TURİSTİK ÜRÜN
A.TURİSTİK ÜRÜN NEDİR?
Turistik ürün, ‘’turistin seyahati boyunca yararlandığı konaklama, yeme-içme, ulaştırma, eğlence ve diğer bir çok servislerin birleşimidir.
Turizmde ürün iki şekilde ortaya çıkmaktadır. Bunlardan birincisi, bir ülke veya yörenin sahip olduğu tüm doğa, tarihi ve turistik kaynakların oluşturduğu turizm ürünüdür.
İkincisi ise, tüketicilerin yer değiştirmeleri ve tatil yapmalarına
imkan veren tüm hizmetler yani bir paket turu oluşturan turistik
hizmetlerin tümüdür.
B.BİR TURİZM ÜRÜNÜNÜN İNCELENMESİ
Turistik ürünü oluşturan unsurlar çok çeşitlidir. Bu faktörlerden bazıları ürünü oluşturan ekonomik etkenler şöyle sınıflandırılabilir;
-Çekim-varış merkezine kadar kullanılan ulaştırma aracına göre (hava, deniz, kara, demiryolu ile)
-Mahallinde kullanılan ulaşım aracına göre (genellikle otobüs) -Konaklama tesislerine göre (otel, motel, kamping)
-Seyahat süresine göre (haftalık, aylık, hafta sonu)
-Seyahatin işleyiş şekline göre (kalıcı sejour, gezici excursion)
Bu sınıflandırmanın yanında turistik kaynaklara göre de bir sınıflandırma yapılır. Krippendorf’a göre:
a)Doğal unsurlar: İklim, bitki örtüsü, coğrafi durum
b)Beşeri faaliyetler: Dil, zihniyet, folklor, kültür, misafirperverlik c)Genel alt-yapı: Ulaşım ve haberleşme, elektrik vs.
d)Turistik donatım: Otel, eğlence, hatıra eşya ticareti vb.
Bunların yanı sıra, Dünya Turizm Örgütüne göre kaynak sınıflandırılması şöyle yapılmaktadır:
1-Doğal kaynaklar 2-Enerji kaynakları
3-Beşeri kaynaklar: Hayat şartları, demografik veriler ve kültür verileri 4-Kurumsal, siyasal, hukuki ve idari yönler
5-Sosyal yönler: Çalışma saatleri, boş zaman, ücretli izinler, sağlık 6-Mal ve hizmetler, ulaşım ve donanım
7-İktisadi ve mali etkinlikler
C. TURİSTİK ÜRÜNÜ OLUŞTURAN ELEMANLAR
Bir turistik ürünü oluşturan unsurlar genel olarak üç temel şekilde toplanabilir;
1-Turistleri çeken bir ülkenin veya bölgenin doğal, kültürel, tarihi, sanatsal varlıkları ve değerleri
2-Turiste hizmet veren işletmeler otel, motel, restaurant, eğlence ve spor tesisleri, seyahat acentaları
3-Turistin yer değiştirmesinin, gidilecek yere ulaşmasını sağlayan
taşımacılık işletmeleri
Bileşik bir özellik taşıyan turizm ürünü veya paket tur kendisini oluşturan unsurlara göre şöyledir;
a)Çekicilik: Turistin gideceği bir yeri başka bir yere tercih etmesini etkileyen turizm ürünü unsurudur. Çekicilik faktörü yöresel, ulusal yada ulusrarası olabilir. Yer çekiciliği, Antalya, Kuşadası, Göreme, dağ, deniz, güneşli yerler vb. Olay çekiciliği ise, fuar, sergi vb.
b)Turizm hizmet işletmeleri imkanları: Turistik işletmeler doğrudan turist akımı yaratmayabilirler. Yeme, içme, konaklama ve eğlence tesisleri olmadan turizm ürünü olmayabilir.
c)Ulaşılabilirlik: Bir turistik ürünün ulaşılabilirliği onun kolay ve
ekonomik oluşuna bağlıdır. Yoğun nüfuslu yerleşim merkezlerine
yakın yerler, ulaşım en kolay ve en çok turist çeken yerlerdir.
D.TURİSTİK ÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
1-Turistik ürün, üretildiği yerde tüketilmesi zorunludur.
