TÜRKIYE TASKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜÖÜ ZONGULDAK. GENELGE No: 540

'i

TÜRKIYE TASKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜÖÜ

ZONGULDAK

31 /011200 i Konu: Safha maliyeti

GENELGE No: 540

Kurumumuz Müesseselerindeki üretim faaliyetlerinin saglikli biçimde degerlendirilebilmesi ve maliyetlerin denetlenebilmesi için; ocaklardaki üretimin 'satilabilir' cinsinden tanimlanmasi ve giderlerinin daha küçük ölçekli isyerleri (faaliyetler) düzeyinde kaydedilmesi gerekmektedir.

Bu nedenle;

'Tuvönan' cinsinden izlenmekte ve degerlendirilmekte olan ocak üretimleri, bundan böyle, 'satilabilir' cinsinden izlenecek ve degerlendirilecek,

Isletmeler düzeyinde kaydedilmekte olan giderler, bundan böyle ocaklar ve Ana Nakliyat, Hazirlik Isleri, Kuyu Bakim vb gibi belirlenen isyerleri ya da faaliyetler düzeyinde kaydedilecektir.

Uygulamaya iliskin esas ve usuller asagida belirtilmektedir.

1. OCAKLAR BAZiNDA SATILABILIR KÖMÜR ÜRETIM MIKTARLARININ BELIRLENMESI

Kurumumuzdaki uygulamada, ocaklarin satilabilir kömür üretim miktarlari;

müesseselerin fiili satilabilir kömür üretim miktarlarinin, ocaklara tuvönan üretim miktarlari oraninda dagitilmasi suretiyle hesaplanabilmektedir. Her ocaktan üretilen kömürün kül ve nem içeriklerinin de bilinemedigi bu yöntemde saglikli degerlendirilmeler yapilamamaktadir.

Bu sakincalari giderebilmek için bundan böyle; her ocaktan üretilen tuvönan kömürden düzenli olarak numune alinacak, numuneler azaltilarak biriktirilecek, kül ve nem içerikleri Labaratuvar Sube Müdürlügünce her ay belirlenecek ve bu degerler esas alinarak, her ocaktan üretilen tuvönan kömürün satilabilir karsiligi hesaplanacaktir.

Iki isletmesi olan Karadon Müessese Müdürlügünde lavuar tuvönan kömür girisi isletmeler bazinda ayri ayri olmadigindan, isletmelerin tuvönan kömür analizleri ayri ayri yapilamamakta, aylik satilabilir dagilim, üretilen tuvönan miktarina göre isletmeler itibariyle belirlenmektedir. Bundan böyle; bu müessesede de satilabilir nitelikteki kömür miktari dagilimi ocaklar bazinda yapilacak, bunlarin toplamindan isletmeye iliskin satilabilir miktari hesaplanacaktir.

Tüm maliyet hesaplarinin saglikli olmasi, yukarida belirtilen hususlarin çok hassas ve dikkatli yapilmasi ile mümkün olacagindan, konu üzerinde önemle durulacaktir.

1.1. Numune Alma

Numuneler vardiya boyunca düzenli araliklarla, ocak üretiminin bir baska ocak üretimine karismasindan ya da ana nakliyat sistemi ile birlesmesinden önceki son noktada, ana nakliyat baslangiç noktasinda alinacaktir. Alinan numunenin, ilgili tuvönan kömür özelliklerini i

....

tam olarak temsil edecek nitelikte olmasina önem verilecektir. Numune alma yerlerinin belirlenmesi ve numunenin alinmasi, korunmasi, Laboratuvara gönderilmesi, Müessese Müdür Yardimcilarinin (Etüd-Tesis) sorumlulugunda, Etüd-Tesis Sube Müdürlerince (ya da bunlarin karsiligi birimlerce) yapilacaktir.

Kül ve nem miktarlari dikkate alinarak yapilacak olan satilabilir nitelikli kömür miktari dagiliminin hesabina iliskin bir örnek Ek-1' de verilmistir.

