Kadın cinayetlerinin sosyal medyada yer alış biçimleri

T.C.

NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

SOSYOLOJİ ANABİLİM DALI

KADIN CİNAYETLERİNİN SOSYAL MEDYADA YER ALIŞ BİÇİMLERİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Hazırlayan Emine ÖZOLU

Niğde

Ocak, 2020

T.C.

NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

SOSYOLOJİ ANABİLİM DALI

KADIN CİNAYETLERİNİN SOSYAL MEDYADA YER ALIŞ BİÇİMLERİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Emine ÖZOLU

Danışman : Doç. Dr. Bülent KARA

Üye : Prof. Dr. Yücel CAN

Üye : Doç. Dr. Müjdat AVCI

Niğde Ocak, 2020

ii ÖN SÖZ

Bu tez çalışmasında günümüzde son zamanlarda artan ve de artmaya devam eden Türkiye’de yaşanılan kadın cinayetleri, cinayetlerin medyada yansıyan haberleri, sosyal medyanın cinayete olan olumlu ve olumsuz etkileri, cinayet nedenleri, kimler tarafından ne için işlendiği, sonucunda ise doğurduğu sorunlar araştırılmış ve işlenmiş kadın cinayeti verileri araştırılıp aylara bölünerek 2018 yılı verileri sunulmuştur.

Öncelikle tez konusunu belirlerken isteklerimi ve beklentilerimi göz önünde bulundurarak, tez seçimimde, tez yazımı aşamasında planlama, araştırma, yürütme ve meydana getirmemde ilgi ve desteğini hiçbir zaman sakınmayan, iki sene boyunca değerli zamanını, bilgisini ve tecrübelerini bizlerle paylaşan, kullandığı her bir harfinin yaşamıma kattığı önemini asla unutmayacağım saygıdeğer Danışman Hocam Doç. Dr. Bülent KARA’ya, tez çalışmam boyunca benden bir an olsun desteğini sakınmayan eşin İsmail ÖZOLU’na ve eğitim hayatım boyunca maddi ve manevi desteklerini sakınmayan canım Aileme sonsuz teşekkürlerimi sunarım

Emine ÖZOLU Niğde-2020

iii ÖZET

YÜKSEK LİSANS TEZİ

KADIN CİNAYETLERİNİN SOSYAL MEDYADA YER ALIŞ BİÇİMLERİ ÖZOLU, Emine

Sosyoloji Anabilim Dalı

Tez Danışmanı: Doç. Dr. Bülent KARA Ocak 2020, 134 sayfa.

Kadınlara karşı şiddet Türkiye ve Dünya genelinde gün geçtikçe daha özenle incelenen ve araştırılan sosyal bir problemdir. Şiddete maruz kalan kadınlar üstünde gerek fiziksel gerekse duygusal gibi çeşitli sıkıntılara neden olan ve de hukuksal çerçevede kabul edilmeyen bir davranış şeklidir. Kadınlara karşı şiddet ise kadının toplumsal çevre içerisinde hem fiziksel hem de psikolojik yönden dezavantajlı gösterilip kadınlar üzerinde çok çeşitli hasarlar yaratmaktadır.

Kadınlara karşı şiddetin en fazla görülen çeşidi ise fiziksel uygulanılan şiddettir. Kadınlara karşı şiddet gösteren kişiler ne yazık ki en yakınında bulunan erkeklerden gelmektedir. Bu erkekler içerisinde ise fiziksel şiddeti uygulayan en yakın erkek kadının kocasıdır. Fiziksel şiddetin ise en korkunç biçimi ise sonunda KADIN CİNAYETLERİNİN yaşanmasıdır. Kadın cinayetlerinin de son zamanlarda Dünyada ve de özellikle Türkiye de hızla artmasına eş değer olarak kadın cinayeti haberleri de medyada oldukça yayımlanmaktadır. Bu medyada çok sık olarak konusu geçen kadın cinayetlerinde yaşam hakkı engellenen kadınlara rastlamak oldukça mümkündür. Bu medya haberlerini incelediğimizde yapılan cinayetlerin namus, boşanma isteği, töre, toplumsal çevre, ekonomik gibi etkenler erkeklerin kadın cinayeti işlemlerine sebep olarak görülmektedir. Erkeklerin kadınlara uyguladığı şiddet ve sonucunda gelişen cinayet esasında erkeğin kadından farklı olan fiziksel kuvvet üstünlüğüdür. Bu durumda kadının dezavantajlı duruma gelmesine neden olan sosyal bazı unsurlardan meydana gelmekte ve yeniden ısıtılarak günümüze sunulmaktadır.

