S a y ı 5 - 2 0 2 1 2 . y a r ı y ı l
Cezalar, Yapılandırma ve
Sonrası
Türkiye’den gelişmeler
03
Hizmetlerimiz
28
Eğitim takvimimiz
29
Dünya’dan gelişmeler
16
Ayın makaleleri
İthalatta ÖTV (I) Sayılı Liste ve Teminat Uygulamaları - Kemal Oktar -
Oylum Yapucu
Yapılandırma Başvuru Tarihinin Sona Ermesinden Sonra Düzenlenen ve Başlamış İncelemelere İlişkin Olan Ek Tahakkuk ve Ceza Kararlarının
Durumu - Tuğçe Karamanoğlu Menşe: Köprüden Önce Son Çıkış Geçici 16/4 - Erkin Apari
22
Hukuk Yazısı
“Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi” Kapsamında Gümrük Vergi Cezalarının Danıştay Kararları ile Değerlendirilmesi” - Özge Erkış Güleç
20
Geçici İthalat Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ – 02.06.2021
02.06.2021 tarihli ve 31499 sayılı Resmi Gazete’ de Gümrük Genel Tebliği (Geçici İthalat) Seri No: 4’te Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Geçici İthalat) (Seri No: 7) yayımlanmıştır. Söz konusu Tebliğ ile ATA Karnesi kapsamında geçici ithal edilecek eşya, giriş gümrük idaresine varışından önce elektronik olarak beyan edilebilecektir. İlgili mevzuat uyarınca, ATA Karnesi işlemlerinin karne hamili veya
temsilcisi tarafından yapılması öngörülmüştür ve ATA Karnesinin “B.Temsilcisi” bölümüne temsilcinin adının açık olarak yazılmadığı durumlarda Tebliğinin ekinde yer alan vekâletnamenin; karne hamilince doldurularak imzalanmış ve karneyi düzenleyen Oda, Elçilikler/Konsolosluklar veya Noterler tarafından imzalanıp mühürlenmiş olarak ATA Karnesi ile birlikte ibraz edilmesi gerekmektedir.
Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik – 02.06.2021 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 02.06.2021 tarihinde Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
yayımlanmıştır. Eski Yönetmeliğin 6. Maddesine göre bitkisel yağ ve madeni yağların Kanunun Ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerin üretiminde hammadde olarak kullanılması durumunda hammadde
olarak tedarik edilen bu ürünlerin ithalatçıları/
üreticileri tarafından beyan yapılması gerektiği, ancak hammadde olarak kullanılan bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmeyeceği belirtilmişti. Yapılan değişiklik kapsamında bitkisel yağ ve madeni yağlara ek olarak piller eklenmiştir ve Ek-1 sayılı listede yer alan ürünlerin üretiminde değil ancak bundan sonra aynı ürünün üretiminde hammadde olarak kullanılması durumunda beyan yapılması gerektiğine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Vietnam ile Gümrük Konularında İşbirliği – 03.06.2021
3 Haziran 2021 tarihli Resmi Gazetede Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı arasında Gümrük Konularında İş Birliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşmasının onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun yayımlanmıştır ve aynı
Türkiye’den
gelişmeler
tarihte yürürlüğe girmiştir. 2019 yılında Türkiye tarafından Vietnam Sosyalist Cumhuriyetine yapılan ihracatların hacmi 352 milyon, ithalatların ise 1,6 milyar dolara ulaşmıştır. Vietnam’a yapılan ithalatların başlıca kalemleri Telefon cihazları, sentetik filament iplikleri, kauçuk, otomatik bilgi işlem makineleri, pamuk ipliği ’iken başlıca ihracat kalemleri: Baharat, telefon cihazları, kümes hayvanları, motorlu taşıtlar, pamuk olmuştur. Bu anlaşmanın da katkısı ile Vietnam ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin artırılması hedeflenmektedir.
Şeker ve Hammaddeleri Yönetmeliği - 05.06.2021 Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından şeker sektörüne yönelik bir Yönetmelik yayımlanmıştır.
Bu yönetmelik de imalatçı-ihracatçıların dâhilde işleme rejimi veya benzer uygulamalar çerçevesinde hammadde veya yardımcı madde olarak kullandıkları yabancı menşeli şeker, C şekeri kapsamında olup doğrudan veya işlenmiş ürün olarak yurt içinde pazarlanması yasaklanmıştır. C şekerini pazarlayan gerçek ve tüzel kişiler İhracat Rejimi çerçevesinde aldıkları izin ve benzeri belgelerin onaylı suretini talep edilmesi halinde Bakanlığa ibraz etmelidir.
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun – 09.06.2021
Vergi alacakları da dahil olmak üzere çeşitli kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına dair hükümleri içeren 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (“7326 sayılı Kanun“), 9 Haziran 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun 30 Nisan 2021 tarihinden önce tahakkuk eden vergi, vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilmesini, bazı kamu alacaklarının taksitlendirilmesini ve işletmeler için matrah artırımın yapılabilmesi konuları düzenlenmesini amaçlamaktadır. Söz konusu kapsamında vergisel açıdan borçların yeniden yapılandırılması, matrah ve vergi artırımı, işletme bilançosunda yer alan gayrimenkuller ile amortismana tabi iktisadi kıymetler için
yeniden değerleme imkanının sağlanması, işletme kayıtlarının fiili duruma uygun hale getirilmesi yönünde düzenlemeler getirilmiştir.
Kanun kapsamlı düzenlemeleri içermekte olup, gümrükte ödenen vergiler açısından önemli düzenlemeler Kanunun 2. 3., ve 4. maddelerinde
yer almaktadır. Buna göre gümrük yükümlüleri kesinleşmiş alacaklar için 2. maddeden
yararlanabilmektedir. Mükelleflerin madde kapsamında yapılandırma başvurusu yapabilmesi için kanunun yayım tarihi itibariyle (bu tarih dahil olmak üzere) borçların kesinleşmiş olması ve vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresinin geçmemiş olması gerekiyor. Kesinleşmemiş alacaklar için 3. madde kapsamında başvuru yapılabilecektir.
Bu durumda gümrük yükümlülerinin açılan davalardan vazgeçmesi gerekmektedir. Mezkur Kanun’un 4. Maddesi inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemleri kapsamakta olup, Kanunun yayımı tarihinden önce başlanıldığı hâlde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilecektir; bu işlemlerin tamamlanmasından sonra 30 gün içinde Kanundan yararlanma imkânı tanınmış durumdadır.
Kanun kapsamında başvurular 31.08.2021
tarihine kadar yapılabilirken 27.08.2021 tarihli ve 4420 sayılı 7326 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunda Yer Alan Başvuru ve İlk Taksit Ödeme Sürelerinin Uzatılmasına İlişkin Karar kapsamında bir ay uzatılmıştır.
Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına İlişkin Yönetmelikte Değişikli Yapıldı –11.06.2021 11.06.2021 tarihi yayımlanan Resmi Gazetede Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyon Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yer almıştır. Yapılan değişiklik ile yönetmelik kapsamı genişletilmiştir. Yönetmelik daha önce Türkiye ile Fore Adaları, Moldova Cumhuriyeti, Makedonya Cumhuriyeti, Sırbistan Cumhuriyeti, EFTA Devletleri ve Arnavutluk Cumhuriyeti arasında imzalanan STA’lar kapsamında uygulamaya dair usul ve esasları kapsıyordu. Yapılan değişiklikle ile Filistin Devleti Yönetmelik’e eklenmiştir.
E-ATA/TR Programı ve Uygulamasına İlişkin Esaslar Genelgesi Yayımlandı –15.06.2021
15.06.2021 günü yayımlanan Genelge ile ATA Karnesi kapsamında geçici ithal edilecek eşyanın, giriş gümrük idaresine varışından önce elektronik olarak beyan edilebilmesine yönelik 2 Haziran 2021 tarihli ve 31499 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Genel Tebliği (Geçici
İthalat) (Seri No: 7) ile devreye alınan e-ATA/
TR programı ile ATA Karnelerinin beyan, onay ve muayene işlemlerinin nasıl gerçekleştirileceğine ilişkin ayrıntılar (ilgili rehberinde ek olarak derç edilmesiyle birlikte) açıklanmıştır. Bu kapsamda BİLGE Sistemi üzerinde 5800, 2600, 3158 ve 6326 rejim kodları kullanımdan kaldırılmışı ve e-ATA/TR programı tüm gümrük idarelerinde uygulamaya alınmıştır. Ayrıca ATA Karnelerinin beyanı ve gümrük idarelerince kabul, muayene ve onay işlemleri Ticaret Bakanlığının e-işlemler menüsü altında yer alan https://uygulama.gtb.
gov.tr/eATA/#/login adresi üzerinden yapılacağı belirtilmiştir.
Kumaş Cinsi Eşyanın Boyanması ve Dahilde İşleme Rejimi – 17.06.2021
Ticaret Bakanlığı Kumaş Cinsi Eşyanın Boyanması- Dahilde İşleme Rejimi hakkında bir yazı
yayımlanmıştır. Yazıda, Türkiye’nin tekstil ve hazır giyim sektörünün düşük hacimli siparişlerini hızlı karşılama özelliğini olumsuz etkilenmesini önlemek amacıyla, ham kumaş ve/veya mamul (ağartılmış) kumaş ayrımı yapılmaksızın boya ve/veya baskı işlemlerinde Dahilde İşleme İzni veya Dahilde İşleme İzin Belgesi düzenletilmesi firma tercihine bırakıldığı belirtilmiştir.
İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar – 22.06.2021
22.06.2021 tarihli Resmi Gazetede 4107 Sayılı İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar yer almıştır. 31.12.2020 tarihli ve 3350 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararının 9 maddesinin başlığı eskiden
’’İthalatta Uygulanacak Gümrük Vergisi Oranları toplu konut fonu‘’ iken, ’’İthalatta Uygulanacak
Gümrük Vergisi Oranları ile ek mali yükümlülükler‘’
şeklinde, değiştirilmiş, birinci ve dördüncü
fıkralarında yer alan Toplu Konut Fonu ibareleri ‘’ek mali yükümlülük’’ ibaresi ile yeniden düzenlenmiştir.
Bu değişiklik ithalat sırasında uygulanacak yükümlülükleri tek bir başlık altına toplamıştır.
Aynı Kararın 10. maddesinin başlığı önceden
‘Toplu Konut Fonu Uygulamasına İlişkin Esaslar
’iken bu karar kapsamında ‘Ek Mali Yükümlülük Uygulamasına İlişkin Esaslar’ olarak değiştirilmiş ve madde kapsamındaki ifadeler buna göre düzenlenmiştir. Buna göre Ek Mali Yükümlülük hakkında gümrük vergisinin tabi olduğu usul ve hükümler uygulanacaktır.
İngiltere ve İrlanda için bu ülkelerle yapılan STA hükümlerine uygun olmak kaydıyla İthalat Rejimi Kararının uygulanması bakımından AB’ye uygulanan ek mali yükümlülük İngiltere’ye de uygulanacağı belirtilmiştir.
Ayrıca bu karar kapsamında Sarımsak, Badem, Ceviz, Muz, Çay, Yer Fıstığı, Rep ve Kolza Tohumları, Ayçiçeği Tohumları, Diğer Yağlı Tohumlar gibi ürünleri ithalatında çeşitli tutarlarda Ek Mali Yükümlülük uygulanacağı açıklanmıştır.
AB’den Gelen Eşya İçin Gümrük İdaresince Menşe Şahadetnamesi İbrazı - 22.06.2021
Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü,
“Gümrük Yönetmeliğinin 205/4-Ç Maddesi Uyarınca Menşe İspatı” hakkında bir yazı yayımlanmıştır.
Bu yazıda 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren AB’den A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelen İlave gümrük vergisine tabi eşya ile ek mali yükümlülüğe
tabi eşyanın menşeini tevsik amacıyla menşe şahadetnamesi aranmadığı belirtilerek BİLGE sisteminde de bu doğrultuda gerekli düzenlemeler yapıldığı vurgulanmıştır. Diğer taraftan AB’ye üye ülkelerden A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelen, ticaret politikası önlemlerine tabi eşya için, mezkur hükümde yer verilen eşyanın menşei konusunda ciddi ve sağlam gerekçelere dayanan kuşkular nedeniyle kesinlikle gerekli görülmesi durumu ile sınırlı olarak gümrük idaresince menşe şahadetnamesinin ibrazı istenebileceği anımsatılmıştır.
Gümrük Genel Tebliği No 4’de Değişiklik – 09.07.2021
Uluslararası Nakliyeciler Derneği, “Gümrük Genel Tebliği (Transit Rejimi) (Seri No: 4)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Transit Rejimi) (Seri No:
13)” hakkında bir duyuru yayımlanmıştır. Duyuruda, eşyanın ortak transit rejimi ve ulusal transit rejimi çerçevesinde taşınmasında uygulanacak gümrük işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Gümrük Genel Tebliği’nin Ek-1’i, Ek-3’ü, Ek-5’i ve Ek- 7’si değişiklik yapıldığı belirtilmiştir. Bireysel teminat mektubu, kapsamlı teminat mektubu, kapsamlı teminat sertifikası, teminattan vazgeçme sertifikası başlıklı eklerine “Birleşik Krallık” eklenirken;
ilgili eklerdeki “Makedonya” ibaresinin “Kuzey Makedonya” olarak değiştirildiği aktarılmıştır.
Plastik Hurdalarına Getirilen İthalat Yasağı Kaldırıldı – 10.07.2021
10.07.2021 günü yayınlanan Resmi Gazetede Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2021/3)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Ürün Güvenliği Ve Denetimi: 2021/36) yer almıştır.
Tebliğ ile Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2021/3)’nin Ek-1 sayılı İthali Uygunluk Denetimine Tabi Atıklar listesine 3915.10.00.00.00 GTİP’te yer alan etilen polimerlerinden olan, plastik hurdaları eklenmiştir.
Buna göre daha önce alınan plastik atıkların yaklaşık yüzde 75 gibi büyük bir oranını oluşturan etilen polimerin ithalatının yasaklanması kaldırılmış olup plastik hurdalarının ithali uygunluk denetimine tabi olarak gerçekleştirilebileceği belirtilmiştir.
Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yayımlandı – 28.07.2021
Resmi Gazetede yayınlanan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında Gümrük Kanununun
”Vergilerin Geri Verilmesi” başlıklı 211inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci paragrafına
“kasten yaptığı bir tahrifat” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın gümrük kıymetinin yükümlünün kendi beyanı ile artırılması” ibaresi eklenmiştir.
Bu değişiklik ile amaç; mükelleflerin kıymet bazlı gözetim uygulamaları gibi ticaret politikası önlemleri sebebiyle “kendi istekleriyle” gümrük kıymetini artırmaları durumunda fazla ödenen gümrük vergilerinin, geri verilemeyeceğinin Kanuni dayanağını oluşturmaktır.
Gürcistan Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kuralları Kapsamına Alındı – 29.07.2021
02.07.2021 tarihli Resmi Gazetede İki Taraflı Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmeliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik yer
almıştır. Yönetmelik ile Türkiye ile Gürcistan arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması yürürlükten kaldırılmıştır.
Aynı Resmi Gazetede yer alan Pan Avrupa
Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyon Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Gürcistan, Türkiye ile Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyona taraf olan ülkeler arasına eklenmiştir. Buna kapsamda, Türkiye ile Gürcistan arasında gerçekleşen ticarette Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyona ilişkin kurallar uygulanacaktır.
Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamı A.TR Dolaşım Belgesi ile Gelmeyen Eşyadan EMY Tahsili – 05.08.2021 Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü,
“Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamı A.TR Dolaşım Belgesi ile Gelmeyen Eşyadan EMY Tahsili” hakkında bir yazı yayımlanmıştır. Yazıda Avrupa Birliği ülkeleri üzerinden A.TR Dolaşım Belgesi ibraz edilmeksizin gelen eşya için 2018/11799 sayılı Karar gereğince ek mali yükümlülük doğmadığından, bahse konu eşyanın yatırım teşvik belgesi kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın ek mali yükümlülük tahsil edilmemesi gerektiği vurgulanmıştır.
Tedarikçi Beyanı ve Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı - 05.08.2021
Gümrük Müşavirleri Derneklerinin “Tedarikçi Beyanı, Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı Hakkında”
ortak yayımladığı yazısına Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü “01.07.2021 Tarihli ve 65241409 Sayılı Yazınız” konulu cevabi yazı yayımlamıştır. Gümrük Müşavirleri Derneklerinin Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü muhatap yazısında; A.TR eşliğinde ithalatı yapılan AB menşeli eşyalar için sadece ciddi ve sağlam gerekçelere dayanan kuşkular nedeniyle kesinlikle gerekli görülmesi durumunda menşe şahadetnamesi istenmekte olduğu anımsatılmıştır. Ayrıca ilave gümrük vergisine tabi ve Türkiye’nin taraf olduğu STA’lar çerçevesinde bir çapraz menşe kümülasyon sistemine dahil ülkeler menşeli olup A.TR ile ithalatı yapılan eşyadan ilave gümrük vergisi tahsil edilmemesi için tedarikçi beyanı/uzun dönem tedarikçi beyanın ibraz edilmesine devam edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
ABD Menşeli Eşyalarla İlişkili EMY Cezaları – 18.08.2021
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü muhatap,
“Amerika Birleşik Devletleri Menşeli Bazı Ürünlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanması (2018/11973 Karar) Gümrük Yönetmeliği 38/1 Mevzuatın Uygun olup Olmaması Hk” bir yazı yayımlamıştır.
Yazıda, 24.05.2019 tarihli Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik öncesinde; Gümrük Yönetmeliğinin 38. Maddesi l. Fıkrasında
yalnızca Ticaret Politikası Önlemine tabi eşya için menşe şahadetnamesi ibraz edileceğinin belirtildiği hatırlatılmıştır. Gümrük idarelerinde menşe ihtilaflarına ilişkin yapılan ek tahakkuk ve ceza kararına konu edilen işlemlerde Gümrük Yönetmeliğinin 38. Maddesinin l. Fıkrası dayanak gösterilerek menşe şahadetnamesi ibraz edilmemesi sebebiyle ceza uygulaması yapıldığı belirtilmiştir.
Gümrükler Genel Müdürlüğünün 21.04.2021 tarih ve 63368489 sayılı yazısına atıfla 2018/11973 sayılı karar kapsamında uygulanan ABD EMY ticaret politikası olmadığının açıkça belirtildiğinin altı çizilmiştir.
Hurda Metal İthalatı – 19.08.2021
Gümrükler Genel Müdürlüğü 19.08.2021 tarihinde Hurda Metal İthalatı hakkında bir yazı yayımlamıştır.
Bu kapsamda metal hurdaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından Metal Hurda İthalatçı Belgesi almış olmak kaydıyla; metal hurdayı ergiterek işlem yapan veya metal hurdayı parçalamak ve boyutlarını küçültmek suretiyle kalitesini ve yoğunluğunu arttırmak üzere ön işlem uygulayan ve bu amaçlarla Çevre ve Şehircilik Bakanlığından Geçici Faaliyet Belgesi veya Çevre İzin ve Lisans Belgesine sahip sanayiciler ithal edebilmekte olduğu hatırlatılmıştır.
