• Sonuç bulunamadı

e-fatura & e-defter Genel Açıklamalar ve Güncel Gelişmeler

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "e-fatura & e-defter Genel Açıklamalar ve Güncel Gelişmeler"

Copied!
54
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

e-Fatura & e-Defter

Genel Açıklamalar ve Güncel Gelişmeler

(2)

Sunum Planı

e-Fatura Uygulaması

e-Defter Uygulaması

1 ve 2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğleri

421 Sıra No’lu VUK G.T.

Kayıt Saklama Gereksinimleri

Temel Sorun

VUK Genel Tebliğ Taslağı

(3)

e-Fatura

Genel Açıklamalar ve e-Fatura Uygulaması

(4)

Fatura

Faturanın Tarifi (VUK 229 )

“Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.”

Ticari hayatta değişime konu edilen en önemli doküman

Gönderen ve alan açısından hukuki sonuç doğurma özelliği

Katma Değer Vergisi uygulaması açısından temel belge niteliğinde

(5)

Kağıt Fatura-Dezavantajlar

Bütün işletmeler için değişmez faturalama süreçleri

Manuel kontrol ve onay süreçleri

Oluşturma veya kayıt sırasında yüksek hata oranı

Yüksek operasyonel maliyetler (baskı, posta, saklama vb)

Sınırlı entegrasyon imkanı

Süreçte oluşan zaman kaybı ve verimlilik azalışı

...

(6)

Elektronik Fatura (e-Fatura)

Kağıt faturanın oluşturduğu zorluklara karşı bir çözümdür.

Kısaca faturalama ve ilgili süreçlerin elektronik yöntemler ile yapılması şeklinde ifade edilebilir.

Alıcı ile satıcı arasındaki faturalama sürecinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesidir.

Fatura bilgisi akışının otomasyona alınması sonucunu doğurur.

Kağıt fatura gönderilmesini ve alınmasını ortadan kaldırır.

(7)

e-Fatura-Tercih Nedenleri

İçeriğindeki bilgilerin kolay işlenebilmesi

Süreçlerde bilgi ve iletişim teknolojileri desteği

Müşterilere hızlı ulaştırabilme

Düşük maliyette ve merkezi saklama

Tahsilatta hız ve etkinlik

İşletme içi veya dışı entegrasyon imkanları

Çevresel Faktörler

(8)

e-Fatura Kullanımını Etkileyen Faktörler

Ülke ölçeği (küçük ülkelerin yüksek kullanım oranı yakalaması daha kolay)

Teknoloji kullanım alışkanlıkları

Kamu otoritesinin politikaları

Küçük ve orta ölçekli firmalara erişim kanalları

Tedarik zincirini elektronik ortamda entegre eden kullanıcılar

On-line bankacılık kullanım oranı

....

(9)

e-Fatura İş Modelleri

Basitten bütünleşik B2B uygulamalarına kadar kullanılan farklı iş modelleri söz konusudur.

İfade edilen iş modelleri, oluşturulacak çözümlerde tek başına veya karma olarak kullanılabilmektedir.

e-Fatura İş Modelleri

Tarama Yoluyla Faturalaşma

Dar Kapsamlı Elektronik Fatura

Satıcı Doğrudan Model

Alıcı Doğrudan Model

(10)

Ülkemizde e-Fatura

Başlangıç Adımı • Elektronik Fatura Kayıt Sistemi

397 Sıra No’lu VUK G.T.

• e-Fatura Uygulaması ile ilgili temel belirlemeler

• UBL 2.0 (Evrensel İş Dili-Universal Business Language) standardının özelleştirilmesi sonucu elde edilen UBL-TR Fatura Formatı yasal fatura formatı olarak kabul edildi.

• e-Fatura Portali ve entegrasyon olmak üzere iki temel kullanım yöntemi tanımlandı.

• e-Fatura Uygulamasının tüzel kişiler tarafından kullanımı ile ilgili olarak Mali Mühür kullanımı zorunlu kılındı.

(11)

Ülkemizde e-Fatura - Devam

416 Sıra No’lu

VUK G.T. • Gerçek kişi mükelleflerde uygulamadan yararlanabilir hale geldi.

421 Sıra No’lu VUK G.T.

• Bazı mükelleflere e-Fatura kullanma ve e-Defter tutma zorunluluğu getirildi.

• e-Fatura Uygulamasının kullanım yöntemleri arasına «Özel Entegrasyon» adı altında servis sağlayıcılığı alternatifi de dahil edildi.