Sosyal yaşamda kadının durumu erkeğin durumuna göre şekil almaktadır. Erkek ve Kadın sosyal yaşamın kendilerine sunmuş oldukları cinsiyet görevlerini yerine getirmekte zorundadırlar. Bu zorundalığı belirleyen toplum yapısı ise ‘Ataerkil’ yapı ile sunulmaktadır. Erkekler toplumun verdiği görevleri yerine getirmekle sorumludur.

Sorumlulukları yerine getirmeyene erkekler sosyal çerve tarafından dışlanmaktadır.

Sosyal çevrenini uyguladığı bu kontrol mekanizmasını erkeğin daha da sert ve sinirli

iv bir karaktere girmesine neden olmaktadır.

Sosyal medya vasıtalarının kullanım alanlarının zaman geçtikçe insanların daha çok alakalarının arttığı ve kullanan kişi sayılarında geniş bir artış olduğu görülmektedir. bu tez çalışmasından da erkeklerin sinirlilik ve de sertliğinden kaynaklanan şiddet ve arkasından gelen cinayet haberlerini sosyal medya aracılığı ve de yaygınlaşan internet haberciliğinde yayınlan kadın cinayetlerinin araştırılması yapılmıştır. Ayrıca ‘Cinayet, Kadın cinayeti’ olgularından başlayarak kadın cinayetlerinin sınırları saptanmaya çalışılmıştır. Ayrıca tanımların sınırları içerisinde kadın inayetinin sebepleri, nedenleri, sosyal medyada uyandırdığı yankıları, sosyal meydana gösterilen tepkileri ve cinayet haberleri ile ilgili bilgileri aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kadın, Cinayet, Sosyal Medya, Kadın cinayeti, Kadına Şiddet

v SUMMARY MASTER THESİS

WOMEN MURDERS TAKE PART TO BE FORMED İN SOCİAL MEDİA ÖZOLU, Emine

Department Of Sociology Supervisor: Doç. Dr. Bülent KARA

January 2020, 134 pages.

Violence against women in Turkey and the world day by day carefully examined and investigated is a social problem. It is a form of behavior that causes various problems such as physical and emotional problems on women who are exposed to violence and is not accepted in the legal framework. Violence against women, on the other hand, is shown to be disadvantageous both physically and psychologically in the social environment and creates various damages on women.

The most common form of violence against women is physical violence.

Unfortunately, the people who have committed violence against women come from the men closest to them. Among these males, the closest male is the husband of the woman. The most terrible form of physical violence is the end of WOMEN'S MURDER. The murder of women in the world and especially recently in the news as equivalent to the murders of women in Turkey are published fairly rapid increase in the media. It is quite possible to come across women whose right to life is prevented in women's murders that are mentioned frequently in this media. When we examine these media reports, factors such as honor, divorce, honor, social environment, and economic factors of the murders are seen as the causes of the murder of women.