Belge için Tek Pencere Sistemi üzerinden yapılan başvuruların uygun bulunması halinde Bakanlık tarafından 0857 kodlu e-belge ile bu belgeye ait 23 haneli numara ithalat aşamasında beyannamenin 44 nolu hanesinde beyan edilmelidir ve belgenin geçerlilik süresi iki yıldır. Ancak, Genel Müdürlüğüne
intikal eden olaylardan metal hurda ithalatçı belgesi olmayan bazı firmaların yurtdışından temin ettikleri metal hurdayı Türkiye’ye getirdikleri, daha sonrasında eşyayı metal hurda ithalatçı belgesi olan firmalara devrettikleri ve bu şekilde sanayiciye hammadde tedarik ettikleri yönünde bilgiler ulaşmıştır. Sonuç olarak Metal Hurda İthalatçı Belgesinin 104 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği ile belirlenmiş sınır gümrük kapılarında ve ithalat aşamasında aranması gerektiği hususu belirtilmiştir.
“CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ- 20.08.2021
20.08.2021 tarihli Resmi Gazetede “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2021/9)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2021/35) yer almıştır. Tebliğin Ek-1’inde yer alan “Elektrik Motorları, Ev Tipi Lambalar, Elektrik Lambaları, Armatürler, Klimalar, Vantilatörler, Elektrikli Süpürgeler, Su Pompaları”
ürün grubuna ait satır ile “Elektrik Motorları, Ev Tipi Lambalar, Elektrik Lambaları, Armatürler, Klimalar, Vantilatörler” ürün grubuna ait satır değiştirilmiştir. Ayrıca aynı Tebliğin Ek-2’sinde yer alan eşyalara Elektrik Motorları, Ev Tipi
Lambalar, Elektrik Lambaları, Armatürler, Klimalar, Vantilatörler, Elektrikli Süpürgeler, Su Pompalarının bulunduğu satıra bulaşık makinaları, kurutmalı çamaşır makinaları, televizyonlar, buzdolabı ve derin dondurucular eklenmiştir. Böylece yeni eklenen ürünler de ECO-DESIGN uygulaması kapsamına alınmıştır. Bunun yanı sıra Ev Tipi Lambalar, Elektrik Lambaları, Armatürler, Klimalar, Vantilatörlerin bulunduğu satırdan elektrik motorları çıkarıldı aynı satıra bulaşık makinaları, kurutmalı çamaşır makinaları, televizyonlar, buzdolabı ve derin dondurucular eklenmiştir. Böylece eklenen yeni ürünler Enerji Etiketlemesi uygulaması kapsamına alınmıştır.
Geçici İthalatların Aynı Gümrük İdaresinden Yapılması Zorunluluğu Kaldırıldı - 27.08.2021 Ticaret Bakanlığı, Gümrükler Genel Müdürlüğü
“ATA Karnesi Kapsamındaki Eşyanın Yeniden
İhracı” hakkında bir yazı yayımlanmıştır. Yazıda, 27.04.2011 tarihli ve 2011/26 sayılı Genelgenin 3’üncü paragrafında yer alan “Bu çerçevede kısım kısım geçici ithal edilen eşyanın takibi, işlemlerin aynı gümrük idaresinden yapılması ile mümkün olabileceğinden, bu kapsamdaki geçici ithalatların aynı gümrük idaresinden yapılması zorunludur.”
ibaresinin yürürlükten kaldırıldığı bildirilmiştir.
Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında TRT Bandrolü – 31.08.2021
Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü 31.08.2021 tarihinde “Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında TRT Bandrolü” hakkında bir yazı yayımlamıştır. Yazıda, Bakanlığa intikal eden olaylardan, dahilde işleme rejimi kapsamında TRT Bandrolü ücretine tabi eşyanın geçici ithalinde TRT Bandrolünün teminata bağlanıp bağlanmayacağı ile gümrük idarelerince veya sonradan kontrol sonucunda tespit edilen farklılıklarda yapılacak işlemlerde tereddüt hasıl olduğu anlaşılmakta olduğu bildirilmiştir. Bu nedenle, TRT Bandrolüne tabi eşyanın dahilde işleme rejimi kapsamında geçici ithalinde TRT Bandrolü ücretinin teminata bağlanması, bununla birlikte dahilde işleme rejimi kapsamında geçici ithal edilen eşyaya ilişkin beyan üzerinden hesaplanan bandrol ücreti ile gümrük idarelerince veya sonradan kontrol sonucunda tespit edilen bandrol ücreti arasındaki farklar ile eksik bandrol ücretinin sebep olduğu KDV ve ÖTV farkları için Gümrük Kanununun 234/2 nci maddesi uyarınca cezai işlem tesis edilmemesi hususunda gereğinin yapılması belirtilmiştir.
İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ – 04.09.2021
04.09.2021 tarihinde yayımlanan Resmi Gazetede İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: İhracat 2006/7)’De Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (İhracat 2021/7) yer almıştır. Tebliğ kapsamında 2006/7 sayılı İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ ekinde yer alan İhracı Kayda Bağlı Mallar Listesine, Klinker, Diamonyum hidrojenortofosfat-DAP, Azot ve fosforun ikisini de içeren diğer mineral veya kimyasal gübreler; nitrat ve fosfat içermeyenler, azot =>%10 içerisinde yer
alan yalnız NP (20-20-0) cinsi gübreler ve Azot, fosfor ve potasyumun üçünü birden içeren mineral veya kimyasal gübreler; nitrogen >%10 içerisinde yer alan yalnız NPK (15-15-15) cinsi gübreler eklenmiştir.
ATA Karnelerinde Kefil Kuruluşun Sorumluluğu – 13.09.2021
Ticaret Bakanlığı, Gümrükler Genel Müdürlüğü, ATA Karneleri hakkında bir yazı yayımlamıştır. Yazıda, Geçici İthalat Sözleşmesi ile uyumlu hale getirildiği ve kefil kuruluşun ödemekle sorumlu olduğu tutarın gümrük vergileri toplamının yüzde 10 fazlasını aşamayacağı hükme bağlandığı anımsatılmıştır.
Ancak, Ticaret Bakanlığına intikal eden olaylardan, gümrük idarelerinde farklı uygulamaların olduğu, kimi gümrük idarelerince doğrudan gümrük vergileri ve yüzde 10 fazlasının kefil kuruluştan ödenmesinin istendiği, kimi gümrük idarelerince ise kefil kuruluşun gecikme zammından da
sorumlu tutulduğunun anlaşıldığı belirtilmiştir. Bu yazı kapsamında kefil kuruluşun sadece gümrük vergilerinden sorumlu tutulması; alınması gereken gecikme zammı ile alınması gereken para cezasından ise karne hamilinin sorumlu tutulması gerektiği bildirilmiştir.
Gümrük Yönetmeliğinin transit rejimi ve antrepo rejimlerine ilişkin bazı maddelerinde İzinli gönderici yetkisi ile ilgili değişiklikler yapıldı – 24.09.2021 24.09.2021 tarihli Resmi Gazetede Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır. Yönetmeliğe 238/a maddesi eklenerek Transit rejimine konu eşyayı hareket idaresine sunmaksızın transit işlemleri gerçekleştirmek isteyen kişilere izinli gönderici yetkisi verilebileceği düzenlenmiştir.
Aynı Yönetmeliğe geçici olarak izinli gönderici yetkisine ilişkin geçiş hükmü hakkında madde eklenmiştir. Bu kapsamda hâlihazırda tanınmış olan izinli gönderici yetkisi ve tesis yetkilendirmeleri 31/12/2023 tarihine kadar geçerliliğini koruduğu belirlenmiştir. Ayrıca izinli gönderici yetkisi tanınan kişiler adına daha önce Gümrük İşlemlerinin
Kolaylaştırılması Yönetmeliği uyarınca izinli gönderici yetkisi tanınmışsa, önce tanınan yetki geri alınacaktır.
Türkiye Paris Anlaşması’nı Onayladı – 07.10.2021 Paris İklim Anlaşması, 7 Ekim’de Resmi Gazete’de yayımlanarak Türkiye tarafından onaylanmıştır. Paris Anlaşması, iklim değişikliği konusunda uluslararası bir anlaşmadır. Anlaşmanın temel amacı, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere indirerek 1,5 santigrat derece ile sınırlandırmaktır. Anlaşma, uzun vadeli hedeflere ulaşmak için en kısa sürede sera gazı emisyonlarında sınırlandırmayı hedeflemektedir.
Paris Anlaşması iklim krizinde önemli bir dönüm noktası olarak görülmektedir. İlk kez uygulanan bu anlaşma ile ülkeler iklim krizi ile mücadele etme ve etkilerine uyum sağlama görevini üstlenmektedir.
Paris Anlaşması, 2020 sonrası süreçte, iklim
değişikliği tehlikesine karşı küresel sosyo/ekonomik dayanıklılığın güçlendirilmesini hedeflemektedir.
Anlaşmanın uzun dönemli hedefi, endüstriyelleşme öncesi döneme kıyasen küresel sıcaklık artışının 2°C’nin olabildiğince altında tutulmasıdır. Bu hedef fosil yakıt (petrol, kömür) kullanımının tedricen azaltılarak, yenilenebilir enerjiye yönelmeyi gerektirmektedir. İhtiyacı olan ülkelere mali, teknik ve kapasite geliştirme desteği sunmaktadır.
Gelişmiş ülke statüsünde yer alan ülkelere de, daha az donanıma sahip ve daha savunmasız ülkelere finansal yardım sağlama sorumluluğu yüklemektedir.
İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ – 09.10.2021
09.10.2021 günü yayımlanan Resmî Gazetede İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2021/8) yer almıştır. Bu Tebliğin amacı 7325.91.00.00.00 ve 7326.11.00.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlarında “Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus benzeri eşya” ve “Öğütücü bilyalar ve öğütmeye mahsus diğer eşya” tanımı altında sınıflandırılan ürünün ithalatında korunma önlemi uygulanması için yerli üretici tarafından yapılan başvuru neticesinde soruşturma açılması ve yürütülecek soruşturmanın usul ve esaslarının belirlenmesidir. Söz konusu başvuruya istinaden yapılan ön inceleme esnasında; ithalatın son dönemde artış gösterdiği ve yerli üreticinin bazı ekonomik göstergelerinde bozulmalar olduğu tespit edildiği aktarılmıştır. İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu’nun; başvuru konusu
ürünün ithalatında İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde korunma önlemi soruşturması açılmasına toplantıya katılan üyelerin oy birliği ile karar verdiği belirtilmiştir.
Antrepo Beyannamesine İlişkin Usulsüzlük Cezasının Tatbiki – 11.10.2021
Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 11.10.2021 tarihli ve 68075928 sayılı, Antrepo Beyannamesine İlişkin Usulsüzlük Cezasının Tatbiki konulu yazısı yayımlanmıştır. Söz konusu yazı ile, antrepo beyanı yapıldıktan sonra eksiklik veya fazlalıkların tespit edilmesi durumunda öngörülen usulsüzlük cezasının beyannamede yer alan kalemler yerine beyannamenin kendisine tatbik edilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Form A- Avrasya Ekonomik Birliği – 12.10.2021 Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü’nden alınan 12.10.2021 tarihli ve 68110039 sayılı yazıda, Moskova Ticaret
Müşavirliğinden alınan yazıdan bahisle, daha önce ülkemizin Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) tarafından gelişmekte olan ülkeler statüsünde kabul edildiği ve muhtelif ürünlerin Rusya Federasyonu ve diğer AEB ülkelerine ithalatındaki gümrük vergilerinin
%25’i oranında indirim yapılmak suretiyle ithalatta tercihli rejimden (GTS) y kapsamında olan “Aspir Tohumuna” uygulanan ithalat gümrük vergisi oranının eklenen dipnot ile 31 Aralık 2021 tarihine kadar %0 olarak uygulanacağı belirtilmiştir. Aynı Karar ile I sayılı listede yer alan 1512.11.10.00.00 ve 1512.11.91.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu altında “Ayçiçek Tohumu Yağı ve Teknik veya Sınai amaçlarda kullanılan yağlarda uygulanan ithalat gümrük vergisi oranı 31 Aralık 2021 tarihine kadar
%0 olarak uygulanacağı belirtilmiştir. ararlandırıldığı belirtilmiştir. Söz konusu yazıda, Avrasya Ekonomik Komisyonu’nun 05.03.2021 tarihli ve 17 no.lu Konsey Kararı uyarınca; Gelişmekte olan Ülke
Listesinde bulunan 103 ülkeden aralarında ülkemizin de bulunduğu 75 ülkenin GTS kapsamı dışına
çıkarılmasına ve En Az Gelişmiş Ülke Listesinde yer alan 50 ülkeden ise 2 ülkenin söz konusu GTS listesinden çıkarılmasına karar verildiği ve söz konusu kararın 12.10.2021 tarihi itibarıyla uygulamaya konulacağı ifade edilmektedir. Ayrıca, Kararın uygulamaya konulması ile Rusya Federasyonu’na yönelik ihracatımızda vergi avantajı sağlayan “FORM A” belgesinden kaynaklanan avantajın ortadan kalkacağı aktarılmıştır.
İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar – 26.10.2021
Cumhurbaşkanlığı tarafından 26.10.2021 tarihli ve 31640 sayılı Resmi Gazete de İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapılmasına Dair Karar yayımlanmıştır.
Söz konusu Karar ile İthalat Rejimi Kararına ekli I sayılı listede yer alan 1207.60.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu kapsamında olan “Aspir Tohumuna” uygulanan ithalat gümrük vergisi oranının eklenen dipnot ile 31 Aralık 2021 tarihine kadar %0 olarak uygulanacağı belirtilmiştir. Aynı Karar ile I sayılı listede yer alan 1512.11.10.00.00 ve 1512.11.91.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu altında “Ayçiçek Tohumu Yağı ve Teknik veya Sınai amaçlarda kullanılan yağlarda uygulanan ithalat gümrük vergisi oranı 31 Aralık 2021 tarihine kadar
%0 olarak uygulanacağı belirtilmiştir.
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında beyan ve kontrol sonucu GTİP değişikliği halinde idari para cezasının uygulanması – 26.10.2021
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithal edilen eşyaya ilişkin olarak beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda tarife farklılıkların tespit edilmesi halinde idari para cezasının uygulanması konulu Gümrükler Genel Müdürlüğünün 26.10.2021 tarihli ve 68556099 sayılı yazısı yayımlanmıştır. Buna göre; tespit edilen yeni GTİP`in ilgili dahilde işleme izin belgesinin/izninin ithalat listesinde kayıtlı olup olmadığına, belgede/
izinde revize yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın vergi farkının yarısı tutarında idari para cezası
uygulanması gerektiği belirtilmiştir. Yeni tespit edilen GTİP’in belgeye ekletildikten sonra beyannamede düzeltme yapılması ve değişiklik sonrasında vergi farkı oluşması durumunda şartlı muafiyet sisteminde vergi farkının teminata bağlanması, geri ödeme sisteminde vergi farkının tahsil edilmesi gerektiği açıklanmıştır. Yeni tespit edilen GTİP’in belgeye ekletilememesi durumunda söz konusu ithalatın belgeden çıkartılmak üzere yeni bir rejim beyanında bulunularak (Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi gibi) işlemlerin tamamlanması gerektiği hususuna açıklık getirilmiştir.
İhracat bedellerinin yurda getirilmesi – 26.10.2021 İhracat Bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin İhracat Genelgesi revize edilerek, kambiyo takibi açısından bir kısım ülkelere yapılan ihracatlar istisna kapsamına alınmış, mahsup talep süreleriyle ilgili olarak ek düzenleme tesis edilmiştir. Genelgenin
ekinde yer alan ülkelere yapılan ihracat işlemleriyle ilgili birtakım ülkelere yapılacak ihracatlarda
kambiyo takibi yapılmayacağı belirtilmiştir. Böylelikle daha evvel İran, Suriye ve Lübnan’a tanınan istisna, 26 ülkenin (Afganistan, Angola, Belarus, Benin, Cibuti, Etiyopya, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gana, Gine, İran, Kamerun, Kenya, Kırgızistan, Kuzey Kore, Küba, Liberya, Lübnan, Moldova, Nijerya, Senegal, Somali, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tanzanya, Venezuela) eklenmesi suretiyle genişletilmiştir. Ayrıca, Cezayir, Fas, Kazakistan, Mısır, Özbekistan, Tunus, Türkmenistan, Ukrayna ve Yemene yapılan ihracat işlemlerinde bedellerin yüzde ellisinin tasarrufu serbest bırakılmıştır.
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ – 30.10.2021
30.10.2021 tarihli ve 31644 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2021/50) ile; Çin Halk Cumhuriyeti menşeli 9607.11 tarifesi altında “Dişleri adi metallerden olanlar” olarak kayıtlı ve 9607.19 tarifesi altında “Diğerleri” olarak kayıtlı “kayarak işleyen fermuarlar” ürünlerine ilişkin yürürlükte bulunan dampinge karşı kesin önlemlere ilişkin nihai gözden geçirme soruşturması açılmıştır.
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (2005/7) ile Çin Halk Cumhuriyeti menşeli 9607.11 ve 9607.19 altında sınıflandırılan eşyalar ithalatında 3 ABD doları/kg seviyesinde dampinge karşı kesin önlem yürürlüğe konulmuştu. Söz konusu önlem yürütülen ilk ve ikinci nihai gözden geçirme soruşturması sonucunda aynı şekilde devam ettirilmişti.
Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik – 05.11.2021
Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 05.11.2021 tarihli 31650 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yapılan değişiklik ile Gümrük Yönetmeliği’nin
“Eşyanın menşeini tevsik eden belgelerin sonradan ibrazına ilişkin geçiş hükümleri” başlıklı geçici 16’ncı maddesinin 3. fıkrasında yer alan “30.06.2021”
ibaresi “31.12.2021” şeklinde değiştirilmiştir. Bu kapsamda ABD menşeli eşyalara uygulanan Ek Mali Yükümlülüğüne tabi eşyalar için uygun bir menşe şahadetnamesinin veya tedarikçi beyanının sonradan ibrazı 31.12.2021 tarihine kadar gümrük idaresine yapılması mümkün kılınmıştır. Ayrıca eklenen 4.
fıkra ile 21.06.2018 -23.05.2019 tarihleri arasında tescil edilen gümrük beyannamelerinde eşyanın menşeini tevsik edici bir belge bulunmadığı halde, Ek Mali Yükümlülük ödenmediği ya da eksik ödendiği tespit edilen beyannameler için, beyanname eki belgelerinde menşe ülkesinin yazılı olması veya 31.05.2022 tarihine kadar eşyanın ihracatçısı tarafından düzenlenmiş Yönetmeliğin ekinde yer alan metinin yer aldığı belgenin ibraz edilmesi hallerinde ayrıca bir menşe tevsiki aranmayacağı belirtilmiştir.
Transit Rejimine İlişkin Gümrük Genel Tebliği – 05.11.2021
Ticaret Bakanlığı tarafından Gümrük Genel Tebliği (Transit Rejimi) (Seri No: 14) 06.11.2021 tarih ve 31651 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Bu Tebliğin amacı; 7/10/2009 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 238/A
maddesinde düzenlenen izinli gönderici yetkisi başvurusunda aranacak koşullar, başvurunun yapılması, başvurunun incelenmesi, yetkinin
verilmesi, askıya alınması, iptali, gümrük işlemleri ve diğer hususlara ilişkin uygulanacak usul ve esasları düzenlemektir. Tebliğ’e göre İzinli gönderici yetkisi için ön başvurular bölge müdürlüğüne, asıl başvuru ise Genel Müdürlüğe yapılacaktır. Tebliğin 1 Ocak 2021’de yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nde Değişiklik – 05.11.2021
05.11.2021 tarihli 31650 sayılı Resmi Gazete’de Dahilde İşleme Rejimi Tebliği (İhracat:2006/12)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (İhracat: 2021/10) yayımlanmıştır. Söz konusu mevzuat değişikliği ile, Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin Geçici 36’ncı maddesine ikinci bir fıkra eklenmiştir. Söz konusu madde kapsamında Covid 19 salgını nedeniyle ihracat taahhütlerini yerine getiremeyen firmalara, 31.12.2020 tarihinden önce düzenlenmiş ihracat taahhüt hesabı henüz kapatılmamış dahilde işleme izin belgeleri/dahilde işleme izinlerine, 30.06.2020 tarihine kadar Ticaret Bakanlığına müracaatta bulunulması kaydıyla, bu müracaatın uygun görüldüğü tarihten itibaren belge/izin orijinal süresinin yarısını geçmemek üzere ek süre verilmesi sağlanmıştı. Eklenen ikinci fıkra ile, 05.11.2021 tarihinden önce düzenlenmiş, ihracat taahhüt hesabı henüz kapatılmamış belge/izin için 31.12.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) Bakanlığa müracaatta bulunulması kaydıyla, bu müracaatın uygun
görüldüğü tarihten itibaren iki ayı geçmemek üzere ilave süre verileneceği belirlenmiştir.
Geri Gelen Eşyaya Dolaşım/Menşe İspat Belgesi Düzenlenmesi – 08.11.2021
Gümrükler Genel Müdürlüğü 08.11.2021 tarihinde 68724966 sayılı Geri Gelen Eşyaya Dolaşım/Menşe İspat Belgesi Düzenlenmesi hakkında yazı yayımladı.
Söz konusu yazıda tercihsiz ticarete konu eşya veya tercihli ticarete konu Türk veya kümülasyona dahil bir ülke menşeli eşyanın ihracat beyannamesi/
transit beyannamesi ile ihracından sonra, geri gelen eşya kapsamında geldiği ülkeden bir belgesi olmaksızın antrepoya veya gümrüklü sahaya alınıp, tekrar ihraç edilmesi halinde tercihli veya tercihsiz ticaret kapsamında menşe ispat ve dolaşım belgesi düzenlenmesi için aranan belge ve bilgilere belgeler belirtilmiştir. Tercihli olmayan ticarete ilişkin mense şahadetnamesinin düzenleneceği hallerde, eşyanın ülkemizden ihracına ilişkin düzenlenen ihracat beyannamesinde yer alan menşe bilgilerinin kullanılabileceği belirtilmiştir. Tercihli ticarete ilişkin bir menşe ispat belgesinin düzenleneceği hallerde ise; gerek ülkemizin bazı ülkeler veya ülke gruplan
ile yaptığı anlaşmaların veya genelleştirilmiş tercihler sisteminin uygulanması ilişkin yönetmeliklerde Ülkesel Gereklilikler başlığı altında yer verilen ülkesellik ilkesine ilişkin hükümler ile Geri Ödeme veya Muafiyet başlığı altında yer alan gümrük vergilerinde geri ödemenin veya muafiyetin
yasaklanmasına ilişkin hükümlerin dikkate alınarak eşyanın gideceği ülkeye göre durum bazında
değerlendirilmesinin uygun olacağı bildirilmiştir.
Gümrük Yönetmeliği Geçici 16/3. ve 16/4.
Maddesinin Uygulanması Hakkında Dağıtımlı Yazı – 11.11.2021
11.11.2021 tarihli ve 69007821 sayılı Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Dağıtımlı Yazı ile, Gümrük Yönetmeliği Geçici 16/3. ve 16/4.
Maddesi kapsamında menşe ibrazı konusunda yapılması gereken hususlar belirtilmiştir. 05.11.2021 tarihi öncesinde tescil edilmiş beyannameler için Yönetmeliğin 16/3 maddesi kapsamında menşe belgesi ibrazının 31.12.2021’e kadar yapılabileceği belirtilmekle beraber, 21.06.2018 ila 23.05.2019 tarihleri arasında beyannamesi tescil edilmiş olan ve beyanname ekinde eşyanın menşeini teşvik eden menşe ispat belgesi bulunmadığı halde ABD menşeli ürünlerin ek mali yükümlülüğü ödenmediği, eksik ödendiği veya teminata bağlandığı hallerde mezkur maddede bahsi geçen bilgi ve belgeler ibraz edilmesi hallerinde ayrıca bir menşe tevsiki aranmayacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan 21.06.2018 ila 23.05.2019 tarihleri arasında tescil edilmiş olan beyannameler için Gümrük Yönetmeliğinin Geçici 16/4’üncü maddesi kapsamında değerlendirilmek üzere mezkûr maddede bahsi geçen bilgi ve belgeler ile birlikte gümrük idaresine yazılı olarak başvuruda bulunulması halinde ek tahakkuk ve ceza kararı henüz
düzenlenmemişse, EMY için ek tahakkuk ve ceza kararı düzenlenmemesi belirlenmiştir. Ek tahakkuk ve ceza kararı düzenlenmiş ve henüz tebliğ edilmemişse, tebliğ edilmiş ancak itiraz süresi henüz dolmamışsa, uzlaşma başvurusu yapılmışsa, idari itiraz yoluna başvurulmuş ancak henüz bir cevap verilmemişse, idari itiraz yoluna başvurulmuş, itiraz reddedilmiş ancak dava açma süresi henüz dolmamışsa veya idari itiraz yolu kullanılmış ve süresi içinde dava
açılmış ise kesinleşmemiş söz konusu alacaklar için ek tahakkuk ve ceza kararının iptal edilmesi şeklinde işlem yapılacak olup yukarıda belirtilmiş olan
durumlar haricinde kesinleşmiş olan kararlara ilişkin olarak Gümrük Yönetmeliğinin Geçici 16/4 üncü maddesi kapsamındaki yükümlü başvuruları kabul edilmeyeceği bildirilmiştir.
Muhtelif Eşyanın Sınıflandırılması – 13.11.2021 Ticaret Bakanlığı, Gümrükler Genel Müdürlüğü, 13.11.2021 tarihli “Muhtelif Eşyanın
Sınıflandırılması” konulu Genelge yayımladı.
2021/30 sayılı Genelgede, Ticaret Bakanlığına intikal eden bilgilerden bazı eşyaların sınıflandırılmasında gümrük idarelerinde farklı uygulamaların olduğu ve çeşitli ihtilafların oluştuğunun anlaşıldığı iletildi.
Söz konusu eşyaların bu Genelge tarihi itibariyle, iletilen listede yer alan açıklamalar çerçevesinde sınıflandırılması gerektiği belirtildi. Bu liste
kapsamında Selenoid bobinin “Elektro mıknatıslar”
başlıklı 8505.90 tarife altında sınıflandırılması gerektiği açıklanmıştır. Kamera baskılı devre kartları için 8525.80 tarifesinin ve levha şeklinde herhangi bir aydınlatma cihazına ait olduğu
anlaşılmayan difüzörlerin 90.01 tarife kapsamında ithal edilmesinin uygun olduğu belirtilmiştir. Ayrıca dokunmatik ürünlerde veri girişi amacıyla kullanılan kalemlerin “plastik maddelerden kalemler” başlıklı 9608.20 tarifesi çerçevesinde sınıflandırılması gerektiği bildirilmiştir.
Distribütörler Haricindeki İthalatçılar Tarafından Gerçekleştirilen Araç İthalatında Gümrük Kıymetinin Tespiti İşlemleri - 15.11.2021
Ticaret Bakanlığı, distribütör dışı ithalatta otomobil değerlerinin doğru belirlenmesi için yeni önlemler getirmiştir. 15.11.2021 tarihli ve 2021/31 no’lu Genelge ile ithale konu aracın distribütör sıfatıyla ithal edilip edilmediği, ithalatçıdan temin edilecek sözleşmeler incelenerek tespit edileceği belirtilmiştir.
Beyan edilen gümrük kıymetinin doğruluğu konusunda makul şüphe oluşması halinde, beyan sahibinden, gümrük idaresince belirlenecek ilave ispatlayıcı bilgi ve belgeler istenilerek işlem yapılabileceği açıklanmıştır. Bunun yanı sıra söz konusu aracın Türkiye’de distribütörünün bulunması halinde, kıymetinin tespitinde, distribütörden temin edilen kıymet bilgisi, gümrük kıymeti ile ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde veri olarak dikkate alınacaktır; bulunmaması durumunda üniversitelerin ilgili bölümlerinden aracın aksesuar ve donanımları ile ilgili teknik rapor isteneceği belirlenmiştir.
Beyannamelerde 9 Nolu Kutu Mali Sorumlu Kişi - 15.11.2021
Gümrük Müşavirleri Derneği, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü muhatap, “9 Nolu Kutu Mali Sorumlu Kişi Hakkında” ortak bir yazı yayımladı.