1.2. Maden Kömürü Hareket Tablosu

Maden Kömürü Hareket Tablosu, Ek-1'deki formüllerle hesaplanan ek bilgileri de içerecek biçimde, Müesseselerin APK birimlerince ve asagida verilen örnek tablolarda gösterildigi gibi yeniden düzenlenecektir.

Maden Kömürü Hareket Tablosuna Ilave Tablolar

.i..

2

TUVÖNAN ÜRETIMLER (Ton)

BIRINCI ISLETME

OCAKLAR AYLiK AYSONU

i.OCAK 2.0CAK 3.0CAK 4.0CAK S.OCAK 6.0CAK 7.0CAK S.OCAK 9.0CAK

TOPLAM

(Varsa) IKINCI ISLETME

OCAKLAR AYLiK AYSONU

LOCAK 2.0CAK 3.0CAK 4.0CAK S.OCAK 6.0CAK 7.0CAK S.OCAK 9.0CAK

TOPLAM MÜESSESE TOPLAMi

.i..

SATILABILIR ÜRETIMLER (Ton)

BIRINCI ISLETME

ÜRÜN TÜRÜ PARÇA O / 10 FILTRASYON TOPLAM

OCAKLAR Aylik AysoDu Aylik AysoDu Aylik Aysonu Aylik Aysonu Aylik AysoDu LOcak

2.0cak 3.0cak 4.0cak S.Ocak

".Ocak rJ.Ocak 8.0cak 9.0cak TOPLAM

( Varsa) I K I N C I I S L E T M E

ÜRÜNTÜRÜ PARÇA O / 10 FIL TRASYON TOPLAM

OCAKLAR Aylik AysoDu Aylik Aysonu Aylik AysoDu Aylik AysoDu Aylik AysoDu LOcak

"',Ocak '1.0cakOO

4.0cak S.Ocak 6.0cak 7.0cak 8.0cak 9.0cak TOPLAM MÜESSESE

TOPLAM]

.i..

4 SATILANKÖMÜR MIKTARLARI

(Ton)

BIRINCI ISLETME

ÜRÜN TÜRÜ PARÇA O / 10 FILTRASYON TOPLAM

OCAKLAR Aylik Aysonu Aylik Aysonu Aylik AysoDu Aylik AysoDu Aylik Aysonu LOcak

2.0cak 3.0cak 4.0cak .Ocak 6.0cak 7.0cak S.Ocak 9.0cak TOPLAM

(Varsa) IKINCI ISLETME

ÜRÜNTÜRÜ PARÇA O / 10 FiLTRASYON TOPLAM

OCAKLAR Aylik Aysonu Aylik Aysonu Aylik Aysonu Aylik Aysonu Aylik Aysonu 1.0cak

i.Ocak 3.0cak 4.0cak S.Ocak 6.0cak 7.Ocak S.Ocak 9.0cak TOPLAM MÜESSESE

TOPLAM]

2. GIDER YERLERI (ISYERLERI) NIN BELIRLENMESI

Tek Düzen Muhasebe Sisteminde halen isletme bazinda kullanilmakta olan hesaplar, her biri ayri bir isyeri olarak tanimlanan; ocaklar ve üretime destek veren diger isyerleri seviyesinde tutulacaktir.

Tek Düzen Muhasebe Hesap Planinin Esas Üretim Gider Yerleri bölümünde yapilacak degisiklikler, Müesseseler itibariyle Ek-2a , 2b , 2c , 2d , 2e 'de gösterilmektedir. Yeni bir ocagin üretim faaliyetine baslamasi halinde, ilgili isletme yetkilileri ile Personel ve Muhasebe birimleri tarafindan yapilacak ortak çalisma neticesinde, Puantaj ve Muhasebe isyeri kodlari belirlenecektir.

Bu uygulamada isletmelerdeki ocaklarin sayisi 9'dan fazla olmayacaktir.

Ancak bu hesaplardan üretim ocaklari disindaki ortak hizmet veren isyerlerinde (Üretim Destek Kartiyesi, Kuyu Bakim, Ana Nakliyat, Isletme Emniyet, Büyük Hazirlik, Lavuar, Isletme Disari) olusan masraflar, aritmetik usulle dagitima tabi tutularak ocak maliyetlerine dolayli (endirekt) biçimde yansitilacaktir.

