Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri ile Akfırat ve çevresinde (Tuzla-İstanbul) arazi örtüsü değişimlerinin belirlenmesi
66
0
0
Tam metin
(2)
(3) BEYAN Bu tezin yazılmasında bilimsel ahlak kurallarına uyulduğunu, başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda bilimsel normlara uygun olarak atıfta bulunulduğunu, kullanılan verilerde herhangi bir tahribat yapılmadığını, tezin herhangi bir kısmında bu üniversite veya başka bir üniversitedeki başka bir tez çalışması olarak sunulmadığını beyan ederim.. Nejla KANDEMİR 14.09.2012.
(4) ÖNSÖZ Bu tezin yazılması aşamasında, çalışmamı sahiplenerek titizlikle takip eden danışmanım Yrd. Doç. Dr. Beyza USTAOĞLU’na değerli katkı ve emekleri için içten teşekkürlerimi ve saygılarımı sunarım. Tez hazırlama süresince yardımlarını benden esirgemeyen Sakarya Üniversitesi Coğrafya Bölümü Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Cercis İKİEL ve bölümümün diğer değerli hocalarına teşekkürlerimi sunarım.. Son. olarak. bugünlere. ulaşmamda. emeklerini. hiçbir. zaman. ödeyemeyeceğim anneme ve aileme teşekkürlerimi sunarım.. Nejla KANDEMİR 14.09. 2012.
(5) İÇİNDEKİLER. TABLO LİSTESİ ............................................................................................................ iii ŞEKİL LİSTESİ ...............................................................................................................iv FOTOĞRAF LİSTESİ ....................................................................................................vi ÖZET................................................................................................................................ vii SUMMARY .................................................................................................................... viii. GİRİŞ ................................................................................................................................ 1 BÖLÜM 1: VERİ VE METODOLOJİ ......................................................................... 6 1.1 Veri ............................................................................................................................... 6 1.1.1 Uydu Görüntüleri .............................................................................................. 6 1.1.2 Yer Gerçeği Verileri.......................................................................................... 10 1.1.3 CORINE Arazi Örtüsü Sınıflandırması ............................................................ 11 1.1.4 Vektörel Katmanlar ........................................................................................... 19 1.1.5 Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanları ........................................ 19 1.2 Metodoloji ................................................................................................................... 22 1.2.1 Geometrik Düzeltme ........................................................................................ 24 1.2.2 Sınıflandırma..................................................................................................... 25 1.2.2.1 Kontrolsüz (Unsupervised) Sınıflandırma ..................................................... 26 1.2.3 Ekran Üzerinden Sayısallaştırma (On Screen Digitizig) .................................. 26 1.2.4 Alansal Hesaplama............................................................................................ 27 BÖLÜM 2: BULGULAR ............................................................................................... 28 2.1 Arazi Örtüsü Sınıflarının Belirlenmesi ....................................................................... 28 2.2 Arazi Örtüsü Değişiminin Belirlenmesi ...................................................................... 34 i.
(6) 2.3 Arazi Örtüsü Sınıflarının ve Arazi Örtüsü Değişimi Sonuçlarının Kontrolü.............. 39 BÖLÜM 3: SONUÇ VE ÖNERİLER .......................................................................... 45 KAYNAKÇA ................................................................................................................... 52 ÖZGEÇMİŞ ..................................................................................................................... 54. ii.
(7) TABLO LİSTESİ. Tablo 1: Çalışmada Kullanılan Uydu Görüntülerinin Karakteristik Özellikleri ............... 6 Tablo 2: Landsat 5 TM Uydu Görüntüsünün Özellikleri .................................................. 9 Tablo 3: Landsat 7 ETM+ Uydu Görüntüsünün Temel Özellikleri…………….. ........... 9 Tablo 4: CORINE Arazi Örtüsü Sınıfları...................................................................... 13-14 Tablo 5: Türkiye İçin Geliştirilen CORINE Kodları ....................................................... 15 Tablo 6: Çalışma Alanında Tespit Edilen CORINE Arazi Örtüsü Sınıfları .................... 16 Tablo 7: Akfırat ve Çevresinin 2003 Yılı Arazi Örtüsü Sınıfları (ha, %) ........................ 31 Tablo 8: Akfırat ve Çevresinin 2010 Yılı Arazi Örtüsü Sınıfları (ha, %) ........................ 32 Tablo 9: Akfırat ve Çevresinde Arazi Örtüsünün Zamansal Değişimi (ha, %) ............... 36. iii.
(8) ŞEKİL LİSTESİ. Şekil 1: Araştırma Alanının Lokasyon Haritası ................................................................ 2 Şekil 2: Çalışmada Kullanılan Uydu Görüntüleri .............................................................. 7 Şekil 3: Sürekliliği Olmayan (Kesikli) Kentsel Yerleşim Alanları .................................. 16 Şekil 4: Karayolları, Demiryolları ve İlgili Alanlar ......................................................... 17 Şekil 5: Sulanmayan Ekilebilir Alanlar ........................................................................... 17 Şekil 6: Karışık Ormanlar ................................................................................................. 18 Şekil 7: Spor ve Eğlence Alanları ..................................................................................... 18 Şekil 8: Çalışma Alanında Oluşturulan Vektörel Katmanlar ........................................... 19 Şekil 9: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarında CORINE 2000 Haritası İçin Kullanılan Uydu Görüntüsü ....................................................................................... 20 Şekil 10: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarında CORINE 2000 Haritası İçin Kullanılan Uydu Görüntüsü ......................................................................... 21 Şekil 11: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarında CORINE 2006 Haritası İçin Kullanılan Uydu Görüntüsü ......................................................................... 21 Şekil 12: Uydu Görüntülerinden “subset image” yapılarak kesilen alan ve değişimin tespit edilmesi a.)Landsat 7 ETM+ 2003 b.)Landsat 5 TM 2010 ..................................... 23 Şekil 13: Verilerin Analizinde Kullanılan İş Akış Diyagramı ......................................... 27 Şekil 14: Sürekliliği Olmayan (Kesikli) Kentsel Yerleşim Alanları ................................ 29 Şekil 15: Karayolları, Demiryolları ve İlgili Alanlar........................................................ 29 Şekil 16: Sulanmayan Ekilebilir Alanlar .......................................................................... 29 Şekil 17: Karışık Ormanlar ............................................................................................... 30. iv.
(9) Şekil 18: Spor ve Eğlence Alanları ................................................................................... 30 Şekil 19: Akfırat ve Çevresinin 2003 Yılı Arazi Örtüsü Sınıfları (%).. ........................... 31 Şekil 20: Akfırat ve Çevresinin 2000 Yılı Arazi Örtüsü Sınıfları (ha).. ........................... 32 Şekil 21: Akfırat ve Çevresinin 2010 Yılı Arazi Örtüsü Sınıfları (%) ............................. 33 Şekil 22: Akfırat ve Çevresinin 2010 Yılı Arazi Örtüsü Sınıfları (ha) ............................. 33 Şekil 23:Akfırat ve Çevresinde Arazi Örtüsünün Zamansal Değişimi (ha), (20032010)…………………………………………………………………………………...36 Şekil 24: Uydu Görüntülerinin Kontrolsüz Sınıflandırılması a.)Landsat 7 ETM+ 2003 b.)Landsat 5 TM 2010 ....................................................................................................... 37 Şekil 25: Uydu Görüntüleri Kullanılarak Arazi Örtüsünde Meydana Gelen Değişimlerin Zamansal ve Mekansal Tespiti .......................................................................................... 38 Şekil 26: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarından Elde Edilen 1990 Yılı CORINE Arazi Örtüsü Haritası ................................................................................. 40 Şekil 27: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarından Elde Edilen 2000 Yılı CORINE Arazi Örtüsü Haritaları............................................................................... 41 Şekil 28: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarından Elde Edilen 2006 Yılı CORINE Arazi Örtüsü Haritaları............................................................................... 42 Şekil 29: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarından Elde Edilen 19902000 Yılları Arası CORINE Arazi Örtüsü Değişim Haritası ............................................ 43 Şekil 30: Ulusal Arazi Kullanım / Arazi Örtüsü Veritabanlarından Elde Edilen 19902000 Yılları Arası CORINE Arazi Örtüsü Değişim Haritası ............................................ 44. v.
(10) FOTOĞRAF LİSTESİ. Fotoğraf 1: Akfırat Mahallesi’nin Eski Yerleşim Alanı .................................................. 49 Fotoğraf 2: İstanbul Park Formula 1 Tesisleri ................................................................. 49 Fotoğraf 3: Okan Üniversitesi Kampüsü ......................................................................... 50 Fotoğraf 4: Okan Koleji ................................................................................................... 50 Fotoğraf 5: Arkeon Evleri ................................................................................................ 51 Fotoğraf 6: Park Ville Evleri ........................................................................................... 51. vi.