Yazıda Gümrük İşlemlerinin Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda ihracatçı ve ithalatçı firmalar adına düzenlenmiş beyannamelerin 9 no.lu kutusunda yer alan “mali sorumlu kişi” tanımına Gümrük Yönetmeliği Ek- 14’te yer alan beyanname kullanma talimatında da belirtildiği gibi ihracatçının veya ithalatçının yeminli mali müşavirinin veya mali müşavirinin ya da serbest muhasebecisinin adı soyadı vergi numarası yazılması gerektiği belirtilmiştir. Söz konusu kutuda
ihracatçının/ithalatçının yeminli mali müşavirinin veya mali müşavirinin ya da serbest muhasebecisinin adı, soyadı ve vergi numarası yazılması gerektiği bildirilmiştir. Bunun dışında ihracatçının/
ithalatçının ünvanı ya da farklı bir bilgi yazılması durumunda gümrük idareleri tarafından Gümrük Kanunu 241. maddesi uyarınca usulsüzlük cezası uygulandığı ancak ihracatçı veya ithalatçı firmaların muhasebe kayıtlarını kendilerinin de tutabilecekleri konusunda araştırma ve tespit yapılmadan ceza kararları düzenlendiğinin anlaşıldığı, ayrıca 9 no.lu kutuya Mali Sorumlu Kişi olarak firma isimlerinin yazılmasında asıl sorumluluğun firmalarda olmasının bir tercihten kaynaklanabileceği ve bu kutuya firmaların kendi iradeleri ile isimlerinin yazılmasını talep edip etmediklerinin idare
tarafından bilinmesinin mümkün olamayacağının da unutulmaması gerektiği belirtilmiştir. Sonuç olarak 9 no.lu kutuya, firma ismi yazılmasında yanlış beyan olmadığı, mali sorumlu kişinin yazılması konusunda öncelikle makamlarınca yazılı uyarıda bulunulması ve sonraki işlemlerde geçerli olacak şekilde düzenleme yapılmasının sağlanmasının son derece önem arz ettiği vurgulanmıştır.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünü (YYS) Güncelleme ve Yerinde İzleme
Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği uyarınca YYS başvuruda doldurulan soru formunun 5 yılda bir güncellenmesi gerekmektedir. Bu sebeple 2017’de yapılan başvurular için bu yıl bir güncelleme yapılmalıdır. Ek olarak, yine mevzuat gereği Gümrük idaresi tarafından YYS koşullarının devamlılığının denetlenmesi amacıyla bir yerinde izleme çalışması gerçekleştirilmelidir. Söz konusu denetimde hem YYS koşullarının devamlılığı hem de gümrük işlemlerinin mevzuat uyumu denetlenmesi hedeflenmektedir.
Ancak, YYS koşullarının devamlılığı (fiziki şartlar, emniyet ve güvenlik koşulları dahil) ve soru formunun güncellenmesi konusu zaman alacak bir iş olmakla birlikte bazı güncelleme gereksinimleri ortaya çıkartabileceğinden, YYS belgesini alındığı zaman eski soru formu üzerinden cevaplar
hazırlandığı için yeni soru formunun doldurulması önemli bir çalışma gerektirmektedir.
AB’den Çin Menşeli Alüminyum Dönüştürücü Folyo İthalatına Anti-Damping – 3.06.2021
Ticaret Bakanlığının haberine göre, Avrupa Komisyonu, 21 Mayıs’ta Çin’den Avrupa Birliği’ne ithal edilen alüminyum dönüştürücü folyoya yüzde 16’dan yüzde 29,1’e kadar varan oranlarda anti- damping vergisi uygulama amacında olduğunu açıklamıştır. Anti-damping soruşturması, ilgili ürünün AB’deki üretiminin yüzde 50’sinden fazlasını oluşturan altı Avrupalı dönüştürücü folyo üreticisinin anti-damping uygulanması konusundaki başvurusunun ardından geçen yılın Ekim ayında açılmıştı. Komisyon, vergi koyma kararı ile Çin’den gelen dönüştürücü folyonun Avrupa Birliği pazarında dampingli olarak dolayısıyla da yerli üreticilere karşı haksız rekabet yaratacak düzeyde düşük fiyatlardan satıldığını kabul etmiş olmaktadır. Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre hedeflenmiş bir araç olan anti-damping vergileri adil rekabeti yeniden sağlamayı amaçlamaktadır.
Geçici anti-damping vergilerinin, kararın AB Resmi Gazetesi’nde yayınlanmasının ardından Haziran ayı ortalarında yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
Bu arada soruşturma devam ederken içinde bulunduğumuz yılın sonunda sonuçlandırılmış olması gerekmektedir.
2020 yılında Avusturya’nın Türkiye’den ithalatı bir önceki yıla göre %0.2 gerileyerek 1,76 milyar Euro olurken Türkiye’ye ihracatı ise %8.3 oranında artarak 1,25 milyon Euro olmuştur.
Vietnam’ın Çelik Üretimi İle İhracatı Arttı – 29.06.2021
Ticaret Bakanlığı’ndan gelen haberde, Ülkesinin Genel İstatistik Ofisi’ne göre Vietnam, içinde bulunduğumuz yılın Ocak-Mayıs döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre değer olarak yüzde 38, hacim olarak yüzde 9 oranında artışla 6 milyon tonun üzerinde çelik dışalımı gerçekleştirerek 4,6 milyar ABD dolarının üzerinde harcama yapmıştır.
Çin en büyük çelik satın alan ülke olurken, onu Japonya, Güney Kore, Hindistan izlemiştir. Mayıs 2021’de Vietnam, hacimde yıllık olarak yüzde 5 oranında düşüş, ancak değer olarak yüzde 44 oranında artışla 913 milyon ABD doları değerinde 1 milyon ton ürün dışalımı gerçekleştirilmiştir. Geçen yıl ise Vietnam, bir önceki yıla göre değer olarak yüzde 15, hacim olarak yüzde 8 oranında düşüşle 13,4 milyon ton çelik dışalımı için yaklaşık 8,1 milyar ABD doları harcama yapmıştır.
Dünya’dan
gelişmeler
AB Çelik İthalatına Yönelik Korunma Önlemlerini Üç Yıl Uzattı – 1.07.2021
Avrupa Komisyonu AB’nin 26 çelik ürün kategorisini kapsayan koruma önlemlerini 30 Haziran 2024 tarihine kadar uzatmıştır. Komisyon ayrıca uzatma kararının yanında kota hacimlerini yüzde 3
oranında artırdı ve kotaların aşılması durumunda ürünlere yüzde 25 vergi uygulanmasına karar vermiştir. Söz konusu uzatmadan iki yıl sonra, koruma önlemlerinin 30 Haziran 2023 tarihinde sonlandırılıp sonlandırılmayacağını belirlemek için bir inceleme yapılmasına karar verilmiştir.
Avrupa Birliği Sınırda Karbon Vergisi – 14.07.2021 Avrupa Komisyonu iklim hedefleri kapsamında, çelik, alüminyum, çimento, gübre ve elektrik ithalatına ilişkin dünyanın ilk karbon sınır vergisi teklifini onaylanmıştır. Avrupa Komisyonu, AB’nin net sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla en az yüzde 55 oranında azaltmak için hazırlanan teklif paketini kabul etmiştir. Ulaşım, üretim, ticaret ve tüketicileri etkileyecek teklif kapsamında, karbon salınımını azaltmak adına bir dizi sektöre karbon maliyeti getirilirken, AB’ye çelik, alüminyum, çimento, gübre ve elektrik ithalatına karbon sınır vergisi uygulanacaktır. Komisyonun önerileri, önümüzdeki on yılda sera gazı emisyon azaltımlarının
hızlanmasını sağlaması beklenmektedir. Teklifle,
otomobiller ve kamyonetler için daha güçlü karbon emisyon standartları getirilecektir. Sonuç olarak, bu teklifle 2035 itibariyle kayıtlı tüm yeni arabalar sıfır emisyonlu olacak ve AB’de benzinli ve dizel otomobil satışlarını imkânsız hale getirmesi beklenmektedir.
AB’nin Yeni KDV Sistemi – 19.07.2021
Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü,
“AB’nin Yeni KDV Sistemi” hakkında bir yazı yayımlamıştır. Avrupa Birliği tarafından sınır ötesi e-ticaret işlemlerinde düşük kıymet beyanının ve vergi kaybının önüne geçmek, KDV’nin tüketimin yapıldığı yerde ödenmesini sağlamak ve AB’de yerleşik şirketleri korumak amacıyla “E-Ticarette KDV Paketi” kapsamında, 01.07.2021 tarihi itibariyle 22 Avro olan KDV istisnasının kaldırıldığı ve işletmeden tüketiciye (B2C) satışlarda kıymeti 150 Avro’yu aşmayan düşük kıymetli sevkiyatlarda geçerli olacak
“Import One Stop Shop (IOSS)” adında yeni bir KDV sisteminin kurulduğu ifade edilmiştir.
Vietnam Hazır Giyim İhracatında İkinci Oldu – 06.08.2021
Ticaret Bakanlığı’ndan alınan habere göre, Dünya Ticaret Örgütü tarafından açıklanan verilere göre, 2010 yılından bu yana dünyanın en büyük ikinci hazır giyim ihracatçısı olan Bangladeş, ikinciliği 29 milyar dolar değerinde hazır giyim ürünü ihracatı
yapan Vietnam’a kaptırmıştır. Dünya Ticaret İstatistikleri 2021 sonuçlarına göre, Vietnam, son on yılda çoğu zaman kalıcı bir büyüme sürdürerek geçen yıl Bangladeş’i geçti ve 2020’in tamamında dünyanın en büyük ikinci giyim ihracatçısı olmuştur.