Men's violence against women and the resulting murder is essentially the physical superiority of a man different from a woman. In this case, it consists of some social factors that cause women to become disadvantaged and is re-heated and presented to the present day. In social life, the situation of women takes shape according to the situation of men. Men and women are obliged to fulfill the gender tasks that social life has offered them. The social structure that determines this necessity is presented with the ‘Patriarchal’ structure. Men are responsible for fulfilling the duties given by society. Men who do not fulfill their responsibilities are excluded by the social environment. This control mechanism, in which he applies his social environment, causes the man to become even more harsh and nervous.

vi

It is seen that the usage areas of social media tools are more related to the people as time passes and there is a large increase in the number of users. In this thesis, the violence of men due to irritability and harshness and the news of the murders followed by social media and the widespread internet journalism has been investigated. In addition, starting from the cases of ‘Murder, Women's murder sınır, the limits of women's murders were tried to be determined. In addition, within the boundaries of the definitions, the reasons of women's grace, the reasons, the repercussions aroused on social media, their reactions to the social square and the information about the news of the murder were transferred.

Keywords: Women, Murder, Social Media, Women's murder, Violence against Women

vii

... i

... ii

... iii

SUMMARY ... v

1 ... 1

1.1.KADIN ... 1

... 2

... 5

... 7

B - 2 ... 9

... 9

... 10

... 11

... 14

.... 14

... 15

2.4.3. ... 16

... 18

-3 ... 20

3.1. SOSYAL MEDYA?... 20

3.2. SOSYAL ME ... 21

... 22

... 23

-4 ... 25

... 25

... 25

... 28

... 28

... 28

... 29

... 29

... 29

... 30

... 31

viii

... 31

... 32

... 34

... 37

-5 ... 41

5.1- ... 41

5.2- ... 45

5.3- ... 51

5.4- ... 57

5.5- ... 64

5.6- ... 70

5.7- ... 76

5.8- ... 83

5.9- ... 91

5.10- ... 98

5.11- ... 106

5.12- RU: ... 112

-6 ... 119

... 119

2016; 63-65): ... 119

... 123

... 129

... 133

1

1

1.1.KADIN

Virginia Woolf iyolojik olarak bir

. bebek olarak

, oyu

erkekler

mekte

- ,

a)

kurma yetenekle

2

al yetenekleri daha

b) Psikolojik

mantiktir.

c) Sosyo- kler:

bakan hareketlerine,

-

Sosyo- fazla ataerkil

1.1.1.

a) Fonksiyonalist Teori:

3 sahiptir.

sosyo-

toplu .

340-41).

b)

kabullenmeye zorlanmakta ve bu durumu kabul

c)

Temsilcileri; K. Marx, G. Simmel, L. Gumplowicz, R. Dahrendof, L.A. Coser, Ve W.

vurgulam

341).

d) Fenomenoloji Teori:

rlerinin

4 e)

Temsi vurgu

be

f)

Temsilcileri: G. Becker, J. Elster, J. G

2015; 343).

g) Beden Teorisi:

5 merkezine bedeni alarak y

h) Feminist Teori:

i)

ayreti olarak ifade

1.2.

Cinayet, en kesin

ifade etmektedir(Yegen: 2014; 17). cinayet a edi

Bilahare, bireylerin herhangi berbat eylemlerine ifade ile

ilinti yapan herhangi engel yok etme olarak .

6

cinayet

bir hareket olarak ifade edilir sas v

. Birincisi kasdetmek,

ikincisi ise bireyin bir uzvunu zarar vermek ya .

1- Tabanca ya da tabanca ya

yle bir h

getiren fail olur ve h -

(en- (kast

l- Bakara, 2/178) buyrulur.

2- :

de hem .

3- Kazara ve fiilde ha

.

.

4- Bireyin uyku

durum

cinayet gibidir. Benzer olarak kanunlar bu cinayet durumunda da muteberdir.

5- Vesile e bir kimsenin cinayetine

vesile

gibi.

7 1.3.

Diana E. H. Russ

.

Caputi ve Russell,

93).

nedeniyle namus kavram

rkeklerle olan hareketlerini (Kolburan, 2013:195).

8

aile ve de toplumun

en

- orkusu ile erkekler

ebilmektedir(kolburan, 2013:196). Sahip oldu erkeklere sosya

lenmektedir(Kolburan, 2013:197).

Erkek

hakimiyetine

n, 2013: 199).

9

- 2

cinsiye

1-

fizyoloji

2-

8).

yoktur. T

kan

bulunur(Arslan, 2018:8).