(11) SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Akfırat ve Çevresinde ( Tuzla - İstanbul ) Arazi Örtüsü Değişimlerinin Belirlenmesi Tezin Yazarı: Nejla KANDEMİR. Danışman: Yrd.Doç.Dr. Beyza USTAOĞLU. Kabul Tarihi: 14.09.2012. Sayfa Sayısı: viii (ön kısım)+54 (metin). Anabilim Dalı: Coğrafya Bilim Dalı: Coğrafya Bu çalışmada coğrafi bilgi sistemleri ve uydu görüntüleri kullanılarak Akfırat ve çevresinde (Tuzla – İstanbul) 2003 – 2010 yılları arasında arazi örtüsü değişimleri incelenmiştir. İnceleme alanını oluşturan Akfırat ve çevresi, İstanbul ilinin güneydoğusunda Tuzla ilçesinde yer almaktadır. 2011 yılı nüfus sayımına göre İstanbul 13.483.052 nüfusuyla dünyanın en kalabalık şehirlerinden birisidir. Şehir, Boğaz boyunca kuzey-güney ve doğu-batı yönünde genişlemektedir ve İstanbul’da yeni yerleşim yerlerine ihtiyaç duyuldukça bu genişleme artacaktır. İstanbul Park Tesisleri, Formula 1 yarış pistinin de içerisinde bulunduğu Akfırat ve çevresi bu duruma ilginç bir örnektir. Çalışma alanında arazi örtüsü değişimlerini belirleyebilmek amacıyla Landsat 7 ETM+ 2003 ve Landsat 5 TM 2010 uydu görüntüleri kullanılmıştır. Yöntem olarak Erdas Imagine 9.1 yazılımında Kontrolsüz Sınıflama (Unsupervised Classification) ve ArcGIS 9.1 yazılımında ekran üzerinden sayısallaştırma tekniği uygulanmıştır. Çalışma alanında 2003-2010 yılları arasındaki değişimine bakıldığında sulanmayan ekilebilir tarım alanlarının (235.3 hektar) ve karışık orman alanlarının (231.1 hektar) azalış gösterdiği, yerleşme alanlarının (271 hektar) ise artış gösterdiği tespit edilmiştir. Akfırat ve çevresinde arazi kullanımının daha planlı bir biçimde ilerlemesi için elde edilen bulgular siyasi otoriteler ve karar mekanizmalarına sunulacaktır.. Anahtar Kelimeler: Arazi örtüsü değişimi, Landsat ETM+ 2003, Landsat 5 TM 2010 , Akfırat (Tuzla-İstanbul-Türkiye). vii.
(12) Sakarya University Institute of Social Sciences Abstract of Masters’ Thesis Title of the Thesis: Determining land cover changes in Akfirat and Its surroundings ( Tuzla - Istanbul ), with Remote Sensing and GIS Author: Nejla KANDEMİR. Supervisor: Assist. Prof.Beyza USTAOĞLU. Date: 14.09.2012. Nu. of pages: viii (pre text) + 54 (text). Department: Geography. Subfield: Geography. In this study, land cover changes are analyzed by using of Geographic Information Systems (GIS) and Satellite Images in Akfirat and Its surroundings (Tuzla – Istanbul), North-West Turkey. Akfirat and its surroundings are located in Tuzla town, southeast of Istanbul. Istanbul is the most populated city in the world with 13.483.052 population according to the recent 2011 census. The city will expand the north-south and east – west direction of along the Bosporus and increasing the need for new settlement areas in Istanbul. Akfirat and its surroundings where Istanbul Park Formula 1 racing pist located in this area are interesting example from southeast of Istanbul. Landsat 7 ETM+ and Landsat 5 TM satellite images were used to determine the land cover changes in study area. Unsupervised classification using with Erdas Imagine 9.1 software and on-screen digitizing technique using with ArcGIS 9.1 software were applied.Looking at changes between the years 2003-2010 in the study area, while non irrigated arable land (235.3 hectares) and mixed forests (231.1 hectares) decreased, non continuous urban residental land (271 hectares) showed increased in the research area. Obtained results will be present to political authorities and decision-making mechanisms for more planned land use in Akfirat and its surroundings.. Keywords: Land cover change, Landsat 7 ETM+ 2003, Landsat 5 TM 2010, Akfirat (Tuzla-Istanbul-Turkey). viii.
(13) *ø5øù $UDúWÕUPDQÕQ.RQXVXYH$PDFÕ $UD]L \]H\LQL NDSOD\DQ GR÷DO YH EHúHUL XQVXUODU $QGHUVRQ YH GL÷HUOHUL
(14) WDUDIÕQGDQ DUD]L |UWV RODUDN WDQÕPODQPÕúWÕU $UD]L |UWV YH NXOODQÕPÕQGDNL GH÷LúLP GR÷DO \D GD LQVDQ HWNLVL LOH PH\GDQD JHOPHNWHGLU 'Q\D QIXVX RUPDQODUÕQ \RN ROPDVÕ VHOOHU \L\HFHN VÕNÕQWÕVÕ NRQWUROV] \DSÕODúPD JLEL VRUXQODUÕQ ELUoR÷X DUD]L |UWVYHNXOODQÕPÕGH÷LúLPOHULLOHGR÷UXGDQLOJLOLGLU %XGH÷LúLPLQEHOLUOHQPHVLQGHHQ HWNLOL YHUL RODUDN X\GX J|UQWOHUL NXOODQÕOPDNWDGÕU 8VWDR÷OX D
(15) øNLHO YH GL÷HUOHUL
(16) 8\GX J|UQWOHUL JHOLúHQ WHNQRORML\H SDUDOHO RODUDN o|]QUON YH GR÷UXOXN DoÕVÕQGDQ |QHPOL JHOLúPHOHU J|VWHUPHNWHGLU .D\D YH 0XVDR÷OX
(17) %X oDOÕúPDGD GD NXOODQÕODQ /DQGVDW X\GX J|UQWOHULQLQ HQ \D\JÕn olarak kuOODQÕOGÕ÷Õ DODQODUGDQ ELUL DUD]L |UWV KDULWDODUÕQÕQ ROXúWXUXOPDVÕGÕU /DQGVDW X\GXVX VSHNWUDO EDQG oHúLWOLOL÷L LOH DUD]L|UWVWUOHULQLQD\ÕUWHGLOPHVLQGHoRNHWNLOLGLU 5HLVYH<RPUDOÕR÷OX
(18) 8]DNWDQ DOJÕODPD WHNQRORMLVL LOH HOGH HGLOHQ X\GX J|UQWOHULQLQ DQDOL] YH GH÷HUOHQGLULOPHVLLoLQHQHWNLOLDUDoODUGDQELUL&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHULGLU&R÷UDILYHUL\L KDULWD\D G|QúWUHQ YH EXQODUÕ DQDOL] HGHQ PHYFXW ELOJLOHUGHQ \HQL ELOJLOHU UHWHQ LúOHQPLúNRQXPVDOELOJLOHULNXOODQÕFÕODUDVXQDQ&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHULEXoDOÕúPDGDGD DUD]L |UWV KDULWDODUÕQÕQROXúWXUXOPDVÕQGDNXOODQÕOPÕúWÕU 5HLV YH<RPUDOÕR÷OX
(19) $UD]L|UWVKDULWDODUÕDUD]L|UWVGLQDPL÷LQLQL]OHQPHVLQGHKÕ]OÕYHHNRQRPLNDUDoODU ROPDNODELUOLNWHDUD]L|UWVGH÷LVLPKDULWDODUÕQÕQKD]ÕUODQPDVÕQGDGDNXOODQÕOPDNWDGÕU 7HNQRORMLN RODQDNODU GR÷UXOWXVXQGD LVWHQLOHQ D\UÕQWÕGD YH \NVHN GR÷UXOXNWD DUD]L |UWV KDULWDODUÕ HOGH HWPHN LoLQ DUD]L oDOÕVPDODUÕ \DSÕOPDVÕ YH ]DPDQ LoLQGH IDUNOÕ WDULKOHUGHDUD]L|UWVQQVD\ÕVDORODUDNWDQÕPODQPDVÕJHUHNPHNWHGLU *HQoYHGL÷HUOHUL 2010). ³8]DNWDQ$OJÕODPDYH&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHULLOH$NIÕUDWYHdHYUHVLQGH 7X]OD - øVWDQEXO
(20) $UD]LgUWV'H÷LúLPOHULQLQ%HOLUOHQPHVL´ LVLPOLEXWH]oDOÕúPDVÕQGD, arazi |UWVVÕQÕIODUÕQÕQEHOLUOHQPHVLLoLQ&25,1(DUD]L|UWVVÕQÕIODQGÕUPDVÕNXOODQÕOPÕúWÕU $UD]L|UWVQGHNLGH÷LúLPOHULQWHVSLWHGLOPHVLJHQHOOLNOHD\QÕDODQÕQIDUNOÕLNL]DPDQGD DOÕQPÕú YH X]DPVDO RODUDN oDNÕúWÕUÕOPÕú J|UQWOHUL NXOODQÕOPDNWDGÕU %X oDOÕúPDGD GD øVWDQEXO¶XQ JQH\GR÷XVXQGD \HQL \HUOHúLP DODQODUÕQGDQ ELULVL RODQ $NIÕUDW YH oHYUHVLQGH YH \ÕOODUÕQD DLW DUD]L |UWV GH÷LúLP KDULWDODUÕ /DQGVDW (70 YH/DQGVDW70X\GXJ|UQWOHULNXOODQÕODUDNEHOLUOHQPLúWLU 1.
