ÜNİTE
12
HUKUK DİLİ VE ADLİ YAZIŞMALAR
Yrd. Doç. Dr. Emel HANAĞASI
İlan, genellikle duyuru, duyurma, kamuoyunun veya belli bazı üçüncü
kişilerin haberi olsun diye açıklama, bir durumu yayın yolu ile bildirme gibi anlamlara
gelir.
Resmî ilanlar, görüş farkı aranmaksızın, belirlenen mevkutelere,
Basın İlan Kurumu Genel Kurulu tarafından
belirlenecek esaslar çerçevesinde dağıtılır.
I. GENEL OLARAK
İlan, genellikle duyuru, duyurma, kamuoyunun veya belli bazı üçüncü kişilerin haberi olsun diye açıklama, bir durumu yayın yolu ile bildirme gibi anlamlara gelir (Yılmaz, s. 237).
1961 tarihli ve 195 sayılı Basın İlân Kurumu Teşkiline Dair Kanun’un 29.
maddesine göre, resmî ilan, kanun, tüzük ve yönetmeliklerle yayınlanması mecburi olan (özel dernekler hariç) veya genel ve katma bütçeli dairelerle il özel idareleri, belediyeler, köyler ve İktisadi Devlet Teşekkülleri ve sermayesinin yarısından fazlası kamu hukuku tüzel kişilerine ait bulunan teşekküllerin verdikleri, reklam mahiyetini taşımayan ilanlardır.
Resmî ilanlar, Basın İlân Kurumu’nun şubesi bulunan yerlerin belediye hudutları içinde bu şubeler aracılığı ile yayımlatılır (195 s. K. m. 31). Kurumun şubesi bulunmayan yerlerde, resmî ilanların yayınlanmasına valilikler aracı olurlar.
Mevkuteler (belli zaman aralıkları ile çıkan yayın, süreli yayın, periyodik) aldıkları resmî ilanları zamanında yayınlarlar. Haklı bir sebep olmadıkça bu ilanları almaktan imtina edemezler.
Görüldüğü üzere, Basın İlan Kurumu’nun görevi, resmî ilanlarla, kamu kurum ve kuruluşlarına ait reklamların, vasıfları Genel Kurul tarafından tespit edilen mevkutelerde, fikir ve içtihat farkı aranmaksızın yayınlanmasına aracı olmaktadır (195 s. K. m. 2). Şubelerinin bulunmadığı yerlerde ise aynı esaslar dâhilinde valiliklerin aracı olmasını sağlamaktadır.
Resmî ilan verilecek mevkutelerin vasıfları; münderecat, sayfa sayı ve ölçüsü, kadro, fiili satış, en az yayın hayatı süresi bakımlarından ve uygun görülecek diğer yönlerden Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca tespit olunur (195 s. K. m. 34). Genel Kurul, Kurum’un şubesi bulunmayan yerlerdeki mevkutelerin vasıflarını az önce sayılan kayıtlara bağlı olmaksızın tespit eder. Genel Kurul Türkiye'de yabancı dillerle yayınlanan mevkuteler ile fikir ve sanat dergilerine İlan ve reklam verme esaslarını ayrıca tayin eder.
Resmî ilanlar, görüş farkı aranmaksızın, belirlenen mevkutelere, Basın İlân Kurumu Genel Kurulu tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde dağıtılır (195 s.
K. m. 32). Bununla birlikte, 7201 sayılı Tebligat Kanunu gereğince yayınlatılacak ilanların, tebligatı çıkaran mercinin belirlediği gazetede yayınlatılması mecburidir (195 s. K. m. 33). İlanen tebligatın yayınlanacağı gazete, vasıfları tespit edilen gazetelerden biri değilse, tebligatı çıkaran merci bunu gerektiren sebebi, ilanla birlikte Kurum’a veya valiliğe bildirmekle ödevlidir. Bu ödev yerine getirilmez veya vasıfları tespit edilen gazetelerden birinin ismi tasrih edilmezse, tebligat ilanı genel usule göre yayınlatılır.
Özel ilan ve reklamların yayınlanması, özel ilan
ve reklam prodüktörlüğü, 195
sayılı Kanun’un hükümleri dairesinde
serbesttir.
Resmî ilanların fiyat tarifesi, Basın - İlan Kurumu Genel Kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir ve Resmî Gazete'de yayınlanır (195 s. K. m.
33).
