ÇOCUK HAKLARI
Prof. Dr. Yasemin Karaman Kepenekci
ÇOCUK HAKLARININ ULUSLARARASI
ALANA GEÇİŞİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Diğer bir deyişle,
• Uluslararası insan hakları bildirgeleri ve
sözleşmeleri varken uluslararası toplumun çocuk
haklarına ilgi göstermesinin ve bu alanlarda özel
düzenlemeler yapmasının nedenleri nelerdir?
• Birincisi, çocuğun yetişkin bir insanın küçültülmüş modeli olmadığı gerçeğinin anlaşılmış olmasıdır.
Çocuk, çevresini algılayışı, yorumlayışı yetişkinden farklı özel bir bireydir. Masum, duyarlı, bağımlı ve korunması gereken bir varlıktır.
Kısaca,
Çocuğun kendine özgü fiziksel ve zihinsel
kişilik özellikleri ve gereksinimleri vardır.
Çocuğun bu özelliklerini ve gereksinimlerini
dikkate alan uluslararası toplum tüm
insanların sahip olduğu genel insan haklarının
yanında, çocukların haklarını korumayı
amaçlayan özel düzenlemeler yapma gereğini
duymuştur.
• Uluslararası toplumu çocuk haklarını özel
olarak korumaya yönelten ikinci önemli neden
de çocukların bütün dünyada karşılaştıkları
son derece olumsuz durumlardır.
Dünya’da yaşanan bu olumsuzluklar özetle şunlardır:
• Aileleri tarafından terk edilen milyonlarca çocuk çok ağır işlerde ve olumsuz koşullarda çalışarak yaşamını
sürdürmektedir. Bu çocukların büyük bir kısmı yasa dışı işlere, fuhşa ve dilenciliğe yöneltilmektedir.
• 6-11 yaşları arasında milyonlarca çocuk (120 milyonun üzerinde) okula gitme olanaklarından yoksundur.
• Gelişmekte olan ülkelerde 155 milyonun üzerindeki çocuk mutlak yoksulluk düzeyinde yaşamaktadır.
• Her yıl 3,5 milyondan fazla çocuk önlenebilir, tedavi edilebilir hastalıklardan ölmektedir.
• Daha varlıklı toplumlarda yaşayanlar da içinde olmak üzere milyonlarca çocuk bedensel, duygusal, cinsel istismara uğramakta ya da uyuşturucu kurbanı
olmaktadır…
• Çocuk Hakları konusunda ilk hukuksal
düzenleme, 1924 yılında Milletler Cemiyeti tarafından kabul edilen “Cenevre Çocuk
Hakları Bildirgesi”dir.
• İkinci uluslararası düzenleme 20 Kasım 1959 tarihli
“Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi”dir.
Bildirge, insanlığın çocuğa her şeyin en iyisini vermekle yükümlü olduğu felsefesini temel alan on maddeden
oluşmuştur.