(21) dDOÕúPD6DNDU\DhQLYHUVLWHVL&R÷UDI\D%|OP&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHULODERUDWXDUÕQGD bulunan ArcGIS \D]ÕOÕPÕ YH (5'$6 ,PDJLQH J|UQW LúOHPH \D]ÕOÕPÕ NXOODQÕODUDN\DSÕOPÕúWÕU $UDúWÕUPD$ODQÕQÕQ<HUL6ÕQÕUODUÕYHg]HOOLNOHUL $UDúWÕUPD DODQÕQÕ ROXúWXUDQ $NIÕUDW Mahallesi øVWDQEXO øli YH gPHUOL +DY]DVÕ¶QÕQ JQH\GR÷XVXQGD, TuzODøOoHVLQLQ NPNX]H\LQGH KHNWDUDUD]L]HULQHNXUXOPXú olan bir mahalledir.. ùHNLO $UDúWÕUPD$ODQÕQÕQ/RNDV\RQ+DULWDVÕ Kaynak: (http://maps.google.com/11 Temmuz 2012). $NIÕUDW PDKDOOHVLQLQ HVNL \HUOHúLPOHULQLQ )RWR÷UDI
(22) NX]H\LQGH YH NX]H\EDWÕVÕQGD )RUPXOD øVWDQEXO 3DUN <DUÕú 3LVWL YH 7HVLVOHUL 2NDQ hQLYHUVLWHVL 2NDQ .ROHML YH. 2.
(23) 9LOODODU %|OJHVL EXOXQPDNWDGÕU *QH\EDWÕVÕQGD LVH \ÕOÕQGD NXUXODQ 9HKEL .Ro 9DNIÕ2NXOODUÕ\HUDOPDNWDGÕU ùHNLO
(24) %|OJH HQJHEHOL ELU DUD]L \DSÕVÕQD VDKLS ROXS RUPDQ IRUPDV\RQX YH oDOÕ YH RW IRUPDV\RQXQD VDKLS DODQODUGDQ ROXúPDNWDGÕU 'HQL] VHYL\HVLQGHQ \NVHNOL÷L LVH ortalama 250 metredir. dDOÕúPD DODQÕ RODUDN $NIÕUDW YH dHYUHVL¶ QLQ WHUFLK HGLOPHVLQLQ QHGHQL \ÕOÕQGD )RUPXOD øVWDQEXO 3DUN <DUÕú 3LVWL YH 7HVLVOHUL¶QLQ LQúDDVÕQGDQ VRQUD EX DODQÕQ DUD]L |UWVQGH J|UOHQ \R÷XQ GH÷LúLPGLU %X WDULKWHQ LWLEDUHQ $NIÕUDW PDKDOOHVLQLQ HVNL yeUOHúLPOHULQLQ oHYUHVLQGH \HQL \HUOHúLP \HUOHUL ROXúPD\D EDúODPÕúWÕU Bunlardan en |QHPOLOHUL 2NDQ hQLYHUVLWHVL .DPSV 2NDQ .ROHML ³9LOODODU %|OJHVL´ RODUDN DGODQGÕUÕODQONVNRQXWODUÕQ\HUDOGÕ÷Õ\HQL\HUOHúLPDODQODUÕGÕU \ÕOÕQGD NRRSHUDWLI QLWHOL÷LQGH .DUWDO¶D ED÷OÕ ELU PDKDOOH RODUDN NXUXODQ $NIÕUDW PDKDOOH NRQXPXQGD\NHQ LPDU SODQODUÕ \ÕOÕQGD \DSÕODUDN 7UNL\H¶QLQ LON SODQOÕ PDKDOOHVLROPD|]HOOL÷LQLND]DQPÕúWÕU \ÕOÕQGD$NIÕUDWLVPLQLDODQEXPDKDOOHN|\ VWDWVND]DQPÕú \ÕOÕQGDLVH3HQGLNLOoHVWDWVQHNDYXúXQFDEXLOoH\HED÷OÕN|\ RODUDNGHYDPHWPLúWLU \ÕOÕQGD7X]ODLOoHROXQFD$NIÕUDWGD7X]OD¶\DED÷OÕELUN|\ RODUDN VWDWVQ GHYDP HWWLUPLúWLU \ÕOÕQGD ³EHOGH EHOHGL\HVL´ ROPD KDNNÕ ND]DQPDVÕQD UD÷PHQ \ÕOÕ \HUHO VHoLPOHULQH NDGDU N|\ W]HO NLúLOL÷L VWDWVQ GHYDPHWWLUPLú \ÕOÕQGD³EHOGHEHOHGL\HVL´ROPXúWXU\ÕOÕQGDGH÷LúHQ\DVDLOH ELUOLNWH $NIÕUDW EHOGHVL 7X]OD¶\D ED÷ODQDUDN EHOGH EHOHGL\HVL VWDWV PDKDOOH RODUDN GH÷LúWLULOPLúWLU&R÷UDILNRQXPRODUDN2UKDQOÕYH$NIÕUDWEHOGHEHOHGL\HOHULQLQDUDVÕQGD NRQXPODQPÕúRODQYHE|OJHQLQHQHVNL\HUOHúLPDODQÕRODQ7HSH|UHQ0DKDOOHVLLVHVRQ \DVDO GH÷LúLNOL÷H NDGDU $NIÕUDW 7X]OD¶QÕQ PDKDOOHVL RODQD NDGDU
(25) $NIÕUDW EHOHGL\HVLQH ED÷OÕ LNL PDKDOOHGHQ ELULGLU '|QPH]
(26) \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ $NIÕUDW PDKDOOH ROXQFD7HSH|UHQGH$NIÕUDW¶WDQD\UÕODUDN7X]OD¶\DED÷OÕELUPDKDOOHRODUDNNDOPÕúWÕU. 3.
(27) /LWHUDWU7DUDPDVÕ %X oDOÕúPD 8]DNWDQ $OJÕODPD YH &R÷UDIL %LOJL 6LVWHPOHUL NXOODQÕODUDN $NIÕUDW YH oHYUHVLQGHDUD]L|UWV GH÷LúLPLQLEHOLUOHPH\H \|QHOLN\DSÕODQ³DFDVHVWXG\´ \DQLELU PHWRGRORML\L X\JXODPD\D \|QHOLN ³|UQHN DODQ oDOÕúPDVÕ´GÕU %X NRQXGD JHUHN XOXVDO gerek uOXVODUDUDVÕ DODQGD \DSÕOPÕú oRN VD\ÕGD \D\ÕQ EXOXQPDNWDGÕU %X oDOÕúPDODU úX úHNLOGH VÕQÕIODQGÕUÕODELOLU $UD]L |UWV GH÷LúLPLQL 8]DNWDQ $OJÕODPD\OD EHOLUOH\HQ oDOÕúPDODU$UD]L|UWVGH÷LúLPLQL&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHUL\OHYH8]DNWDQ$OJÕODPD\OD belirleyHQ oDOÕúPDODU %XQODU LoHULVLQGHQ WH]LQ LoHUL÷LQH X\JXQ RODUDN ID\GDODQÕODQ ND\QDNODUDúD÷ÕGDVÕUDODQPÕúWÕU . $UD]L|UWVGH÷LúLPLQL8]DNWDQ$OJÕODPD\ODEHOLUOH\HQoDOÕúPDODU x. .D\D ù 0XVDR÷OX 1
(28) ³.HQWVHO 'H÷LúLPOHULQ 8\GX *|UQWOHUL LOH AnaOL]L´. x. Reis, S YH <RPUDOÕR÷OX 7
(29) ³/DQGVDW (70 8\GX *|UQWV LOH 7UDE]RQøOL$UD]LgUWVQQ%HOLUOHQPHVL´. x. 6HUWHO(YHgUPHFL&
(30) ³%|OJHVHOøNOLP0RGHOOHPHGH.XOODQÕODQ$UD]L gUWV9HULOHULQLQ'R÷UXOX÷XQXQ$UDúWÕUÕOPDVÕ´. x. Ikiel, C., Ustaoglu, B., Atalay Dutucu, A., Kilic, D. E. (2012), ³/DQG XVH DQG land cover (LULC) classification using Spot-5 image in the Adapazari plain and LWVVXUURXQGLQJV7XUNH\´. $UD]L|UWVGH÷LúLPLQL&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHUL\OHYH8]DNWDQ$OJÕODPD\ODEHOLUOHyen oDOÕúPDODURODUDN x. (NHUFLQ6
(31) ³8]DNWDQ$OJÕODPDYH&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHUL(QWHJUDV\RQX LOH7X]*|OYH<DNÕQdHYUHVLQLQ=DPDQD%D÷OÕ'H÷LúLP$QDOL]L´. x. Sertel, E., Findik, N., Kaya, S., Seker, D.Z., Samsunlu A. (2008), ³$VVHVVPHQW of Landscape Changes in the Kizilirmak Delta, Turkey, Using Remotely Sensed 'DWDDQG*,6´. x. Reis, S. (2008), ´$QDO\]LQJ ODQG XVHODQG FRYHU FKDQJHV XVLQJ Uemote sensing and GIS in Rize, North-(DVW7XUNH\´ 4.
