T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU
MALİYE UZMANLIĞI MESLEK ÖZELLİKLERİ
Küreselleşme ile birlikte yeniden şekillenen mali sistemde yatırım enstrümanları çeşitlenmiş, hızlı ve kolay fon transferine imkân tanıyan hizmetler geliştirilmiştir. Bu gelişmelere paralel olarak ekonomik suçlar da aynı oranda artmakta ve suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı amacıyla kullanılan yöntemler de çeşitlenmektedir. Başta uyuşturucu ve silah kaçakçılığı olmak üzere diğer pek çok suçtan elde edilen yüksek tutarlı yasadışı fonlar ülkeden ülkeye dolaştırılarak yasal ekonomi içerisine karıştırılmaya çalışılmaktadır. Mali suç ve terörün finansmanı ülkeler için artık bir güvenlik meselesi haline gelmiştir.
Küresel serbestleşme ile birlikte dünyada ve Türkiye’de yaşanan finansal gelişmeler mali istihbaratın ülkeler için ne kadar önemli bir husus olduğunu ortaya çıkartmış, bu kapsamda G-7 ülkeleri tarafından kurulan FATF (Mali Eylem Görev Gücü) önderliğinde ülkeler bir dizi önlemler almaya başlamışlardır.
Bu gelişmeler; mali istihbarat ve mali suçların araştırılması konusunda bir ihtiyacı da beraberinde getirmiş ve gerek ülkemizde gerekse dünyada mali istihbarat birimleri kurulmaya başlamıştır. Ülkemizde de 17 Şubat 1997’de Mali Suçları Araştırma Kurulu(MASAK) fiilen göreve başlamıştır.
SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ VE TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNDE MASAK’IN FONKSİYONLARI
1- Politika belirleme ve düzenleme
MASAK, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi amacıyla uygulama stratejileri geliştirmekte, yöntem araştırmaları, sektörel çalışmalar ve kamuoyu duyarlılığını artırmaya yönelik çalışmalar yapmakta, belirlenen politikalar çerçevesinde Kanun, tüzük ve yönetmelik taslakları hazırlamaktadır. MASAK başta FATF (Mali Eylem Görev Gücü) olmak üzere görev alanına giren konularda uluslararası ilişkileri yürütmekte, görüş ve bilgi alışverişinde
bulunmaktadır.
2-Koordinasyon
Maliye Bakanlığı Müsteşarı başkanlığındaki Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu aracılığıyla uygulamayla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında hızlı iletişim ve uygulama birliği sağlanmaktadır.
3- Veri toplama, analiz ve değerlendirme
MASAK; aralarında bankalar, sermaye piyasası aracı kurumları, sigorta şirketleri, finansal kiralama ve faktöring şirketleri, döviz büroları, tarihi eser ve antika koleksiyoncuları gibi kurum ve kuruluşların da bulunduğu 24 yükümlü grubundan kendisine intikal eden şüpheli işlem bildirimlerini, diğer kişiler, kurumlar ve Cumhuriyet Savcılıklarından intikal eden ihbarları, veri tabanındaki kaynaklarından ve gelişmiş bilgi teknolojisi araçlarından istifade ederek değerlendirmekte, ürettiği bilgileri ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşmakta, aklama veya terörün finansmanı suçunun işlendiğine dair ciddi şüphelerin mevcut olması durumunda konuyu ilgili Cumhuriyet Savcılığına intikal ettirmektedir.
4- Yükümlülük denetimi
MASAK, 5549 sayılı Kanun ile getirilen Yükümlülüklerin denetimini; Vergi Müfettişleri, Gümrük ve Ticaret Müfettişleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sigorta Denetleme Uzman ve Aktüerleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları vasıtasıyla münferiden veya bir denetim programına bağlı olarak yerine getirmektedir.
5- İnceleme
MASAK, ayrıca suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı suçlarının tespitine yönelik olarak denetim elemanları vasıtasıyla inceleme de yapmaktadır. MASAK ve denetim elemanları her türlü gerçek ve tüzel kişiden her türlü bilgi ve belge istemek yetkisini haizdir.
6- Denetim
MASAK, Değerlendirme Komisyonu kararları gereği dondurulan malvarlığının yönetiminin, 6415 sayılı Terörizmin
MASAK’ta istihdam edilen Maliye Uzmanları, MASAK’ın yukarıda açıklanan fonksiyonlarının her kademesinde temel görevler üstlenmektedir. Maliye Uzmanlığı iktisat, finans, muhasebe, uluslararası ilişkiler, uluslararası ve ulusal güvenlik, suç sosyolojisi, ceza hukuku, ticaret ve borçlar hukuku, medeni hukuk, bankacılık, finans, sermaye piyasaları, kambiyo, vergi, gümrük, mevzuatı ve bilişim teknolojileri, gibi alanlarda yetkin olmayı gerektiren disiplinler arası bir uzmanlık dalıdır.
