Prof. Dr. Arzu OĞUZ
Ankara Üniversitesi Fikri ve Sınai Haklar Araştırma ve Uygulama Merkezi (FİSAUM) Müdürü
FiF
Eser:
Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleridir
Eser Türleri-
İlim ve edebiyat Eserleri Musiki Eserleri
Güzel Sanat Eserleri
Sinema Eserleri
İlim ve Edebiyat Eserleri
• herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler
• her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları
• Hangi dilin kullanıldığının önemi yoktur
Ör: sümerce olabileceği gibi rakam da olabilir
• Yazılı veya sözlü olabilir
• İlmi eserlerin estetik olması aranmaz
İlim ve Edebiyat Eserleri
• Sözsüz sahne eserleri:her türlü dans, pandomima ve buna benzer sözsüz sahne eseri
• Bunun dışında, yazılı kareografi eserleri
• Anlatım biçimi insan gövdesinin el, kol ve bacaklarının çeşitli hareketleridir
• Hareketlerin film, bant veya yazı ile tespit edilmesine gerek yoktur
• Doğaçlama hareket de korunur
İlim ve Edebiyat Eserleri
• estetik özelliği bulunmayan teknik ve bilimsel nitelikteki fotoğraf eserlerini, haritaları, plan, proje, kroki ve resimleri, coğrafya ve
topografya ile ilgili maket ve benzerlerini, her çeşit mimarlık ve şehircilik tasarım ve projelerini, mimari maketleri, endüstri, çevre ve sahne
tasarım ve projelerini bilim ve edebiyat eseri olarak kabul etmiştir.
• Estetik yönü bulunmayacak
• İlmi ve teknik mahiyette olacak
• Eser ilmi veya teknik bir konuyu öğretmeye veya onun hakkında bilgi
vermeye uygun olmalıdır
Musiki Eserleri
• FSEK md. 3 uyarınca sözlü ve sözsüz bütün besteler, müzik eseri olarak kabul edilmektedir.
• Bu çerçevede sözsüz müzik eserlerinde sadece besteler, sözlü müzik eserlerinde ise beste ve güfteler, müzik eseri olarak korunur.
• Fikri çaba/hususiyet/yaratıcılık seslerin dizilişinde
• Notaların tespit edilmesi, kaydedilmesi şartı aranmaz
Güzel Sanat Eserleri
Güzel sanat eserleri, estetik değere sahip olan;
1. Yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi, serigrafi,
2. Heykeller, kabartmalar ve oymalar, 3. Mimarlık eserleri,
4. El işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları, 5. Fotoğrafik eserler ve slaytlar,
6. Grafik eserler, 7. Karikatür eserleri, 8. Her türlü tiplemelerdir.
Krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model ve resim olarak kullanılması, düşünce ve sanat eserleri olmak sıfatlarını etkilemez.
Sinema Eserleri
• Sinema eserleri, her nevi bedii, ilmi, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük olayları tespit eden filmler veya sinema filmleri gibi, tespit edildiği materyale bakılmaksızın, elektronik veya mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen, sesli veya sessiz, birbiriyle ilişkili
hareketli görüntüler dizisidir.
İşlenme ve Derlemeler
• Eser sahibi hangi haklara sahipse, işleyen/derleyen aynı haklara sahiptir
• Eser nasıl korunuyorsa, işleme/derleme de aynı şekilde korunur
• İşlenme olabilmesi için;
a)Bir eserden yararlanılması b)Bu esere bağımlı olması
c)İşleyenin hususiyetini taşıması
İşlenme ve Derlemeler
• Derleme olabilmesi için;
a)Özgün eser üzerindeki haklar saklı kalacak b)Seçme ve düzenlemelerden oluşacak
c)Hususiyet değil, düşünce yaratıcılığı sonucu meydana getirilecek
İşlenme ve Derlemeler
• Tercümeler
• Roman, hikaye, şiir veya tiyatro oyunu gibi eserlerden birinin bu sayılan türlerden başkasına çevrilmesi
• Musiki, güzel sanatlar, bilim ve edebiyat eserlerinin film haline sokulması veya filme alınmaya ve rtv ile yayıma müsait hale getirilmesi
• Musiki aranjman ve tertipleri
• Bir güzel sanat eserinin başka bir türe sokulması
• Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline sokulması
• Belirli bir maksada göre ve hususi bir plan içerisinde seçme ve toplama eserler düzenlenmesi
İşlenme ve Derlemeler
• Henüz yayımlanmamış bir eserin bilimsel araştırma ve çalışma sonucunda yayınlanmaya elverişli hale getirilmesi
• Başkasına ait bir eserin açıklanması veya şerhi veya kısaltılması
• Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya programda
herhangi bir değişiklik yapılması
Prof. Dr. Arzu OĞUZ
Ankara Üniversitesi Fikri ve Sınai Haklar Araştırma ve Uygulama Merkezi (FİSAUM) Müdürü
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi