Views of Classroom Teachers who Take Part in Resource Rooms for Gifted/Talented Students about the Resource Room Application

(1)

Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2016, 4(2), 11-28 ISSN: 2147-7248, http://uyad.beun.edu.tr/

Views of Classroom Teachers who Take Part in Resource Rooms for Gifted/Talented Students about the Resource Room Application

Hasan Said TORTOP* Sedat DİNÇER^**

Received: 14 November 2016 Accepted: 30 December 2016 Abstract: The education of gifted students in Turkey has gained momentum by speeding up the opening of Science and Art Centers. There is a positive perception of gifted students about BİLSEM. However, in the education of gifted students, these children are a general trend in the world of education in their own schools and even their own classes through integration and integration. In Turkey, in accordance with this trend, gifted students have also made legal arrangements for training in support training rooms. The implementation of support training rooms began to become widespread in the academic year 2015-2016. Teachers started to work in support training rooms by receiving in-service training. An examination of the teachers' views is very important in terms of understanding the efficiency of the implementation. This work is a qualitative study. 15 teachers who work in a middle-socio-economic level in Turkey have examined their views on the application of the support room for gifted students. As a result of these negotiations; the subjects were analyzed under 7 themes: Educational/Instructional Qualification Dimension, Instructional Material Dimension, Instructional Dimension, Administrative Regulation Dimension, Parent Dimension, Teacher Suggestion Dimension. Teachers who are trained for gifted students seem to have indicated that they desire higher quality in-service training, inadequate in-service training in supportive training rooms, inadequate teaching environments, inadequate teaching environments, problems with parents and parents supporting this practice and being satisfied with it.

It may be suggested that taking these views of teachers into consideration will lead to an increase in the quality and productivity of supportive training rooms for gifted students.

Key words: Gifted students, inclusion, mainstreaming, resource room

* Assist Prof. Bulent Ecevit University, Faculty of Education, Special Education Department, Zonguldak, Turket, e- mail: hasansaid@yahoo.com

**Teacher, Teacher,Melikgazi Guidance and Research Center,Provincial Formative Trainer Training in Special Abilities Training,Support for Special Abilities Educational Chamber Trainer Education Provincial Formator,Kayseri,Turkey, e-mail:sedatdincer.3881@gmail.com

(2)

(3)

Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2016, 4(2), 11-28 ISSN: 2147-7248, http://uyad.beun.edu.tr/

Destek Eğitim Odalarında Üstün/Özel Yetenekli Öğrencilerle Çalışan Sınıf Öğretmenlerinin Uygulama Hakkındaki Görüşleri

Hasan Said TORTOP* Sedat DİNÇER^**

Alış Tarihi: 14 Kasım 2016 Kabul Tarihi: 30 Aralık 2016 Özet: Türkiye’de üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi Bilim ve Sanat Merkezleri’nin açılmasına hız verilmesi ile ivme kazanmıştır. BİLSEM’ler hakkında üstün yetenekli öğrencilerin olumlu algısı bulunmaktadır. Ancak üstün yetenekliler eğitiminde, bu çocukların kaynaştırma ve bütünleştirme yoluyla da kendi okullarında hatta kendi sınıflarında eğitimleri konusu dünyadaki genel trendtir. Türkiye de bu trende uyarak üstün yetenekli öğrencilerin de destek eğitim odalarında eğitim almaları içi yasal düzenlemeler yapmıştır. Destek eğitim odaları uygulaması 2015-2016 öğretim yılında hızla yaygınlaşmaya başlamıştır. Öğretmenler hizmetiçi eğitim alarak destek eğitim odalarında görev yapmaya başlamışlardır. Öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi yapılan uygulamanın verimliliğinin anlaşılması açısından oldukça önemlidir. Bu çalışma nitel bir çalışmadır.

Türkiye’de bir orta sosyo-ekonomik düzeydeki bir ilde görev yapan 15 öğretmenin üstün yetenekli öğrenciler için yapılan destek eğitim odası uygulaması hakkındaki görüşlerinin incelenmesi yapılmıştır. Bu görüşmeler sonucunda görüşler; Öğretmenlerin Eğitimsel/Öğretimsel Yeterlik Boyutu, Öğretimsel Materyal Boyutu, Öğretim Ortamı Boyutu, Yönetimsel Düzenleme Boyutu, Ebeveyn Boyutu, Öğretmen Önerileri Boyutu olmak üzere 7 tema altında analiz edilmiştir. Üstün yetenekli öğrencilere eğitim veren öğretmenler, daha kaliteli hizmetiçi eğitim istediklerini, verilen hizmetiçi eğitimin yetersizliğini, destek eğitim odalarında öğretim materyali yetersizliğinin olduğunu, öğretim ortamlarının yetersiz olduğunu, ebeveynlerle sorun yaşamadıklarını ve ebeveynleri bu uygulamayı desteklediklerini ve memnun olduklarını, yönetimsel destek gördüklerini belirttikleri görülmektedir. Öğretmenlerin bu görüşlerinin dikkate alınmasının üstün yetenekli öğrencilere yönelik verilen destek eğitim odalarının kalitesinde ve veriminde artışa neden olacağı önerilebilir.

Anahtar Sözcükler: Üstün yetenekli öğrenciler, kaynaştırma, bütünleştirme, destek eğitim odası

GİRİŞ

Türkiye özel eğitim hizmetlerinde ilerlemektedir. Üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi 2000’li yılların başında Bilim ve Sanat Merkezlerinin açılmasına hız verilerek desteklenmiştir. Bilim ve Sanat Merkezleri uygulaması, üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde gruplama stratejilerinden kısmi zamanlı, homojen gruplamaya girmektedir (Tortop, 2015). Bilim ve Sanat Merkezleri hakkında üstün yetenekli öğrenciler olumlu algı içerisinde oldukları bulunmuştur (Kunt ve Tortop, 2013). Ancak bu öğrencilerin kendi okullarında da eğitimlerini sağlanması, farklılaştırılmış öğretim stratejilerinin (Tortop, 2015a) uygulanması, etkili kaynaştırma ve bütünleştirme uygulamalarının yapılması tüm dünyada üstün yetenekliler eğitiminin yol aldığı zorunlu bir trendtir (Brulles, Peters, & Saunders, 2012).

