T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI VİZYON

(1)

İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI VİZYON

2014

(2)

SUNU

SUNUŞŞ PLANI PLANI SUNU

SUNUŞŞ PLANI PLANI

EKONOMİ BAKANLIĞI – TARİHÇE, TEŞKİLAT YAPISI, MİSYON, VİZYONŞ , ,

YÜRÜTÜLMEKTE OLAN ÇALIŞMALAR - PROJELER

Ü Ü İ İ İ

DÜNYA VE TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ

(3)

SUNU

SUNUŞŞ PLANI PLANI SUNU

SUNUŞŞ PLANI PLANI

EKONOMİ BAKANLIĞI – TARİHÇE, Ç , TEŞKİLAT YAPISI, MİSYON, VİZYON

(4)

TARİHÇE TARİHÇE

• Mayıs 1920 : İktisat Bakanlığı

• Mayıs 1934 : İktisat Bakanlığı (Dış Ticaret Reisliği)

• Mayıs 1939 : Ticaret Bakanlığı (Dış Ticaret Dairesi Reisliği)

• Mart 1971Mart 1971 : Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı: Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı

• Aralık 1971 : Ticaret Bakanlığı (Dış Ticaret Genel Sekreterliği)

• Aralık 1983 : Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı

Aral k 1994 D Ti t Mü t l ğ (20 A l k 1994 4059 S l K )

• Aralık 1994 : Dış Ticaret Müsteşarlığı (20 Aralık 1994 ‐ 4059 Sayılı Kn.)

• Haziran 2011 : Ekonomi Bakanlığı (3 Haziran 2011 tarihli‐ 637 Sayılı KHK )

(5)

MİSYON, VİZYON MİSYON, VİZYON

MİSYONUMUZ

Ülkemiz ekonomisinin gelişimine ve sosyal refaha katkı sağlanması amacıyla, dış ticaret ve yatırımlara ilişkin politikaları geliştirmek ve uygulamak

VİZYONUMUZ VİZYONUMUZ

Ülkemizin ekonomik ve ticari alanda dünyada

lider ülkeler aras nda er almas na

lider ülkeler arasında yer almasına

öncülük eden kurum olmak

(6)

TEŞKİLAT YAPISI TEŞKİLAT YAPISI

 Merkez teşkilatı

 Bakan

 Bakan Yardımcısı

 Müsteşar



 Müsteşar Yardımcılıkları

Genel Müdürlükler

Genel Müdür Yardımcılıkları

Daire Başkanlıkları

 Yurtdışı teşkilatı

 D i i T il ilikl

 Daimi Temsilcilikler

 Ticaret Müşavirlikleri / Ticaret Ataşelikleri

 Bölge Teşkilatı g ş

 Bölge Müdürlükleri

 Serbest Bölge Müdürlükleri

(7)

ANA HİZMET BİRİMLERİ ANA HİZMET BİRİMLERİ

 İhracat Genel Müdürlüğü

 İthalat Genel Müdürlüğü

 Anlaşmalar Genel Müdürlüğü

 Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü

 Teşvik uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

 Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Gn. Md.

 Ü ü Gü liği D ti i G l Müdü lüğü

 Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Gn. Md. ğ

(8)

İhracat Genel Müdürlüğü İhracat Genel Müdürlüğü

• İhracata ilişkin politikaların uygulanmasına dair esasları düzenlemek, ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, ihracata dair mevzuatı hazırlamak

l k

ve uygulamak

• İhracatımızda ve dünya ithalatında öne çıkan pazarları izlemek, ihraç potansiyeli arz eden ürünleri tespit etmek ve ihracatı bu alanlara yönlendirmek amacı ile gerekli düzenlemeleri yapmak,

• İhracatın geliştirilmesi ve yönlendirilmesine ilişkin madde ve ülke bazında gerekli tedbirleri almak, ihraç maddelerimize uygulanan kısıtlayıcı tedbirlerin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak

ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak

• İhracat destek programlarını hazırlamak ve uygulamak

• İhraç ürünlerinin tanıtımı amacıyla yurtiçinde ve yurtdışında ticaret ve alım heyetleri, konferans, seminer ve benzeri organizasyonları düzenlemek, yurtdışı

f i dü l i ili ki l b li l k l k

fuar ve sergi düzenlenmesine ilişkin esasları belirlemek ve uygulamak.