• Mükelleflere ait elektronik faturaların üçüncü kişilere ait bilgi sistemlerinde de saklanması imkanı getirildi.

• Başvuru süreçlerinin tanımı kılavuzlara taşındı.

(12)

e-Fatura Uygulaması-Genel

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirlediği standartlara uygun mesajların, taraflar arasında güvenli bir şekilde aktarılması imkanını sunan uygulamanın genel adıdır.

e-Fatura Uygulamasında geçerli iki temel prensip;

Oluşturulan e-Fatura dokümanları belirlenen standartlara uygun olmak zorundadır.

Oluşturulan dokümanlarına ilişkin gönderme ve alma işleminin e- Fatura Uygulaması aracılığı ile yapılmalıdır.

Standartlara uygun olmayan, uygun olsa bile e-Fatura

Uygulaması aracılığı ile gönderilmeyen herhangi bir döküman e-Fatura olarak kabul edilemez.

(13)

e-Fatura Tanımı (397 VUK G.T.)

«2. Tanımlar ve Kısaltmalar Bu Tebliğde geçen;

….

Elektronik Fatura (e-Fatura): Bu tebliğde yer alan şartlara uygun olan ve elektronik belge biçiminde oluşturulmuş faturayı,

ifade eder.

3. Genel Olarak e-Fatura

Bu Tebliğde düzenlenen e-Fatura, yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı

(14)

Örnek e-Fatura

(15)

Uygulamadan Yararlanacaklar

Vergi Usul Kanunu’nun 232 nci maddesi uyarınca fatura

düzenlemek zorunda olan mükelleflere e-Fatura gönderme ve/veya alma izni verilebilmektedir.

397 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği uyarınca e-Fatura

Uygulamasından yararlanmak ihtiyarı olmakla birlikte 421

Sıra No’lu VUK Genel Tebliği ile bazı mükelleflere zorunluluk getirildi.

(16)

e-Fatura Uygulaması Kullanım Yolları

• Yeterli imkanı olmayan mükelleflerin, herhangi bir yatırıma gerek kalmaksızın e-Fatura Uygulamasından yararlanmaları amacı ile geliştirildi.

e-Fatura Portali

• Bilgi işlem kapasiteleri yeterli kullanıcıların, e-Fatura Uygulamasını kendilerine ait bilgi sistemleri

üzerinden kullanmaları imkanını veriyor.

Entegrasyon

• e-Fatura ile ilgili hizmetlerin, yetkilendirilmiş 3 üncü kişiler tarafından sunulması şeklindedir. Bu alanda uzmanlaşmış kurumların oluşması hedeflenmektedir.

Özel

Entegrasyon

(Servis Sağlayıcı)

(17)

e-Fatura Portali

(18)

Entegrasyon – Kılavuz ve Paketler

Entegrasyon yazılımı geliştirme sürecinde dikkate alınacak kılavuz ve paketler;

e-Fatura Test Planı

e-Fatura Paketi

e-Fatura Uygulaması Entegrasyon Kılavuzu

Ek:1 e-Fatura Uygulaması Zarf Şema Yapısı

Ek:2 e-Fatura Uygulaması Sistem Yanıtı Şema Yapısı

Ek-3 e-Fatura Uygulaması Yazılım Standartları ve Nesne Yapısı

Ek-4 UBL-TR Kılavuzları

Ek-5 UBL TR Paketi

(19)

Özel Entegrasyon – Servis Sağlayıcı

Uluslararası literatürde «e-Fatura Servis Sağlayıcı» olarak nitelendiriliyor.

e-Fatura Uygulamasına ilişkin hizmetlerin sunulmasında uzmanlaşmış kurumların oluşturulması hedefleniyor.

Mali mührünü ürettiren mükellefler, Başkanlıktan özel entegrasyon izni almış kurumlara başvurarak e-Fatura Uygulamasına dahil olabiliyor.

Özel entegratörler (servis sağlayıcıları), www.efatura.gov.tr internet sitesinden duyuruluyor.