Özel ilanlar ise, resmî ilan sayılmayan ve gerçek ve tüzel kişiler tarafından gazete ve dergilerde yayınlanmak üzere verilip de reklam mahiyetinde bulunmayan ilanlardır (195 s. K. m. 40, I). Satışı artırmak gibi ticari amaçlarla veya bir şeye veya bir fikre rağbet sağlamak gibi maddi veya manevi bir menfaat temini amacıyla gazete ve dergilerde yazı, resim veya çizgilerle yapılan ilanlar ise reklam sayılır.
Özel ilan ve reklamların yayınlanması, özel ilan ve reklam prodüktörlüğü, 195 sayılı Kanun’un hükümleri dairesinde serbesttir (195 s. K. m. 41). Basın İlan Kurumu da özel ilan ve reklam kabul eder.
Bununla birlikte, Genel ve Katma Bütçeli Dairelerle İl Özel İdareleri,
Belediyeler, köyler ve İktisadi Devlet Teşekkülleri ve sermayesinin yarısından fazlası kamu hukuku tüzel kişilerine ait bulunan teşekküllerle kanunla kurulan sair
müesseselerin veya bunların iştiraklerinin Kurum’un şubesi bulunan yerlerde yayınlanan gazete ve dergilere verecekleri ilan ve reklamlar, ancak Basın İlân Kurumu aracılığı ile yayınlatılabilir (195 s. K. m. 42). Bu durumda, Kurum tarafından verilmeyen ilan ve reklamlar yayınlanmaz ve prodüktörler ne suretle olursa olsun bu ilan ve reklamlar hususunda gizli veya açık herhangi bir muamele veya iş yapamazlar.
Özel ilan ve reklamlar, bunları veren gerçek veya tüzel kişilerin isteklerine uygun olarak gazete ve dergilerde yayınlanır (195 s. K. m. 43). Bununla birlikte, Genel ve Katma Bütçeli Dairelerle İl Özel İdareleri, Belediyeler, köyler ve İktisadi Devlet Teşekkülleri ve sermayesinin yarısından fazlası kamu hukuku tüzel kişilerine ait bulunan teşekküllerle kanunla kurulan sair müesseselerin veya bunların
iştiraklerinin verecekleri özel ilan ve reklamlar, Kurum Genel Kurulu tarafından tespit edilecek esaslar dâhilinde ilgililerin istekleri de nazara alınarak, gazete ve dergilere verilir.
Gazete ve dergiler, aldıkları özel ilan ve reklamları zamanında yayınlarlar (195 s. K. m. 43).
Basın İlan Kurumu ve prodüktörlerle gazete ve dergiler, yayınlanmasına aracı oldukları her türlü ilan ve reklamların en altına, aracı olduklarını gösteren bir kelime koymağa mecburdurlar (195 s. K. m. 43).
Prodüktörlerle gazete ve dergiler bu maksatla seçtikleri kelimeyi
kullanmadan evvel kuruma bildirirler. Kurum seçilen kelimenin daha evvel başka bir prodüktör veya gazete veyahut bir dergi tarafından alındığını veya iltibasa mahal verecek mahiyette olduğunu anlarsa, kelimeyi değiştirmesini ilgiliye bildirir.
Basın İlân Kurumu ise, “Basın” kelimesini kullanır.
Eğer kanunda ilanın hangi veya hangi tür
gazetelerde yayınlanacağına ilişkin
bir hüküm yoksa, ilan ilgililerin kolayca bulup
görebileceği gazetelerde yapılmalıdır.
İlân ve reklamı, Kurum veriyorsa kendi kelimesini, prodüktör veriyorsa seçtiği kelimeyi, ilan veya reklamı doğrudan doğruya gazete veya dergi almışsa, kendi kelimesini ilanın altına koyar. Bu kelimenin yanına Kurum’un veya
prodüktörün yıllık ilan ve reklam sıra numarası ile gazetenin veya derginin aldığı ilan ve reklamların sıra numarası yazılır. Kelime ve rakamın puntosunu seçimi, gazete veya dergiye aittir. Bundan dolayı hiçbir ücret alınmaz.
II. İLAN VERİLECEK DURUMLAR
Mevzuatımızda, ilan verilmesine ilişkin birçok hüküm vardır. Bu hükümlerin bir kısmında yalnızca ilandan söz edilmekte, bir kısmında ise ilanın nasıl, hangi içerikle, kaç defa yapılacağı ve hatta bazı hükümlerde de ilanın hangi niteliklere sahip gazetelerde yapılacağı belirtilmektedir.
