...
İLKOKULU
4/... SINIFI MİLLİ MÜCADELE ÖZET KİTAPÇIĞI
Adım Soyadım:
...
“Geld kler g b g derler”
(İstanbul’un şgal sırasında Atatürk’ün sözü)
“S z orada sadece düşmanı değ l, Türk m llet n n makus tal h n de yend n z.”
(2. İnönü Savaşı’ndan sonra Atatürk’ün sözü)
“Hattı müdafa yoktur, sathı müdafaa vardır; o satıh bütün vatandır.”
(Sakarya Savaşı’ndan sonra Atatürk’ün sözü)
Ordular İlk Hedefin z Akden z’d r ler . (Büyük Taarruz’da Atatürk’ün sözü)
UNUTULMAZ SÖZLER UNUTULMAZ SÖZLER
AYAN UŞ
14 1
Kadınlar düzenlenen m t nglere ve savaşa asker , öğretmen, hemş re , hastabakıcı, çamaşırcı olarak katılmışlardır.M ll mücadele; adına yakışır şek lde m llet oluşturan genç yaşlı kadın erkek çocuk herke- s n katkılarıyla gerçekleşen gerçek b r destandır.
Mustafa Kemal Atatürk; “Dünyada h çb r m llet n kadını ben Anadolu kadınından daha fazla çalıştım, m llet m kurtuluş ve zafere götürmekle Anadolu ka- dını kadar gayret gösterd m, d yemez.” sözler yle
Anadolu kadının kahramanlığını tüm dünyaya duyur- muştur.
M ll Mücadele’de Hal de Ed p Adıvar, B nbaşı Ayşe, Kılavuz Hat ce, Asker Sa me, Kara Fatma, Tayyar Rahm ye, s ml kadın kahramanlar ya- nında belgelerde adı- na rastlanmayan pek çok kadının yaptıkları fedakarlıklar; üzer nde yaşadığımız toprakların b zler ç n ne kara kıy- metl olduğunu anlamamı- za yetecekt r.
Türk ye Cumhur yet ’m z n öncek devlet m z n adı d .Osmanlı Devlet , son zamanlarında Osmanlı Devlet
dünyanın en büyük ve en gen ş topraklarına sah p devletlerden b r yd .Ancak bu kadar büyük b r devlet yönetmek g derek zorlaşıyordu. Bazı bölgeler yabancı devletler tarafından şgal ed lmeye başlamıştı.
Bu bölgelerden b r de bugün LİBYA olarak b l nen
’tı.Osmanlı Dvlet n n güçsüzlüğünü TRABLUSGARP
fırsat b len İtalyanlar Trablusgarp’ı şgal ett ler.Mustafa Kemal gönüllü olarak Trablusgarp’a g der ve burada b r yıl kadar savaştı. Bu savaş sonunda Osmanlı Devlet le İtalya arasında Uş Antlaşması yapıldı. Başarılarından dolayı Mustafa Kemal’ n rütbes “BİNBAŞI” lığa yükselt ld .
*Trablusgarp , Mustafa Kemal’ n askerl k başarısı gösterd ğ lk yerd r.
MUSTAFA KEMAL’İN İLK SAVAŞI: Trablusgarp Savaşı
Trablusgarp Savaşı devam ederken Balkanlarda yen b r savaş başlamıştı. Balkan Savaşlarını kaybeden Osmanlı Devlet topraklarını ger alab lmek ç n 1914 yılında
katıldı.1. Dünya Savaşı 4 yıl sürdü.
1. Dünya Savaşı’na
Kara Fatma
Dünyanın dört b r yanına yayılmasından dolayı 1. Dünya Savaşı olarak adlandırılan bu savaşta ülkeler k guruba
ayrılmıştı. Osmanlı Devlet ’ne düşman devletler; İTİLAF devletler , dost se İTTİFAK devletler adını almıştı.
İt laf Devletler İt fak Devletler
-İNGİLTERE -FRANSA -RUSYA -İTALYA
-ALMANYA
-AVUSTURYA-MACARİSTAN -BULGARİSTAN
-OSMANLI DEVLETİ
ÇANAKKALE GEÇİLMEZ
İt laf Devletler , Osmanlı Devlet ’n n başkent olan İstanbul’u ele geç rmek ve Rusya’ya yardım götürmek
ç n donanımlı savaş gem ler yle ÇANAKKALE Boğazı’na gelm şlerd . Burada Türk asker n n nançlı ve güçlü d ren ş
LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI
İşgalc devletler n steğ le barış görüşmeler İsv çre’n n , Lozan kent nde yapılmıştır.24 Temmuz 1923'te Lozan barış antlaşması mzalanmıştır.Bu anlaşma le t laf devletler Osmanlı Devlet ’n n hukuken sona erd ğ n kabul ed p yen Türk devlet n tanımış oldu.