Vietnam’ın hazır giyim-tekstil ihracat cirosu, 2021’in ilk altı ayında yıllık yüzde 20’nin üzerinde bir artışla yaklaşık 19 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye ise Hindistan’ın salgın nedeni ile hazır giyim ihracatında yaşadığı yüzde 25’lik gerilemeye karşılık yüzde 3,1 gibi sınırlı bir düşüş yaşayarak dünyanın en büyük 4.
İhracatçısı konumuna yükselmiştir.
Birleşik Krallık Avrupa CE Sertifikasının Kullanımını Bir Yıl Daha Uzattı – 26.08.2021
Birleşik Krallık hükümeti, Avrupa CE sertifika kullanım iznini bir yıl daha uzatılmıştır.
Birleşik Krallıktaki işletmelerin yeni uygunluk değerlendirmesi işareti olan “UKCA” için yürürlük tarihi 1 Ocak 2022 yerine 1 Ocak 2023 olarak açıklanmıştır. Bu uygulama, işletmelerin 2022 yılından itibaren UKCA işaretini kullanmaya başlayacağı tüm mallar için geçerli olacaktır.
Uygulama, işletmelerin 2022 yılından itibaren UKCA işaretini kullanmaya başlayacağı tüm mallar için geçerli olacaktır. Özellikle son dönemde, otomotiv ve asansör üreticileri ve inşaat tedarikçilerinin aralarında bulunduğu ticaret grupları başta olmak üzere işletmeler, Birleşik Krallığı’n ürünlerin test edilmesi için yeterli kapasitesinin hâlihazırda
bulunmadığı, ayrıca, pandemi sebebiyle işletmelerin bu değişime hazırlanmasını zorlaştırdığı yönünde çağrıda bulunarak, geçiş süresinin uzatılmasını talep etmiştir.
Avrupa Birliği’nin 2022 Yılı Gümrük Tarifesi – 29.10.2021
Avrupa Birliği’nin 2022 yılı gümrük tarifesini ve üçüncü ülkelerden yapılacak ithalatlarda 01.01.2022 tarihinden itibaren uygulanacak gümrük vergisi oranlarını içeren 2658/87 sayılı Konsey Kararına ilişkin düzenleme (COMMISSION IMPLEMENTING REGULATION (EU) 2021/1832) 29.10.2021 tarihli L 385 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde
yayımlanmıştır. Gümrük Birliği hükümleri gereğince, sanayi ürünleri için üçüncü ülkelerden yapılan ithalatlarda Türkiye Avrupa Birliği ile aynı gümrük vergisi oranlarını uygulamaktadır. Dolayısıyla, 2658/87 sayılı Konsey Kararı ile yayımlanan gümrük vergisi oranlarının sanayi ürünleri için Türkiye tarafından da 01.01.2022 tarihinden itibaren uygulanması beklenmektedir.
Azerbaycan’a İthal Edilen Mallar Gümrük Vergilerinden Muaf Tutulacak – 11.11.2021
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu 03.11.2021 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyetinde ihracat-
ithalat işlemlerine yönelik gümrük vergi oranları hakkında Karar yayımlamıştır. Bu Karar kapsamında Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan topraklarının yanı sıra savaş ve askeri operasyonlardan etkilenen diğer bölgelerin mayınlardan ve patlayıcı savaş kalıntılarından temizlenmesi için ithal edilen mallar gümrük vergisinden muaf tutulacaktır. Söz konusu Karar 15 Ekim 2021 tarihinden itibaren uygulanacak ve 5 yıl süresince yürürlükte olacağı belirtilmiştir.
COP26 İklim Konferansı – 13.11.2021
26. Birleşmiş Milletler İklim Konferansı (COP26) Glasgow’da gerçekleşmiştir. 31.10.2021- 12.11.2021 tarihleri arasında düzenlenen konferans, iki haftalık müzakerelerin ardından 13.11.2021’de tarafların Glasgow İklim Paktı üzerinde anlaşmaya varmasıyla sonlanmıştır. Bu pakt ile iklim değişikliği uyum finansmanının artırılması, temiz enerjiye geçişin hızlandırılması ile verimli olmayan fosil yakıt teşviklerinin sonlandırılması hedeflenmektedir.
Emisyon salımı en yüksek olan ülkelerin önümüzdeki 12 ay içerisinde Paris Anlaşması hedefleri ile
politika ve planlarını ne şekilde uyumlu hale getireceklerine dair bir açıklama yapmaları gerektiği belirtilmiştir. Paris Anlaşması’na taraf ülkeler, anlaşma kapsamındaki 1,5 derecelik ısınma taahhüdü sağlamak için, 2022’nin sonuna kadar vaatlerini yeniden gözden geçirmeyi kabul ettikleri aktarılmıştır.
İsviçre 2022’de Sanayi Ürünleri için İthalat Gümrük Vergilerini Sıfırlamak İstiyor – 13.11.2021
İsviçre Federal Parlamentosu, hemen hemen tüm sanayi ürünleri için ithalat vergilerini tek taraflı olarak kaldırmak ve hem tüketiciler hem de şirketler için maliyetleri azaltmak için ve İsviçre gümrük tarifesini basitleştirmek için harekete önlemler almak istediğini belirtmiştir. Parlamentonun nihai oylamasında önemli bir değişiklik olmazsa, 01.01.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Hukuk
yazısı
“Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi”
Kapsamında Gümrük Vergi Cezalarının Danıştay Kararları ile Değerlendirilmesi
Türk Anayasası, içerdiği belirli ilkelerle hukuk devleti hüviyetini pekiştirir ve toplumun kanunlar karşısında güvence altına alınmasını sağlar.
Kanunların bir ülkedeki kurallar bütününü oluşturduğu ve bu kuralların toplum tarafından öngörülebildiği durumda hem hukuk düzeninin hem de kişi hak ve özgürlüğünün sağlanabileceği düşüncesi ile Anayasa’nın 38. maddesi ve Türk Ceza Kanunu’nun 2. Maddesi’nde “Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi” düzenlenmiştir.
Anayasa’nın 38. maddesi; “Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.” şeklinde düzenlenmiştir. Madde uyarınca, kişinin bir fiilinden dolayı suç işlemiş kabul edilebilmesi ve bu yüzden ceza alabilmesi için, fiilin, işlendiği dönemde kanunla suç olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
Bu bakımdan, fiilin işlendiği dönemde suç olarak düzenlenmemesi o fiilden dolayı kişiye ceza verilemeyeceğine de işaret eder. Anayasa’nın bu ilkesinden yola çıkarak düzenlenen Türk Ceza
Kanunu’nun 2. maddesinde; “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez…
İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz.” hükmüne yer verilmiştir. Bu madde ile, “kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesinin yanında, idarenin yönetmelik, tebliğ gibi düzenleyici
işlemleriyle suç ve ceza koyamayacağı belirtilmiştir.
Anayasa ve Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümlerinde, “kanunsuz suç ve ceza olmaz”
ilkesinin, belirlilik ilkesi ve idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza koyma yasağı ile birlikte değerlendirilmesi gerekir. Belirlilik ilkesi, kanunun öngörülebilir olmasıyla kişilerin hukuki güvenliğinin sağlanacağı yönünde bir anlam teşkil etmektedir.
Bu bakımdan, kişilerin öngöremeyeceği, kanunda açıkça suç olduğu belirtilmeyen ve işlenmesi halinde ceza verileceği düzenlenmeyen fiillerde kişiye suç ihdas edilmesi ve ceza verilmesi ilkeye aykırılık oluşturur. İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza koyma yasağı ise idarenin, tüzük, yönetmelik, tebliğ gibi düzenleyici işlemlerle suç ve cezaya ilişkin düzenleme yapamayacağı anlamına gelir.
Yukarıda belirtilen ilkelerin gümrük vergileri bakımından kanuna dayanmayan, idarenin düzenleyici işlemleri esas alınarak verilen para cezaları ile ihlal edilebildiği uygulamada görülebilmektedir. “Kanunsuz suç olmaz” ilkesi
ve bu ilke kapsamında belirlilik ilkesi ile idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza koyma yasağına aykırılık oluşturan söz konusu cezalar, Danıştay tarafından hukuka aykırı bulunmuştur.
Örneğin, Danıştay 7. Dairesi’nin E.2016/4990 K.2020/2349 sayılı kararında; serbest dolaşım beyannamesi ile ithal edilen eşyanın 2010/16 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ uyarınca, dampinge karşı vergiye tabi olduğundan bahisle kesilen özel tüketim vergisi ve katma değer vergileri ile bu vergiler üzerinden kesilen para cezalarına ilişkin davada;
• 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun’da dampinge karşı verginin noksan ödenmesi suretiyle gerçekleştirilen ithalatlara yönelik olarak ceza uygulanacağı yolunda herhangi bir hüküm içermediği,
• Söz konusu Kanunun 15. maddesinde Gümrük Kanunu’nun uygulanacağı durumlar sınırlı olarak belirtilmiş olması nedeniyle usul ve şekle bağlı olarak sınırlandırılmış, cezalar yönünden herhangi bir atıfta bulunulmadığı,
• Özel kanun olan 3577 sayılı Kanun’un sınırlayıcı ve yasaklayıcı düzenlemeler içermesi nedeniyle, dampinge karşı verginin ithalat vergileri kapsamında değerlendirilmesi suretiyle, anılan vergi tutarı üzerinden ceza kararı alınması, “Kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesine aykırılık oluşturduğu
gerekçesiyle kesilen para cezalarının hukuka aykırı olduğu yönünde karar vermiştir.