10 top

denetimi v

2.2.

11 -10).

n Michael Kaufman

2.3.

feminizm olarak t

12 2018: 14).

-otoriter ve anti- o

: 14).

Marksist feministlere:

kayna dek

ve bunda fayda

, 2018; 14).

Sosyalist feminist kuram:

13 Birinci dalga feminist kuramlar: o

14).

nedenlerine odakl

ataerki egemen t

ideolo

- bir

dile g

Queer Feminist kuram: lez

Eko-feminist kuram:

medya tem

14

ihan hakimi

otoriter bir a . Aile dini

mli bir

hakimdi hatt dur

izin verilmezdi

r

huzuruna hatun

sahiptir. An ile

-Arap-

15

Toplumsal Cinsiyet

etkenlerden

anne ol

2012; 143).

olup

h

16

ve

Kanun- -

Bili gerek cephede, gerekse cephe

vermi ederken ayn

1998; 93).

edilmesinde

(Uzun,

17 muhakeme eden Atat

nda ile Milli

(Uzun, 2012, 74).

ge

de dile

getirmesiyle , daha fazla bilgili

al, politik

ve politik meydana

-

ehemmiyetini dile getirerek

uygulamalardan bir ri de 4 Nisan 1926 senesinde ilan

yasaklanarak aile birliklerinde nizam ve rahat kazand getiri

18 o ve haklar

At bu konu ile ilgili fikirlerini

hukuku t

neden

Me alanda da haklar

veri

1.

2.

3.

i

19

e

birlikt

ayak uydurma ol

ile beraber dev temin

edinme

c

toplumsal cinsiyet

eril dil

ev hizmetlerinde

20

-3

3.1. SOSYAL MEDYA?

a

-sosyal )

- blog, Wiki, Podcast (Aplle itunes), -

-

2016; 532) S

.

2015;537).

21 3.2.

sosyal

da

.

bed

22

k KADIN

lebilmektedir.

3.3

bulunmakt . sosyal medya da

ehemmiyet arz etmektedir.

hissetmektedir.

23

lerde meydana

. kendilerini,

ermektedirler.

3.4.

il

234).

ya .

Bu sosy re nazaran 1-

yaya

haberdar olmak,

erkekler

24 Bu

olumsuz etkilenmekte, bu olumsuz etkiler sonucunda

25

-4

aba

P

4.2.

kitlesel

kuvvet ya da zor

Yetim ve ).

26

devam

e bu kuvvet

lar,

toplumsal ola

37).

27 maru

- -

- Kendisine

-

- ir zaman

-

ettirmektedir.

-

ti

(Wodarski, 1987).

- er .

-

gibidir.

- - -

28 4.3

4.3.1.

Duygus

a 49).

erisinde

- - - - -

- kendilerinde eksiklik ve maharetsiz hissetme -

-

- uduna fiziki olarak zararlar verme

- -39).

4.3.2.

29 49).

4.3.3.

-

- n az para verilmesi

- - - - - 4.3

4.3

Fiziksel o

30 sayfa:50).

4.4

kazanma

-

- -

-

31 4.5. SOSYAL HAYATTA

ve

konusudur. Sosyal

302).

kalmaz . Bu

ik

hukuktan, s

4.5.1. :

32 - Ailevi sorumluluklar,

- eksiklikleri,

- -

orite ve erillikle

erkeklerle

ve o k

ile bu problemli diyalektik yerlerde kendini ortaya

fazla

mevcuttur. S evecenlik lisandaki

ifade a

4.5.2. (Namus) de K Yeri :

33 kaid

- - - - - -

rine getirilmezse namusa

etmektedir. Cemiyet bu zor

ettirmesi

tirerek,

34 Ankara Barosu, 2008;18).

Kadriye Demirel

isi

4.5.3.

Bir

Brihnam Young

35

boyutlarda n verimliliklerinde azalmalar,

.