Suç gelirlerinin aklanması ne demektir?
Aklama suçu, genel olarak öncül suçlardan elde edilen gelirlerin, yasa dışı kaynağını gizlemek ve bu gelirleri yasal bir kaynaktan elde edilmiş gibi göstermek amacıyla yapılan her türlü işlem olarak tanımlanabilir.
Terörün finansmanı ne demektir?
Terör örgütleri amaçlarına ulaşmak için mali kaynağa ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle terör örgütleri; aidat ve bağışlar, kar amacı gütmeyen kuruluşların kullanılması, örgütsel yayınlar, dış destekler, ticari faaliyetler, sosyal etkinlikler, uyuşturucu kaçakçılığı, fidye, haraç toplama, sahtecilik, insan kaçakçılığı gibi kaynaklardan kendilerini finanse etmektedirler. Terörün finansmanında suç gelirlerinin aklanması ile benzer yöntemler kullanılmaktadır. Ancak terörizmin finansmanı için yapılan mali işlemlerin çoğunlukla küçük tutarlarda olması ve daha önemlisi elde edilen fonların yasal yollardan da elde ediliyor olması, bu fonların takip ve tespitini, aklama suçunun takip ve tespitine göre daha zor hale getirmektedir.
Maliye Uzmanlığı analitik ve çok yönlü düşünebilmeyi, güncel sosyal, ekonomik ve siyasi gelişmeleri takip ederek yorumlayabilmeyi, zaman kısıdı içerisinde ve stres altında planlı ve programlı çalışabilmeyi ve ulusal ve uluslararası alanda Başkanlığı temsil edecek kişisel vasıfları haiz olmayı gerektirir.
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında MASAK’a intikal eden bildirim ve bilgiler Maliye Uzmanı ve Uzman Yardımcıları tarafından değerlendirilir.
Uzmanlar, başta suç kayıtları ve mali kayıtlar olmak üzere diğer pek çok kaynaktan topladıkları bilgileri, çoklu veri ve bağlantı analizine imkân veren gelişmiş bilişim teknolojisi araçlarından istifade ederek değerlendirirler. Bildirimler hakkında Uzmanlarca yapılan değerlendirmeler sonucunda Başkanlıkça doğrudan Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulabildiği gibi, ihtisaslarına göre 5549 sayılı Kanunun yetki verdiği diğer denetim birimlerinden araştırma ve inceleme de talep edilebilir.
Uzmanlar ayrıca MASAK bünyesinde yürütülen kanun, yönetmelik, tebliğ çalışmalarında ve MASAK’ın yürüttüğü uluslararası ilişkilerde görev almaktadır. MASAK’ın yükümlü gruplarına yönelik olarak düzenlediği eğitim faaliyetleri de Uzmanlar eliyle yürütülmektedir.
MASAK PERSONEL DURUMU
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’nda; 1 Başkan, 2 Başkan Yardımcısı, 8 Daire Başkanı, 5 Şube Müdürü, 55 Maliye Uzmanı, 33 Maliye Uzman Yardımcısı, 4 Vergi Müfettişi, 14 Gelir Uzmanı, 4 Gelir Uzman Yardımcısı, 6 Mühendis, 2 İstatistikçi, 3 Programcı, 4 Mütercim, 6 Şef, 2 Bilgisayar İşletmeni, 23 Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni, 2 Teknisyen, 1 Şoför, 2 Dağıtıcı ve 7 Yardımcı Hizmetli olmak üzere toplam 184 kişi istihdam edilmektedir.
MESLEĞE GİRİŞ
Maliye Uzmanlığına, giriş sınavı sonucunda Maliye Uzman Yardımcısı olarak girilir ve yeterlik sınavında başarılı olanlar Maliye Uzmanı olarak atanırlar.
1)Maliye uzman yardımcılığına atanabilmek için 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılan şartlara ilave olarak aşağıdaki nitelikler aranır:
a) Hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadî ve idarî bilimler fakültelerinden ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yükseköğretim kurumlarından mezun olmak.
b) Meslek ve yabancı dil konularında yapılacak özel yarışma ve yeterlik sınavlarında başarılı olmak.
c) Sınavın yapıldığı tarihte 35 yaşını doldurmamış olmak.
2) Maliye uzman yardımcıları en az üç yıl fiilen çalışmak, her yıl olumlu sicil almak, yapılacak yeterlik sınavında başarılı olmak ve Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde ya da muadili sınavlardan buna tekabül eden puana sahip olmak kaydıyla maliye uzmanı olarak atanırlar.