Kaynaştırma/bütünleştirme ilgili bir model ise kaynak oda (resource room) modelidir

* Doç.Dr. Bülent Ecevit Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Zonguldak, Türkiye, e-mail:

hasansaid@yahoo.com

**Öğretmen,Melikgazi Rehberlik ve Araştırma Merkezi,Özel Yeteneklilerin Eğitiminde Eğitici Eğitimi İl Formatörü, Özel Yeteneklilerde Destek Eğitim Odası Eğitici Eğitimi İl Formatörü, Kayseri, Türkiye, e-mail:

sedatdincer.3881@gmail.com

(4)

(Salend, 2005; Sucuoğlu ve Kargın, 2006). Bu modelde, üstün yetenekli öğrenci genel eğitim sınıfından, bir ya da iki dersliğine ayrılır, kaynak oda sınıfında bu alanda eğitim almış öğretmenlerle eğitimine devam eder. Burada farklı yaşlarda üstün yetenekli öğrencilerle eğitim verilir (Azano, Callahan, Missett, & Brunner, 2014). 1990’lı yıllarda popüler olan kaynak oda ya da ayrılıp-gelme (pull out) modelleri artık yerini bütünleştirme uygulamalarına bırakmaktadır. Bütünleştirmede üstün yetenekli öğrenci genel sınıftan ayrılmadan farklılaştırılmış eğitim için farklı yetenek gruplarında eğitime alınır. Bunun için öğretmenin üstün yetenekliler için farklılaştırılmış öğretim ile ilgili belli sertifika programlarından geçmesi gereklidir (NAGC, 2016; Tortop, 2015a). Üstün yetenekli öğrencileri çok fazla ayırmadan genel eğitim içerisinde eğitimlerinin sağlanması ile ilgili trendin ülkemizdeki yansıması da 18 Mayıs 2015 tarih ve 5157845 sayılı Destek Eğitim Odası Açılması konulu genelge (MEB, 2015) ile yasal zeminde yapılan düzenlemelerle üstün yetenekli öğrencilerin eğitimine verilen önem taçlandırılmıştır. Ancak üstün yetenekliler eğitimden trendin destek eğitim odalarından sınıf içi bütünleştirmeye doğru olduğunun gözardı edilmemesi gerekir. Üstün yetenekliler eğitiminde dünyada geleneksel destek eğitim odası azalmakta, sınıf içi bütünleştirme trendi hızla artmaktadır (Brulles & Winebrenner, 2011;

Brulles et al., 2012; Tortop, 2015).

“Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamaları kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ile özel yetenekli öğrencilerin öğrenim gördüğü okul ve kurumlarda “Destek Eğitim Odası” açılması zorunludur.” (MEB, Destek Eğitim Odaları, 2015)

Bu kapsamda sınıf öğretmenleri DEO’larında üstün/özel Yetenekli öğrencilerle hafta içi eğitim-öğretim saatleri içerisinde ve dışında haftada en fazla 8 saat çalışabilmekte olup, üstün yetenekli öğrencilerin eğitimsel gereksinimlerin giderilmesi konusu öğrencilerin örgün eğitim gördüğü kurumların da işin içene katılarak önemli bir boyuta geçmiştir.

Bu eğitimsel ortamlarda üstün yetenekli öğrencilere Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) yani özel gereksinimli öğrenci (özel yetenekliler de) için hazırlanan yazılı bir plan (Tortop, 2015a) kapsamında farklılaştırılmış eğitim uygulanır. Farklılaştırılmış eğitim, öğretim programlarında öğrencilerin hazırbulunuşlukları, ilgi ve gereksinimleri doğrultusunda yapılan değişiklikler (Tortop, 2015) olup üstün yetenekli öğrenciler için de 21 farklılaştırılmış öğretim stratejisi ve 10 müfredat farklılaştırma modelini Tortop (2015a) tarafından ele alınmıştır. Bunun yanında üstün yetenekli öğrenciler için BEP hazırlanması konusu, diğer özel eğitim gereksinimli öğrencilere göre farklılık göstermektedir. Düzey üstü testler (Tortop, 2015) ile öğrenci hazırbulunuşlukları belirlenerek BEP planlarının nasıl yapılacağı ile ilgili detaylı üstün yeteneklilere yönelik BEP örneği aynı eserde bulunmaktadır. Üstün yetenekli öğrencilerin DEO’larında eğitim almaları konusu etkili hizmetiçi eğitimlerle öğretmenlerde farklılaştırılmış öğretim tasarımı hazırlama ve üstün yetenekli öğrencilerin yönelik

(5)

özyeterliklerinde artış meydana getirmesi sağlanabilir (Tortop, 2014). Bu konudaki hizmetiçi eğitimlerin içeriğinde, üstün yetenekli öğrencilerin farklı yetenek alanlarında davranışlarını içeren gözlem formlarının oluşturulması, hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stillerinin belirlenmesi, 21 farklılaştırılmış öğretim stratejisinin farklı derslerde kullanımı, Bloom taksonomisine göre farklılaştırma, Maker farklılaştırma stratejileri, Williams Modeli, Kaplan Modeli, Müfredat Sıkıştırma Modeli, Bütünleştirilmiş Müfredat Modeli, Paralel Müfredat Modeli, Çoklu Menü Modeli ve ülkemizin üstün yetenekliler eğitimi alanında çalışma yapan kişiler tarafından ortaya konan ÜYEP Modeli (Sak, 2010) ve ÜYÜKEP Modeli (Tortop, 2015b), farklılaştırılmış öğretim tasarımının değerlendirilmesi gibi konularda hizmet içi eğitim içerikleri hazırlanmalıdır (Tortop, 2015a; Tortop, 2016a).

Bu çalışmada ülkemizde yönetmelikte yasal düzenlemeyle destek eğitim odalarının oluşturulması ve özel yetenekli öğrencilere burada eğitim verilmesi konusunda sınıf öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmanın problemleri ve alt problemleri ise;

 Destek eğitim odalarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin, burada görev yapmaya ilişkin olarak yeterlilikleri ve aldıkları hizmetiçi eğitim hakkındaki görüşleri nasıldır?

 Destek eğitim odalarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin, destek eğitim odalarındaki öğretimsel materyallerin yeterliliği hakkındaki görüşleri nasıldır?

 Destek eğitim odalarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin, destek eğitim odalarının öğretim ortamı olması açısından yeterliliği hakkındaki görüşleri nasıldır?

 Destek eğitim odalarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin, özel yetenekli öğrencilere yönelik verilen destek eğitim ile ilgili yönetimsel sorunlar hakkındaki görüşleri nasıldır?

 Destek eğitim odalarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin, özel yetenekli öğrencilerinin ebeveynleri ile yaşanan sorunlar hakkındaki görüşleri nasıldır?

 Destek eğitim odalarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin, özel yetenekli öğrenciler için açılan destek eğitim odaları ile ilgili yaşanan diğer sorunlar hakkındaki görüşleri nasıldır?

