TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
9. SINIF
‘’SORU BANKASI’’
Akıllı Tahta
UygulamasıKararında
AnlatımYeni MEB
müfredatına uyumlu
Münire Betül Ayyıldız
Yasemin Şekerci
9. Sınıf Soru Kitabı / Türk Dili ve Edebiyatı KA00-09.01MHK01
978-605-2387-81-8
Münire Betül AYYILDIZ / Yasemin ŞEKERCİ Münevver KITAY
Mustafa KELEŞ Münire Betül AYYILDIZ Mehmet ESKİN
Acar Matbaacılık Promosyon ve Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
Osman Gazi Mah. Mehmet Deniz Kopuz Cad. No.20 / 1 Kıraç / Esenyurt / İSTANBUL tlf: 0 212 886 56 56
0 212 275 00 35 www.eksenyayinlari.com - info@eksenyayinlari.com Gülbahar Mah. Cemal Sururi Sk. No:15 / E Halim Meriç İş Merkezi Kat 9 Mecidiyeköy - İST.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre, her hakkı Eksen Yayıncılık ve Eğitim Malz. San. Tic. AŞ’ye aittir. Eksen Yayıncılık’ın yazılı izni olmaksızın, kitabın herhangi bir şekilde kısmen veya tamamen çoğaltılması, basım ve yayımı hâlinde gerekli yasal mevzuat uygulanır.
ürün adı ürün no isbn yazarlar dizgi-mizanpaj grafik tasarım editör yayın yönetmeni baskı
iletişim
copyright ©
MERHABA
Sevgili Öğrenciler,
İnsan hayatında olgunluk, yaşlılık gibi dönemler vardır. Bu dönemlerin de kendi içinde önemli dönemeç noktaları bulunmaktadır. İlköğretimden orta- öğretime geçiş yapan milyonlarca öğrencimiz, yeni bir okul, yeni bir arkadaş çevresi, yeni öğretmenler ve yeni derslere merhaba derken hayatın önemli bir dönemecinde olduklarının bilincindedir kanaatindeyiz.
Yeni eğitim-öğretim yılında yeni bir müfredatla tanışacak olan 9. sınıf öğret- men ve öğrencilerimiz, MEB’in yeni ders programları ve içeriği ile eğitim-öğ- retime başlayacak. Biz de Eksen Yayınları olarak kitaplarımızı, yeni müfredata ve müfredatın kazanımlarına göre oluşturduk.
Bunu şöyle yaptık:
Her ünitede neler öğrenileceği alt başlıklar hâlinde sıralandı.
Testlere başlamadan önce hatırlanması gereken bilgiler “ÖZET ANLATIM”
biçiminde verildi.
Testler konunun ağırlığına ve önemine göre birim birim oluşturuldu ve isimlendirildi.
Ünitenin sonuna, “Etkinlik” bölümü konuldu. Bu bölüm, klasik sınavlara ve kısa cevaplı sorulara sizleri hazırlamak içindir.
Bu bölümden sonra “Derken...” başlığı altında kısa bir hikâyeyle üniteler sonlandırıldı.
Sevgili Öğrenciler,
Eğitim-Öğretim hayatınızın yeni dönemecinde yeni okullar, yeni arkadaşlıklar, yeni öğretmenlerle huzurlu ve başarılı bir yıl geçirmenizi temenni ederiz.
Esenlik ve başarı dileklerimizle...
KİTABIMIZI TANIYALIM
146 Tiyatro - 1 1. l. Perde
1. Sahne (Verona. Bir alan.)
(Capulet’lerin uşakları Sampson ve Gregory kılıç ve kalkan- la girerler.)
SAMSON — Gregory, şunu bil ki, bu hakaretlerin altında kalamayız.
GREGORY — Kalamayız, kalırsak belimiz kırılır.
SAMPSON — Anladın mı, kafamız kızarsa çekeriz kılıçları.
GREGORY — Çekeriz elbet, sağ kaldıkça sen boynunu celladın ilmiğinden çekmeye bak!
SAMPSON —Yoo, kızarsam şimşek gibi vururum.
GREGORY — Ama vuracak kadar da çabuk kızmazsın.
SAMPSON — Montague’lerin bir köpeği beni kızdırmak için yeter de artar bile.
GREGORY — Kızmak, yerinde duramamaktır; yiğit olan durup dayanır; demek ki sen kızdın mı tabanları yağlaya- caksın.
Bu parçadan yola çıkarak tiyatro metniyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Birkaç perdeden oluşabileceği B) Diyaloglardan oluştuğu C) Olayın geçtiği mekânın bildirilmediği D) Kahramanların eylemlerinin parantez içinde verildiği E) Birden fazla sahneye sahip olabileceği
2. l. Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitoloji-den alır.
ll. İşlenmiş, kusursuz bir üslubu vardır; kaba sayılan söz-lere yer verilmez.
lll. Cinayet, kayga gibi çirkin olaylar seyircinin de gerçekleştirilmez. gözü önün- lV. Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktu V. Kahramanları tanrılar ya da soylu kimselerdir.r.