Yine, bazı hükümlerde, ilan yapılması zorunluluğu getirilmesine karşın, bazı hükümlerde bu konu ilgili makamın veya kişinin ihtiyarına bırakılmıştır.
Eğer kanunda ilanın hangi veya hangi tür gazetelerde yayınlanacağına ilişkin bir hüküm yoksa, ilan ilgililerin kolayca bulup görebileceği gazetelerde yapılmalıdır.
Yargıtay’ın da çeşitli kararlarında ifade ettiği gibi, “Resmî Gazete, serbest satılan ve heryerde dağıtılan ve bu bakımdan da ilan konusunun ilgilinin ıttılaına ulaşacak en emin bir gazete niteliğinde olmadığından, ilanın Resmî Gazete ile yapılması doğru değildir.” Bu nedenle, adli ilanın Resmî Gazete ile yapılması bir zorunluluk olarak öngörülmediği müddetçe bu yola başvurulmamalıdır (Yılmaz, s. 239).
Eğer kanuni düzenleme, açıkça ilanın gazetede yapılacağını düzenlemişse bu hususa uyulmalıdır.
III. İLAN ÖRNEKLERİ
T. C. ANKARA 70. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNDEN E. 2010/22
………. ili, ………. Mah. ….. cilt, …. sahife ve …..hanede nüfusa kayıtlı …………..
T.C. kimlik numaralı …… ve …….'den olma …/…/… doğumlu A'nın isminin B olarak düzeltildiği ilan olunur.
---X--- T.C. TEKİRDAĞ 42. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNDEN ESAS NO: 2011/1265
Davacı Hazine vekili tarafından mahkememizde hasımsız olarak açılan gaiplik ve tescil davasının verilen ara kararı gereğince;
Tekirdağ ili, Merkez ilçesi, ……. Beldesi, ……. Mevkisi, … pafta, …. parsel sayılı taşınmazın 1/7 hisse maliki M oğlu İ ile ilgili yapılan adres araştırmalarına rağmen kendisinden herhangi bir haber alınamadığı, şahsı tanıyan ve bilen olmadığı bildirilmiş olup, gaipliği istenilen şahsın ölmüş olması ihtimali bulunduğundan;
Gaipliği istenen yukarıda isimleri yazılı şahıs hakkında bilgisi olan kişiler var ise; mahkememiz dosyasına ilandan haberdar oldukları anda veya en geç
12/06/2012 günü saat 10:30 da yapılacak duruşmasına kadar mahkememize müracaat etmeleri, bu süre içerisinde herhangi bir başvuru olmadığı ve gaipliği istenenlerden haber alınamadığı takdirde TMK. 32 ve devamı maddeleri gereği gaipliğine, TMK. 588. maddesi gereği yasal koşulların oluşması halinde taşınmazın Hazine adına tesciline karar verileceği hususu ilan olunur.
---X---
AFYONKARAHİSAR 51. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNDEN ESAS NO: 2012/33
DAVACI : ………..
VEKİLİ : ………..
DAVALI : ………..
DAVA : Kamulaştırılan taşınmazın davacı adına tescili DAVA TARİHİ : …/…/…
KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZ : ………..
a) 2942 sayılı Kanun’un 14. maddede öngörülen süre içerisinde tebligat veya ilan tarihinden itibaren kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal veya Adli yargıda maddi hatalara karşı düzeltim davası açabileceğiniz,
b) 2942 sayılı Kanun’un 14. maddede öngörülen süre içerisinde
kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açanların, dava açtıklarını ve yürütmenin durdurulması kararı aldıklarını, belgelendirmedikleri takdirde
kamulaştırma işleminin kesinleşeceği ve mahkemece tespit edilen kamulaştırma
bedeli üzerinden taşınmaz malın kamulaştırma yapan idare adına tescil edileceğinin bilinmesi,
c) Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahibi adına ……..
Bankası …… Şubesi hesabına yatırılacağı, konuya veya taşınmaz malın değerine ilişkin tüm savunma ve delillerinizi tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkemeye yazılı olarak bildirmeniz gerektiği,
d) Yokluğunuzda yargılamaya devam edilebileceği ilanen tebliğ olunur.
---X---
T.C. Örnek No : 32
...İflâs Dairesi
Dosya No :...
İFLASA (İFLASIN KAPANMASINA – İFLASIN KALDIRILMASINA) İLİŞKİN İ L Â N
Müflisin adı, soyadı ve adresi : ...
...
...
İflasın açılması veya kapanması veya ...
kaldırılması kararı veren mahkeme : ...