YÖNTEM Araştırma Modeli

Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Durum çalışması, güncel bir olgunun kendisi ve içeriği ile net sınırların çizilemediğinde, birçok veri kaynağının olduğu durumlarda başvurulan bir araştırma yöntemidir. Bu araştırma türünde varlığın zamana ve mekana göre tanımlanması, özelleştirilmesi yapılır (Büyüköztürk vd., 2011; Yıldırım ve Şimşek (2003). Araştırma deseni, “tek durum” desenidir. Bu desende, tek bir

(6)

durum olabilir (Yıldırım ve Şimşek, 2003). Bu çalışmada durum ‘’Özel Yetenekliler İçin Destek Eğitim Odası Uygulaması’’ dır. Bu araştırma, destek eğitim odalarında görev yapan ve bu uygulamanın ana aktörü olan sınıf öğretmenleri ile görüşme yapılarak duruma ilişkin fikir ortaya konmaya çalışılmıştır.

Çalışma grubu

Araştırmada çalışma grubu olarak Türkiye’nin sosyo-gelişmişlik indeksi açısından orta düzeyde olan ve orta Anadolu’da olan bir ilinde Destek Eğitim Odalarında özel yetenekli öğrencilere, aldıkları hizmetiçi eğitim sonrasında eğitim veren 15 sınıf öğretmeni alınmıştır.

Araştırma örneklemi, amaçlı örneklem (purposive sampling) tekniklerinden, ölçüt örnekleme (criterion sampling) temel alınarak oluşturulmuştur (Büyüköztürk vd., 2011). Bu araştırmanın çalışma grubunda olması için özel yeteneklilerin eğitimi ile ilgili 30 saatlik hizmetiçi eğitim kursunu almaları ölçüt olarak getirilmiştir.

Tablo 1. Çalışma grubundaki sınıf öğretmenlerinin demografik özellikleri Katılımcı

No

Cinsiyet Kıdem Mezuniyet D.E.O. Çalışma

Süresi

K1 E 20-25 Lisans 4 ay

K6 E 10-15 Yüksek Lisans 6 ay

K11 K 5-10 Lisans 8 ay

K14 K 10-15 Yüksek Lisans 6 ay

Veri Toplama Araçları

Yarı-yapılandırılmış Görüşme Formu: Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekliler için açılan destek eğitim odaları hakkındaki görüşlerinin ortaya konması için yarı- yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formunun oluşturulmasında alan yazından ve üç üstün yetenekliler eğitimcisinin görüşlerinden yararlanılmıştır. Görüşme formu, deneme olarak uygulanmış, tekrar gözden geçirilerek son haline getirilmiştir (Bkz. Ek1). Görüşme formu öğretmenler için hazırlanmış açık uçlu sorulardan oluşmaktadır. Görüşme formunda yer alan sorulardan bazı örnekler şu şekildedir; Soru1. Özel yetenekliler için destek eğitim

(7)

odasında eğitim verebilmek için gerekli ve yeterli hizmetiçi eğitimi aldığınızı düşünüyor musunuz? Aldığınız bu eğitimdeki eksikler nelerdi? Nasıl bir hizmetiçi eğitim verilmesini isterdiniz? Bu hizmetiçi eğitimin içerisinde olmasını düşündüğünüz unsurlar neler olmalıdır?, Soru 2. Özel yetenekliler için açılan destek eğitim odalarında öğretim için yeterli materyal var mı? Bu materyaller neler olmalıdır?

Verilerin Analizi

Görüşme formunda belirtilen sorular, destek eğitim odalarında görev alan 15 sınıf öğretmenine yöneltilmiştir. Görüşme sonucu elde edilen görüşme metinlerinin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi çeşitlerinden “kategorisel analiz” yapılmıştır.

Genelde belirli bir ifade öncelikle birimlere ayrılır ve sonra bu birimler önceden belirlenmiş kriterlere göre kategoriler şeklinde gruplandırılır (Miles ve Huberman, 1994, Robson, 2001, Yıldırım ve Şimşek, 2003). Veri analizinde her bir görüşme iki araştırmacı tarafından kodlanmıştır. Katılımcıların kullandıkları kavramlara, kodlama yapılırken üzerinde dikkatle durulmuştur. Bu kodlar, benzerlik ve farklılıkları açısından kategorilere ayrılmıştır.

Araştırmacılar tarafından yapılan kodlama görüş birliği ve görüş ayrılığı açısından değerlendirilmiş, yaklaşık % 91’lik bir görüş birliği olduğu görülmüştür. Bunun güvenilirlik açısından yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Miles ve Huberman, 1994). Nitel araştırmalarda güvenilirlik ve geçerlik araştırmanın inandırıcılığı ve değeri açısından önemlidir (Yıldırım ve Şimşek, 2003). Bu araştırmanın güvenilirliği, iç ve dış güvenilirlik açısından şu şekilde sağlanmıştır: İç güvenirlikle ilgili alınan önlemler şu şekildedir.

Araştırma betimsel bir yaklaşımla ortaya konmuştur. Değişik veri toplama araçlarıyla elde edilen veriler betimsel bir yaklaşımla doğrudan alıntılarla sunulmuş, yorumu daha sonra yapılmıştır. Görüşmenin kodlanmasında bir diğer araştırmacı ile kodlamalardaki görüş birliği ve görüş ayrılığı açısından uyum yüzdesi % 91 olarak belirlenmiştir.

Benzer araştırma bulguları ile karşılaştırma yapılmıştır. Araştırmada görüşme formunun oluşturulmasında alan yazından yararlanılarak kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Dış güvenilirlik ile ilgili alınan önlemler şu şekildedir: ikinci araştırmacı örnek durumun meydana geldiği esnada kendisi de hizmetiçi eğitimi veren eğitimcidir. Kendisi özel yetenekli öğrencilerin eğitimi ile ilgili birçok eğitime katılmıştır. Araştırma sürecinde kendisi de sınıf öğretmenlerine destek eğitim odaları ile ilgili danışmanlığı yapan kişi konumundadır. Veri kaynağı kişilerin ve sosyal ortamın tanımlanması ile olarak gerekli tanımlama yapılmıştır.

Araştırmanın geçerliği ile ilgili alınan önlemler şu şekildedir. Veri çeşitlemesine gidilerek, toplanan verilerle ilgili kanıt zinciri oluşturulmuştur. Sınıf öğretmenlerinin görüşleri ile ilgili doğrudan alıntılar sunulmuştur. İç geçerliği ile ilgili olarak elde edilen sonuçlara nasıl varıldığı açık bir biçimde sunulmuştur. Dış geçerlikle ilgili olarak nitel çalışmalarda genellenebilirliğinin düşük olduğunu söyleyen Büyüköztürk vd., (2011), karşılaştırılabilirlik ve dönüştürülebilirlik kavramlarıyla ilişkilendirdiği dış geçerliğin sağlanmasında aşamaların detaylı ve iyi bir şekilde tanımlanmasının diğer araştırmacıların başka ortamlarda benzer çalışmalarını kolaylaştıracağını belirtmektedir. Bu noktada araştırma aşamalarının

(8)

detaylandırılması yapılmıştır. Geçerlik ve güvenilirliği artırıcı diğer önlemler ise şu şekilde alınmıştır. Araştırmacının çalıştığı durumda kalma süresinin uzatılması bir önlem olarak istenmektedir (Büyüköztürk vd., 2011). Araştırmacılardan biri destek eğitim odaları uygulamasının yapılmasında öğretmenler ile devamlı iletişim içerisinde yer alarak verilerin elde edilmesinde daha nesnel bir bakış açısı oluşmasına katkı sunmuştur.

BULGULAR ve TARTIŞMA

Bu bölümde veri toplama araçları ile elde edilen verilerin ışığında ortaya çıkan bulgular sunulmuştur.

Eğitimsel/Öğretimsel Destek Boyutu

Tablo 1. Öğretmenlerin “Özel yetenekliler için destek eğitim odasında eğitim verebilmek için gerekli ve yeterli hizmetiçi eğitimi aldığınızı düşünüyor musunuz? Aldığınız bu eğitimdeki eksikler nelerdi? Nasıl bir hizmetiçi eğitim verilmesini isterdiniz? Bu hizmetiçi eğitimin içerisinde olmasını düşündüğünüz unsurlar neler olmalıdır?” Verdikleri Yanıtların İçerik Analizi

Katılımcı Hizmetiçi Eğitim Yeterliği

Katılımcı Görüşlerinden Örnekler

K1 Yetersiz “Özel yetenekli bireyleri tanılama ve eğitimi kurslarına katıldım.

Kursların elbette faydası oldu fakat bu konuda kendimi de yeterli görmüyorum. Kurslarda hiç etkinlik örneği verilmedi. Daha kapsamlı ve uzun süreli kurslara ihtiyaç var (K1)”

“ ..iki kursa devam ettim. Ayrıca sınıfımda 4 tane özel/üstün yetenekli öğrencilerle yıl boyunca uygulama yaparak bu alanda kendimi az da olsa bir miktar yol almış görmekteyim (K2)”

“ … yeterli olduğumu teorik kısımda kabul ediyorum. Ancak kronik sorun olan etkinlik hazırlama konusunda ise tamamen yetersizdir (K3)”

“Aldığım hizmetiçi eğitimi yeterli bulduğumu söyleyemem (K5)”

“Mahalli il milli eğitim hizmetiçi eğitim kurslarına katıldım.

Eğitimlerde daha çok uygulamaya ve etkinlik örneklerine yer verilmeli. Üstün yeteneklilere yönelik uygun BEP planı ve ders planının nasıl yapılacağı ile ilgili eğitim verilmesini isterdim K7”.

“… bu eğitim bize çok şey katsa da yeterli olduğunu düşünmüyorum.

K10”

“…yeterli olduğunu düşünmüyorum. Destek eğitim odası ve akıl oyunları seminerleri istekli öğretmenlere verilse daha iyi olur (K12)”

“… uygulamalı ve materyal geliştirecek şekilde olmasının daha faydalı olacağının düşünüyorum (K14)”

K2 Kısmen Yeterli

K3 Yetersiz

K4 Yetersiz

K5 Yetersiz

K6 Yetersiz

K7 Yetersiz

K8 Yetersiz

K9 Yetersiz

K10 Yetersiz K11 Yetersiz K12 Yetersiz K13 Yetersiz K14 Yetersiz K15 Yetersiz

(9)

Katılımcıların görüşleri incelendiğinde, öğretmenlerin nerdeyse hepsi özel/üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi ile ilgili verilen eğitimin yeterli olduğunu düşünmemektedir. Bu eğitimdeki yetersizlikler; teorik oluşu, uygulamaya dönük olmayışı, etkinlik örneklerinin azlığı, materyal geliştirici olmaması gibi açılardan değerlendirilmiştir. Öğretmenlerden bazıları hizmetiçi eğitime katılımın zorunlu tutulması yerine istekli öğretmenlerin katılımının sağlamasının daha iyi olabileceğini, daha uzun süreli ve kapsamlı bir eğitimin verilmesi şeklinde önerilerde bulunmuşlardır.

Öğretimsel Materyal Boyutu

Tablo 2. Öğretmenlerin “Özel yetenekliler için açılan destek eğitim odalarında öğretim için yeterli materyal var mı? Bu materyaller neler olmalıdır?” Verdikleri Yanıtların İçerik Analizi

Katılımcı Öğretim Materyali Yeterliği

K1 Yeterli “Bu odalarda materyal kesinlikle yetersiz. Şahsen bu odaların

“en az” fen laboratuvarı olmalı. Öğrenci ilgileri dikkate alınarak donanım temin edilmeli (K3)”

“Fazla materyal yok. Mikroskop, akıllı tahta, zeka oyunları, ahşap Legolar ve zeka etkinliklerinin olmasını isterdim.

Ayrıca deney araç ve gereçlerinin olmasını isterdim (K7)”

“Özel yetenekliler için İngilizce dersinde yeterli materyal bulunmamaktadır. Bu materyaller, kelime oyunları, dinleme etkinlikleri, konuşma etkinliklerini destekleyici olabilir (K11)”

“Destek eğitim odası olmadığı için materyal de yoktur.

…Akıllı tahtalardan yararlanamamaktayız. Çünkü MEB sitelerin çoğuna erişimi engellemiştir. MEB, kendi sitesinde yeterli düzeyde ve alanda belgesel videolarına yer vermelidir (K13)”

“Yeterli materyal yok (K14)”

“Materyal yok. Ben bu dersten aldığım ücretle oyuncak, doküman, kitap aldım. Akıl ve strateji oyunları olmalıdır.

