuzar günlük süreler itibarıyla tutukluluk hâlinin devamının gerekip gerekmeyeceği hususunda, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi tarafından 100 üncü madde hükümleri göz önünde bulundurularak, şüpheli veya
müdafii dinlenilmek suretiyle karar verilir.
(2) Tutukluluk durumunun incelenmesi, yukarıdaki fıkrada öngörülen süre içinde şüpheli tarafından da istenebilir.
(3) Hâkim veya mahkeme, tutukevinde bulunan sanığın tutukluluk hâlinin
devamının gerekip gerekmeyeceğine her oturumda veya koşullar gerektirdiğinde oturumlar arasında ya da birinci fıkrada öngörülen süre içinde de re'sen karar verir.
Cmk md.108
(1) Soruşturma evresinde şüphelinin
tutukevinde bulunduğu süre içinde ve en geç otuzar günlük süreler itibarıyla tutukluluk hâlinin devamının gerekip gerekmeyeceği hususunda, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi tarafından 100 üncü madde hükümleri göz önünde bulundurularak, şüpheli veya
müdafii dinlenilmek suretiyle karar verilir.
(2) Tutukluluk durumunun incelenmesi, yukarıdaki fıkrada öngörülen süre içinde şüpheli tarafından da istenebilir.
(3) Hâkim veya mahkeme, tutukevinde bulunan sanığın tutukluluk hâlinin
devamının gerekip gerekmeyeceğine her oturumda veya koşullar gerektirdiğinde oturumlar arasında ya da birinci fıkrada öngörülen süre içinde de re'sen karar verir.
Cmk md101
Tutuklamaya, tutuklamanın devamına veya bu husustaki bir tahliye isteminin reddine ilişkin kararlarda;
a) Kuvvetli suç şüphesini, b) Tutuklama nedenlerinin varlığını,
c) Tutuklama tedbirinin ölçülü olduğunu,
gösteren deliller somut
olgularla gerekçelendirilerek açıkça gösterilir. Kararın içeriği şüpheli veya sanığa sözlü
olarak bildirilir, ayrıca bir örneği yazılmak suretiyle
kendilerine verilir ve bu husus kararda belirtilir.
Cmk md101
Tutuklamaya, tutuklamanın devamına veya bu husustaki bir tahliye isteminin reddine ilişkin kararlarda;
a) Kuvvetli suç şüphesini, b) Tutuklama nedenlerinin varlığını,
c) Tutuklama tedbirinin ölçülü olduğunu,
gösteren deliller somut
olgularla gerekçelendirilerek açıkça gösterilir. Kararın içeriği şüpheli veya sanığa sözlü
olarak bildirilir, ayrıca bir örneği yazılmak suretiyle
kendilerine verilir ve bu husus kararda belirtilir.
Küçüktaşdemir
42
TUTUKLULUĞUN İNCELENMESİ (CMK Md.108)
TUTUKLULUĞUN İNCELENMESİ
(CMK Md.108)
CUMHURİYET SAVCISININ TUTUKLAMANIN DEVAMINA GEREK GÖRMEMESİ
CUMHURİYET SAVCISININ TUTUKLAMANIN DEVAMINA GEREK GÖRMEMESİ
SAVCININ YETKİLERİ
KOVUŞTURMA AŞAMASINDA
ADLİ KONTROL ALTINA ALINARAK SERBEST
BIRAKILMASINI TALEP ETME (CMK md. 103/1)
SORUŞTURMA AŞAMASINDA
KENDİLİĞİNDEN SERBEST BIRAKMA -KOVUŞTURMAYA
YER OLMADIĞINA KARAR VERDİĞİNDE DE AYNI SONUÇ
DOĞAR- (CMK md. 103/2)
Küçüktaşdemir
43
ADLİ KONTROL ADLİ KONTROL
TUTUKLAMAYA ALTERNATİF OLARAK ÖNGÖRÜLMÜŞ BİR TEDBİRDİR
ŞÜPHELİ VEYA SANIK TUTUKLANMAK YERİNE CMK 109/3’DE GÖSTERİLEN BİR VEYA BİRDEN FAZLA
YÜKÜMLÜLÜĞE TABİ TUTULABİLİR.