(32) x. Ikiel, C., Ustaoglu, B., Atalay Dutucu, A., Kilic, D. E.,
(33) ³$QDO\VLQJODQG cover change with RS and GIS methods in Elmacik mountain and its VXUURXQGLQJV7XUNH\´. x. Ustaoglu, B. (2012), ³6SDWLRWHPSRUDODQDO\VLVRIODQGFRYHUFKDQJHSDWWHUQVLQ western part of the Sakarya River Delta and its surroundings in TurNH\´ Ikiel, C., Ustaoglu, B., Atalay Dutucu, A., Kilic, D. E. (2012), ³5HPRWHVHQVLQJ and GIS-based integrated analysis of land cover change in Duzce plain and its surroundings (North WHVWHUQ7XUNH\
(34) ´. 5.
(35) %g/h0 9(5ø9(0(72'2/2-ø 1.1 Veri %X oDOÕúPDGD DUD]L |UWV YHULVL HOGH HWPHN LoLQ /DQGVDW (70 YH /DQGVDW 70 X\GX J|UQWOHUL \HU JHUoH÷L YHULOHUL &25,1( $UD]L gUWV 6ÕQÕIODUÕ 9HNW|UHO.DWPDQODU8OXVDO$UD]L.XOODQÕP$UD]LgUWV9HULWDEDQODUÕNXOODQÕOPÕúWÕU. 1.1.1. 8\GX*|UQWOHUL. $UDúWÕUPDGDDUD]L|UWVGH÷LúLPLQLQYHPHYFXWGXUXPXQXQRUWD\DNRQXOPDVÕDPDFÕ\OD www.glovis.usgs.gov.tr (USGS-8QLWHG 6WDWHV *HRORJLFDO 6HUYLFH
(36) DGUHVLQGHQ FUHWVL] olarak indirilen, 08/05/2003 tarihli Landsat 7 ETM+ ve 08/09/2010 tarihli Landsat 5 70 X\GX J|UQWOHUL NXOODQÕOPÕúWÕU 7DEOR ùHNLO
(37) 'H÷LúLPL GR÷UX ELU ELoLPGH EHOLUOH\HELOPHN DPDFÕ\OD KDYDQÕQ DoÕN YH EXOXWVX] ROGX÷X \D] PHYVLPL WHUFLK HGLOPLúWLU+HULNLJ|UQWQQGHEXOXWOXOXNRUDQÕ¶GÕU Tablo 1 dDOÕúPDGD.XOODQÕODQ8\GX*|UQWOHULQLQ.DUDNWHULVWLNg]HOOLNOHUL. UYDU. dg=h1h5/h. Mekansal (m) Radyometrik. 7$5ø+. KAYNAK. LANDSAT 7 ETM+. 30. 8 bit. 08.05.2003. USGS. LANDSAT 5 TM. 30. 8 bit. 08.09.2010. USGS. 6.
(38) ùHNLO dDOÕúPDGD.XOODQÕODQ8\GX*|UQWOHULD
(39) /DQGVDW(70E
(40) /DQGVDW70 Kaynak: www.glovis.usgs.gov.tr. 7.
(41) $UDúWÕUPDGD NXOODQÕODQ X\GXODUGDQ LONL RODQ /DQGVDW 70 X\GXVX \ÕOÕQGD \|UQJH\H\HUOHúWLULOPLúWLU %LUJ|UQWQQ\HUGHNDSODGÕ÷ÕDODQ NP[NP¶GLU 5DG\RPHWULN o|]QUO÷ ELW X]D\VDO o|]QUO÷ P GLU www.landsat.gov.tr). Landsat Thematic Mapper (TM) YHULVL/DQGVDWSURJUDPÕQÕQEDúODWÕOGÕ÷Õ \ÕOÕQGDQ EHUL RUPDQ DODQODUÕ YH WDUÕP DODQODUÕ EDúWD ROPDN ]HUH DUD]L |UWV EHOLUOHPH oDOÕúPDODUÕQGD\D\JÕQELUELoLPGHNXOODQÕOPDNWDGÕU/DQGVDWX\GXJ|UQWOHULQLQJHQLú ELUDUVLYHVDKLSROPDVÕNRQXPVDOYH|]HOOLNOHVSHNWUDOo|]QUONOHULQLQ\NVHNROPDVÕ WHUFLKHGLOPHOHULQHQ|QHPOLVHEHSOHULGLU 5HLV
(42) Landsat YHJHOLúPLúDOJÕOD\ÕFÕVHWLRODQJHOLúWLULOPLúJHRPHWULNo|]QUONO m2) ve teUPDOVÕFDNOÕ÷Õ|OoHQELUEDQG GDKLOROPDN]HUHEDQGOÕVSHNWUDOo|]QUONO ELUNRQXOXKDULWDOD\ÕFÕ\D 7KHPDWLN0DSSHU H 70
(43) VDKLSWLU \ÕOÕQGD/$1'6$7-6 úDQVÕ] ELU úHNLOGH GúWNWHQ VRQUD /$1'6$7 JHOLúWLULOPLú YH 0DUW GD IÕUODWÕOPÕúWÕU /$1'6$7 *HOLúWLULOPLú 7KHPDWLF 0DSSHU 7DUD\ÕFÕVÕ WDúÕPDNWDGÕU 6WDQGDUW%DQG DHNRODUDNP o|]QUO÷HVDKLS SDQNURPDWLNEDQG - 0.90pm) HNOHQPLúWLU %XQODUD HN RODUDN 7HUPDO %DQG ÕQ o|]QUO÷ GH P \H LQGLULOPLúWLU (Tablo 2).*|UQUYHNÕ]ÕO|WHVLE|OJHGHDOJÕODPD\DSDQEDQWODUÕQGDPWHUPDOEDQWWD P SDQNURPDWLN EDQWWD P X]D\VDO o|]QUO÷H VDKLSWLU <HU\]QGHQ NP \NVHNOLNWHROXSELUJ|UQWQQ\HUGHNDSODGÕ÷ÕDODQNP[NP¶GLU7HNUDUODPD ]DPDQÕ JQ ROXS ELWOLN UDG\RPHWULN o|]QUO÷H VDKLSWLU 7DEOR
(44) 6HUWHO YH gUPHFL
(45) . 8.
(46) Tablo 2 /DQGVDW708\GX*|UQWVQQg]ellikleri. Landsat. Thematik Mapper (TM). 5. 'DOJD%R\X P
(47). d|]QUON P
(48). Band 1. 0.45-0.52. 30. Band 2. 0.52-0.60. 30. Band 3. 0.63-0.69. 30. Band 4. 0.76-0.90. 30. Band 5. 1.55-1.75. 30. Band 6. 10.40-12.50. 120. Band 7. 2.08-2.35. 30. Kaynak: http://landsat.usgs.gov/band_designations_landsat_satellites.php. Tablo3 /DQGVDW(708\GX*|UQWVQQg]HOOLNOHUL. Enhanced Thematic Mapper Plus (ETM+). Landsat 7. Dalga %R\X P
(49). d|]QUON P
(50). Band 1. 0.45-0.52. 30. Band 2. 0.52-0.60. 30. Band 3. 0.63-0.69. 30. Band 4. 0.77-0.90. 30. Band 5. 1.55-1.75. 30. Band 6. 10.40-12.50. 60. Band 7. 2.09-2.35. 30. Band 8. .52-.90. 15. Kaynak: http://landsat.usgs.gov/band_designations_landsat_satellites.php. 9.