Bulmacalar, haritalar.. (K15)”

K2 Kısmen Yeterli

K3 Yetersiz

K4 Yetersiz

K5 Yetersiz

K6 Yetersiz

K7 Yetersiz

K8 Yetersiz

K9 Yetersiz

K10 Yetersiz K11 Yetersiz K12 Kısmen Yeterli K13 Yetersiz K14 Yetersiz K15 Yetersiz

Öğretmenler destek eğitim odalarındaki materyal ve donanım ile ilgili olarak çoğunluğu yetersiz olduğunu belirtmişlerdir. Bazı okullarda destek eğitim odası olarak ayrı bir odanın açılmasının bile yapılmadığı bir öğretmen tarafından belirtilmiştir. Üstün yetenekliler için destek eğitim odasında neler bulunması gerektiği ile ilgili olarak öğretmenler, internet bağlantılı, belgesel videoları, akıl zekâ oyunları, bulmacalar, haritalar, fen laboratuvarında bulunan malzemeler, İngilizce çalışmaları için eğitici materyaller gibi önerilerde bulunmuşlardır.

(10)

Öğretim Ortamı Boyutu

Tablo 3. Öğretmenlerin “Özel yetenekliler için açılan destek eğitim odalarının öğretim ortamı olma açısından yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? Sizce nasıl bir öğretim ortamı olmalıdır?” Verdikleri Yanıtların İçerik Analizi

Katılımcı Öğretim Ortamı Yeterliği

K1 Yetersiz “Zaman zaman öğrencimin ilgisi doğrultusunda fabrika, makine, inceleme, araştırma ihtiyacı doğduğunda oda yeterli olmuyor (K1)”

“…onların ilgi-yeteneğini geliştirecek, ilgi uyandıracak, zengin, temiz, nezih bir ortam olmalı (K3)”

“Destek eğitim odalarının, eğitim ortamı açısından yeterli ve etkili olduklarını düşünüyorum. Özellikler kendi okulumda hazırlanan eğitim-öğretim ortamı çok yeterli ve etkin oldu. Bu nedenle kendimi şanslı hissediyorum. Eğitim ortamı olarak hiçbir aksaklık yaşamadım. Çok rahat ve iyi bir eğitim ortamında verdim derslerimi (K4)”

“Özel yeteneklilerin yararlandığı destek eğitim odaları şu an için öğretim açısından yeterli değil. Öğrencinin destek eğitimi ortamına geldiğinde farklı güzel bir ortamla karşılaşması gerekiyor (K10)”

“Öğretim ortamı, öğrencinin ihtiyaçlarını ve merakını giderebileceği ve kendini mutlu, rahat hissedebileceği şekilde olmalıdır. Öğrenci için ayrı ve özel derslik olmalıdır. Dersler bittikten sonra öğrencinin ve öğretmenin çalışmalara aynı sınıfta devam etmesi, diğer öğrencileri olumsuz etkilemektedir. Öğrencilerde, özel yetenekli çocuğa yönelik olumsuz duygulara sebep olabilmektedir. Öğrenciler öğretmeni kullanmaktadır. Kendileri ile birebir çalışma yapılmasını istemektedirler. Öğretim ortamı donanımlı olmalıdır (K13)”

K2 Kısmen Yeterli

K3 Yetersiz

K4 Yeterli

K5 Yeterli

K6 Yetersiz

K7 Yetersiz

K8 Yetersiz

K9 Yetersiz

K10 Yetersiz K11 Kısmen Yeterli K12 Kısmen yeterli K13 Yetersiz K14 Yetersiz K15 Yetersiz

Öğretmenlerin daha önceki materyal açısından yeterlilik durumu açısından verdikleri yanıtlara benzer şekilde öğretim ortamlarının yetersiz oluşu ile ilgili fikirlerinin daha belirgin olduğu görülmektedir. Bazı öğretmenler öğretim ortamını yeterli bulmakta ve kendilerini bu açıdan şanslı hissettiklerini belirtmektedirler. Öğretim ortamının diğer öğrencilerin kullandığı sınıf olmasının da önemli handikaplar oluşturabileceği örneğin diğer öğrencilerin özel yetenekli öğrencilere yönelik olumsuz duygu geliştirmelerine neden olabileceği de belirtilmiştir.

(11)

Yönetimsel Düzenleme Boyutu

Tablo 4. Öğretmenlerin “Destek eğitim odalarının oluşturulması ve işleyişinde kurum yönetimi ile sorunlar yaşıyor musunuz? Bu sorunlar nelerdir? Bunlara ilişkin önerileriniz var mı?” Verdikleri Yanıtların İçerik Analizi

Katılımcı Yönetimsel Düzenleme

K1 Sorun yok “Yönetim konuya duyarlı fakat ödenek desteği lazım (K1)”

“… destek eğitim odasının donanımı ve materyal eksikliğinin giderilmesinde çeşitli zorluklar yaşadık (K2)”

“Okulumda hiçbir sorun yaşamadım (K4)”

“Tabii ki. Materyal ihtiyaçlarımızı kurum karşılamıyor. Bu da gayet normal. Buna MEB destekli çözüm önerisi sunulabilir (K8)”

“Kurum yöneticilerimiz bu konuda elinden gelen yardımı yapmaktadırlar. Fakat okul ortamında yöneticilerimizin ortam oluşturmada yapabilecekleri çok şey bulunmamaktadır (K10)”

“Maddi olarak destek istiyorum. Mekan ayarlandı, özel bir sınıf oluşsa sponsor bulunur. Ortada bir sınıf yokken kimse yardım etmek istemiyor. Ayrıca benim okulda oyuncakları ve kitapları koyabileceğim dolaba ihtiyacım var (K15)”

K2 Sorun var

K3 Sorun var

K4 Sorun yok

K5 Sorun yok

K6 Sorun yok

K7 Sorun var

K8 Sorun var

K9 Sorun yok

K10 Sorun yok

K11 Sorun yok

K12 Sorun yok

K13 Sorun var

K14 Sorun yok

K15 Sorun var

Katılımcı öğretmenler, destek eğitim odaların oluşturulması ve işleyişi ile ilgili olarak kısmen de olsa kurum yöneticileri ile sorunlar yaşadıklarını belirtmektedirler. Kurum yöneticilerinin de bazı konularda (materyal, odanın donanımı gibi) maddi destek bulamadıklarını, bunun da sponsor gibi yollarla giderilebileceği bazı öğretmenler tarafından belirtilmiştir.

Ebeveyn Sorun Boyutu

Tablo 5. Öğretmenlerin “Destek eğitim odalarında çocuğu olan ailelerle problemler yaşıyor musunuz? Bu problemler nelerdir?” sorusuna Verdikleri Yanıtların İçerik Analizi

Katılımcı Ebeveyn Sorun Durumu

K1 Sorun yok “Üstün/özel yetenekli öğrencilerin aileleri kendi çocuklarını diğerlerinden farklı görüp toleranslı davranmamızı istemekte.

