Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü
ERGENLİK
PSİKOLOJİSİ
ERGENLİK DÖNEMİNDE
BİLİŞSEL
GELİŞİM
Ergenin gelişen düşünme yeteneği yeni bilişsel ve sosyal ufuklar geliştirmesini sağlar.
Soyut İşlemler Dönemi:
Ergenler gerçeklerin taklit edildiği durumları, soyut önermeleri ve tamamen varsayım olan olayları anlarlar ve bunlar hakkında mantıklı akıl yürütme yapabilirler.
Ergenler kendilerinde ve diğer insanlarda görmek istedikleri nitelikler hakkında geniş kapsamlı kuramlar üretirler.
PİAGET’İN
KURAMI
Ergenler daha soyut ve idealist düşünürken aynı zamanda daha mantıklı düşünürler.
Çocuklar problemleri deneme yanılma yoluyla çözerken ergenler daha çok bir bilim insanı gibi düşünmeye çalışırlar, planlar geliştirir ve çözümleri sistemli bir şekilde test ederler.
(tümden gelimli akıl yürütme)
Ergen ben merkezciliği , ergenin kendi görüntüsü ve davranışları konusundaki öz farkındalığının artmasıdır.
Ergen ben merkezciliğinin iki önemli unsuru vardır:
Hayali seyirci ve kişisel hikayedir.
Hayali seyirci,ergenin kendisi gibi diğer insanların da onunla ilgilendiğine inanması ve ayrıca dikkat çekici davranışlarla ilgiyi çekmeye, görünür olmaya ve
‘sahnede’ olmaya çalışmasıdır.
ERGEN BEN MERKEZCİLİĞİ
Kişisel Hikaye, ergen ben merkezliliğinin,biricik,yenilmez olma duygusuyla ilgili yanıdır.
Ergenlerin, kişisel benzersizlik duygusu onları kendilerini kimsenin anlamayacağı duygusuna kaptırır.
Kendi eşsizlik hislerini sürdürebilmek için hayallerle dolu bir hikaye yaratabilirler.
BİLGİ İŞLEME SÜRECİ
Karar Verme
Eleştirel
Düşünme
Karar Verme:
Ergenlik karar vermede artışların olduğu bir dönemdir.
Hangi arkadaşın seçilmesi, kiminle çıkılması, hangi üniversiteye gidilmesi ve bezeri konularda kararlar alınır.
İnsanlar, sakin olduklarında daha iyi kararlar verirler.
Sakin olduğunda daha sağduyulu karar veren bir
ergen, duygusal olarak uyarılmış olduğu bir anda
kötü bir karar verebilir.
Sosyal ortam ergenlerin karar vermesinde Önemli rol oynar. Örneğin uyuşturucu ve diğer uyarıcı unsurların bulunduğu bir ortamda ergenlerin risk alma istekliliği daha sıklıkla oluşur.
Ergenlerin karar vermesini açıklayan bir önerme ikili işleme modelidir. Buna göre karar vermek iki sistemden etkilenir: analitik çözümleyici ve deneyimsel sistem.
Bu model, deneyimsel sistemin çözümleyici
sistemden daha faydalı olduğunu göstermiştir.
Eleştirel Düşünme:
Eleştirel düşüncenin gelişiminde ergenlik önemli bir geçiş dönemidir.
Okuma-yazma ve matematik becerileri gibi temel beceriler çocuklukta gelişmemişse ergenlikte eleştirel düşünme pek mümkün değildir.
Eleştirel düşünceye yol açan zihinsel değişiklikler:
1. Bilgiyi işlemede hızın, otomatikleşme ve kapasitenin artması,
2. Çeşitli konularda genişleyen bilgi kapsamı,
3. Yeni bilgi bileşimleri kurma becerisindeki artış,
4. Planlama, seçenekleri düşünme, zihinsel kontrol,
bilgi edinme ve kullanmada kullanılan stratejilerin
çeşitliliğinin ve kendiliğinden kullanımının artması.
Kaynakça
Bee, H. And Boyd, D. 2010. The Developing Child. Pearson Education, Boston.
Bilgin, M. , İnanç, B.Y. Ve Atıcı, M.K. 2008. Çocuk ve Ergen Gelişimi. Pegem Aakademi Yayınıcılık, Ankara.
Mertens, B.S. , Anfara, N.A. And Caskey,M.M. 2006. The Young Adolescent and The Middle School. Information Publishing, North Carolina.
Onur, B. 1987. Ergenlik Psikolojisi. Hacettepe Taş, Ankara.
Onur,B. 2008. Gelişim Psikolojisi. İmge Kitabevi, Ankara.
Schab, L,M. The Anxiety Workbook For Teens.Instant Help Bokks, Oakland.
Weis, R. 2008. Abnormal Child and Adoslescent Psychology. Sage Publications, California.