(51) /DQGVDW 70 EDQWODUÕQÕQ JHQHO |]HOOLNOHUL EDQWODUD J|UH IDUNOÕOÕNODU J|VWHUPHNWHGLU (Gazozcu, 2011, http://landsat.usgs.gov/) 1. Mavi Bant: Mavi renge, su \]H\OHULQH QHPOL DODQODUD +ð2 LoHUHQ PLQHUDOOHUH KDVVDVWÕU 6X \]H\OHULQLQ WHVSLWL WRSUDN YH ELWNLOHULQ D\ÕUW HGLOPHVL RUPDQ WLSOHULQLQ belirlemesi ve yapay PDWHU\DOOHULQWHVSLWLQGHNXOODQÕOÕU <HúLO%DQW <HúLOUHQJHKDVVDVWÕU%LWNL |UWVQQYH \DSD\PDWHU\DOOHULQWHVSLWLQGH NXOODQÕOÕU .ÕUPÕ]Õ %DQW .ÕUPÕ]Õ UHQJH YH GHPLU LoHUHQ PLQHUDOOHUH KDVVDVWÕU %LWNL WUOHULQLQ D\ÕUW HGLOPHVL \DSD\ PDWHU\DOOHULQ WHVSLWL WRSUDN VÕQÕIODUÕ YH MHRORMLN VÕQÕUODUÕQ WHVSLWLQGHNXOODQÕOÕU <DNÕQ .Õ]ÕO|WHVL %DQW .ORURILOH KDVVDVWÕU %LWNL |UWVQQ WHVSLWLQGH YH ELWNLOHULQ D\ÕUW HGLOPHVLQGH NXOODQÕOÕU 7RSUDN ELWNL YH VX \]H\OHUL DUDVÕQGDNL IDUNOÕOÕNODUÕ belirgLQOHúWLULU 2UWD .Õ]ÕO|WHVL %DQW 2UJDQLN WRSUDNODUGDNL KLGURNVLO L\RQXQD NDOVLW VLGHULW JLEL NDUERQLW PLQHUDOOHULQH ELWNLOHULQ LoHUGL÷L VX\D KDVVDVWÕU 7DUÕPVDO YH MHRORMLN oDOÕúPDODUGDEXOXWNDUYHEX]XQD\ÕUWHGLOPHVLQGHNXOODQÕOÕU 7HUPDO .Õ]ÕO|WHVL ,VÕ \D\DQ PDWHU\DOOHUH KDVVDVWÕU 6XGD NLUOHQPH WHVSLWLQGH \HUOHúLPUHWLPDODQODUÕQÕQWHVSLWLQGHNXOODQÕOÕU 2UWD.Õ]ÕO|WHVL +LGURNVLOL\RQXQDYHNDUERQLWPLQHUDOOHULQHKDVVDVWÕU-HRORMLNND\D IRUPDV\RQODUÕYHWRSUDNVÕQÕIODUÕQÕWHVSLWHWPHNWHNXOODQÕOÕU. <HU*HUoH÷L9HULOHUL 8\GXYHULOHULQLQJHRPHWULNRODUDNG]HOWLOPHVLLoLQG|QúPGHNXOODQÕODFDN\HUNRQWURO QRNWDODUÕQÕQ VHoLOPHVLQGH +DULWD *HQHO .RPXWDQOÕ÷Õ WDUDIÕQGDQ \ÕOÕQGD \D\ÕQODQPÕú |OoHNOL VWDQGDUW WRSR÷UDILN KDULWDODUÕQ J-E SDIWDVÕ NXOODQÕOPÕúWÕU$\UÕFDøVWDQEXO%\NúHKLU%HOHGL\HVL¶QGHQWHPLQHGLOHQ\ÕOÕQDDLW KDYDIRWR÷UDIÕJQFHO*RRJOH(DUWKJ|UQWOHUL 18/09/2011 ve 19/06/2012 tarihli arazi oDOÕúPDODUÕQGD oHNLOHQ IRWR÷UDIODU YH *36 |OoPOHUL GH GHVWHNOH\LFL YHULOHU RODUDN NXOODQÕOPÕúWÕU 10.
(52) 1.1.3 CORI1($UD]LgUWV6ÕQÕIODQGÕUPDVÕ %X oDOÕúPDGD DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕQÕ EHOLUOHPHN LoLQ &25,1( DUD]L NXOODQÕPÕ DUD]L |UWV VÕQÕIODQGÕUPD VLVWHPL NXOODQÕOPÕúWÕU øQJLOL]Fe aoÕOÕPÕ &RRUGLQDWLRQ RI ,QIRUPDWLRQ RQ WKH (QYLURQPHQW RODQ &25,1( dHYUHVHO %LOJLOHULQ .RRUGLQDV\RQX 3URMHVL DQODPÕQD JHOPHNWHGLU &25,1( 3URMHVL $YUXSD %LUOL÷L *0(6 *OREDO 0RQLWRULQJIRUWKH(QYLURQPHQWDQG6HFXULW\
(53) dHYUHYH*YHQOLNLoLQ.UHVHO ø]leme SURJUDPÕ NDSVDPÕQGDNL |QHPOL DUD]L \|QHWLPL SURMHOHULQGHQ ELULGLU &25,1( 3URMHVL¶QLQ DPDFÕ $YUXSD dHYUH $MDQVÕ NULWHUOHULQH J|UH ³$UD]L .XOODQÕP YH $UD]L gUWV´ KDULWDODUÕQÕQ ROXúWXUXOPDVÕGÕU &25,1( SURJUDPÕ G|UW WHPHO DPDFD KL]PHW etmektedir. Bunlar: x. $YUXSD%LUOL÷L QLQEWQ\HGHYOHWOHULLoLQEHOLUOHQPLú|QFHOLNOLNRQXODUDJ|UH oHYUHQLQGXUXPXLOHLOJLOLELOJLOHULQWRSODQPDVÕ. x. h\H GHYOHWOHU LoLQGH \D GD XOXVODUDUDVÕ G]H\GH YHULOHULQ WRSODQPDVÕ YH bilgilerin uyumlu hale getirilmesi,. x. Bilgilerin tXWDUOÕOÕ÷ÕQÕQYHYHULOHULQX\XPOXOX÷XQXQVD÷ODQPDVÕ. x. $YUXSD dHYUH $MDQVÕ NULWHUOHULQH J|UH ³$UD]L .XOODQÕP YH $UD]L gUWV´ KDULWDODUÕQÕQROXúWXUXOPDVÕGÕU. $\UÕFD&25,1(DUD]L|UWVGH÷LúLPLQLQELUGL÷HUDPDFÕGDWRSODQDQoHYUHELOJLOHULQLQ GH÷LúLPLQLQ L]OHQPHVL LoLQ IDUNOÕ G]H\OHUGH 8OXVODUDUDVÕ %LUOLN 8OXVDO YH %|OJHVHO
(54) \DSÕODQ oRN VD\ÕGDNL oDOÕúPDODUÕQ \ÕOODU LWLEDUL\OH ELU DUD\D JHWLULOPHVLGLU (http://www.infomab.com). CORINE 3URMHVL DUD]L |UWV VÕQÕIODQGÕUPDVÕ oDOÕúPDODUÕ \ÕOÕQGD 3RUWHNL]¶GH EDúODWÕOPÕú YH 5- \ÕOODUÕ DUDVÕQGD WP $% \H ONHOHULQGH EX oDOÕúPDODU WDPDPODQPÕúWÕUhONHPL]GHLVHSURMH\H \ÕOÕQGDEDúODQPÕú\ÕOÕ/DQGVDWX\GX J|UQWOHULNXOODQÕODUDN \DSÕODQLONoDOÕúPD \ÕOÕ RUWDODUÕQGDWDPDPODQPÕúWÕU dLYL YHGL÷HUOHUL
(55) &25,1( 3URMHVL $UD]L gUWV 6ÕQÕIODQGÕUPDVÕ $YUXSD dHYUH $MDQVÕ WDUDIÕQGDQ EHOLUOHQHQoKL\HUDUúLNVHYL\HGHQROXúPDNWDGÕU%LULQFLVHYL\HGH x. <DSD\%|OJHOHU 11.
(56) x. 7DUÕP$ODQODUÕ. x. 2UPDQ<HULYH<DUÕ 'R÷DO$ODQODU. x. Sulak Alanlar,. x. 6X<DSÕODUÕ. ROPDN ]HUH DQD JUXS LNLQFL VHYL\HGH YH oQF VHYL\HGH NXOODQÕOPDVÕ ]RUXQOX RODQDOWVÕQÕIPHYFXWWXU 7DEOR
(57) . 12.
(58) Tablo 4 &25,1($UD]L6ÕQÕIODUÕ. 1. ']H\ <DSD\%|OJHOHU. 2. ']H\. 3. ']H\. ùHKLU<DSÕVÕ. 6UHNOLùHKLU<DSÕVÕ. (QGVWUL\HO7LFDULYH8ODúÕP (QGVWUL\HOYH7LFDUL Birimleri Birimler .DUD\ROODUÕ'HPLU\ROODUÕYH øOJLOL$ODQODU 1.2.3 Limanlar +DYDOLPDQODUÕ 0DGHQ%RúDOWÕPYHøQúDDW. 1.3.1 0DGHQdÕNDUÕP6DKDODUÕ. 6DKDODUÕ. %RúDOWÕP6DKDODUÕ øQúDDW6DKDODUÕ. <DSD\7DUÕPVDO2OPD\DQ Alanlar. <HúLOùHKLU$ODQODUÕ. 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ 7DUÕP$ODQODUÕ. 2.1 Ekilebilir Alanlar. 2.1.1 Sulanmayan Ekilebilir Alanlar 6UHNOL6XODQDQ$ODQODU 3LULQo7DUODODUÕ. 6UHNOLhUQOHU. h]P%D÷ODUÕ 0H\YH$ODQODUÕ 2.2.3 Zeytinlikler. 2.3 Meralar. 0HUD$ODQODUÕ. .DUÕúÕN7DUÕP$ODQODUÕ. 2.4.1 6UHNOLhUQOHUOH%LUOLNWH %XOXQDQ6HQHOLNhUQOHU .DUÕúÕN7DUÕP$ODQODUÕ 'R÷DO%LWNLgUWVøOH %XOXQDQ7DUÕP$ODQODUÕ 2UPDQOD.DUÕúÕN7DUÕP $ODQODUÕ. 13.