ADLİ KONTROL TÜM SUÇLAR İÇİN UYGULANABİLİR.
TUTUKLAMAYA ALTERNATİF OLARAK ÖNGÖRÜLMÜŞ BİR TEDBİRDİR
ŞÜPHELİ VEYA SANIK TUTUKLANMAK YERİNE CMK 109/3’DE GÖSTERİLEN BİR VEYA BİRDEN FAZLA
YÜKÜMLÜLÜĞE TABİ TUTULABİLİR.
ADLİ KONTROL TÜM SUÇLAR İÇİN UYGULANABİLİR.
Küçüktaşdemir
44
ADLİ KONTROLÜN ŞARTLARI ADLİ KONTROLÜN ŞARTLARI
• Kuvvetli Suç TUTUKLAMAŞARTLARIŞüphesi
• Bir Tutuklama Nedeninin Varlığı
TUTUKLAMA ŞARTLARI
• Kuvvetli Suç Şüphesi
• Bir Tutuklama Nedeninin Varlığı
ORAN
LILIK İL
KESİ ORAN
LILIK İL
KESİ YARGI KARARI
YARGI KARARI
Küçüktaşdemir
45
ADLİ KONTROLÜN ORTAYA ÇIKIŞ BİÇİMLERİ ADLİ KONTROLÜN ORTAYA ÇIKIŞ BİÇİMLERİ
TUTUKLAMAYA ALTERNATİF OLARAK
TUTUKLAMAYA ALTERNATİF OLARAK
TUTUKLULUK SÜRESİNİN
DOLMASIYLA BİRLİKTE
• Tutukluluk süresinin dolmasından sonra
tutukluluğun koşulları eğer hala sürüyorsa adli kontrol tedbiri uygulanabilir.
TUTUKLULUK SÜRESİNİN
DOLMASIYLA BİRLİKTE
• Tutukluluk süresinin dolmasından sonra
tutukluluğun koşulları eğer hala sürüyorsa adli kontrol tedbiri uygulanabilir.
TUTUKLAMA YASAĞI ÖNGÖRÜLEN
HALLERDE
TUTUKLAMA YASAĞI ÖNGÖRÜLEN
HALLERDE
Küçüktaşdemir
46
ADLİ KONTROL KAPSAMINDAKİ YÜKÜMLÜLÜKLER ADLİ KONTROL KAPSAMINDAKİ YÜKÜMLÜLÜKLER
a) Yurt dışına çıkamamak
b) Hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak.
c) Hâkimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde meslekî uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak.
d) Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek.
e) Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek.
f) Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir
güvence miktarını yatırmak.
g) Silâh bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silâhları makbuz karşılığında adlî emanete teslim etmek.
h) Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere aynî veya kişisel güvenceye bağlamak.
i) Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adlî kararlar gereğince ödemeye mahkûm edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek.
j) (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Konutunu terk etmemek.
k) (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek.
l) (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek.
a) Yurt dışına çıkamamak
b) Hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak.
c) Hâkimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde meslekî uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak.
d) Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek.
e) Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek.
f) Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir
güvence miktarını yatırmak.
g) Silâh bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silâhları makbuz karşılığında adlî emanete teslim etmek.
h) Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere aynî veya kişisel güvenceye bağlamak.
i) Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adlî kararlar gereğince ödemeye mahkûm edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek.
j) (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Konutunu terk etmemek.
k) (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek.
l) (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek.
Küçüktaşdemir
47
ADLİ KONTROL ADLİ KONTROL
YETKİLİ MAKAM YETKİLİ MAKAM
SORUŞTURMA
SULH CEZA HAKİMİ TALEP
ÜZERİNE (CMK md.110/1)
KOVUŞTURMA
MAHKEME (md. 110/3)
İTİRAZ İTİRAZ
KURAL HAKİMLİK MAKAMI KARARLARINA
KARŞI (CMK md. 267) KURAL HAKİMLİK
MAKAMI KARARLARINA
KARŞI (CMK md. 267)
İTİSNA: KANUNDA BELİRTİLEN
HALLERDE MAHKEME MAKAMI
KARARLARINA KARŞI
İTİSNA: KANUNDA BELİRTİLEN
HALLERDE MAHKEME MAKAMI
KARARLARINA KARŞI Küçüktaşdemir
48
GÜVENCE GÜVENCE
Madde 113 –
(1) Şüpheli veya sanık tarafından gösterilecek güvence, aşağıda yazılı hususların yerine getirilmesini sağlar:
a) Şüpheli veya sanığın bütün usul işlemlerinde, hükmün infazında veya altına alınabileceği diğer yükümlülükleri yerine getirmek üzere hazır bulunması.