Bunlardan ;

Üretim Destek Kartiyesi, Ana Nakliyat, Büyük Hazirlik isyerlerine iliskin giderler, ocaklara yaptiklari fiili yevmiye sayilarina göre,

Isletme Disari, Kuyu Bakim, Lavuar isyerlerine iliskin giderler, ocaklarin tuvönan kömür üretim miktarlarina göre,

Isletme Emniyete iliskin giderler ise ocaklara esit oranda,

dagitilacaktir .

Fiili yevmiyeye göre yapilacak olan Aritmetik Dagitim Tablolari, Üretim Destek Kartiyesi için Isletme Müdürlügünde, Ana Nakliyat için Nakliyat Basmühendisliginde, Büyük Hazirlik için Büyük Hazirlik Basmühendisliginde düzenlenecektir. Aylik fiili yevmiyeler ve bu yevmiyelerin ocaklar itibariyle dagilimi, her ay düzenli olarak hesaplanacak ve izleyen ayin

1O'una kadar Müesseselerin Muhasebe Sube Müdürlüklerine bildirilecektir.

Tuvönan üretime göre yapilacak masraf dagitimlarina esas tonajlar, Müesseselerin kendi APK birimlerinden saglanacaktir.

3. GIDERLERIN KAYDiNDA IZLENECEK USULLER 3.1. Malzeme Giderleri

Malzeme giderlerinin isyerlerine kaydini saglayan 22 Malzeme Alma Bonosu Ek-2a, 2b, 2c, 2d, 2e'de müesseseler için belirlenen yeni hesap planina göre düzenlenecektir. Malzeme bonolarinda; kendilerine hesap numarasi açilan birim amirlerinin imzalari mutlaka bulunacaktir.

3.2. Isçilik ve Isçilik ile ilgili Giderler

Isçilik giderleri, açilmis bulunan yeni isyerlerine göre aylik puantajlarin yapilmasi suretiyle kaydedilecektir. Isçilik ücretleri, maliyetlerde en büyük orani olusturdugundan, üzerinde önemle durulacaktir.

Ocaklar ve birimler arasinda isçi degisimi zorunlu olmadikça yapilmayacak; yapilmasi zorunlu isyeri degisimleri mümkün oldugunca puantaj dönemi basina denk getirilecektir.

.i..

5

3.3. Memur Ücretleri

Müesseseye bagli tüm birimlerde bulunan kadrolu ve sözlesmeli personel, hangi ocak veya birimde çalisiyor ise o isyerinin hesap kodlarina tescil edilecek, degisiklikler ilgili birim tarafindan Personel Sube Müdürlügüne bildirilecektir.

Isletme Müdürü ve Üretim Bas Mühendisi, Üretim Destek Kartiyesine tescil edilecektir.

Ek-2'deki tablolarda belirlenmis bulunan isyerleri disindaki isyerlerinin kodlari eskiden oldugu gibi uygulanacaktir.

3.4. Diger Giderler

Bu bölümde izlenecek olan Disaridan Saglanan Fayda ve Hizmetler, Diger Giderler, Vergi Resim ve Harçlar, Amortisman ve Tükenme Paylari, olusumuna göre ocak masraflarina yansitilacaktir.

Yeni uygulamanin basladigi tarihten itibaren yapilacak yatirimlar ile temin edilecek Demirbas ve Tesisler kullanildigi isyerlerince göre yeni hesaplar itibariyle envanter kayitlarina alinacaktir. Bu husus ileride amortisman1arin ayiriminda kolaylik saglayacaktir.

Mevcut demirbas ve tesislerin amortismanlari, isletme envanter kayitlarinda, ocaklar itibariyle ayirimindaki zorluklar göz önünde bulundurularak, ocaklara esit olarak dagitilacaktir.

4. DAGITIM GIDERLERI

4.1. Yardimci Üretim ve Yardimci Hizmet Gider Yerleri

Yardimci Üretim ve Yardimci Hizmet Giderleri, eskiden oldugu gibi Aritmetik Usulle dagitilacak ve ilgili ocaklarin kömür üretim maliyetlerine yansitilacaktir.

