Mustafa KAFA / 8. SINIF TAM ÖĞRENME – MEDYA METİNLERİNİ DEĞERLENDİRME
KONU : MEDYA METİNLERİ :
İnternet, televizyon, radyo, gazete, sosyal medya, dergi gibi yayınlarla iletilen sözlü ve yazılı ifadelere medya metinleri denilmektedir.
Medya metinlerini değerlendirme ölçütleri:
1. Metnin yazılış amacı: Metin bir haberi mi veriyor, bir ürünü mü satmaya çalışıyor, bilgi mi aktarıyor, olay mı yorumluyor ya da ikna etmeye mi çalışıyor iyi tespit etmemiz gerekir. Doğruluğu araştırılmalıdır.
2. Metnin hedef kitlesi: Medya görselleri ve buna bağlı olarak metinler belirli gruplara yönelik çalışmalar içerir.
Çocuk, yaşlı, genç, çalışan veya çalışmayan kişilere göre farklı metinler ve görseller sunulur.
3. Metnin ilettikleri veya iletmedikleri: Medya metinlerinde bize verilenler kadar verilmeyen mesajları da değerlendirmemiz gerekir. DDT yıllarca ülkemize satılan bitki ilacıydı ve bu ilacın kanser ve diğer kalıcı hastalıklara sebep olduğu uzun yıllar söylenmedi.
4. Metnin yönlendiricilik etkisi: Bir medya görsel veya metni değerlendirirken çoğu metnin yönlendirici olabileceği akıldan çıkmamalı ve cümlelerin öznellik ve nesnellikleri sorgulanmalıdır.
5. Önemli noktaları vurgulama: Medya metinlerinde okurun dikkatini çekmek ve önemli noktaları vurgulamak için; koyu yazma, italik yazma, altını çizme, farklı renkle gösterme, farklı yazı sitili kullanma ve yazı büyüklüğünü artırma gibi teknikler uygulanmaktadır.
Özelliklerine dikkat etmeli ve medyada yer alan metinlere, haberlere ve onların bize iletmeye çalıştıklarına karşı sorgulayıcı olmalıyız. Bir medya metnini sadece kendi açımızdan değerlendirmemeli empati yaparak diğer insanların ilgi ve durumlarını da göz önünde bulundurmalıyız.
Örnek:
Başlığın büyük yazılması ve koyu renkli bölümler dikkat çekmek için yazılmıştır. Amaç çevre sorununa dikkat çekmektir. Öznel değerlendirmeler vardır.
Bir kitabın reklamı ortada görsel verilerek yapılmıştır.
Haber sonunda düşündürücü ve yönlendirici ifade vardır.
Hedef kitle genel insanlık olarak belirlenmiştir.
: ALIŞTIRMA
Aşağıdaki medya metinlerinin değerlendirmeleriyle ilgili bilgilerin doğru olanlarına işaret koyunuz.
[ ] Haberin etkileyiciliğini artırmak için görsel kullanılmış.
[ ] Haberin yazılışında ortaokul çocukları hedeflenmiştir.
[ ] Vurgulanmak istenen kelimeler koyu yazılmış.
[ ] 5N 1K kuralına uygun olarak yazılmıştır.
[ ] Öznel yorumlara yer verilmemiştir.
[ ] Ürün pazarlama amaçlı hazırlanmış bir metindir.
[ ] Öznel ifadelere yer verilmiştir.
[ ] Yönlendirici ifadeler kullanılmıştır.
[ ] Metin içinde vurgulanan söz ve söz öbekleri vardır.
[ ] Hedef kitle sanatsever kişilerdir.
[ ] Farklı boyutlarda ve renkte başlıklarla medya metnine ilgi artırılaya çalışılmıştır.
MEDYA METİNLERİNİ DEĞERLENDİRME
ETKİNLİK :
Aşağıya bir telefon markası için bir reklam metni yazınız.
• Etkili bir başlık, tanıtım metni, görsel ve en alta markanız.
• Telefon markanızın öne çıkan özellikleri
• Kısa ve özlü bir slogan (tanıtım metninin altına resimden önce)
• Dikkat çekmek istediğiniz söz ve sözcük öbeklerine uygun çalışma.
………..
………..………...
………
……….
……….
……….
………
Aşağıdaki medya metni ile ilgili değerlendirmenizi alttaki alana yazınız.
Van - Bahçesaray yoluna çığ düştü, trafiğe kapatıldı.
Van'ın bazı bölgelerinde dün akşam saatlerinde etkili olan kar yağışı, hayatı olumsuz etkiledi. Van-Bahçesaray kara yolu, birkaç noktaya çığ düşmesi nedeniyle ulaşıma kapatıldı. Karayollarına bağlı karla mücadele ekipleri, yolun yeniden açılması için çalışmalarını sürdürüyor.
1. ………
……….
2. ………
……….
3. ………
……….
: TEST
1. Yukarıdaki görsel medya metninden hangisine ulaşılamaz?
A) Etkinliğin yeri ve saati B) Etkinliği kimin düzenlediği C) Etkinliğin içeriği
D) Etkinliğin gerçekleştirileceği tarih
Kültür ve Turizm Bakanlığınca doğa turizm alanı ilan edilen doğa alanı; ormanları, yaylası ve suyu ile her mevsim ayrı bir doğal güzelliği bünyesinde barındırıyor. Sonbahardaki renk cümbüşü ile büyüleyici olduğu için en çok ziyaretçiyi bu mevsimde almaktadır. Doğaseverlerin ilgisini çeken bu doğal yaşam alanı kapılarını doğaseverler için Eylül’ün sekizi’nde açıyor.
2. Haber medya metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı bulunmamaktadır?
A) Kim B) Ne Zaman C) Nerede D) Ne
Sıkıcı bir toplantı odasında geçen filmde, birden sahneye çıkan Haribo Altın Ayıcık tüm atmosferi değiştiriyor.
İçlerindeki çocuğu ortaya çıkaran çalışanların gerçek çocuk sesiyle konuştuğu birbirinden eğlenceli anlar, izleyen herkese çocuksu bir mutluluk getiriyor ve yüzlerde gülümsemeye dönüşüyor. İzleyin çok seveceksiniz.
3. Aşağıdakilerden hangisi medya metni için geçerli bir yorum değildir?
A) İkna etme ve yönlendirme yapılmaktadır.
B) Eğlendirici bir reklamın haberi yapılmıştır.
C) Olay yorumlama amaçlanarak yazılmıştır.
D) Ürünün kötü yönlerinden bahsedilmemiştir.