Numaralanmış cümlelerden hangileri trajedinin özellik- lerinden değildir?
A) Yalnız lll B) Yalnız lV C) l ve ll D) l ve V E) lll ve lV
3. olay seyircinin karşısında gerçekleştirilir.Dramda yalnızca acıklı olaylar anlatılır. (lV) Kahramanlar ise hem soylulardan hem sıradan insanlar (V) Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu (l) Dram, 19. yüzyılda trajedinin sıkı kurallarını yıkmak ama-cıyla meydana getirilen tiyatro türüdür. (ll) Konusunu hayattan ya da tarihin herhangi bir devrinden yoktur ve her türlü arasından seçilir. seçebilir. (lll) günlük
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) l B) ll C) lll D) lV E) V
4. eseridir.dür. Her gülünç şeyin altında ders alınacak acı bir gerçeğin olduğuna inanılır. ----, ise sözlerinin tümü ya da çoğu “koro, solo, düet” biçiminde şarkılı olarak söylenen müzikli tiyatro ----, insanları güldürerek eğitmeyi amaçlayan tiyatro türü-
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- den hangileri getirilmelidir?
A) Komedi - Opera B) Komedi - Dram C) Dram - Trajedi D) Trajedi - Opera
E) Dram - Opera
5. Aşağıdakilerden hangisi tiyatronun değildir? unsurlarından biri
A) Tiyatro metni B) Oyuncular C) Doğaçlama
D) Sahne / Dekor E) Seyirciler
6.l.Kadın tiyatro sanatçısıl. Grup ll. Grup
Aktris Dublör Tirat Jest ll.Sahnenin arkasında bulunan kısım lll.Oyuncunun el, kol ve beden hare-ketleri lV.Sahne kişilerinin birbirine söylediği uzun sözler V.Bir rolün yedek oyuncusu l. grupta verilen açıklamalardan hangisi ll. grupta veri- len kavramlardan herhangi biriyle uyuşmamaktadır?
A) l B) ll C) lll D) lV E) V
70 BÖLÜM
06
SUNU
Bilgileri yenileyen, pekiştiren, hatırlatan, önemli noktaları öne çıkaran, bir çalışma sonucunu açıklayan, laboratuvar araştırmala- rını sunan, anket sonuçlarını
ifade eden, önemli olay ve olguları dile getirmek üzere yapılan konuşmalara
sunum adı verilir.
Sunumlar, hem eğitim hayatımızın her döneminde hem de iş hayatımızda önemli bir yere sahiptir. Bir topluluğun önünde etkili bir şekilde sunum yapmak kişiye pek çok olanak sağlar. Bu nedenle etkili bir sunum yapmanın tekniklerini bilmek hepimiz için gereklidir.
Sunumda amaç, bilgileri yenileme, araştırma ve anket sonuçlarını değerlendirme, bilime katkıda bulunma vb. dir. Dinleyici kitlesi, sunumda ele alınan konuya ilgi duyan kişilerden oluşur. Ayrıca sunumlarda, teknik imkânlardan
yararlanılır. Özellikle görsel mal-
zeme sunumun etkili olması bakımından önemlidir.
Doğru kullanılmış görsel malzeme ile;
dinleyicilerin verilen bilgileri daha iyi algılam ası,
sunumun tekdüzelikten, sıkıcılıktan sıyrılma sı,
ortaya çıkabilecek yanlış anlamaların önüne ge çilmesi,
anlatılanların dinleyicinin zihninde kalıcı olmas ı sağlanır.
Sunumlar üç aşamalı bir çalışmadır: Sunum öncesi, sunum anı, sunum sonrası. Sunumun her aşamasının kendine özgü nitelikle- ri vardır. İsterseniz şimdi her aşamada dikkat etmemiz gereken noktalar nelermiş bunları gözden geçirelim.
Sunum Öncesi
Bir sunum hazırlarken o sunumun hangi özellikleri taşıması gerektiğini ya da neler içermesi gerektiğini şu sorularla özetle- yebiliriz:
Öncelikle sunumun amacının ne olduğu belirl enmelidir.
Sunumlar genellikle üç temel amaçla yapılır:
Eğlendirme Bilgilendirme
İkna etme
Sunulacak konu hakkında bol ve değişik kaynaklardan bilgi toplanmalı ve elde edilen bilgiler doğrultusunda sunumun bir taslağı hazırlanmalıdır.