Tamir Bakim Atölyeleri siparis bonosu ile çalismaya devam edecekler, Üretim Isletme Müdürlügünden alinan siparisler ocaklar bazinda takip edilecek, yeni uygulamanin baslamasiyla isyeri olarak yeni kodlamnis bulunan Kuyu Bakim, Ana Nakliyat, Büyük Hazirlik, Üretim Destek Kartiyesi gibi isyerlerinin siparisi de ayri takip edilecektir.

Yardimci Hizmet Gider yerlerinden Kara Nakliyat, Ambarlar ve Sosyal isyerlerinin masraflari yeni açilan isyerleri de göz önünde bulundurularak, eskiden oldugu gibi dolayli (endirekt) olarak dagitilacaktif.

4.2 . Enerji Giderleri

Enerji tüketimi; olabildigi ölçüde, hesap açilan her isyeri (yeralti ve yerüstü) için, bir sayaç konularak belirlenecek, bu mümkün olmadigi taktirde, kurulu güçler ve çalisma saatleri göz önünde bulundurularak ayri ayri hesaplanacaktir.

Kompresörün harcamis oldugu enerjinin miktari, ocaklarin ve diger ilgili birimlerin basinçli hava sarfiyatina göre dagitilacaktir.

Enerji Tüketim Tablosu Ek-3 'de oldugu gibi düzenlenecektir.

Elektro Mekanik Isletme Müdürlügü, degisen sartlara uygun olarak her ay Muhasebe Sube Müdürlügüne Enerji Tüketim Tablosunu verecektir.

5. DIGER HÜKÜMLER

Müesseselerimizdeki farkli yapilamnalar nedeniyle, Genelgenin temel prensiplerinin bozulmamasi kosuluyla, yeni düzenlemelerin yapilmasi ilgili Müesseselerin tasarrufunda olacaktir.

Ocak 2001 ayi satilabilir üretimin ocaklar itibariyle dagilimimn hesabinda, Subat 2001 ayinin analiz degerleri baz alinacaktir.

6

o 1 Ocak 2001 tarihinden, Genelgenin yayim tarihine kadar geçen sürede tahakkuk etmis bulunan malzeme, isçilik ve memur giderleri ile muhasebe islemlerinde gerekli hesap dönüsümleri ilgili birimlerce gerçeklestirilecektir.

Yeni uygulamanin saglikli yürütülmesi için, tüm birimlerin gerekli titizligi göstermelerini önemle rica ederim.

~

Yönetim Kurulu Baskani Genel Müdür

EKLER

Ek

-

Il!!ili birimler:

-

-

DAGITIM :

GEREGI IcIN :

-

-

-

BILGI IcIN

-

o 1 Ocak 2001 tarihinden, Genelgenin yayim tarihine kadar geçen sürede tahakkuk etmis bulunan malzeme, isçilik ve memur giderleri ile muhasebe islemlerinde gerekli hesap dönüsümleri ilgili birimlerce gerçeklestirilecektir.

Yeni uygulamanin saglikli yürütülmesi için, tüm birimlerin gerekli titizligi göstermelerini önemle rica ederim.

Yönetim Kurulu Baskani Genel Müdür

EKLER

Ek

-

Il!!ili birimler:

-

-

DAGITIM :

GEREGI IcIN :

-

-

-

BILGI IcIN

-

Ek-1

(*) : En düsük nem orani ile farki.