(20)

Özel Entegrasyon – Servis Sağlayıcı

(21)

Kullanım Yöntemlerinin Karşılaştırılması

e-Fatura Portali Entegrasyon Özel Entegrasyon Temel Amaç Temel e-Fatura

fonksiyonlarının

kullanımını sağlamak

Bilgi işlem

kapasiteleri yeterli kullanıcılara yönelik özel çözüm

e-Fatura

hizmetlerinin uzmanlaşmış

kurumlar tarafından verilmesini

sağlamak İmkanlar Basit faturalama ara

yüzlerinin kullanımı

Tüm fonksiyonların kullanımı

Tüm fonksiyonlar + katma değerli

hizmetler Yazılım

Geliştirme

Gelir İdaresi Başkanlığı

Kullanıcı Özel Entegratör

(22)

e-Faturanın Muhafazası ve İbrazı

e-Fatura dokümanlarının kağıt ortamında saklanması mümkün değildir.

e-Fatura dokümanları, mali mühür veya elektronik imza değeri ile birlikte saklanmak zorundadır.

e-Fatura dokümanları, mükelleflere ait bilgi işlem

sistemlerinde saklanabileceği gibi «Elektronik Fatura Saklama Hizmeti» verme konusunda yetki almış mükellefler nezdinde de saklanabilir.

Muhafaza ve ibraz ile ilgili yasal sorumluluk her hal ve taktirde mükellefin kendisine aittir.

(23)

Mali mühür veya e-imza Değeri

UBL-TR standartları çerçevesinde mali mühür veya elektronik imza değeri

<ext:UBLExtensions>...</ext:UBLExtensions> elemanı içerisine yazılmaktadır.

Örnek mali mühür değeri

T5mhrzX2GwaUW4Ti1wdSYj06dqBm65svHsUEHaJaaA/YZTqVGoy/xt 2DrvHd8iWsRGcmH5R72GUsIbd4xzbZC2mK/wTqRpcsmJUPLTJzWaa bwECHJUQciMS66C8KGTmJtTnU2DxFJnFx7zgQ4YnU2UghHsiUdtRU cNFx4bVtCD28WbzVd9FREetye/AL5676SbxWaDZHE47YdGu/BfgtuW lPllPwc01rcUdv4Do1Rl6hdB0MUObkQjaOpKnUMoc+ChljJb018ZvWG WM2ZpoaFXW/Y69yMRQbKUtOVFoHlgT85bLPSdNDQ4KMzwogOG

(24)

e-Fatura & Ödeme Entegrasyonu

Fatura, aynı zamanda bir ödeme isteği olduğu için, ödeme sistemleri ile faturalama süreçleri arasında açık bir sinerji bulunmaktadır.

Avrupa’da ödeme ile fatura

süreçlerinin entegre olduğu birden fazla çözüm örneği bulunmaktadır.

Nordik ülkeleri, Belçika, Avusturya ve İsviçre başlıca örneklerdir.

Bankaların ödeme ağını işletmedeki tecrübeleri, elektronik fatura

hizmetleri için bir fırsattır. * E-invoicing 2008 European market description and analysis, EBA & Innopay, Syf 27

(25)

www.efatura.gov.tr

Elektronik fatura uygulamasına ait en temel bilgi kaynağı

İlgili düzenlemeler

Teknik mimari

Entegrasyon kılavuzları

E-Fatura Test Portali

Online başvuru

Kayıtlı kullanıcı listesi

Özel entegrasyon izni alan firmalar

Sık sorulan sorular

(26)

Demo

e-Fatura Görüntüleyici ve Örnek Bir e-Fatura Dökümanı

(27)

e-Defter Uygulaması

(28)

e-Defter Uygulaması

Gerçek ve tüzel kişi mükelleflerin elektronik defter (yevmiye ve büyük defter) oluşturabilmeleri amacı ile getirilen

uygulamanın adı.

13 Aralık 2011 Tarih ve 28141 Sayılı Resmi Gazete’de Maliye Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından

yayımlanan tebliğ ile uygulamaya konuldu.

Yevmiye ve büyük defter için elektronik defter formatı olarak XBRL-GL (eXtensible Business Reporting Language-Global Ledger) taxonomisi esas alındı.

XBRL’in ülkemizde uygulanması ile ilgili, kamu otoritesi tarafından yapılmış genel nitelikli ilk düzenlemedir.

(29)

Elektronik Defter -Tanımı

Şekil hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanununa ve/veya Türk Ticaret Kanununa göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer

alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünüdür.

(30)

Yararlanma Koşulları (2 No’lu Tebliğ Sonrası)

Gerçek kişiler için,

Elektronik imza (5070 sayılı kanun çerçevesinde) veya Mali Mühür temin etmiş olmak,

Onaylı bir e-defter yazılımına sahip olmak.

Tüzel kişiler için,

Mali mühür sertifikasına sahip olmak,

Onaylı bir e-defter yazılımına sahip olmak.

İfade edilen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişiler, başvuru kılavuzuna uygun olarak başvuruda bulunurlar.