Sunumun yapılacağı dinleyiciler hakkında önceden bilgi sahi- bi olunmalıdır. Hitap edilecek
topluluk, sunacağınız konu hak- kında önceden
bilgi sahibi değilse bazı ön bilgiler vermeniz gerekebilir. Fakat dinleyiciler konu hakkında
bilgi sahibiyse ek
bilgiye yer vermeniz dinleyicilerin sıkılmalarına sebep olabilir.
Bu nedenle, dinleyici kitlesinin bilgi düzeyini önceden bilmek önemlidir.
Sunumun nerede yapılacağı da sunum öncesinde bilinmesi gereken bir diğer önemli noktadır. Sunum yapacak
kişi, su-
numun yapılacağı
yeri önceden görmeli, mekânın büyüklüğü, aydınlatması, oturma düzeni,
ses düzeni, teknik araçları (slayt
makinesi, bilgisayar, projeksiyon vb.) hakkında önceden bilgi sahibi olmalıdır.
Sunumun hangi destek araçlarla yapılacağına karar verilme- lidir. Sunum sırasında bilgisayar, CD, disket, slayt makinesi, tepegöz, projeksiyon, mikrofon, hoparlör gibi teknik araçlardan faydalanılabilir. Bu tür teknik araçlar hem sunum yapan kişinin işini kolaylaştırır hem de dinleyicilerin
konuyu daha iyi anlama-
sına yardımcı olur.
Etkili bir sunum herkesin dikkatini çeken bir “giriş”ten, sunul- mak istenen bilgileri içeren bir “gelişme”den
ve sunumun ana
düşüncesini özetleyen bir “sonuç” bölümünden oluşur. Bu bö-
MASAL / FABL
04
Neler Öğreneceğiz?Masal Türünün Genel Özellikleri Fabl Türünün Genel Özellikleri
Edat Bağlaç
Ünlem
ETKINLIK
120
Etkinlik Yapalım
120 Aşağıda birbirleriyle bağıntılı Doğru (D) / Yanlış (Y) tipinde bir tablo verilmiştir.
"A" ifadesinden başlayarak doğru ya da yanlış cevabına göre çıkışlardan sadece birini işaretleyiniz.
A) Fabllar kısa anlatılardır. Teşhis ve intak sanatı üze- rine kurulmuştur.
B) Masallarda sanatlı ve ağır bir dil kullanılır.
D) Masallarda okuru eğlendirme amacı ön plandadır.
F) Ezop ve La Fontaine Batı'da fabl türünün önemli temsilcilerin- dendir.
E) Masalın çözüm bölümünde ödül ve ceza vardır.
G) Fabllar daima mutlu sonla biter.
C) Fabllar; serim, düğüm, çözüm ve dilek bölümlerinden oluşur.
1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış 4. çıkış 5. çıkış 6. çıkış 7. çıkış 8. çıkış
D Y
D Y
D Y D Y D Y D Y
D Y
104
DERKEN
104 Büyük şirketlerden birinin patronunun bilgisayar sistemleriyle ilgili önemli bir arızanın acilen giderilmesi
için bilgisayar mühendislerinden
birinin evine telefon
etmesi gerekir. Adamın evine telefon eder ve karşı taraftan fısıldayan bir çocuk
sesi “Alo” der. Patron sorar: “Baban evde mi?”
Çocuk fısıldayarak
cevap verir: “Evet.” Patron sorar: “Onunla konuşabilir miyim?”
Çocuk fısıldayarak
cevap verir: “Hayır.” Patron şaşırarak: “Peki annen evde mi?”
Çocuk fısıldayarak:
“Evet.” Patron: “Peki onunla konuşabilir miyim?”
Çocuk yine fısıldayarak: “Hayır.”
Patron çocuğun cevapları karşısında şaşırır ve en iyisinin bir büyükle konuşmak
olacağını düşünerek sorar: “Orada başka kimse var mı?” “Evet” der çocuk fısıl- dayarak, “Bir polis memuru var.”
Mühendislerinden
birinin evinde polisin ne işi olduğuna
anlam veremeyen adam
sorar: “Memur beyle konuşabilir miyim?”
“Hayır.” der ufaklık, “Şu anda meşgul.” İyice meraklanan patron: “Neyle meşgul?”
Çocuk fısıldayarak cevaplar: “ Annemle babamla ve itfaiyeci amcalarla konuşu- yor.”
Meraklanan ve endişelenen
patron, telefondan gittikçe artan bir gürültü duyar
“Bu ses de ne?” diye sorar. “Bir helikopter”
der çocuk, hâlâ fısıldayarak.
Panikleyen patron: “Neler oluyor orada ?” diye sorar.
Çocuk hâlâ fısıldayarak: “Arama kurtarma timi geldi.”
Patron endişeli ve neler olduğunu bilmemenin kızgınlığı içinde: “İyi de neyi arıyor- lar ?”
Küçük çocuk hâlâ fısıldayarak ve kıkırdayarak
cevap verir: “Beniiiii”
Yurdum İnsanı