Lavuar sist külü - Tüvonan kömürdeki külorani

(**) : Ocak Lavuar Randimani=--- Lavuar sist külü - Lavuar Satilabilir kömürdeki kül orani

Veriler Müessese lavuar randimani Müessese lavuar sist külü Lavuar satilabilir külü Müessese satilabilir miktari

: 62 : 84

: 40

: 31.868 Ton ( D )

Çözüm: 1. Ocak lavuar randimani: (84

-

=

4. Ocak lavuar randimani: (84 -70) / (84 - 40) =0,3181 5. Ocak lavuar randimani: (84

-

ILisKIN ÖRNEK

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

OCAK AYLiK NEM SU KURU OCAKLAR NEM NEM FARKi OCAK OCAKLARiN OCAKLARiN OCAKLAR

NO ÜRETIM KÜL ORANI MIKTARI KÖMÜR NEM FARKi _GIpERIMIs TEORIK TEORIK SA TlLABILIR SA TlLABILIR

MIKTARI (%) (TON) MIKTARI ORANI (TON) URETIM LAVUAR RANDIMANA ORANI MIKTARI

(TON) (TON) FARKI(.) MIKTARI RANDiMANi (..) GÖRE PAYi (TON)

(TON)

(2x4) (2-5) (6x7) (2 - 8 ) ( 9 x 10) (llB/llA) (CxD)

1 7.000 65 0,06 420 6.580 0,01 66 6.934 0,4318 2.994 (B) 0,119(C) 3.792

2 9.000 62 0,05 450 8.550 9.000 0,5000 4.500 (B) 0,179 ( C) 5.705

3 8.000 59 0,06 480 7.520 0,01 75 7.925 0,5680 4.501 (B) 0,179 (C) 5.704

4 10.000 70 0,05 500 9.500 10.000 0,3181 3.181 (B) 0,127 ( C) 4.047

5 8.200 57 0,07 574 7.626 0,02 153 8.047 0,6136 4.938 (B) 0,196 (C) 6.246

6 9.200 60 0,05 460 8.740 9.200 0,5454 5.018 (B) 0,200 ( C ) 6.374

TOPLAM 51.400 2.884 48.516 294 51.106 25.132 (A) 1,000 31.868 (D)

ARMUTÇUK TASKÖMÜRÜ ISLETME MÜESSESESI EK GIDER YERLERI

-

011 - ARMUTÇUK ISLETMESI 012 - ARMUTÇUK ISLETMESI 013- ARMUTÇUK ISLETMESI 014 - ARMUTÇUK ISLETMESI 015 - ARMUTÇUK ISLETMESI 016 - ARMUTÇUK ISLETMESI 017 - ARMUTÇUK ISLETMESI 018 -ARMUTÇUK ISLETMESI 019 - ARMUTÇUK ISLETMESI

-

010 - ÜRETIM DESTEK KARTIYESI O 051 - ISLETME EMNIYET

062 - KUYU BAKiM 063 - ANA NAKLIYAT 064 - BÜYÜK HAZiRLiK

110- ARMUTCUK ISLETMESI DiSARi 160- LAVVAR

170 - LAVVAR IDARE

OCAK-1 OCAK-2 OCAK-3 OCAK-4 OCAK-5 OCAK-6 OCAK-7 OCAK-8 OCAK-9

Ek-2/a

Ek-2/b

AMASRA TASKÖMÜRÜ ISLETME MÜESSESESI EK GIDER YERLERI

-

011 - AMASRA ISLETMESI 012 -AMASRA ISLETMESI 013 - AMASRA ISLETMESI 014 - AMASRA ISLETMESI 015 - AMASRA ISLETMESI 016 - AMASRA ISLETMESI 017 - AMASRA ISLETMESI 018 - AMASRA ISLETMESI 019 - AMASRA ISLETMESI