(9)

İthalat Genel Müdürlüğü İthalat Genel Müdürlüğü

• İthalata ilişkin politikaların uygulanmasına dair esasları düzenlemek ithalata dair mevzuatı hazırlamak ve uygulamak düzenlemek, ithalata dair mevzuatı hazırlamak ve uygulamak, ithalatla ilgili izinleri ve belgeleri vermek, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyonu sağlamakş y ğ

• İthalatı iç piyasa ve sanayinin ihtiyaçlarını, iç ve dış ekonomik gelişmeleri dikkate alarak izlemek, ithal malların dünya piyasalarına uygun olarak ithalini sağlayıcı tedbirleri uygulamak

• Ticaret politikası savunma araçları (dampinge karşı vergi, sübvansiyona karşı telafi edici vergi ve korunma önlemi vb.) iley ş g ) ilgili ikili ve çok taraflı istişareleri yürütmek, DTÖ ve diğer ülke uygulamalarını takip etmek, anlaşmazlıklarda Türkiye'nin

f l k kl l l l k

menfaatlerini savunmak üzere gerekli önlemleri almak

(10)

Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Anlaşmalar Genel Müdürlüğü

• İki taraflı ekonomik işbirliği anlaşmaları, mal ve hizmet ticaretine yönelik iki taraflı ve bölgesel ticaret, ekonomik, sınai, teknik işbirliği, tercihli ticaret vb.

taraflı ve bölgesel ticaret, ekonomik, sınai, teknik işbirliği, tercihli ticaret vb.

anlaşmalar ile ilgili mevzuatı hazırlamak, müzakere etmek ve uygulanmasını sağlamak

• İkili ve bölgesel ticari ve ekonomik işbirliği faaliyetlerini yürütmek, izlemek ve gerekli tedbirleri almak

• DTÖ üyeliğimiz çerçevesinde hak ve yükümlülüklerimizin takibini yapmak, Türkiye aleyhine açılan davalara ilişkin savunmayı hazırlamak ve yargılama sürecinde ülkemizi temsil etmek

• Dış ticaret alanında taraf olunan uluslararası örgütler ve diğer ülke uygulamalarını takip etmek, değişiklikleri izlemek, ortaya çıkabilecek anlaşmazlıklarda Türkiye'nin menfaatlerini savunmak üzere gerekli önlemleri almak

(11)

Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü

• AB ile ilişkilerin öngörülen hedefler çerçevesinde yürütülmesi için, ekonomik ve ticari ilişkilerde uygulanacak politikalara ilişkin görüş ekonomik ve ticari ilişkilerde uygulanacak politikalara ilişkin görüş bildirmek

• Ortaklık ilişkisi ve tam üyelik kapsamında dış ticarete ilişkin alanlarda AB müktesebatına uyum çalışmalarını koordine etmek, ülkeler ve ülke grupları ile STA ve Ortaklık Anlaşmalarını müzakere etmek, uygulanmasını sağlamak ve izlemek

• AB organları ile gerekli temas ve toplantıları yapmak, AB‐Türkiye Ortaklık organlarında alınan kararlarla ilgili olarak gerekli uyum veg g g y uygulama çalışmalarını yürütmek, Bakanlığın AB kaynaklı program ve projelerini hazırlamak ve yürütmek

(12)

Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye GM GM

• Yatırımlarda devlet yardımlarına ilişkin politika oluşturmak ve uygulamak, yatırım projelerini değerlendirerek uygun görülenlerin yatırım teşvik tedbirlerinden yararlanmasını sağlamak, proje sonuçlarını izlemek

• Teşvik tedbirlerinin uygulanmasına yönelik hükümlere aykırı davranan yatırımcılara gerekli müeyyidelerin uygulanmasını

da a a yat c a a ge e üeyy de e uygu a as

sağlamak, ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak

• Uluslararası doğrudan yatırımlar için politika önerileri geliştirmek, uluslararası kuruluşlar nezdinde Türkiye’yi temsil etmek, Türkiye’ye gelen ve Türkiye’den giden uluslararası doğrudan yatırımlar için gelen ve Türkiye den giden uluslararası doğrudan yatırımlar için hukuki alt yapıyı ve işbirliği imkanlarını geliştirmek, yabancı ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla ortak projeler yürütmek, Yatırımlarınş p j y , Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması müzakerelerini yürütmek

(13)

Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler GM GM

• Yurtiçi ve yurtdışında serbest bölgeler, lojistik serbest bölgeleri, ihtisas serbest bölgeleri, özel bölgeler, dış ticaret merkezleri ve lojistik g , g , ş j

merkezlerinin kurulması, yönetilmesi ve işletilmesi ile ilgili politikaların tespiti için araştırma, planlama ve koordinasyon faaliyetlerini yürütmek