2012:181).

orunlar ile

36 i

-

- Bu

- Bu

- Pekin Deklarasyonu (1995) :

yoksun vlet

Maddesi yer

da sofradan bir tabak eksilsin diye okuldan

37

evini kursun, , ,

4.5.4. n Yeri

gibi konularda ulusal ve

-

- erkek olarak

i

a) a

sosyal

.

38 b)

c)

.

d)

eselesinde

r zihin kiye

-

2017:59).

-

39

endirilmesi 2017:9).

-

ukuk

.

-

tedbirlerin res 173).

-

173).

-

-

. Bu kanun ile birlikte

(

, Akdeniz 173).

- kabul

40 -

-

rgisi: 174).

-

emi

).

41

-5

5-

5.1-

; Erkekl :

cinayetlerinin

- : 4 - Gaziantep: 2

- Bursa: 2

-

etti.

Maalesef ise hastanede

:

42 -

-

-

-

- -34

-

ildi.

-

43 -

on verdi.

-

44

45 5.2-

46 2018 Erkekle

-

- - Kocaeli : 3

- -

-

-

- Bursa ilind

ala

i ken

-

47

-

bilinmektedir.

48

49 - Denizli

-

-

50

51 5.3- 2018 MA

52 ..

-

mevcuttur.

-

,

- l : 6 - Antalya : 3

- Ankara : 2

-

-

si veriyor.

53

- -

kurban

-

-

54

55 -

-

56

57 5.4-

58

-

- - Adana :3

- Gaziantep : 3 - Kocaeli :3

-

-

-

59 verilmelerinin nedeni

2 si ekonomik

Bu k

.

- 25-

- sil

-

60

61 -

-

62

63

64 5.5-

ek herhangi bir

65 -

- Bursa : 7 - Edirne : 3

- 2

- - -25

-

-

66

67 belirlenemedi.

- Bursa ilind

68 -

ildi.

69

70 5.6-

-

71

- - Antalya: 4

- Bursa : 3 -

-

-

-

- -

ki ise 19-

- - -

-

cunda son verildi.

72 -

73 bilinmektedir.

74 -

-

75

76 5.7-

77 Bu a

ya da

-

- - Antalya : 3

- Konya :3 - Manisa :3

-

-

-

78 -

-

-

26- -

-

- anan olayda ise Hatice Uzun(34)

79

80

a

81 -

-

82

83 5.8-

84 -

-

-

-

85 -

olarak bulundu.

- -

-

rde hayata

-

- H

-

-

y

86 B

- - - -

12- -

-

-

-

87

88

89 -

-

-

90

91 5.9-

92

son verildi. Cinayete giden

-

-

biliniyor.

- - Mersin :4

- Ankara : 2 - Aksaray :2

93 -

-

veril

- - 9-25

- bulunuyordu.

94 -

- Ad ve de hapisten

verildi.

-

95

96 son verilirken 5

-

-

-

97

98 5.10-

99 Cinayete kurban gid

ci

-

veriyor:

-

-

-

devam ediyor:

100 -

- - Adana : 2

-

son verildi.

- - -14

101 -

- Bursa ilin

-

102

103

belirlendi.

-

-

-

104

105

106 5.11-

2018

ka

ve canilere

-

-

107 -

-

-

karakolda 12-

m ya da kimler

108

- -65 ya

- - -

-

-

109

110

111

112

5.12- :

si, devlet

113

- - Antalya :24

- Bursa :23 -

- Adana :15 - Gaziantep : 13

- Konya :12

-

-

-

- -

verildi.

114 -

-

-

115

116

117

118

ve de cinayetler de herhangi bir azalmalar olmuyor.

bu olaylar

yet Twitter,

kullanarak seslerini duyurmaya, korunm

-

119

-6

Joseph Goebbels

meydana getiri

(TGC: 2016).

en sosyal

6.1.1 ereken etkin kurallar(TGC:

2016; 63-65):

-

-

120 -

-

-

-

-

- Melodramdan, sansa

-

-

-

edilmeli.