Ayrıca bu öğrencilerin her yazılıdan 100 almak gibi yanlış bir kanıya sahip olmaları sorun çıkarmaktadır (K2)”

“Ailelerle hiçbir problem yaşamadım. Aksine ailelerin de farkındalıkları neticesiyle eğitimlerimiz daha etkili ve olumlu oldu (K4)”

K2 Sorun var

K3 Sorun yok

K4 Sorun yok

K5 Sorun yok

K6 Sorun yok

K7 Sorun yok

K8 Sorun yok

(12)

K9 Sorun var “Hayır yaşamıyorum (K7)”

“Ailelerle yaşadığımız tek sorun; ailelerin bu eğitimi normal yetiştirme kursları ile karıştırıp, bizden ders tekrarı veya çocuklarının anlamadıkları ders ve konuları anlatmamızı istemeleri. Bunun çözümünde çocuklarına üstün yetenekli raporu veren kurumda ailelere bu eğitimin nasıl olduğunun belirtilmesi ve okulda bu dersi veren öğretmenin bunu belirtmesiyle çözüleceğine inanıyorum (K9)”

“Destek eğitim odalarında çocuğu olan ailelerle problem yaşamıyoruz. Aileler bu konuda öğrenciye ve öğretmene karşı destekli. Önerilen her şeyi yapmada istekli (K12)”

K10 Sorun yok

K11 Sorun yok

K12 Sorun yok

K13 Sorun yok

K14 Sorun yok

K15 Sorun yok

Katılımcı öğretmenlerin destek eğitim odalarının açılması ile birlikte özel eğitimdeki önemli bir boyutu oluşturan aileler ile herhangi bir sorun yaşanıp yaşanmaması durumuna büyük çoğunluk olarak sorun yaşamadıklarını belirtmişlerdir. Hatta ailelerin memnun olduklarını, kendilerine destek olduklarını belirtmişledir. Ancak birkaç aile ile sorun yaşayan veliler de bulunmaktadır.

Diğer Konular Boyutu

Tablo 6. Öğretmenlerin “Özel yetenekliler için açılan destek eğitim odaları ile ilgili söyleyeceğiniz başka şeyler var mı? Açıklarsanız seviniriz.” Sorusuna Verdikleri Yanıtların İçerik Analizi

Katılımcı Diğer Konular Katılımcı Görüşlerinden Örnekler K1  Ayrı okul açılması

 BİLSEM yetersizliği

“MEB kesinlikle etkinlik havuzu oluşturmalı (K3)”

“Daha iyi bir hizmetiçi eğitim. Daha etkili bir hizmetiçi eğitim (K4)

“… özel yetenekli öğrencilerin güven, beceri, ilgi ve istekleri arttı. … Veliler de iyi ki destek eğitim odaları açıldı diyorlar (K5)”

“Bu iş gerçek anlamda ciddi bir şekilde plan, program, tanılama, materyal işbirliği içinde yapılmalıdır. Aksi takdirde verim düşük olacaktır (K6)”

“Destek eğitim odalarında çalışan öğretmenlerin alanında uzman olması ve iyi bir uygulamalı eğitimden geçmesi gerekir. Destek eğitim odalarında zengin malzeme ve dokümanın olması gerekir (K7)”

“Biz eğitimcilerin bu çocukları gerek tespit etme gerekse tespit ettikten sonra nasıl bir eğitim verileceği konusunda M.E.B.

tarafından daha fazla hizmetiçi eğitimlerin olması gerektiğini K2  Planlama sorunları

K3  Etkinlik havuzu oluşturma

 Aile eğitimi ihtiyacı

 Ayrı okul açılması K4  Kaliteli hizmet içi

eğitim

K5  Destek eğitim odalarını

açılmasına olumlu tepki

K6  Planlama sorunları K7  Uygulamalı eğitim

ihtiyacı

(13)

K8  Hizmet içi eğitim

 Materyal ihtiyacı

düşünüyorum. Bu odalarda her türlü materyal ihtiyacının karşılanması gerektiğini belirtmek istiyorum (K8)”

“İlk olarak üstün yetenekli çocukların çok dikkatli seçilmesi, seçilen çocuklara da ya üniversitede bölümler açıp eğitici yetiştirerek ya da mevcut öğretmenlere tam anlamıyla kapsamlı bir eğitim verildikten sonra devletimizin çocukların ihtiyaçlarının karşılandığı mekanlarda eğitim verilmesini diliyorum (K9)”

“Destek eğitim odalarının ortam ve araç-gereç açısından iyileştirilmesi öğrencilerimizin daha iyi eğitim almasını sağlayacaktır (K10)”

“Destek eğitim odası kesinlikle sınıftan ayrı olmalıdır. Diğer öğrenciler etkilenmemelidir. Hizmetli temizlik yapmak için çalışma yapılırken sınıfa girmemelidir (K13)”

“Öğretmenlere ödene ücret yeterli değildir. Alınan ücretin çoğunluğu vergiye kesilmektedir. Bu olumsuzluktur (K13)”

“… gerçekten bu yönde yeterliliği olan, kendini sürekli geliştiren, yetiştiren, araştıran, uğraşan öğretmenlerden seçilmesi gerektiğini … (K14)”

“Bence özel yetenekli öğrencilerin hafta sonu bir araya gelmeleri gerekiyor. Çünkü orada turnuvalar, farklı etkinlikler yapabilirler (K15)”

K9  Üniversite işbirliği K10  Destek eğitim

odalarının geliştirilmesi K11

K12

K13  Destek eğitim odalarının geliştirilmesi K14  Öğretmen seçimi K15  Hafta sonu eğitim

verilmesi

Katılımcı öğretmenlerin destek eğitim odaları ve diğer konular hakkında görüş ve önerileri istenmiştir. Kaliteli hizmetiçi eğitimin olmasına vurgu yapmışlardır. Bunun içerisinde uygulamaların olması, üniversitelerden destek alınması gibi öneriler sunmuşlardır. Destek eğitim odalarının geliştirilmesi için ihtiyaçların giderilmesi konusunda isteklerini belirtmişlerdir. Bu odalarda görev yapacak öğretmenlerin istekli kişilerden olması gibi önerilerde bulunmuşlardır.

TARTIŞMA VE SONUÇ

Özel/üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde en önemli ayaklardan biri öğretmenlerdir.