• Serbest bölgeler ve lojistik merkezlerinde yapılabilecek faaliyetleri (üretim, alım‐satım, depolama, kiralama, montaj‐demontaj, bakım‐

onarım, kıyı bankacılığı, bankacılık, sigortacılık, finansal kiralama) belirlemek, faaliyet ruhsatı vermek/iptal etmek

• Yurtdışında yapılacak yatırımlara ve döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinin uluslararası ticaretine ilişkin mevzuatı hazırlamak ve uygulamak, teşvik tedbirlerini ve Devlet desteklerini hazırlamak ve

uygulamak, sektör ve ülke bazında gerekli tedbirleri almak, müteahhitlik, lojistik ve teknik müşavirlik hizmetlerinin geliştirilmesini sağlamak

lojistik ve teknik müşavirlik hizmetlerinin geliştirilmesini sağlamak

(14)

Ürün Güvenliği ve Denetimi GM GM

• Dış ticaret politikası, genel ekonomik hedefler, insan sağlığı ve güvenliği, kamu yararı doğrultusunda ürün güvenliği politikalarını ilgili kuruluşlarla işbirliği halinde hazırlamak

• İhraç ürünlerinin kalitesini, rekabet gücünü ve dış pazarlarda itibarını arttırmaya ç , g ş p y ve karşılaştığı teknik engellerin kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak

• Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararını hazırlamak ve uygulamak teknik

• Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararını hazırlamak ve uygulamak, teknik

düzenlemelere uygunluk denetimi yapmak, AB teknik mevzuatına uyumu izlemek ve koordine etmek, müzakereleri yürütmek

• Piyasa gözetimi ve denetimini koordine etmek, etkinliğini artırmak için ilgili kurumlarla işbirliği halinde strateji ve eylem planları geliştirmek, piyasa gözetimi

il i h l d i l i d ğl k

ile ithalat denetimleri arasında uyumu sağlamak

• Teknik düzenlemeler, standardizasyon ve kalite konusundaki ikili, bölgesel ve çok taraflı uluslararası çalışmaları koordine etmek, değişiklikleri izlemek

(15)

Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme GM GM

• Kalkınma planları, yıllık programlar, izleme kararları ve icra planlarının uygulanmasını i lemek ve koordine etmek

planlarının uygulanmasını izlemek ve koordine etmek

• Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda veriler toplamak,Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda veriler toplamak, araştırmalar yapmak, istatistiki bilgi üretmek, değerlendirme yapmak, Türkiye ve dünya ekonomisi ve dış ticareti ile ilgili gelişmeleri değerlendirmek, yayın ve dokümantasyon hazırlamak

• Ürün ve hizmetler dış ticareti dış ticarette destek hizmetleri ve

• Ürün ve hizmetler dış ticareti, dış ticarette destek hizmetleri ve yurtdışındaki doğrudan Türk yatırımlarına, alternatif mal ve hizmetler ve dış pazarlar konularında araştırma ve hizmetler ve dış pazarlar konularında araştırma ve değerlendirmeler hazırlamak, ikili ve çok taraflı ilişkileri takip etmek, politika önerileri geliştirmek

(16)

DIŞ TEMSİLCİLİKLERİMİZ

http://www.ekonomi.gov.tr http://www.musavirlikler.gov.tr http://www.economy.gov.tr

• Kurumsal

Bakanlık Yurtdışı Teşkilatı

http://www.musavirlikler.gov.tr http://www.economy.gov.tr Commercial Representatives

Halihazırda 160 Merkezde Görev Yapan Toplam 233

/ İ

Ticaret Müşaviri/Ataşemiz İhracat Stratejimizin

Yurtdışındaki Temsilcileri.

(17)

SUNU

SUNUŞŞ PLANI PLANI SUNU

SUNUŞŞ PLANI PLANI

YÜRÜTÜLMEKTE OLAN ÇALIŞMALAR - PROJELER

(18)

Yürütülmekte Olan

Yürütülmekte Olan Çalışmalar Çalışmalar ‐‐ Projeler Projeler

• 2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı

• Yatırımı Teşvik Sistemi

• Destek Programları

• Pazara Giriş Çalışmaları

• Girdi Tedarik Stratejisi

• Ticaret Anlaşmaları

(19)

2023

2023 ‐‐ MAKRO HEDEFLER MAKRO HEDEFLER

DÜNYANIN İLK 10 EKONOMİSİ İÇİNDE YER ALMAK…

İÇİNDE YER ALMAK…

(20)

2023 İHRACAT HEDEFİMİZ

Milyar $

 Yüzde 12’lik ihracat büyümesi öngörüsü ile 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmek ulaşılabilir bir hedeftir.