Alınan izin sonrasında e-Defter oluşturulmaya başlanır.

(31)

e-Defter Oluşturma Adımları – 2 No’lu Tebliğ Sonrası

1) Mükellefe ait e-Defterler aylık dönemler itibari ile hazırlanır.

* 2) e-Defter Dosyaları, mali mühür veya elektronik imza ile imzalanır.

* 3) Mühür veya imza değeri alınır.

* 4) Mühür veya imza değerini

(32)

e-Defter Oluşturma Adımları-Devam

* 5) e-Defter Beratı imzalanır.

* 6) e-Defter Beratı e-Defter Uygulamasına yüklenir.

* 7) GİB e-Defter Beratını onaylar.

* 8) Onaylı e-Defter Beratı indirilir ve e-Defterler ile birlikte saklanır.

(33)

Örnek Büyük Defter

(34)

Örnek Büyük Defter-XML

(35)

Örnek Yevmiye Defteri

(36)

Örnek Yevmiye Defteri-XML

(37)

Örnek e-Defter Beratı

(38)

Örnek e-Defter Beratı-XML

(39)

e-Defter Paketi İçeriği

Açıklama ve örneklere ilişkin klavuzlar,

Yevmiye ve Büyük defter oluşturma kuralları,

Schematron kuralları,

Örnek defter ve berat dosyaları (xml),

Uygulamada kullanılan XBRL-GL taxonomisi ve diğer şemalar (xsd),

Örnek xslt dosyaları.

(40)

e-Defter XBRL-GL Klavuzları

Teknik Klavuz,

XBRL GL Genel Açıklamalar,

XBRL-GL Büyük Defter Klavuzu,

XBRL-GL Yevmiye Defteri Klavuzu.

(41)

e-Defter : Önemli Hususlar

e-Defterlerin aylık oluşturulması, takip eden üçüncü ayın son gününe kadar onaylanması

Aylık dönem ve önceki ay kayıtları

e-Defter Beratının İçeriği

e-Defter oluşturma sürecinde Gelir İdaresi Başkanlığı’nın rolü

Yazılım uyumluluğu

Ticari bir ürün olarak üretilen yazılımların onaylanması

(42)

Muhafaza ve İbraz

e-Defterler, ilgili oldukları beratları ile birlikte muhafaza edilmek zorundadır.

Veri bütünlüğünün sağlanması ile kaynağın inkar edilmezliği güvenli elektronik imza veya mali mühür ile garanti altına alınmaktadır.

Doğrulama işleminin elektronik ortamda yapılabilmesi nedeni ile e-Defterler ile beratların kağıt ortamında saklanması mümkün değildir.

(43)

Muhafaza ve İbraz – 4.1.ç

«Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, elektronik defterlerin ve beratların doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin olan (elektronik imza ve mali mühür değerleri dâhil) her türlü elektronik kayıt ve veri ile doğrulama ve görüntüleme araçlarının tümünü kapsamakta olup, elektronik defterlere istenildiğinde kolaylıkla erişebilmeyi, anlaşılabilir ve eksiksiz bir biçimde görüntüleyebilmeyi ve okunabilir kâğıt baskılarını üretebilmeyi sağlayacak biçimde yerine getirilmelidir.»

(44)

Muhafaza ve İbraz- 4.1.d

«Elektronik defterler ve beratların elektronik defter izni verilenlerin kendilerine ait bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi mecburi olup, üçüncü kişiler nezdinde ya da yurt dışında muhafaza işlemi Başkanlık ve Genel Müdürlük açısından herhangi bir hüküm ifade etmemektedir. Muhafaza yükümlülüğünün Türkiye Cumhuriyeti

sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yerine getirilmesi zorunludur.»

(45)

421 Sıra No’lu VUK G.T.

e-Fatura Kullanma ve e-Defter Tutma Zorunluluğu

(46)

421 Sıra No’lu VUK G.T. - Kapsam

e-Defter tutma ve e-Fatura kullanma zorunluluğu kapsamı;

a) 04.12.2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31.12.2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar,

b) 06.06.2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31.12.2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar.

Madeni yağ lisansına sahip olanlar ve III sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler 58 No’lu VUK Sirküleri ekinde yer alıyor.