Kararın tarih ve sayısı ile özeti : ...
Yukarıda adresi yazılı …………... hakkında
... Ticaret Mahkemesinin .../.../....
tarih ve ...sayılı kararıyla iflasına (iflasın kapanmasına evvelce verilen iflas kararının kaldırılmasına) karar verilmiş bulunduğu İcra ve İflâs Kanununun 166 (254 – 182) maddesi gereğince tebliğ ve ilan olunur.
(İİK, m.166, 181, 182, 254)
.../.../...
İflas Müdürü
Mühür ve İmza
T.C. Örnek No:33 ... İflas Dairesi
Dosya No : ...
TASFİYENİN TATİLİ İLÂNI
Müflisin adı, soyadı ...
ve yerleşim yerindeki adresi :...
...
Yukarıda adı ve adresi yazılı müflisin masaya ait hiç bir malı
bulunmadığından İcra ve İflas Kanununun 217 nci maddesi uyarınca tasfiyenin tatiline karar verilmiştir. İşbu ilan tarihinden itibaren 30 gün içinde alacaklılar tarafından gideri peşin verilerek iflasa ilişkin işlemlerin yürütülmesinin devamı istenmediği takdirde iflâsın kapatılacağı tebliğ ve ilan olunur.
(İİK m.217)
.../.../...
İflas Müdürü Mühür ve İmza
T.C. Örnek No: 34
... İflas Dairesi Dosya No : ...
BASİT TASFİYEDE ALACAKLILARI DAVET İLANI
Müflisin adı, soyadı ve...
yerleşim yerindeki adresi :...
...
Yukarıda adı yazılı müflisin, iflas dairesince defteri tutulan mallarının bedellerinin tasfiye giderlerini koruyamayacağı anlaşıldığından basit tasfiye usulünün uygulanması kararlaştırılmıştır.
Bu sebeple alacaklıların bu ilan tarihinden itibaren ... gün içinde alacaklarını ve iddialarını bildirmeleri, bu müddet içinde alacaklılardan birinin giderleri peşin vermek sureti ile tasfiyenin adi şekilde yapılmasını istiyebileceği İcra ve İflâs Kanununun 218 inci maddesi gereğince ilan olunur.
(İİK m.218)
.../.../...
İflâs Müdürü Mühür ve İmza
T.C. Örnek No : 35
...İflas Dairesi
Dosya No :...
ADÎ TASFİYE VE İFLASIN AÇILMASININ İ L A N I
Müflisin adı, soyadı ve adresi :...
İflâsın açıldığı tarih :...
... inci Ticaret Mahkemesince iflasına karar verilmiş olan yukarıda ismi ve adresi yazılı müflis hakkındaki tasfiyenin şimdilik
...şeklinde icrası tensip kılınmış olduğundan:
1 – Müflisten alacaklı olanlarla taşınır ve taşınmazlar üzerinde istihkak iddiasında bulunanlar ilandan itibaren bir ay (*) içinde ...
İcra ve İflas Dairesine yazılı olarak alacak ve istihkak iddialarını kaydettirmeleri ve
delilleri (senet, defter, hülâsası vesaire) nin asıl veya onaylı örneklerini tevdi etmeleri,
2 – Müflise borçlu olanların aynı süre içinde kendilerini ve borçlarını bildirmeleri, aksi hâlin İcra ve İflâs Kanununun 336’ncı maddesi uyarınca cezai sorumluluğu gerektireceği.
3 – Müflisin mallarını her ne suretle olursa olsun ellerinde bulunduranlar, o mallar üzerindeki kanuni hakları saklı kalmak şartıyla bunları aynı süre içinde iflas dairesi emrine tevdi etmeleri ve etmezlerse geçerli mazeretleri bulunmadıkça cezai sorumluluğa uğrayacakları ve rüçhan haklarından mahrum kalacakları,
4 - .../.../... ... günü saat ... de ilk toplantı yapılacağından alacaklıların bu toplantıya gelmeleri veya yetkili bir vekil
göndermeleri ve aynı zamanda müflis ile müşterek borçlu olanlar ve kefillerinin ve borcu tekeffül edenlerin veya bunların vekillerinin bu toplantıda hazır bulunmaya hakları olduğu ilan olunur.
.../.../...
İflas Müdürü Mühür ve İmza
*1-Pek uzak yerlerde veya yabancı
ülkelerde ikâmet eden alacaklılar için süre uzatılabilir.