Maliye Uzmanlığı Yönetmeliği’ne göre:
1.Maliye Uzmanlığı mesleğine, giriş sınavıyla Maliye Uzman Yardımcısı olarak girilir.
Giriş sınavı başvuru şartları:
Giriş sınavına katılmak isteyenlerde son başvuru tarihi itibarıyla aşağıdaki şartlar aranır:
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen genel şartları taşımak.
b) Bakanlığın kadro ve ihtiyaç durumuna göre;
1) En az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki öğretim kurumlarından, 2) En az dört yıllık lisans eğitimi veren mimarlık, mühendislik, fen-edebiyat, eğitim ve eğitim bilimleri ile iletişim fakültelerinin Bakanlıkça belirlenen bölümlerinden veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki öğretim kurumlarından, mezun olmak.
c) KPSS’den, Bakanlıkça belirlenen puan türlerine göre yeterli puanı almış olmak.
ç) Sınavın yapılacağı tarihte otuz beş yaşını doldurmamış olmak.
Giriş sınavının duyurulması
1) Giriş sınavı, şekli Bakanlıkça belirlenen formata uygun olarak e-Devlet portalı ve Bakanlık internet sayfasında, ayrıca Türkiye genelinde yayımlanan tirajı en yüksek ilk beş gazetenin en az birinde ve sınav tarihinden en az otuz gün önce en az bir defa ilan edilmek suretiyle duyurulur.
2) Sınav duyurusunda; giriş sınavına başvuru şartları, son başvuru tarihi ve yeri, atama yapılacak kadro sayısı, sınav konuları, sınav tarihi ve yeri, KPSS puan türleri ve geçerlilik yılı ile taban puanı ve sınava çağrılabilecek aday sayısına yer verilir.
Atama yapılacak kadro sayısı öğrenim dalları itibarıyla ayrı ayrı belirlenebilir.
Giriş sınavı
1) Giriş sınavı, yazılı ve sözlü olarak Bakanlıkça yapılır veya yaptırılır.
2) Yazılı sınavda başarılı olamayanlar sözlü sınava alınmaz.
3) Sınavın sekretarya işlemleri Personel Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.
Giriş sınavına başvuru
1) Giriş sınavına başvuru, Bakanlık internet sayfasında yayımlanacak sınav başvuru formuyla elektronik ortamda yapılır.
Başvuruyu elektronik ortamda yapanların, formun imzalı bir örneğini Personel Genel Müdürlüğüne veya en geç sınav saatinden önce sınav salon yetkilisine teslim etmesi zorunludur.
Formu süresi içerisinde elektronik ortam dışında doldurmak suretiyle getirenlerin veya gönderenlerin başvuruları kabul edilir.
Postadaki gecikmeden dolayı zamanında ulaşmayan başvurular işleme konulmaz.
2) Diploma veya mezuniyet belgesi ya da denklik belgesi asıllarının sözlü sınav öncesinde Personel Genel Müdürlüğüne ibrazı zorunlu olup, bir örneği onaylanarak alınır ve aslı ilgiliye iade edilir.
Giriş sınavına çağrı
1) Personel Genel Müdürlüğü, sınav başvurularını aranılan şartlar açısından inceleyerek, giriş sınavına katılabilecek adaylara ilişkin listeyi KPSS puanı en yüksek adaydan başlamak suretiyle düzenler. Sınav ilanında belirtilen atama yapılacak kadroların 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri için ayrı ayrı belirlenmesi durumunda, öğrenim durumları dikkate alınarak iki ayrı liste düzenlenir. Atama yapılacak kadro sayısının öğrenim dalları itibarıyla ayrı ayrı belirlenmesi durumunda listeler buna göre düzenlenir.
2) Giriş sınavının; yazılı bölümüne çağrılacak aday sayısı, ilan edilen atama yapılacak kadro sayısının yirmi katını, sözlü bölümüne çağrılacak aday sayısı ise ilan edilen atama yapılacak kadro sayısının dört katını geçemez. Son sıradaki adayla aynı puanı alan adaylar da giriş sınavına çağrılır.
Sınav ilanında belirtilen atama yapılacak kadroların 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri için ya da öğrenim dalları itibarıyla ayrı ayrı belirlenmesi durumunda giriş sınavına çağrılacak aday sayısı da ayrı ayrı hesaplanır.