121 -

-

-

-

-

-

-

li haberde, onu tehlikeye

-

122 -

-

-

(TGC: 2016: 63-65)

123

meydana

medya meydana

dir.

ttir.

rumlar bazen

124

retmenlerin,

getirmelidir. S

Toplumsal cinsiyet

ciddi .

125 MEDYA VE GAZETE

126

127

128

129

1) , (2014),

Cinayetleri, Sosyoloji Dergisi/Journal Of Sociology ISSN: 1300-5642 /Year 2014/

/Vol.: 30: 41-63

2) Elif (2013), :

, : 13 Cilt: 7 : 30 Ocak-Haziran 2013

ISSN: 1303-0256,

3) , (2015),

: ,

Dergisi,

4) AVCI, Fatma(2018), ;

, , Antalya

5) ARSLAN, Mehmet(2018), :

Cinayetleri, T.C. , Sakarya

6) YEGEN, Ceren(2014), :

, Alp ,

7) , H. Ve

, ,

2012

8) UYANIK, Dr. Faik, Sosyal Medya: ,

Yeni Medya Kongresi, 2013

9) ERSOY, Ersan (2009), Ve (Malatya

), , Cilt: 19, :2,

10) , S. Med , Anadolu

, 2014

11) , S. Ve S.,

Etkisi, 2010

130 12) TERKAN, B.,

,

13) , Emine (2006),

Birey Cilt 3 7,

14) , Zeynep ( 2007), Cinsiyetli Olmak( ),

, bul.

15) (2016),

, .

16) , Esra Serdar (2016),

: ,

(Akar), Cilt:1, ;1 , 129.

17) , Dilek , , Erkan Melih ,

, , Cilt:2, :2, .

18) TAN, Mine, Ve : dan, Ankara.

19) E. , :

, , , 2011

20) , Nedime

, .

21) , , , , ODER, Bertil Emrah, KER, Deniz,

(2010), , , ,

Kazananlar, ,

22) , , , Mehmet

Etkisinin Belirlenmesi, Ankara.

23)

24) Elif(20

131

25) AYHAN, (2007), , Sosyal Ve Mekansal

, , Doku

, - .

26) ,Zeynep ( 2007), Cinsiyetli Olmak( ),

, .

27) Yasemin , Altan Kar ( 2010) ,

, , .

28) KURT TOPUZ, Senem, ERKANLI, (2016),

Ve , ,

Bolu.

29) Donovan (2009), Feminist Teori, , 5. , .

30) Nedime

, .

31) Bertil Emrah Oder, , Deniz

(2010), , , ,

Kazananlar, ,

32) AYVAZ , (2012),

, . .B.F, Manisa,

33) AYHAN, (2007), , Sosyal Ve Mekansal

, ,

, - .

34) CAN, (2013), :

, Zeitschrift Welt Der , .

35) Ve

Yeri , Women Studies ,

36) ACAR, Feride Ve ,

-Ekonomik Gelime, Ankara, S.11-22.

37) TAN, Mine,(1981), Ve , Ve

Sempozyumu, , S. 45-57.

38) , (2011),

, 31, .

132

39) Emir ,

Ve

40) Adnan(20 Medya :

, Ve ,

Erzurum

41) , Kevser Ve

, Sosyal Politikalar .

42) DEMEZ, Medyada Yeni

43) Me

44) SALLAN ALTINDAL

45) SAYAR, etleri:

, ,

Ankara

46) -

47) , Selda

Ankara 48)

49) BERKAY, Cumhuriyet Kitap, No:162.

50) BAKER N Vd. (1999). Family Killing Fields: Honor Rationales Murder Of Women. Violence Against Women. 5: 164. Http://Vaw.Sagupub.Com/ CAMUS, A.

(2012). . . .

51) ATAN Ankara

52)

53) .Org

54)

55) KADAV 56)

133

A

Medeni Hali : Evli

1996-2001 2001-2004 2004-2007 2007-2009 2012-2016

2017-2020

2016-2017 : Kays

Rehberlik Merkezi 2017- Halen

YAYINLARI Makaleler

1.

-213 s.

2.

esi. 192-196 S.

134