(59) 7DEOR¶QGHYDPÕ 2UPDQ<HULYH<DUÕ 'R÷DO$ODQODU. 3.1.1 *HQLú<DSUDNOÕ2UPDQODU. 3.1 Ormanlar. ø÷QH<DSUDNOÕ2UPDQODU .DUÕúÕN2UPDQODU 3.2 Maki ve Otsu bitkiler. 'R÷DOdD\ÕUOÕNODU )XQGDOÕNODU 6NOHURILO%LWNLgUWV %LWNL'H÷LúLP$ODQODUÕ. %LWNLgUWV$]<DGD Olmayan Alanlar. 3.3.1 Sahiller, Kumsallar, Kumluklar 3.3.2 Verimsiz Toprak ve Kayalar 3.3.3 Seyrek BLWNL$ODQODUÕ <DQPÕú$ODQODU %X]XOYH.DOÕFÕ.DU. 4. Sulak Alanlar. øo6XODN$ODQODU. %DWDNOÕNODU 7XUEDOÕNODU. .Õ\ÕVDO6XODN$ODQODU. 7X]EDWDNOÕNODUÕ 4.2.2 Tuzlalar 4.2.3 Gel-JLW2OD\ÕøOH2OXúDQ ']ONOHU. 6X<DSÕODUÕ. 6X<ROODUÕ. 5.1 Karasal sular. 6X.WOHOHUL 'HQL]VXODUÕ. .Õ\Õ/DJQOHUL 1HKLU$÷Õ]ODUÕDeltalar 5.2.3 Deniz ve Okyanuslar. Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. 14.
(60) hONHPL]ELOLQGL÷L]HUHFR÷UDILNRQXPXQHGHQL\OHoRNIDUNOÕLNOLPYHELWNL|]HOOLNOHULQH VDKLSWLU %X QHGHQGHQ GROD\Õ $YUXSD dHYUH $MDQVÕQÕQ EHOLUOHGL÷L DGHW DOW VÕQÕID HN RODUDNONHPL]LoLQNRGGDKDJHOLúWLULOPLúWLU%XNRGODU6HYL\HNRGODUGÕU 7DEOR
(61) . Tablo 5 7UNL\HøoLQ*HOLúWLULOHQ&25,1(.RGODUÕ. Kodu. 6ÕQÕIÕ. 1.1.2.1. 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ. 1.1.2.2. 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.ÕUVDO<HUOHúLP$ODQODUÕ. 2.1.1.1. .XUX7DUÕP. 2.1.1.2. .XUX7DUÕP$ODQÕøoLQGH6HUDODU. 2.1.2.1. 6XOX7DUÕP. 2.1.2.2. 6XOX7DUÕP$ODQÕøoLQGH6HUDODU. 2.2.2.1. 6XODQPD\DQ0H\YH$ODQÕ. 2.2.2.2. 6XODQDQ0H\YH$ODQÕ. 2.4.2.1. 6XODQPD\DQ.DUÕúÕN7DUÕP$ODQODUÕ. 2.4.2.2. 6XODQDQ.DUÕúÕN7DUÕP$ODQODUÕ. 3.3.2.1. dÕSODN.D\DOÕN. 3.3.2.2. 7X]øoHUL÷L<NVHNdÕSODN.D\DOÕN. Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. %X oDOÕúPDGD NXOODQÕODQ X\GX J|UQWOHULQGHQ &25,1( $UD]L |UWV VÕQÕIODQGÕUPDVÕ NXOODQÕODUDNDUDúWÕUPDDODQÕQGDIDUNOÕVÕQÕIWHVSLWHGLOPLúWLU%XVÕQÕIODU ³.DUD\ROODUÕ 'HPLU\ROODUÕ YH øOJLOL $ODQODU´, ³6UHNOLOL÷L 2OPD\DQ .HQWVHO <HUOHúLP $ODQODUÕ´, ³Sulanmayan Ekilebilir Alanlar´, ³.DUÕúÕN2UPDQODU´, ³6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ´GÕU (Tablo 6). 15.
(62) Tablo 6 dDOÕúPD$ODQÕQGD7HVSLW(GLOHQ&25,1($UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕ. 6ÕQÕIÕ. Kodu. .DUD\ROODUÕ'HPLU\ROODUÕYHøOJLOLAlanlar. 1.2.2 1.1.2.1. 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ. 2.1.1. Sulanmayan Ekilebilir Alanlar. 3.1.3. .DUÕúÕN2UPDQODU. 1.4.2. 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ. %X oDOÕúPDGD NRQWUROV] XQVXSHUYLVHG
(63) VÕQÕIODQGÕUPD YH HNUDQ ]HULQGHQ VD\ÕVDOODúWÕUPD PHWRGX\OD HOGH HGLOHQ DUD]L |UWV GH÷LúLP KDULWDODUÕQÕQ GR÷UXOX÷XQX WHVSLWHGHELOPHNDPDFÕ\OD7UNL\H&XPKXUL\HWL2UPDQYH6XøúOHUL%DNDQOÕ÷ÕWDUDIÕQGDQ \UWOPHNWHRODQ8OXVDO$UD]Lø]OHPH6LVWHPOHULSURMHOHULNDSVDPÕQGD$UD]L.XOODQÕP $UD]L gUWV 9HULWDEDQÕ ELOJLOHUL NXOODQÕOPÕúWÕU 8\GX J|UQWOHUL ]HULQGHQ WHVSLW HGLOHQ &25,1( DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕ HNUDQ ]HULQGHQ VD\ÕVDOODúWÕUPD \|QWHPL\OH DúD÷ÕGDNLúHNLOGHEHOLUOHQPLúWLU ¾ 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ .HVLNOL
(64) .HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ %\NúHKLUOHULQ NHQDUÕQGDNDODQEDQOL\|OHUGLU. ùHNLO3: 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ .HVLNOL
(65) .HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. 16.
(66) ¾ .DUD\ROODUÕ'HPLU\ROODUÕYHøOJLOL$ODQODU: øVWDV\RQODUSHURQODUSODWIRUPODU EDUL\HUOHURWREDQODUYHGHPLU\ROODUÕJLELLOJLOLWHVLVOHULLoHUHQDODQODUGÕU. ùHNLO4: .DUD\ROODUÕ'HPLU\ROODUÕYHøOJLOL$ODQODU Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. ¾ Sulanmayan Ekilebilir Alanlar: 6XODQPD\DQ WDKÕOODU EDNODJLOOHU \HPOHU YH N|N UQOHULQ EXOXQGX÷X DODQODU LOH QDGDVD EÕUDNÕOPÕú WRSUDNODUÕ LoHULU 6XODQPD\DQHNLOHELOLUDODQODULoLQGHEXOXQDQVHUDDODQODUÕQÕLoHUPH]. ùHNLO 5: Sulanmayan Ekilebilir Alanlar Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. ¾ .DUÕúÕN 2UPDQODU: 1H JHQLú \DSUDNOÕ QH GH L÷QH \DSUDNOÕ WUOHULQ oR÷XQOXNWD ROGX÷XIXQGDOÕNYHoDOÕOÕNODUÕQ GDEXOXQGX÷XWHPHO RODUDND÷DoODUGDQ kompoze ELWNL|UWVROXúXPXGXU.. 17.
(67) ùHNLO6: .DUÕúÕN2UPDQODU Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. ¾ 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ: .DPSDODQODUÕVSRU DODQODUÕ H÷OHQFHSDUNODUÕJROI DODQODUÕ\DUÕúSLVWOHULYHNHQWVHODODQODoHYUHOHQPHPLúUHVPLSDUNODUÕLoHULU. ùHNLO 7: 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. 18.
(68) 9HNW|UHO.DWPDQODU dDOÕúPDGDX\GXJ|UQWOHULKDYDIRWR÷UDIÕYH*RRJOH(DUWKJ|UQWOHUL]HULQGHQDUD]L |UWV ]HULQGHNL VÕQÕIODU &25,1( $UD]L |UWV VÕQÕIODQGÕUPD VLVWHPLQH J|UH EHOLUOHQLUNHQ HNUDQ ]HULQGHQ VD\ÕVDOODúWÕUPD PHWRGX\OD $UF*,6 \D]ÕOÕPÕ NXOODQÕODUDN DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕ LoLQ YHNW|UHO NDWPDQODU ROXúWXUXOPXúWXU ùHNLO
(69) $UD]L |UWV ]HULQGH WHVSLW HGLOHQ EX NDWPDQODU YH ROXúWXUXODQ |]HOOLN VÕQÕIODUÕ DúD÷ÕGDNLJLELGLU . ùHNLO dDOÕúPD$ODQÕQGD2OXúWXUXODQ9HNW|UHO.DWPDQODU. 8OXVDO$UD]L.XOODQÕP$UD]LgUWV9HULWDEDQODUÕ %XWH]oDOÕúPDVÕQGDHOGHHWWL÷LPL]DUD]L|UWVKDULWDVÕQÕGR÷UXODPDNDPDFÕ\OD7UNL\H &XPKXUL\HWL 2UPDQ YH 6X øúOHUL %DNDQOÕ÷Õ WDUDIÕQGDQ \UWOPHNWH RODQ Ulusal Arazi .XOODQÕP $UD]L gUWV 9HULWDEDQODUÕ J|UH ROXúWXUXOPXú RODQ YH \ÕOODUÕ DUD]L |UWV KDULWDODUÕ YH -2000, 2000- \ÕOÕ DUD]L |UWV GH÷LúLPL KDULWDODUÕ NXOODQÕOPÕúWÕU %X KDULWDODU &25,1( $UD]L gUWV 6ÕQÕIODQGÕUPD 6LVWHPLQH 19.