Yazılı sınavı konuları
Yazılı sınav, aşağıdaki konular arasından yapılır.
a) İktisat Grubu;
1) Mikro ve makro iktisat, 2) İktisat politikası, 3) İşletme iktisadı, 4) Uluslararası iktisat.
b) Maliye Grubu;
1) Maliye teorisi,
2) Kamu harcamaları ve bütçe, 3) Kamu gelirleri ve Türk vergi sistemi, 4) Maliye politikası.
c) Hukuk Grubu;
1) Anayasa hukuku,
2) Medeni hukuk (Başlangıç-kişiler hukuku-eşya hukuku), 3) İdare hukukunun genel esasları ve idari yargı,
4) Borçlar hukuku (Genel hükümler),
5) Ticaret hukuku (Başlangıç-ticari işletme-ticaret şirketleri-kıymetli evrak), 6) Ceza hukuku (Genel hükümler).
ç) Muhasebe Grubu;
1) Genel muhasebe, 2) Şirketler muhasebesi.
3) Giriş sınavında iktisadi, mali ve hukuki konuların tartışılmasına, değerlendirilmesine, yorumlanmasına ve çözüm önerileri getirilmesine yönelik sorulara da yer verilebilir.
4) Sınav duyurusunda yer verilmesi kaydıyla, birinci fıkrada belirtilen konularda değişiklik yapılabilir.
5) Atama yapılacak kadro sayısının öğrenim dalları itibarıyla ayrı ayrı belirlenmesi durumunda, adayların hangi sınav konularından sorumlu olacağı sınav duyurusunda belirtilir.
6) Yazılı sınavda soruların konu grupları bakımından hangi ağırlıkta değerlendirmeye esas tutulacağına sınav duyurusunda yer verilir.
Yazılı sınavın değerlendirilmesi
Yazılı sınav, yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. En yüksek puandan başlamak üzere sıralanarak tutanağa bağlanır ve komisyon üyelerince imzalanır.
1)Yazılı sınavı başarmış sayılmak için her konu grubundan en az elli puan alınması ve bunların ortalamasının en az yetmiş puan olması şarttır.
Yazılı sınav sonuçlarının duyurulması
1) Yazılı sınav sonuçları, Bakanlık internet sayfasında yayımlanmak suretiyle duyurulur. Ayrıca, yazılı sınavda başarılı olanlara, sözlü sınavın yeri, günü ve saatine ilişkin yazı, sınav tarihinden yirmi gün önce gönderilir ve Bakanlık internet sayfasında duyurulur.
Yazılı sınav sonuçlarına itiraz ve sözlü sınava çağırma
1) Yazılı sınav sonuçlarına, sonuçların açıklanmasından itibaren yedi gün içerisinde Bakanlıkta olacak şekilde yazılı olarak itiraz edilebilir. İtiraz bu sürenin bitiminden itibaren, sınav komisyonu tarafından en geç on gün içinde değerlendirilerek sonucu ilgiliye bildirilir.
2) Yazılı sınavda başarılı olanlardan en yüksek puan alan adaydan başlanarak duyuruda belirtilen sayıda aday sözlü sınava çağrılır. Son sıradaki adayla aynı puanı alan adaylar da sözlü sınava çağrılır.
Sözlü sınav ve değerlendirilmesi 1) Sözlü sınavda adaylar;
a) Yazılı sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü, c) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu, ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,
d) Genel yetenek ve genel kültürü,
e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
yönlerinden ayrı ayrı puan verilmek suretiyle değerlendirilir.
2) Adaylar, komisyon üyeleri tarafından, birinci fıkranın (a) bendi için elli puan, (b) ila (e) bentlerinden her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar bir tutanağa ayrı ayrı geçirilir. Bunun dışında sözlü sınav ile ilgili herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.
3) Sözlü sınavı başarmış sayılmak için komisyon başkan ve üyelerinin yüz üzerinden verdikleri puanların ortalamasının en az yetmiş olması zorunludur.
Maliye Uzman Yardımcılığına atama
1) Sınav sonucunda, ilan edilen atama yapılacak kadro sayısı kadar adayın ataması yapılır.
2) Sınavda başarılı olanlardan, atama şartlarını taşımadıkları sonradan anlaşılanların sınav sonuçları geçersiz sayılarak atamaları yapılmaz, yapılmış olsa dahi iptal edilir.
3) Atama işlemi yapılmadan önce feragat edenlerin atamaları yapılmaz.
4) Atamaları yapılanlardan kendilerine bildirilen süre içinde göreve başlamayanların atamaları iptal edilir.
5) Atamaya esas belgelerini süresi içerisinde teslim etmeyenler, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkrada sayılanlar ile ataması yapılıp göreve başladıktan sonra çeşitli nedenlerle görevinden ayrılanların yerine, mesleki temel eğitimin başlamasından önce olmak kaydıyla başarı sırasına göre yedek listede yer alan adaylar arasından atama yapılır.
MALİYE BAKANLIĞI MALİYE UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120419-6.htm.)