Öğretmenlerin üstün yetenekli eğitime ilişkin tutumları, özyeterlikleri onların öğrencilere olan faydasını artıracaktır. Ancak yapılan araştırmalar üstün yetenekliler eğitimine ilişkin öğretmen tutumlarının da ortalamanın biraz üstünde (nötr tutum) olduğunu göstermektedir (Tortop ve Kunt, 2013). Tutumdaki bu durumun elbette bilişsel olarak da bu öğrenciler hakkında yeterli hizmetiçi eğitimden geçmemeleri de etkili olabilir (Lassig, 2009). Türkiye’de destek eğitim odalarında özel/üstün yeteneklilerin eğitim görebilmesi ile ilgili yasal düzenlemenin ardından hizmetiçi eğitimlere alınan öğretmenlerin verilen hizmetiçi eğitim sonucunda kendinlerini öğretimsel olarak yeterli hissetme durumları oldukça önemlidir.

(14)

Yapılan araştırmada katılımcıların neredeyse tamamı -bu çocukların eğitimsel ihtiyaçlarına destek açısından- kendilerini yetersiz bulmaktadırlar. Üstün yetenekliler eğitimi ile ilgili özyeterliliği yüksek olan öğretmenlerin bu öğrenciler için öğretimsel stratejileri kullanmalarına ilişkin isteklilerinin arttığı görülmüştür (Dixon vd., 2014; Rambo & McCoach, 2012; Siegel, Moore, Mann, & Wilson, 2010). Tortop (2014)’un geliştirdiği “Üstün Yetenekliler Eğitimine İlişkin Özyeterlik Ölçeği” ile etkisini incelediği, üstün yetenekliler eğitimine yönelik hizmetiçi programının etkili olduğu belirlenmiştir (Tortop, 2014). Bu hizmetiçi eğitim programı ÜYÜKEP Müfredat Modeli çerçevesinde öğretimsel tasarım hazırlamaya yönelik olarak yapılmıştır. Öğretmenler için yapılacak hizmetiçi eğitimlerin, farklılaştırılmış öğretim stratejileri, müfredat farklılaştırma modellerini kullanabilmelerini sağlayacak şekilde oluşturulması gerekir (Tortop, 2015a). Çünkü, kuramsal temelleri olmayan, bir farklılaştırılmış öğretim modeline dayanman eğitimlerin sönük ve yüzeysel bilgi aktarımından ileri gitmeyeceği açıktır (Akkaş ve Tortop, 2015). Destek eğitim odalarında eğitmen olmak için hizmet içi eğitimi alan öğretmenlerin, verilen hizmetiçi eğitimin yetersizliğinden kaynaklı olarak kendilerini üstün yetenekli öğrencilerin destek eğitim odalarında eğitiminde yetersiz hissetmeleri konusu oldukça önemlidir. Bu öğretmenlere verilecek hizmet içi eğitimin, öğretmen görüşlerinin de doğrultusunda, uygulamalı, etkinlik örneklerini içeren, öğretim tasarımı geliştirmeye yönelik, kapsamlı, öğretimsel materyal hazırlama becerilerini de geliştirici olması, gerekirse üniversitelerden destek alınarak bu eğitimlerin tasarlanması ve yapılması önerilebilir.

Bir başka açıdan da destek eğitim odalarında görev alan öğretmenlerin kendi branşlarındaki öğretmen arkadaşları ile birbirlerini destekleyici işbirliğine gitmeleri onların üstün yetenekliler eğitimine ilişkin özyeterliklerinde artışa neden olabilir (Tschannen-Moran

& Johnson, 2011). Öğretmenlerin o yüzden zümreler şeklinde bir araya gelmeleri önerilebilir.

Araştırmada, öğretmenlerin çoğunluğu destek eğitim odalarının açılması ile ilgilendikleri özel yetenekli öğrencilerin aileleri ile sorun yaşamadıklarını belirtmişlerdir. Hatta ailelerin memnuniyeti ve öğrencilerin gelişimleri konusunda kendilerine destek olduklarını belirtmişlerdir. Özel eğitim hizmetlerinde ailelerin süreçlere katılımı oldukça önemlidir. BEP hazırlanmasında BEP birimi içerisinde aile de yer alır (MEB, Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği, 2008). Ailelerin özel yetenekli öğrencilerin eğitimine okulda ve evde etkin katılımı oldukça önemlidir. Bu konuda ailelerin eğitimiyle ilgili özgün aile eğitim programlarının oluşturulması ve uygulanması gerekir (Tortop, 2016). Etkili kaynaştırma ve bütünleştirme uygulamaları için özel yeteneklilerin ailelerine yönelik eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanması önerilebilir.

Destek eğitim odalarının üstün yetenekli öğrenciler için uygulamasının yapılmasında kurum yöneticileri öğretmenlerde arasında fazlaca sorun yaşanmadığının belirtilmesi oldukça iyi bir durumdur. Ancak uygulamanın etkililik ve verimliliği açısından kurum yöneticilerinin de seminer gibi eğitimlerden geçirilmesi önerilebilir.

(15)

Katılımcı öğretmenlerin, kaliteli hizmetiçi eğitimin yapılması, özel yetenekliler için ayrı okul uygulaması, hafta sonu eğitimlerin verilmesi, destek eğitim odalarını geliştirilmesi gibi konularda ortaya koymuş olduğu önerilerin uygulayıcılar tarafından dikkate alınması önerilebilir.

Gelecek çalışmalarda destek eğitim odalarında görev almaya başlayan öğretmenlerin bu odalarda göreve başlamadan önce, başlama esnasında ve belli bir sürede görev almaları sonrasında kendilerinde ne gibi değişiklikler meydana geldiği ile ilgili nitel bir çalışma yapılabilir. Etkili ve verimli bir destek eğitim odasının nasıl olması gerektiği eğitimci ve özel yetenekli öğrenci gözünden bakılarak araştırabilir.

Yazar Kısa Özgeçmişi ve İletişim Bilgileri

Hasan Said Tortop, yüksek lisans ve doktora eğitimini fen ve fizik eğitimi üzerine yapmıştır. 4 sene üstün yeteneklilerin eğitimcisi olarak Milli Eğitim Bakanlığında çalıştıktan sonra Bülent Ecevit Üniversitesi’ne 2011 yılında Yrd.Doç.Dr. olarak göreve başlamıştır. Bülent Ecevit Üniversite’sinde Özel Eğitim Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi’ni (ÖZELMER) kurmuştur. ÖZELMER bünyesinde Üstün Yetenekliler Üniversite Köprüsü Eğitim Programı’nı (ÜYÜKEP) kurmuş ve halen yürütmeye devam etmektedir. 2014 yılında ise Doç.Dr. ünvanını almıştır. Üstün yetenekliler ve fen eğitimi ile ilgili ulusal ve uluslararası birçok dergide makalesi bulunmaktadır. Üstün yeteneklilerin eğitimi alanında Türkiye’de alandaki eğitimcilerin ve ailelerin uygulmaya dönük olarak kullanabileceği “Üstün Zekâlılar Eğitiminde Farklılaştırılmış Öğretim Müfredat Farklılaştırma Modelleri1 adlı ilk telif eserin sahibidir. Bunun yanında Türkiye’de üstün yetenekli genç bilim insanlarının yetiştirilmesi için ortaya koyduğu modelini anlatan