(70) J|UHROXúWXUXOPXúWXU+DULWDODUGDYHULRODUDN\ÕOÕQDDLW7UNL\H¶\LNDSVD\DQP o|]QUONODGHW/DQGVDWX\GXJ|UQWVQ\ÕOÕQDDLW7UNL\H¶\LNDSVD\DQ P o|]QUONO 6327 - YH ,56 J|UQWOHUL dHYUH ']HQL 3ODQODUÕ .DSVDPÕQGD dHYUHYH2UPDQ%DNDQOÕ÷ÕEQ\HVLQGHEXOXQDQ4XLFNELUG,NRQRV/DQGVDW,566327 J|UQWOHULYH¶OLNWRSR÷UDILNKDULWDODUÕNXOODQÕOPÕúWÕU ùHNLO-5-6) (http://aris.ormansu.gov.tr/crn/). Ulusal $UD]L ø]OHPH 6LVWHPOHUL SURMHOHUL $UD]L .XOODQÕP $UD]L gUWV 9HULWDEDQÕQGD \ÕOÕQD DLW JQFHO DUD]L |UWV YHULVL YH KDULWDVÕ EXOXQPDPDNWDGÕU $QFDN 2006 \ÕOODUÕ DUD]L |UWV KDULWDVÕ YH - \ÕOÕ DUD]L |UWV GH÷LúLPL KDULWDVÕ \ÕOÕQGDNLGH÷LúLPL\DQVÕWPDNWDGÕU. ùHNLO9: 8OXVDO$UD]L.XOODQÕP$UD]LgUWV9HULWDEDQODUÕQGD &25,1( +DULWDVÕ øoLQ.XOODQÕODQ8\GX*|UQWV Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. 20.
(71) ùHNLO: 8OXVDO$UD]L.XOODQÕP$UD]LgUWV9HULWDEDQODUÕQGD &25,1(+DULWDVÕ øoLQ.XOODQÕODQ8\GX*|UQWV Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. ùHNLO: 8OXVDO$UD]L.XOODQÕP$UD]LgUWV9HULWDEDQODUÕQGD&25,1(+DULWDVÕ øoLQ.XOODQÕODQ8\GX*|UQWV Kaynak: http://aris.ormansu.gov.tr/crn/. 21.
(72) 1.2 Metodoloji $UD]L |UWVQGHPH\GDQD JHOHQ]DPDQVDO YHPHNDQVDOGH÷LúLPLQEHOLUOHQHELOPHVL LoLQ oDOÕúPDGD NXOODQÕODQ YHULOHU VLVWHPDWLN ELU ELoLPGH ELUELULQL WDPDPOD\DQ PHWRWODUOD DQDOL]HGLOPLúWLU ùHNLO
(73) %XDPDoOD|QFHOLNOH ¾ dDOÕúPDDODQÕQÕQVÕQÕUODUÕ|OoHNOLWRSR÷UDILN KDULWDODUGDQEHOLUOHQPLúWLU dDOÕúPDGD NXOODQÕODFDN 0D\ÕV WDULKOL /DQGVDW (70 YH $÷XVWRV WDULKOL /DQGVDW 70 X\GX J|UQWOHULQLQ VÕQÕUODUÕ GD oDOÕúPD DODQÕQÕQ VÕQÕUODUÕQD X\JXQ RODUDN (5'$6 ,PDJLQH \D]ÕOÕPÕQGD 'DWD 3UHSDUHWLRQ SubseW,PDJH7RRONXOODQÕODUDNG]HQOHQPLúWLU. 22.
(74) ùHNLO 8\GX*|UQWOHULQGHQ³VXEVHWLPDJH´\DSÕODUDNNHVLOHQDODQYHGH÷LúLPLQKDPJ|UQW]HULQGHQWHVSLWHGLlmesi a) Landsat 7 ETM+ 2003 b) Landsat 5 TM 2010 Kaynak: www.glovis.usgs.gov.tr. 23.
(75) ¾ øNLQFL RODUDN \HU NRQWURO QRNWDODUÕ EHOLUOHQHUHN oDOÕúPDGD NXOODQÕODFDN X\GX J|UQWOHULQLQ \ÕOÕ KDYD IRWR÷UDIÕ YH *RRJOH (DUWK J|UQWOHULQLQ JHRPHWULN G]HOWPHVL \DSÕOPÕúWÕU %X LúOHP LoLQ |OoHNOL VWDQGDUW WRSR÷UDILN KDULWDODU NXOODQÕOPÕúWÕU *HRPHWULN G]HOWPH LúOHPL LOH X\GX J|UQWOHUL 870 8QLYHUVDO 7UDQVYHUVH 0HUFDWRU
(76) SURMHNVL\RQ VLVWHPLQH dilLP
(77) J|UHUHIHUDQVODQGÕUÕOPÕúWÕU %XLúOHPVÕUDVÕQGDNDUHVHORUWDODPDKDWDWP X\GXYHULOHULLoLQSLNVHOLQDOWÕQGDEXOXQPXúWXU ¾ hoQF DúDPDGD (5'$6 ,PDJLQH \D]ÕOÕPÕQGD NRQWUROV] VÕQÕIODQGÕUPD XQVXSHUYLVHGFODVVLILFDWLRQ
(78) \DSÕOPÕúWÕU ¾ $UD]L |UWV YHULVL &25,1( DUD]L NXOODQÕPÕDUD]L |UWV VÕQÕIODQGÕUPD VLVWHPL dikkate DOÕQDUDN ROXúWXUXOPXúWXU &%6 RUWDPÕQGD DUD]L VÕQÕIODUÕ X\GX J|UQW YHULVL NXOODQÕODUDN HNUDQ ]HULQGHQ VD\ÕVDOODúWÕUPD RQ VFUHHQ GLJLWL]LQJ
(79) \|QWHPL\OH EHOLUOHQPLúWLU %X DPDoOD KHU ELU VÕQÕI LoLQ ³YHNW|UHO NDWPDQODU´ ROXúWXUXOPXúWXU %X VÕQÕIODUÕQ NDSODGÕNODUÕ DODQODU D\UÕ D\UÕ KHVDSODQPÕúWÕU %X DúDPDGD NXOODQÕODQ &%6 X\JXODPDODUÕ LoLQ $UF*,6 \D]ÕOÕPÕQGDQ \DUDUODQÕOPÕúWÕU ¾ 8\GXJ|UQWOHULNXOODQÕODUDN&R÷UDIL%LOJL6LVWHPOHUL\OHEHOLUOHQHQDUD]L|UWV VÕQÕIODUÕQÕQ GR÷UXOX÷X YHULILNDV\RQX
(80) LoLQ IDUNOÕ WDULKOHUGH DUD]L oDOÕúPDODUÕ \DSÕOPÕú JQFHO *RRJOH (DUWK J|UQWOHUL NXOODQÕOPÕú oDOÕúPD DODQÕ\OD LOJLOL D\UÕQWÕOÕ OLWHUDWU WDUDPDVÕ \DSÕOPÕú YH |UQHN oDOÕúPDODU UHIHUDQV RODUDN DOÕQPÕúWÕU %XQXQ \DQÕ VÕUD 7UNL\H &XPKXUL\HWL 2UPDQ YH 6X øúOHUL %DNDQOÕ÷Õ WDUDIÕQGDQ \UWOPHNWH RODQ 8OXVDO $UD]L ø]OHPH 6LVWHPOHUL SURMHOHUL NDSVDPÕQGD \UWOHQ $UD]L .XOODQÕP$UD]L gUWV 9HULWDEDQÕ ELOJLOHUL NXOODQÕOPÕúWÕU. *HRPHWULN']HOWPH 8]DNWDQDOJÕODQPÕúJ|UQWOHULONND\GHGLOGLNOHUL]DPDQJHRPHWULNKDWDODULoHULUOHU%X KDWDODU VLVWHPDWLN RODQ YH VLVWHPDWLN ROPD\DQ JHRPHWULN KDWDODU ROPDN ]HUH LNL\H D\UÕOÕU 6LVWHPDWLN KDWDODU GLVWRUVL\RQODU
(81) \HU\] WDUDPD KDWDODUÕ WDUDPD D\QDVÕ KÕ]ÕQGDNLGH÷LúLPOHUSDQRUDPLNGLVWRUVL\RQSODWIRUPKÕ]ÕGH÷LúLPOHUL\HU\]H÷LNOL÷L YH SHUVSHNWLI J|Uú KDWDODUÕ QHGHQL\OH PH\GDQD JHOLU 6LVWHPDWLN KDWDODU SODWIRUP YHULOHUL YH Lo DOJÕOD\ÕFÕ GLVWRUVL\RQ ELOJLOHUL NXOODQÕODUDN G]HOWLOHELOLU 6LVWHPDWLN 24.