29 Ek m 1923'te Cumhur yet lan ed lm ş, Mustafa Kemal Cumhurbaşkanı seç lm şt r.
Mermi dolduran Türk kadınları
M ll Mücadele yıllarında m llet m z; genç, ht yar, kadın erkek demeden bağımsızlık mücadeles verm şt r.
Bu mücadelede kadınlarımız da öneml şler başarmıştır.
Türk kadını cephe ger s nde gösterd ğ fedakarlıklarla;
vatan sevg s n n ve özgürlüğün b r nsan ç n ne kadar Milli Mücadele ve Türk Kadını
3 12 -Savaş sonucunda Ermen stan, Gürc stan ve Azerbeycan
le Kars Antlaşması mzalandı. Bugunkü doğu sınırımız bu antlaşmayla ç z ld .
-Savaş sonucunda Fransa le Ankara Antlaşması yapıldı.
Bu antlaşmayla M sak- M ll y tanıyan lk Avrupa devlet oldu.
Fransa
BAŞKOMUTANLIK MEYDAN MUHAREBESİ 30 Ağustos 1922'de Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Savaşı le ordumuz zafer kazanmış, Yunanlılar kes n yen lg ye uğratılmıştır.
TBMM’n n kazandığı bu savaşlardan sonra sıra sıra İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya’nın kurtarılmasına gelm şt r. Ancak Türklerle b r savaşı göze alamayan İn- g l zler ateşkes ve barış stem şlerd r. Bunun sonucunda önce Mudanya Ateşkes Antlaşması mzalanarak savaş durumu sona erm şt r.(11 Ek m 1922). Bu antlaşma
le İstanbul ve Boğazlar savaş yapılmadan kurtarılmıştır.
Bu antlaşmanın önem ; asker başarı, s yas başarıya dönüştü. Osmanlı devlet hukuken sona erd .
1. Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devlet ’n n beraber olduğu grup devletler yen l nce Osmanlı Devlet yen k sayıldı. Savaş sonunda Osmanlı Devlet ve yenen
devletler arasında “Mondros Ateşkes Antlaşması”
mzalandı.
Mondros Ateşekes Antlaşmasına Göre:
*Düşman gerekli gördüğü bir yeri işgal edebilecekti.
*Ordularımız dağıtılacaktı.
*Ordularımızın silahlarına el konulacaktı.
*Ulaşım ve haberleşme araçlarımız yenen devletlerin denetimi altında olacaktı.
*Çanakkale ve İstanbul Boğazları yenen devletlerin kontrolünde olacaktı.
1. İNÖNÜ SAVAŞI
-Bu savaşta Yunanlılar yen ld . -Düzenl ordunun lk başarısıdır.
-Bu savaş sonunda Sovyet Rusya Moskava Antlaşması mzalandı.
2. İNÖNÜ SAVAŞI
-Bu savaşta Yunanlılar yen ld .
-Savaş sonunda İtalyanlar Anadolu’dan çek lmeye başladılar.
KÜTAHYA- ESKİŞEHİR SAVAŞLARI
-Ordumuz bu savaşta yen ld .
-Ordunun ht yaçları ç n Tekal f- m ll ye(Ulusal verg ) em rler yayınlandı.
SAKARYA MEYDAN SAVAŞI
Bu anltlaşmadan sonra ülkem z hızlı b r şek lde düşman devletler tarafından şgal ed lmeye başlandı.
İşgal ed lme planu şu şek ldeyd : İng l zler: Musul, Kerkük, Balıkes r.
Fransızlar: Adana, Urfa, Maraş ve Antep.
İtalyanlar: Antalya ve Konya.
Ermen ler: Erzurum, Van, B tl s, Elazığ ve Kars.
Yunanlılar: İzm r ve çevres n şgal etm şlerd .
-Asker ve s lah bakımından çok üstün olan Yunanlılar, bu savaşta yen ld .
.
-Başarılarından dolayı Mustafa Kemal’e TBMM
MİLLİ MÜCADELENİN BAŞLAMASI Yurdumuzun şgal ed lmes ne lk olarak şgal ed len yerlerdek nsanlar tepk gösterm şlerd r.
İşgal ed len bölgelerdek halk hareketler ne “Kuvay- M ll ye”
(M ll Kuvvetler ) den lm şt r.
İşgallere tepk gösteren bölgelere başarılarından dolayı bazı unvanlar ver lm şt r.
Maraş’a Kahraman
Urfa’ya Şanlı
Antep’e Gaz
unvanları ver lm şt r.
Bölgesel anlamda göster len bu tepkjler düşmanların lerley ş n durdurmaya yetm yordu. Ulusal b rl k ve beraberl ğ n sağlanması gerek yordu. Bunun ç n
.
Mustafa Kemal 16 Mayıs 1919'da Bandırma Vapuru le İstanbul’dan hareket ett . 19 Mayıs 1919'da Samsın’a gelen Mustafa Kemal burada Kurtuluş Savaşı’n
başlatmış oldu.