“Üstün Yetenekliler Üniversite Köprüsü Eğitim Programı ÜYÜKEP Modeli” kitabını yazmıştır. Üstün yetenekli çocukların bilimsel araştırma projelerinin nasıl yapılacağını akıcı ve keyifli bir üslupla açıklayan ilk çocuk kitabı olan “Bilgin ve İlgin Bilimsel Araştırma Projesi Yapıyor” adlı kitabı 2016 yılında çıkmıştır. Aynı zamanda Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, Journal for the Education of Gifted Young Scientists dergilerinin de editörlüklerini yürütmektedir. Çalışma alanları, üstün yetenekliler eğitimi, bilim eğitimi, öğretmen eğitimi, yükseköğretim, yenilenebilir enerji eğitimi şeklindedir.

Kurum: Bülent Ecevit Üniversitesi, Ereğli Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Zonguldak, Türkiye.

E-mail: hasansaid@yahoo.com İş telefon: 0372 3283870 Cep telefon: 05053835795

Kaynaklar

Akkaş, E., & Tortop, H.S. (2015). Üstün Yetenekliler Eğitiminde Farklılaştırma: Temel Kavramlar, Modellerin Karşılaştırılması ve Öneriler. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 2(2), 31-44.

(16)

Azano, A. P., Callahan, C. M., Missett, T. C., & Brunner, M. (2014). Understanding the experiences of gifted education teachers and fidelity of implementation in rural schools.

Journal of Advanced Academics, 25(2), 88-100.

Brulles, D., Peters, S. J., & Saunders, R. (2012). Schoolwide mathematics achievement within the gifted cluster grouping model. Journal of Advanced Academics, 23(3), 200-216.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri, PegemA yayıncılık, 8. baskı, Ankara.

Dixon, F. A., Yssel, N., McConnell, J. M., & Hardin, T. (2014). Differentiated instruction, professional development, and teacher efficacy. Journal for the Education of the Gifted, 37(2) 111-127.

Kunt, K & Tortop, H.S. (2013). Türkiye’deki üstün yetenekli öğrencilerin bilim ve sanat merkezlerine ilişkin metaforik algıları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), Özel Sayı, 117-127.

Lassig, C. J. (2009) Teachers' attitudes towards the gifted: the importance of Professional development and school culture. Australasian Journal of Gifted Education,18(2), 32-42

MEB, BILSEM Yönergesi, (2007). http://meb.gov.tr MEB, Destek Eğitim Odaları (2016). http://meb.gov.tr

Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage Publication.

NAGC, National Association for Gifted Children. https://www.nagc.org/

Rambo, K. E., & McCoach, D. B. (2012). Teacher attitudes toward subject-specific acceleration:

Instrument development and validation. Journal for the Education of the Gifted, 35(2), 129- 152.

Robson, C., (2001). Real world research. USA: Blackwell Publishers.

Sak, U. (2009). Üstün yetenekliler eğitim programları: Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrencilerin eğitimlerinde model bir program. Maya Akademi Yayınevi: Ankara.

Sak, U. (2011). Üstün Yetenekliler Eğitim Programları Modeli (ÜYEP) ve sosyal geçerliği.

Eğitim ve Bilim, 36, 213-229.

Salend, S. J. (2005). Creating inclusive classroom (5th ed.) NJ: Pearson Education.

Siegel, D., Moore, M., Mann, R. L., & Wilson, H. E. (2010). Factors that influence in-service and preservice teachers’ nominations of students for gifted and talented programs. Journal for the Education of the Gifted, 33(3), 337-360.

Sucuoğlu, B., ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.

Tortop, H.S. (2014d). Examining the effectiveness of the in-service training program for the education of the academically gifted students in Turkey: a case study. Journal for the Education of the Young Scientist and Giftedness, 2(2), 67-86.

Tortop, H.S. (2015a). Üstün zekâlılar eğitiminde farklılaştırılmış öğretim müfredat farklılaştırma modelleri. Düzce: Genç Bilge Yayıncılık.

Tortop, H.S. (2015b). Üstün Yetenekliler Üniversite Köprüsü Eğitim Programı ÜYÜKEP Modeli.

Düzce: Genç Bilge Yayıncılık.

(17)

Tortop, H.S. (2016a). Üstün yetenekliler eğitiminde farklılaştırma modeller, sorunlar ve öneriler. Öğretmen Dünyası, Ağustos Sayısı, 13-16.

Tortop, H.S. (2016b). Tecrübe Etkileşimi Vasatında Araştırmalarla Zenginleştirilmiş Uygulamalı (TEVAZU) üstün yetenekliler aile eğitim programının etkililiğinin araştırılması. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(1), 87-98

Tortop, H.S., & Kunt, K. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 441-451

Tschannen-Moran, M., & Johnson, D. (2011). Exploring literacy teachers’ self-efficacy beliefs:

Potential sources at play. Teaching and Teacher Education, 27, 751-761.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

(18)

Ekler

Ek 1. Yarı-yapılandırılmış Görüşme Formu

Soru 1. Özel yetenekliler için destek eğitim odasında eğitim verebilmek için gerekli ve yeterli hizmetiçi eğitimi aldığınızı düşünüyor musunuz? Aldığınız bu eğitimdeki eksikler nelerdi?

Nasıl bir hizmetiçi eğitim verilmesini isterdiniz? Bu hizmetiçi eğitimin içerisinde olmasını düşündüğünüz unsurlar neler olmalıdır?

Soru 2. Özel yetenekliler için açılan destek eğitim odalarında öğretim için yeterli materyal var mı? Bu materyaller neler olmalıdır?

Soru 3. Özel yetenekliler için açılan destek eğitim odalarının öğretim ortamı olma açısından yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? Sizce nasıl bir öğretim ortamı olmalıdır?

Soru 4. Destek eğitim odalarının oluşturulması ve işleyişinde kurum yönetimi ile sorunlar yaşıyor musunuz? Bu sorunlar nelerdir? Bunlara ilişkin önerileriniz var mı?

Soru 5. Destek eğitim odalarında çocuğu olan ailelerle problemler yaşıyor musunuz? Bu problemler nelerdir?

Soru 6. Özel yetenekliler için açılan destek eğitim odaları ile ilgili söyleyeceğiniz başka şeyler var mı? Açıklarsanız seviniriz.