2- Reddedilen bir mirasın tasfiyesi lazım geldiğinde miras hükümleri gereğince evvelce alacaklılar davet edilmişse
1 numaralı bentteki süre (10) güne indirilir.
Değerlendirme sorularını sistemde
ilgili ünite başlığı altında yer alan “bölüm sonu testi” bölümünde
etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz.
DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Duyuru, duyurma, kamuoyunun veya belli bazı üçüncü kişilerin haberi olsun diye açıklama, bir durumu yayın yolu ile bildirme ne demektir?
a) Müzekkere b) Talimat c) İlan d) Pano e) Tebliğ
2. Resmî ilanlarla, kamu kurum ve kuruluşlarına ait reklamların, vasıfları Genel Kurul tarafından tespit edilen mevkutelerde, fikir ve içtihat farkı aranmaksızın yayınlanmasına aracı olmak kimin görevidir?
a) Belediye
b) TBMM Genel Sekreterliği c) Valililk
d) İl Özel İdaresi e) Basın İlan Kurumu
3. Resmi ilanların fiyat tarifesi nasıl belirlenir?
a) Başbakanlık tarafından çıkarılan yönetmelikle b) Tüzük ile
c) TBMM Genel Sekreterliği tarafından genelge ile
d) Basın İlan Kurumu genel kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından
e) Basın İlan Kurumu Genel Kurulu tarafından
4. Kanun, tüzük ve yönetmeliklerle yayınlanması mecburi olan (özel dernekler hariç) veya Genel ve Katma Bütçeli Dairelerle İl Özel İdareleri, Belediyeler, köyler ve İktisadi Devlet Teşekkülleri ve sermayesinin yarısından fazlası kamu hukuku tüzel kişilerine ait bulunan teşekküllerin verdikleri, reklam mahiyetini taşımayan duyuru nedir?
a) Özel ilan b) Resmi ilan c) Tebliğ d) Müzekkere e) Devlet duyurusu
5. Resmî ilan sayılmayan ve gerçek ve tüzel kişiler tarafından gazete ve dergilerde yayınlanmak üzere verilip de reklam mahiyetinde bulunmayan duyuru nedir?
a) Özel ilan b) Resmi ilan c) Tebliğ d) Müzekkere e) Şahsi tebellüğ
6. Reklamların yayınlanmasına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Satışı artırmak gibi ticari amaçlarla veya bir şeye veya bir fikre rağbet sağlamak gibi maddi veya manevî bir menfaat temini amacıyla gazete ve dergilerde yazı, resim veya çizgilerle yapılan ilanlar ise reklam sayılır.
b) Reklamların yayınlanması, 195 sayılı Kanun’un hükümleri dairesinde serbesttir.
c) Basın İlan Kurumu reklam kabul etmez.
d) Belediyelerin Basın İlan Kurumunun şubesi bulunan yerlerde verecekleri reklamlar, ancak Basın İlan Kurumu aracılığı ile yayımlatılabilir.
e) Gazete ve dergiler, aldıkları reklamları zamanında yayımlarlar.
7. Aşağıdakilerden hangisi iflasın kapanmasına ilişkin ilanda bulunması gereken hususlardan biri değildir?
a) Müflisin adı, soyadı ve adresi
b) İflasın kapanmasına karar veren mahkemenin adı c) İflasın kapanması kararının tarih ve sayısı ile özeti d) İflas Müdürü’nün mühür ve imzası
e) Müflisin imzası
8. Basın İlan Kurumu’nun şubesi bulunmayan yerlerde, resmî ilanların yayınlanmasına aşağıdakilerden hangisi aracı olur?
a) Valilikler b) Belediye
c) Herhangi bir yerel gazete d) İçişleri Bakanlığı
e) Noterler
9. Resmî ilan verilecek mevkutelerin vasıfları aşağıdakilerden hangisince tespit edilir?
a) Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulu b) Basın İlan Kurumu Genel Kurulu c) Basın İlan Kurumu Sekreterliği d) Basın İlan Kurumu Başkanı
e) Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü
10. Aşağıdakilerden hangisi resmî ilan verilecek mevkutelerin tespitinde dikkate alınacak hususlardan biri değildir?
a) Sayfa sayısı b) Sayfa ölçüsü c) Fiilî satış
d) En az yayın hayatı süresi
e) Mevkutenin sahibinin kim olduğu
Cevap Anahtarı
1.C; 2.E; 3.D; 4.B; 5.A; 6.C; 7.E; 8.A; 9.B; 10. E