(21)

İÇERİK İÇERİK

2023 TÜRKİYE İHRACAT STRATEJİSİ

500 MİLYAR DOLAR İHRACAT STRATEJİSİ

İHRACAT

9 E l Al

9 Eylem Alanı

19 Stratejik Hedef 72 Stratejik Eylem

74 Performans Göstergesi

(22)

HEDEFİMİZE İLERLİYORUZ HEDEFİMİZE İLERLİYORUZ

 Yüzde 12’lik ihracat büyümesi ile 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmek ulaşılabilir bir hedeftir.

(23)

YENİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

UYGULAMALAR

15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren yeni teşvik

i i 4 f kl l d l k d

sistemi 4 farklı uygulamadan oluşmaktadır:

Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki

Asgari sabit yatırım tutarı, uygulamalara göre aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

Genel Teşvik Sistemi’nde asgari sabit yatırım tutarı, 1. ve 2. bölgelerde 1 Milyon TL

3., 4., 5. ve 6. bölgelerde 500 Bin TL’dir.

öl l ik l l i i i bi

Bölgesel Teşvik Uygulamaları için asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. bölgelerde 1 Milyon TL’den,

diğer bölgelerde ise 500 Bin TL’den başlamak üzere desteklenen her bir sektör h bi il i i b li l i ti

ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.

(24)

YENİ TEŞVİK SİSTEMİNDE BÖLGELER

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL DAĞILIM

(25)

DESTEK PROGRAMLARI

İİhracatımızda Rekabet Gücü

Destek Programları sistemi ihracat stratejisine paralel olarak; g j p ;

 Projeye dayalı, ihtiyaca uygun hazırlanan,

 İ İhracatçılarımızın üretim alt yapıları ile Ar‐Ge ve inovasyon yeteneklerinin geliştirilerek uluslararası pazarlarda rekabet

l l h d fl

güçlerinin artırılmasını hedefleyen,

 Hedef pazara ve öncelikli sektöre göre farklılaştırılmış

destek unsurlarını içermektedir.

(26)

DESTEK PROGRAMLARI

Çevre Maliyetlerinin DesteklenmesiÇ y

Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği

Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımı

Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi

Yurt Dışı Birim Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi

Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi

Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesi

Tasarım Desteği

(27)

DESTEK PROGRAMLARI

Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması ve Türk Malış ş İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality®'nin Desteklenmesi

İ tihd D t ği

İstihdam Desteği

Araştırma‐Geliştirme (Ar‐Ge) Desteğiş ş ( ) ğ

Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının

D t kl i

Desteklenmesi

Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi

Teknik Müşavirlik Hizmetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları

(28)

İHRACATIMIZDAKİ BİRİM FİYATLAR İHRACATIMIZDAKİ BİRİM FİYATLAR

3,21 3,28

3 3,5

İhracatımızın birim fiyatı

$/kg

1,47 1,57

2,14 2,34

1 5 2 2,5

Turquality firmalarımızın ihracat birim fiyatı

0,5 1 1,5

Sadece Turquality programı

kapsamındaki markaların ihracat birim fiyatı

0

2011 2012

Değişim

(29)

PAZARA GİRİŞ ÇALIŞMALARI

Pazara Giriş Komitesi

Ekonomi Bakanlığı Koordinatörlüğünde,

TİM, TOBB, DEİK, TUSKON, TÜSİAD, MÜSİAD, TMMMB ve Türkiye Müteahhitler Birliği

ile işbirliği içinde Pazara Giriş Komitesi Kurulmuştur.

Hedef Ülkeler (2014‐2015)

ÇHC, Rusya, Hindistan, ABD, Polonya, Brezilya,

S. Arabistan, İran, Nijerya, Romanya, Libya, Cezayir, Irak, Kazakistan, Ukrayna, Japonya ve Güney Kore

(30)

ÜLKE MASALARI

34 Ülke Masası

196 Ülke Raporu (www.ibp.gov.tr)

(31)

GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ (GİTES)

AMAÇ

Tüm tedarik zincirinde daha fazla katma değerin Türkiye’de bırakılması, ara malı ithalat bağımlılığının azaltılması, tedarik sürekliliği ve güvenliği ile ihracatta sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının sağlanması

(32)

İHRACATA DÖNÜK ÜRETİM STRATEJİSİ

GİTES Girdi Tedarik Stratejisi

Hedef: 2023’te dünya ticaretinden aldığımız payın artırılması ve ihracatın 500 milyar dolara çıkarılması.