OCAK-l OCAK-2 OCAK-3 OCAK-4 OCAK-5 OCAK-6 OCAK-7 OCAK-8 OCAK-9 - ORTAK ÜRETIM GIDER YERLERI

010 - ÜRETIM DESTEK KARTIYESI O 051 - ISLETME EMNIYET

062 - KUYU BAKIM 063 - ANA NAKLIYAT 064 - BÜYÜK HAZiRLiK

110 - AMASRA ISLETMESI DiSARi 160- LAVVAR

170 - LAVVAR IDARE

Ek-2/e

ÜZÜLMEZ TASKÖMÜRÜ ISLETME MÜESSESESI EK GIDER YERLERI

-

011 - ASMA - DILA VER ISLETMESI 012 - ASMA

-

-

-

-

-

OCAK-1 OCAK-2 OCAK-3 OCAK-4 OCAK-5 OCAK-6 OCAK-7 OCAK-8 OCAK-9

010 - ÜRETIM DESTEK KARTIYESI O 051 - ISLETME EMNIYET

062 - KUYU BAKiM 063 - ANA NAKLIYAT 064 - BÜYÜK HAZiRLiK

110 - ASMA

-

160- LAVVAR

170 - LAVVAR IDARE

KARADON TASKÖMÜRÜ ISLETME MÜESSESESI EK GIDER YERLERI

-

011 - GELIK ISLETMESI 012 - GELIK ISLETMESI 013 - GELIK ISLETMESI 014 - GELIK ISLETMESI 015 - GELIK ISLETMESI 016 - GELIK ISLETMESI 017 - GELIK ISLETMESI 018 - GELIK ISLETMESI 019 - GELIK ISLETMESI 021 - KILIMLI ISLETMESI 022 - KILIMLI ISLETMESI 023 - KILIMLI ISLETMESI 024 - KILIMLI ISLETMESI 025 - KILIMLI ISLETMESI 026 - KILIMLI ISLETMESI 027 - KILIMLI ISLETMESI 028 - KILIMLI ISLETMESI 029 - KILIMLI ISLETMESI

OCAK-l OCAK-2 OCAK-3 OCAK-4 OCAK-5 OCAK-6 OCAK-7 OCAK-8 OCAK-9 OCAK-l OCAK-2 OCAK-3 OCAK-4 OCAK-5 OCAK-6 OCAK-7 OCAK-8 OCAK-9 - ORTAK ÜRETIM GIDER YERLERI

010- ÜRETIM DESTEK KARTIYESI 020 - ÜRETIM DESTEK KARTIYESI 051- ISLETME EMNIYET (GELIK) 052 - ISLETME EMNIYET (KILIMLI) 062 - KUYU BAKiM

063 - ANA NAKLIY AT 064 - BÜYÜK HAZiRLiK

110- GELIK ISLETMESI DiSARi 120 - KILIMLI ISLETMESI DiSARi 160- LAVVAR

170 - LAVVAR IDARE

O (GELIK)

O (KILIMLI)

Ek-2/d

KOZLU TASKÖMÜRÜ ISLETME MÜESSESESI EK GIDER YERLERI

-

011 - IHSANIYE - INCIRHARMANi ISLETMESI 012 - IHSANIYE - INCIRHARMANi ISLETMESI

013- IHSANIYE

-

015- IHSANIYE

-

-

-

Ek-2/e

OCAK-1 OCAK-2 OCAK-3 OCAK-4 OCAK-5 OCAK-6 OCAK-7 OCAK-8 OCAK-9

010- ÜRETIM DESTEK KARTIYESI O 051- ISLETME EMNIYET

062 - KUYU BAKiM 063 - ANA NAKLIYAT 064 - BÜYÜK HAZiRLiK

110 - IHSANIYE - INCIRHARMANi ISLETMESI DISARI 160- LAVVAR

170 - LAVVAR IDARE

Ek-3 TÜKETIM YERLERI ITIBARIYLE ENERJI MIKTAR VE ORANLARI TABLOSU

ISYERI TÜKETIM MIKTARI TOPLAMDAKI PAYi

(KW) (%)

IÇERI OCAK 1

OCAK 2 OCAK 3 OCAK 4 OCAK 5 OCAK 6 OCAK 7 OCAK 8 OCAK 9

ISLETME 1 TOPLAMi (1) OCAK 1

OCAK 2 OCAK 3 OCAK 4 OCAK 5 OCAK 6 OCAK 7 OCAK 8 OCAK 9

ISLETME 2 TOPLAMi (2)

ISLETMELER TOPLAMi (1 + 2 ) KUYULAR

IÇERI TOPLAM (A) DiSARi LAVUAR

ELEKTRO MEKANIK INSAAT ATEL YESI KARANAKLIY AT DIREK ANBARI MALZEME ANBARI SOSYAL SERVIsLER IDARI SERVIsLER DiSARi TOPLAM (B)

GENEL TOPLAM (A + B ) 100