b) Aşağıda gösterilen sıraya göre ödemelerin yapılması:
1.Katılanın yaptığı masraflar, suçun neden olduğu zararların giderilmesi ve eski hâle getirme; şüpheli veya sanık nafaka borçlarını
ödememeleri nedeniyle kovuşturuluyorlarsa nafaka borçları.
2. Kamusal giderler.
3. Para cezaları.
(2) Şüpheli veya sanığı güvence göstermeye zorunlu kılan kararda, güvencenin karşıladığı kısımlar ayrı ayrı gösterilir.
Madde 113 –
(1) Şüpheli veya sanık tarafından gösterilecek güvence, aşağıda yazılı hususların yerine getirilmesini sağlar:
a) Şüpheli veya sanığın bütün usul işlemlerinde, hükmün infazında veya altına alınabileceği diğer yükümlülükleri yerine getirmek üzere hazır bulunması.
b) Aşağıda gösterilen sıraya göre ödemelerin yapılması:
1.Katılanın yaptığı masraflar, suçun neden olduğu zararların giderilmesi ve eski hâle getirme; şüpheli veya sanık nafaka borçlarını
ödememeleri nedeniyle kovuşturuluyorlarsa nafaka borçları.
2. Kamusal giderler.
3. Para cezaları.
(2) Şüpheli veya sanığı güvence göstermeye zorunlu kılan kararda, güvencenin karşıladığı kısımlar ayrı ayrı gösterilir.
Küçüktaşdemir 49
GÜVENCE GÜVENCE
Madde 114 –
(1) Hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı, şüpheli veya sanığın rızasıyla güvencenin mağdurun haklarını karşılayan veya nafaka borcuna ilişkin bulunan kısımlarının, istedikleri takdirde, mağdura veya nafaka alacaklılarına verilmesini emredebilir.
(2) Soruşturma ve kovuşturmanın konusunu oluşturan olaylar nedeniyle, mağdur veya nafaka alacaklısı lehinde bir yargı
kararı verilmiş ise, şüpheli veya sanığın rızası olmasa da ödemenin yapılması emredilebilir.
Madde 114 –
(1) Hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı, şüpheli veya sanığın rızasıyla güvencenin mağdurun haklarını karşılayan veya nafaka borcuna ilişkin bulunan kısımlarının, istedikleri takdirde, mağdura veya nafaka alacaklılarına verilmesini emredebilir.
(2) Soruşturma ve kovuşturmanın konusunu oluşturan olaylar nedeniyle, mağdur veya nafaka alacaklısı lehinde bir yargı
kararı verilmiş ise, şüpheli veya sanığın rızası olmasa da ödemenin yapılması emredilebilir.
Küçüktaşdemir 50
KAYNAKÇA KAYNAKÇA
CENTEL/ZAFER: CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU, BETA, İSTANBUL
TOROSLU/FEYZİOĞLU: CEZA MUHAKEMESİ, SAVAŞ, ANKARA
CENTEL/ZAFER: CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU, PRATİK ÇALIŞMA KİTABI, BETA, İSTANBUL
ÖZBEK ET. AL. : AÇIKLAMALI-ŞEMATİK PRATİK ÇALIŞMA KİTABI -II- CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU, SEÇKİN, ANKARA
CENTEL/ZAFER: CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU, BETA, İSTANBUL
TOROSLU/FEYZİOĞLU: CEZA MUHAKEMESİ, SAVAŞ, ANKARA
CENTEL/ZAFER: CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU, PRATİK ÇALIŞMA KİTABI, BETA, İSTANBUL
ÖZBEK ET. AL. : AÇIKLAMALI-ŞEMATİK PRATİK ÇALIŞMA KİTABI -II- CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU, SEÇKİN, ANKARA
Küçüktaşdemir 51