2-Bileşik ürün niteliğindedir. Turistik ürün birden fazla hizmetin bir araya gelmesi ile oluşur. (Yeme, içme, konaklama, eğlence vb.)
3-Stok edilemez. Ürünün zamanında satılması gerekir.
4-Turistik ürünlerde subjektif değerlendirme daha fazladır.
5-Turistik üründe çekicilik, yararlılık ve kolay ulaşım özellikleri olmalıdır.
6-Markaya bağlılık azdır. İmaj kavramı önemlidir.
7-Turizm ürünleri emek yoğun üretim şeklinde olup otomasyon azdır.
8-Standartlaştırma yapılması çok azdır.
E.TURİSTİK ÜRÜNÜN YAŞAM DÖNEMLERİ
Bir ürün veya hizmet pazara çıktıktan sonra başlıca dört dönem geçirir:
1-Başlangıç (ilk giriş) dönemi 2-Gelişme (büyüme) dönemi 3-Olgunluk dönemi
4-Düşüş dönemi
Bir ürünün yaşam devreleri aşağıdaki grafikte ki gibidir:
1-Piyasaya ilk giriş dönemi: Yeni sunulan bir ürün veya hizmet piyasaya girer burada önemli olan ürünün piyasaya uyumu, reklam vasıtası ile bir reklam oluşturması, halkla ilişkiler ve satış tutundurma çabalarıdır.
2-Gelişme-büyüme dönemi: Bu dönemde satışlar hissedilir derecede artar. Rekabet olayı kendini gösterir veya taklitçiler benzer ürünleri piyasaya sürerler.
3-Olgunluk dönemi: Satışların hızının yavaşladığı dönemlerdir.
Piyasada bir doyum sağlanmıştır.
4-Düşüş dönemi: Satışların hissedilir derecede düşmeye başladığı
dönemdir. Düşüş dönemi ticari karlılığın azaldığı bir dönemdir
demek doğru değildir. Sadece satışlarda azalma olur.
Bir ürünün yaşam özellikleri ve bunlara uygun cevaplar:
P.BİR ÜRÜN POLİTİKASI SEÇİMİ
Bir işletme iki çeşit ürün politikası seçebilir:
-Markanın yaşamsal dönemini değiştiren
-Mal veya hizmetlerin şeklini değiştiren politikalar.
a)Markanın yaşam evrelerini değiştirmeyi hedefleyen politikalar: Bir ürün veya hizmetin hayatını süresini uzatmayı hedefler. Bu ürün bir veya iki dönem üzerinde olur. Gelişme döneminde uzun kalması sağlanır. Bunun için ;
1-Hızlı bir başlangıç-giriş
2-Piyasanın genişlemesi
3-Yenilikçi başlangıç
b)Hizmetlerin şeklini-çizgisini değiştirmeyi hedefleyen politikalar:
Bu politikalar genelde çeşitlendirme veya yenilikler üzerine kurulur.
1-Çeşitlendirme: Daha çok değişik hizmetler yaratarak olur.
2-Keşfetme-icat etme: Yaratıcılık yetenekleri üzerine iyi bir şekilde,
yenilikler yaratmak uzmanlarına bırakılarak gerçekleştirilebilir.
ABD de yapılan bir araştırmada, ülke nüfusuna göre satın alıcılar şu özelliklere sahiptir:
-Yüksek bir gelir düzeyine sahiptirler.
-Gençtirler, yüksek bir sosyal kategoriye sahipler -Sosyal yönleri çok geniştir
-Topluma çok entegre olmuşturlar
-Radyo ve TV de daha az, fakat basında çok sık görülürler -Çevrelerine daima kendi ürünleri hakkında bilgi verirler
-Sağlam bir enfermasyon-bilgi kaynağı olarak kabul edilirler
G.TURİSTİK ÜRÜNÜN PAZARDAKİ DURUMUNU BELİRLEME
Ürünün piyasadaki yerini belirleme bir firma veya turistik kuruluş sorumlusu için temel bir kavramdır. Ürünün pazardaki durumunu üç güçle belirlememiz söz konusudur. Bunlar;
-Tüketicilerin beklentisi -Rakiplerin imajı
-Ülkenin kişiliği
-Ürün analizi
Kaynakça
Prof.Dr. Necdet Hacıoğlu,Turizm Pazarlaması,Ankara,2010,s.1-152