Doğu cephes nde Kazım Karabek r komutasında Ermen lerle savaşılmıştır. Savaşta Ermen ler yen ld . Ermen ler n barış stemes üzer ne Gümrü Antlaşması
mzalanmış.Bu antlaşmanın önem , TBMM’n n kazandığı uluslararası lk asker ve s yas başarı olmasıdır..
DOĞU CEPHESİ
GÜNEY CEPHESİ
BATI CEPHESİ
Güney cephes nde Fransızlara ve Ermen lere karşı mücadele ed lm ş.Yapılan mücadelelerde Fransızlar yen lm ş.Fransızlarla Ankara Antlaşması yapılmış ve Fransızlar topraklarımızdan çek lm şt r.
Batı Cephes ’nde yapılan mücadeleler 1. İnönü Savaşı
2. İnönü Savaşı
Kütahya Esk şeh r Savaşları Sakarya Meydan Muharebes
Başkomutanlık Meydan Muharebes
5 30 Ağustos Zafer Bayramı 10
Bandırma Vapuru-Samsun
*
*
*
*
*
KONGRELER
Havza Genelges : (29 Mayıs 1919)
vvvYurdun her yer nde başlayan şgaller protesto amacıyla m t ngler yapılmasının gerekl olduğunu anlatan b r
genelge yayınlandı. Ardından Mustafa Kemal ve arkadaşları Amasya’ya geçt .
Amasya Genelges : (22 Haz ran 1919)
Vatanın bütünlüğünün tehl kede olduğu, pad şah ve hükümet n görev n yer ne get remed ğ nden
bahsed lm şt r.
Amasya Genelges nde;
Alınan kararlar sonucu lk defa m ll egemenl k kavramı ortaya çıkmıştır.
İlk defa Kurtuluş Savaşı’nın gerekçes , yöntem ve amacı bel rt lm şt r.
TBMM’NİN AÇILMASI
Mustafa Kemal ve Tems l Heyet 27 Aralık 1919 ‘da Ankara’ya gelm ş ve Ankara Kurtuluş Savaşı’nın merkez olmuştur.
.
Ülken n her tarafından gelen tems lc ler n katılımıyla 23 N san 1920'de M llet Mecl s açıldı. Mustafa Kemal, Mecl s başkanlığına seç ld .
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA CEPHELER
Doğu Cephes : Ermen lere karşı, Kazım Karabek r
Batı Cephes : Yunanlılara karşı,İsmet İnönü ve düzenl ordu.
Güney Cephes : Fransa ve Ermenl lere karşı, halk d ren ş .
Erzurum Kongres (23 Temmuz 1919) Ermen ler n Doğu Anadolu’da b r Ermen Devlet kurmaya çalışmaları üzer ne Erzurum bölgesel amaçlı toplanıldı. Fakat alınan kararlar tüm ulusu lg lend ren kararlardır.İlk kez vatanın b r bütün olduğundan ve parçalanamayacağından bahsed lm şt r.
Kongre Sonunda Mustafa Kemal tems l heyet başkanlığına seç ld .
Erzurum kongres toplanan k ş ler bölge nsanını tems l eden k ş ler olmasına rağmen alınan kararlar bütün yurdu lg lend rmekted r.
Yurdumuzun tamamını lg lend rd ğ ç n m ll b r kongred r.
Erzurum Kongres ’nde
İlk defa geç c b r hükümet kurulucağı açıklanmıştır.
.
Düşman şgal n n kabul ed lemeyeceğ vurgulanmıştır.
S vas Kongres (4 Eylül 1919)
Yurdumuzun her şehr nden tems lc ler katıldığı ç n ulusal b r kongred r. Mustafa Kemal kongre üyeler tarafından başkan seç lm şt r.Bu kongre sonunda , tüm yurdu tems l etmek ve m llet n haklarını savunmak üzere Mustafa Kemal’ n başkanlığında TEMSİL HEYETİ oluşturulmuştur.
S vas Kongres ’nde
.
M ll Mücadele’n n planı bu kongrede ç z lm şt r.
Ülke genel nde m ll cem yetler tek çatı altında b leşt r ld . Amasya Görüşmeler nde (20-22 Ek m 1919) Tems l
Heyet İstanbul Hükümet tarafından resmen tanınmış oldu.
İstabul’un İşgal (16 Mart 1920) : İt laf Devletler İstanbul’u şgal ederek Osmanlı Devlet ’n n Mebuslar Mecl s n dağıtmıştır.
Sevr Antlaşması: (10 Ağustos 1920): İt laf Devletler le Osmanlı Devlet arasında mzalanan bu antlaşmayla düşmanlar yurdumuzu paylaşmışlardı. Fakat TBMM bu antlaşmayı kabul etmed .
7 Sevr Antlaşması- Toprak Paylaşımı 8