Yine benzer şekilde, İthalat Rejimi Kararı’nın 7.
maddesi uyarınca ithali izne bağlı eşyanın izinsiz olarak ithal edilmesi durumlarına ilişkin olarak Danıştay 7. Dairesi, E.2016/7903 K.2020/3658 sayılı kararı kararında, idarenin düzenleyici bir işlemi olan Cumhurbaşkanı Kararı niteliğindeki İthalat Rejimi Kararı’yla eşyanın izinsiz olarak ithal edilmesi halinde mülkiyetinin kamuya geçirilmesi konusunda gümrük idaresine verilen bir yetkinin olmadığına, böyle bir yetkinin verilmesinin kabul edilmesinin de “kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesine aykırılık oluşturacağına gerekçesiyle dava konusu yapılan işlemleri hukuka uygun bulmamıştır.
Görüldüğü üzere, Danıştay güncel kararlarında, idarenin kararları ve kesilen para cezalarını
“kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesi kapsamındaki değerlendirme yapmakta ve bu yönde hukuka aykırı verilen kararlarda mükelleflerin yanında yer almaktadır.
Dolayısıyla, gümrük ve dış ticaret işlemleri ile ilgili herhangi bir ek tahakkuk ve ceza kararı düzenlendiğinde söz konusu kararlar ile ilgili işlemlerin hem gümrük mevzuatı ve ilgili kanun hükümleri hem de suçta ve cezada kanunilik ilkesi gibi genel hukuk prensipleri açısından
değerlendirilmesi yerinde olacaktır. Düzenlenen ek tahakkuk ve ceza kararları ile ilgili yürütülebilecek ödeme, uzlaşma, itiraz ve dava süreçleri hakkında karar verilmeden önce yapılacak mali etki
değerlendirmesine ek olarak konunun genel hukuk prensipleri dahil hukuki açıdan de değerlendirilmesi oldukça faydalı olacaktır.
Özge Erkış Güleç Senior Manager
Ayın
makaleleri
ÖTV (I) Sayılı Listedeki Malların İthalatı, Vergilendirilmesi ve Teminat Uygulamaları
1. ÖTV (I) Sayılı Listeye tabi eşyaların ithalatında diğer listelerden farklı olarak gümrük işlemlerinde ne gibi farklılıklar görülmektedir?
Özel Tüketim Vergisi Kanununun verginin konusuna ilişkin 1 inci maddesinde belirtildiği gibi, Kanuna ekli (I) sayılı listedeki mallarda verginin konusunu;
bu malların ithalatçıları ve imalatçıları tarafından teslimi oluşturmaktadır. Buna göre (I) sayılı listede yer alan ürünlerin ÖTV’si ithalat anında değil, bu ürünlerin ithalatçıları tarafından teslimi veya kullanımı anında doğmaktadır. ÖTV Kanununa ekli diğer listelerdeki mallar için verginin doğması daha farklıdır. Örneğin (II) sayılı listedeki mallar için vergiyi doğuran olay ilk iktisaptır. (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallarda ise ithalat esnasında vergi doğmakta ve tahakkuk eden vergi ithalat sırasında ödenmektedir. Görüldüğü gibi ÖTV (I) sayılı listedeki malların ithalatında görülen ilk ve en önemli farklılıklardan biri verginin doğduğu an
2. (I) sayılı listeye tabi eşyalarda teminat sürecini kısaca özetleyebilir misiniz?
(I) sayılı listedeki malların ithalinde vergi doğmamasına rağmen ÖTV Kanununun 16.
maddesinin 4. fıkrasında, ithal edilen mallar için, yurt içi teslimde veya kullanımda ödenecek olan ÖTV’ye karşılık olmak üzere türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları Maliye
Bakanlığınca belirlenmek suretiyle teminat alınacağı hükme bağlanmıştır. Bu hüküm uyarınca ithal edilen mallar için gümrükleme işleminin yapılabilmesi için, ithal edilen malların ÖTV tutarı kadar nakit teminatın veya banka teminat mektubunun gümrük idaresine sunulması gerekmektedir. Söz konusu banka teminat mektupları, mevzuatta sunulan
“Kesin ve Süresiz Banka Teminat Mektubu Örneği”
ne uygun olarak ve (I) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan mallar için Ticaret Bakanlığı adına, (B) cetvelinde yer alan mallar için ise, mükellefin ÖTV yönünden bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğü adına düzenlenmelidir.
3. Söz konusu uygulamalarda dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
(I) sayılı liste uygulamasının diğer liste
uygulamalarından farklı olması, ithalat anında vergi ödenmemesi ancak teminata bağlanması, (I) sayılı listedeki eşyalardan çok fazla ithalatı olmayan mükellefler için sorun yaratabilmektedir. Bu
anlamda ilk olarak dikkat edilmesi gereken konu, bu eşyaların ithalatını yapmak isteyen firmanın, en geç ithalatın yapılacağı gün itibariyle ÖTV (I) sayılı liste için mükellefiyet kaydı açtırması olarak belirtilebilir.
Mükellefiyetin başlatılmasıyla birlikte, herhangi bir teslim veya kullanım olmasa dahi 15 günlük dönemler itibariyle takip eden 10. gün akşamına kadar 1 numaralı ÖTV beyannamesinin verilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda sınırlı miktarda da olsa (I) sayılı listedeki malları ithal eden ve gümrüğe nakit veya banka teminat mektubu veren mükellefler, aslında teminata bağlanmış olan ÖTV’nin ödenmiş olduğunu düşünebilmektedirler. Çoğu zaman vergi dairelerinin de farkına varmadıkları bu durum, bazen 7-8 yıla varan uzun sürelerin ardından gümrük teftişlerinde fark edilmekte ve durum mükellefin vergi dairesine bildirilmektedir. Vergi dairesi de mükelleften ilgili teminata konu mallara dair bilgi vermesini talep edilebilmektedir. Ancak üzerinden uzun süre geçtiği için gerek teminata gerekse ithal edilen mallarla ilgili kayıtların bulunmasında büyük zorluklar yaşanabilmektedir.
(I) sayılı listeden büyük hacimde ithalatları olan mükelleflerde ise farklı konularda problemler yaşanmaktadır. Al-sat şeklinde işlem yapan veya ithal ettiği mallardan üretim gerçekleştiren firmalar, ithal malların bu çerçevede ne kadar tüketildiğinin, satıldığının ve iade edildiğinin takibini sıkı tutmalı ve kayıtlarını detaylı bir biçimde saklamalıdır. Keza verilen teminat ancak, eşyanın yurt içinde satışında veya üretimde kullanımında doğan verginin ilgili dönemde verilen ÖTV beyannamesiyle beyan edilip ödendikten sonra geri alınabilmektedir.
4. Teminat uygulamalarında yaşanan problemler nelerdir?
Pratikte muhtelif sebeplerden ötürü teminatların çözülemediği ve ÖTV (I) sayılı listedeki eşyalardan ithalat gerçekleştiren firmalar için sektörde ortak bir sorun olduğu gözlenmektedir.
Son yıllarda Covid-19 etkisiyle teminat çözüm işlemlerinde yavaşlama hatta duraksama yaşandığı, ancak bu dönemde de teminat çözüm dilekçelerinin yüklenmeye devam edilmesi sebebiyle vergi
dairelerinde yüklü miktarda teminat çözümü dilekçesinin biriktiği bilinmektedir. Normalleşme süreci ile birlikte teminat çözümleri hız kazansa da idaredeki esnek çalışma uygulamaları ve biriken teminatlar göz önüne alındığında teminat çözümünün hâlâ eski hızına kavuşamadığı gözlenmektedir.
Ayrıca döviz kurundaki artışlar ile yıllardır çözülemeyen teminatlar için ödenen banka komisyonların artarak birikmesi, çözülemeyen teminatların firmalar üzerinde yüksek bir maliyet yükü oluşturduğu gözlenmektedir.
5. Teminat çözümü uygulamaları kapsamında mükelleflere neleri önerirsiniz?
1 Mayıs 2020 tarihinde yürürlüğe giren Özel Teminat Sertifikası (ÖTS) uygulaması, ÖTV mükelleflerine teminat çözüm işlemlerinde oldukça önemli ölçüde kolaylık sağlamaktadır. Bu kapsamda, ÖTV tebliğiyle belirlenen genel ve özel şartları birlikte haiz olan ve GİB sistemi üzerinden üretilecek ÖTV ön kontrol raporu olumlu sonuçlanan mükelleflere, özel şartlara bağlı olarak A, B ve C şeklinde
sınıflandırılmış olan özel teminat sertifikaları
verilmektedir. Bu mükelleflerin teminatlarının belirli bir kısmının çözümü işlemleri vergi inceleme sonucu beklenmeksizin gerçekleştirilmektedir.
ÖTV (I) sayılı listeye tabi eşyaların doğaları gereği detaylı kayıtlarının tutulması titiz bir çalışmayı gerektirmekte ve yoğun veri girişi sebebiyle söz konusu kayıtlar manuel işlendiği takdirde hataya açık bir yapı oluşturmaktadır. Bu anlamda, hem
potansiyel hataların önüne geçilerek mevzuata uyumun sağlanması hem de sistematik çözümlerle maliyetin azaltılması adına mükellefler ERP sistemlerinde yapılacak geliştirmelerle kayıtlarını izlenebilir tutmaya özen göstermelidir.
Son olarak vergi dairelerinde teminatların
çözümüne ilişkin yaşanan yoğunluktan dolayı çözüm dilekçelerinin verilmesinin ardından başlayan süreç sıkı bir şekilde takip edilmelidir. Bu kapsamda vergi daireleri ile firma yetkilileri iletişim halinde olmalı ve eksiklikler yazıları tebliğ edildiği takdirde hızlı aksiyon alınması önem kazanmaktadır.
Oylum Yapucu Associate
oylum.yapucu@pwc.com Kemal Oktar
Subject Matter Executive kemal.oktar@pwc.com