Amaç: İhracat‐üretim‐yatırım‐istihdamı etkileyen politikaların birbirini destekleyecek şekilde etkileşimli olarak kullanılması.

Kapsam: İmalat sanayi ve hizmet üretim potansiyelinin ihracat odaklı değerlendirilmesi, sürdürülebilir ihracat artışı sağlanması,ğ , ş ğ , ihracatta katma değeri yüksek ve teknoloji yoğun sektörlere geçilmesi.

Kurul: Başbakanlık Genelgesi (2010/12) ile “İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu” kurulmuştur.

(33)

TİCARET POLİTİKALARI VE SAVUNMA ARAÇLARI

İkili Ticari İlişkiler

Avrupa, Asya‐Pasifik, Avrasya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika Sahra Altı Afrika Amerika

Kuzey Afrika, Sahra Altı Afrika, Amerika

Bölgesel ve Çoklu Ticari İlişkiler

Bölgesel ve Çoklu Ticari İlişkiler AB EİT D8 KEİ İKÖ İSEDAK

AB, EİT, D8, KEİ, İKÖ, İSEDAK

Çok Taraflı Ticari İlişkiler Ç ş

DTÖ, OECD, ACTA

(34)

TİCARET ANLAŞMALARI – STA’LAR

Yürürlükteki Serbest Ticaret Anlaşmalarımız

1. EFTA (Norveç, İsviçre, İzlanda, Lihtenştayn) 11. Arnavutluk

2. İsrail 12. Gürcistan

3. Makedonya 13. Karadağ

4. Hırvatistan 14. Sırbistan

5. Bosna ve Hersek 15. Şili

6. Filistin 16. Ürdün

7. Tunus 17. Lübnan*

8. Fas 18. Morityus

9. Suriye 19. Güney Kore

10. Mısır

* (iç onay sürecinde)

(35)

DÜNYA VE TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ DÜNYA VE TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ

(36)

DÜNYA MAL TİCARETİ

İHRACAT İTHALAT

Sıra Ülke $ Pay Değişim

(%) Sıra Ülke $ Pay Değişim

(%)

1 AB 2.166 14,7% 0%

2 Çin 2.049 13,9% 8%

3 ABD 1.547 10,5% 5%

( )

1 ABD 2.335 15,6% 3%

2 AB 2.301 15,4% ‐4%

3 Çin 1.818 12,2% 4%

4 Japonya 799 5,4% ‐3%

5 G.Kore 548 3,7% ‐1%

6 Rusya Fed. 529 3,6% 1%

4 Japonya 886 5,9% 4%

5 Hong Kong 554 3,7% 8%

6 G.Kore 520 3,5% ‐1%

7 Hong Kong 493 3,4% 8%

8 Kanada 455 3,1% 1%

9 Singapur 408 2,8% 0%

7 Hindistan 489 3,3% 5%

8 Kanada 475 3,2% 2%

9 Meksika 380 2,5% 5%

10 S.Arabistan 386 2,6% 6%

…. … …. …. …

22 Türkiye 153 1,0% 13%

23 K 129 0 9% 12%

10 Singapur 380 2,5% 4%

…. … …. …. …

15 Türkiye 237 1,6% ‐2%

23 Katar 129 0,9% 12%

24 Kuveyt 121 0,8% 17%

25 Vietnam 115 0,8% 18%

16 Brezilya 233 1,6% ‐2%

17 BAE 220 1,5% 7%

18 İsviçre 198 1,5% ‐5%

19 Malezya 197 1 3% 5%

19 Malezya 197 1,3% 5%

(37)

TÜRKİYE (2012)

İhracatta 22 sırada*

22. sırada*

$786,3 milyar $ GSYİH (17.sırada)

$786,3 milyar $ GSYİH (17.sırada) Ticaret hacmi: 389 milyar $ Dış Ticaret/ GSYH oranı : %50 8 Dış Ticaret/ GSYH oranı : %50,8 Hizmet ihracatında 17. sırada* (42 milyar $)

Hizmet ithalatında 27 sırada (19 milyar $)

İth l tt Hizmet ithalatında 27. sırada (19 milyar $)

İthalatta 15. sırada*

(*) AB tek ülke sayılırsa

(38)

**YILLIK SEYİR (2002‐2013*)**

Milyar Dolar

* Ocak‐Kasım TÜİK‐Aralık TİM

(39)

İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