5018 Sayılı Kanun kapsamındaki idareler kapsam dışında kalıyor.

(47)

421 Sıra No’lu VUK G.T. - Geçiş

Zorunluluk kapsamına giren mükelleflerin;

e-Fatura Uygulamasına 2013 takvim yılı (01.09.2013 tarihi itibari ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvurulması gerekiyordu.)

e-Defter Uygulamasına ise 2014 takvim yılı (Elektronik defter

yazılımlarını kendi geliştiren mükelleflerin 01.09.2014 tarihi itibari ile test süreçlerini başarı ile tamamlamaları gerekiyor.)

içerisinde geçmeleri zorunludur.

(48)

Kayıt Saklama Gereksinimleri

VUK Genel Tebliğ Taslağı

(49)

Temel Sorun

Vergi incelemelerin temelini oluşturan yasal defterler, inceleme sürecine yeterli bilgi sunamamaktadır.

Vergi mükelleflerinin konular itibari ile elektronik ortamda veri muhafaza ve ibrazına ilişkin bir yükümlülükleri

bulunmamaktadır.

Bu nedenle mükelleflere ait temel veriler VUK 148’inci maddesi (Bilgi verme) uyarınca isteniyor.

148’inci madde uygulaması ise gerek bilgilerin hazırlanması gerekse cezai müeyyide nedeni ile etkin değildir.

(50)

VUK Genel Tebliğ Taslağı

Temel amaç, inceleme ile ilgili verilerin hızlı bir şekilde alınmasını sağlamak.

Gelir İdaresi internet sitesinde görüşe açıldı.

Bazı ÖTV mükelleflerine yönelik belirlemeleri içeriyor.

Mal ve hizmet hareketinin hızlı bir şekilde kontrol edilmesi hedefleniyor.

SAF-T (Standard Audit File – Tax) veya XBRL-GL gibi standart bir dosya

tanımı yok.

Çalışmalar devam ediyor.

Her türlü görüş ve öneri için 48

(51)

Tebliğ Taslağında Yer Alan Konular

Tebliğ taslağında kayıt saklama gereksinimi belirlenen konular;

Satış Kayıtları,

Alış Kayıtları,

Dönem Başı ve Dönem Sonu Mal Stoklarına İlişkin Envanter Kayıtları,

İthalat Kayıtları,

İhracat Kayıtları,

Üretim Kayıtları,

(52)

Kayıt Saklama, e-Fatura ve e-Defter

e-Fatura ve e-Defter uygulamaları, kayıt saklama gereksinimi ihtiyacını ortadan kaldırmaz.

e-Fatura uygulamasında dolaşıma konu olan UBL-TR fatura dokümanı, muhasebeye yönelik bir bilgi taşımamaktadır.

e-Defter uygulamasında benimsenen XBRL-GL (case c-b)

taksonomisi, tasarlanan raporun verisini taşımak amacındadır.

Bir verinin taşınması için onun öncelikle mükellef veritabanında oluşturulması gerekir.

Kayıt saklama gereksinimi, verinin (muhasebe dışı veriler dahil) taşınması ile değil oluşturulması ile ilgilenir.

(53)

Kayıt Saklama Gereksinimleri

Kayıt Saklama Gereksinimleri

Denetim Sürecine Etkin

Veri Sunumu Sürekli

Gözetim &

Denetim

de Standartlaşma İşgü ve Zaman Kayıpla

(54)

Teşekkürler

Arif YILDIRIM

Vergi Başmüfettişi

arif.yildirim.24@gmail.com

Referanslar

Benzer Belgeler

Þ Çekin ait olduðu banka ve þubesi, çekin baðlý olduðu hesap numarasý,.. Þ Çekin numarasý, ibraz tarihi, döviz cinsi, tutarý,. Þ Çekle

ayrıca bu masraf formu firma kaşesi ve imzasıyla matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek

Son yıllarda hızla gelişen genişletilebilir işletme raporlama dili (Extensible Business Reporting Language - XBRL) muhasebe mesleği internetten yararlanarak sürekli bir

Ayrıca Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) ile akaryakıt alan işletmelere akaryakıt bayileri tarafından fatura düzenlenmemekte, bunların faturaları ana firma tarafından

Madeni yağ lisansına sahip olan ve Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden sadece mal alışları bulunan

• a)Elektronik defterler, istenildiğinde ibraz edilmek üzere ilgili olduğu beratları ile birlikte muhafaza edilmek zorundadır. • b) Elektronik defterler ile beratlarının

2011 yılında mal alan 25 milyon ve üstü brüt satış hasılatına sahip.

 Belirtilen standartlara uygun olarak hazırlanan elektronik defterlerin değişmezliğinin, kaynağının ve bütünlüğünün sağlanmasında gerçek kişiler için