(82) ROPD\DQ GLVWRUVL\RQODU X\GXQXQ NRQXPX YH \NVHNOL÷LQGH PH\GDQD JHOHQ GH÷LúLPOHU QHGHQL\OHRUWD\DoÕNDU6LVWHPDWLNROPD\DQKDWDODULVH J|UQW]HULQGHNHVNLQYHQHW RODUDND\ÕUWHGLOHELOHQ\HUNRQWUROQRNWDODUÕLOHEXQRNWDODUÕQ\HU\]QGHNLNRRUGLQDWODUÕ DUDVÕQGDNL PDWHPDWLNVHO ED÷ÕQWÕ\Õ NXUDUDN JLGHULOLU *HRPHWULN G]HOWPH LúOHPL J|UQW\ VWDQGDUW ELU SURMHNVL\RQD JHWLUHUHN KDULWD DPDoOÕ NXOODQDELOPHN IDUNOÕ ]DPDQGD HOGH HGLOPLú D\QÕ E|OJH\H DLW J|UQWOHUGHQ GH÷LúLP DQDOL]L \DSDELOPHN J|UQWOHUL PR]DLN KDOH JHWLUHELOPHN VÕQÕIODQGÕUPD LúOHPL LoLQ KDULWD NRRUGLQDWODUÕQD J|UH |UQHNOHPH DODQODUÕQÕQ EHOLUOH\HELOPHN YH ELOJL VLVWHPLQH HQWHJUDV\RQ VD÷OD\DELOPHN LoLQ JHUHNOL ELU DGÕPGÕU *HRPHWULN G]HOWPH LúOHPLQL JHUoHNOHúWLUPHN DPDFÕ\OD J|UQWOHU ]HULQGH \DNODúÕN RODUDN KRPRMHQ GD÷ÕOPÕú \RO NHVLúLPleri, OLPDQODUYENHVNLQD\ÕUWHGLOHELOHQQHVQHOHU\HUNRQWUROQRNWDVÕRODUDNVHoLOPLúWLU 6HUWHO YHgUPHFL
(83) %X LúOHP LoLQ |OoHNOL VWDQGDUW WRSR÷UDILN KDULWDODU NXOODQÕOPÕúWÕU *HRPHWULN G]HOWPHLúOHPLLOHX\GXJ|UQWOHUL870 8QLYHUVDl Transverse Mercator) projeksiyon VLVWHPLQH GLOLP
(84) J|UH UHIHUDQVODQGÕUÕOPÕúWÕU %X LúOHP VÕUDVÕQGD NDUHVHO RUWDODPD KDWDWPX\GXYHULOHULLoLQSLNVHOLQDOWÕQGDEXOXQPXúWXU 6ÕQÕIODQGÕUPD 6ÕQÕIODQGÕUPD ELU J|UQWGHNL KHU ELU SLNVHO GH÷HULQLQ DLW ROGX÷X |]HOOLN JUXEXQX EHOLUOHPH LúOHPLGLU (OGHNL YHULOHUGHQ R YHULOHULQ JHOGL÷L QHVQHOHULQ \D GD VÕQÕIODUÕQ EXOXQPDVÕGÕU 6ÕQÕIODQGÕUPD JHQHO RODUDN QHVQHOHULQ IDUNOÕ VSHNWUDO \DQVÕWPDODUÕQD GD\DQGÕUÕOÕU6ÕQÕIODQGÕUPDGDDPDoD\QÕVSHNWUDO|]HOOLNWDúÕ\DQQHVQHOHULJUXSODPDNWÕU 6ÕQÕIODQGÕUPDQÕQ \DSÕODELOPHVL LoLQ oRN VSHNWUXPOX YHUL NXOODQÕOÕU +HU ELU SLNVHOH DLW VSHNWUDO |]HOOLN YHULVL VÕQÕIODQGÕUPD LoLQ QPHULN GH÷HUOHUL ROXúWXUXU +HU QHVQH oHúLGL GR÷DVÕQGDNLVSHNWUDO\DQVÕWÕPYH\XWXOPD\D ED÷OÕRODUDNIDUNOÕ'1 GLMLWDOQXPDUDODUOD
(85) LIDGHHGLOLUOHU 6HUWHOYHgUPHFL
(86) 6ÕQÕIODQGÕUPDLúOHPLQGHHOGHHGLOPHNLVWHQHQELOJL\HJ|UH\DSÕOPÕúVSHNWUDOVÕQÕIODUELU J|UQWGHNL WDQÕPODQPÕú |]HOOLNOHUOH LOLúNLOHQGLULOHELOLU NRQWUROO VÕQÕIODQGÕUPD
(87) \D GD LVWDWLNVHORODUDNEHOLUOHQHELOLU NRQWUROV]VÕQÕIODQGÕUPD
(88) (NHUFLQ
(89) %X oDOÕúPDGD DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕQÕ EHOLUOHPHN DPDFÕ\OD NRQWUROV] VÕQÕIODQGÕUPD \DSÕOPÕúWÕU 25.
(90) .RQWUROV] 8QVXSHUYLVHG
(91) 6ÕQÕIODQGÕUPD *|UQWGLMLWDOGH÷HUOHULQGHYDURODQGR÷DOJUXSODúPDODUDYH\DNPHOHUHGD\DOÕRODUDN EX. HOHPDQODUÕ. VÕQÕIODQGÕUDQ. DOJRULWPDODU. NXOODQÕOÕU. 'R÷DO. JUXSODúPDODUÕQ. VÕQÕIODQGÕUÕOPDVÕV|]NRQXVXROGX÷XLoLQNRQWUROV]VÕQÕIODQGÕUPDVRQXFXROXúDQVÕQÕIODU LúOHPGHQ |QFH WDQÕPODQPDPÕú VSHNWUDO VÕQÕIODUGÕU 2OXúWXUXODQ VÕQÕIODU VÕQÕIODQGÕUPD LúOHPLQGHQ VRQUD KDYD IRWR÷UDIODUÕ \NVHN o|]QUONO X\GX J|UQWOHUL WRSR÷UDILN KDULWDODU JLEL HN ELOJLOHUOH WDQÕPODQÕU .RQWUROV] VÕQÕIODQGÕUPDGD NPH PHUNH]OHUL JHoLFLRODUDNKHVDSODQDUDNSLNVHOOHULQGkKLORODFD÷ÕVÕQÕIODUEHOLUOHQLUYHEXLúOHPNPH PHUNH]OHULQLQ NRQXPODUÕQGD GH÷LúLP ROPD\DQD NDGDU GHYDP HGHU 6ÕQÕIODQGÕUPD LúOHPLQGH VSHNWUDO X]XQOX÷XQ EHOLUOHQPHVLQGH (XNOLG YH 0DKDODQRELV JLEL X]DNOÕNODU NXOODQÕOÕU 6ÕUDOÕ NPHOHme (Sequential Clustering), iVWDWLNVHO NPHOHPH 6WDWLVWLFDO &OXVWHULQJ
(92) WHNUDUOÕDUGÕúÕNNPHOHPH ,62'$7$&OXVWHULQJ- Iterative Self Organising 'DWD$QDO\VLV7HFKQLTXHV
(93) YH5*%NPHOHPH 5*%&OXVWHULQJ
(94) JLELIDUNOÕNRQWUROV] VÕQÕIODQGÕUPD WUOHUL YDUGÕU %XQODUGDQ ,62'$7$ DOJRULWPDVÕ X\JXODPDGD L\L VRQXo YHUPHVLQHGHQL\OH\D\JÕQRODUDNNXOODQÕOPDNWDGÕU (NHUFLQ
(95) %X oDOÕúPDGD GD (5'$6 ,PDJLQH \D]ÕOÕPÕQGD .RQWUROV] 6ÕQÕIODPD ,62'$7$ VÕQÕIODQGÕUPD \|QWHPL X\JXODQDUDN DUD]L |UWV &25,1( DUD]L |UWVQGH WHVSLW HGLOHQ VÕQÕIODUDED÷OÕNDOÕQDUDNVÕQÕIDD\UÕOPÕúWÕU (NUDQh]HULQGHQ6D\ÕVDOODúWÕUPD 2Q6FUHHQ'LJLWL]LQJ
(96) (NUDQ h]HULQGHQ 6D\ÕVDOODúWÕUPD 2Q 6FUHHQ 'LJLWL]LQJ
(97) X\GX J|UQWOHUL ]HULQGHQ oDOÕúPDDODQÕQGD\HUDODQREMHOHUHDLW YHNW|UHONDWPDQODUÕQEHOLUOHQPHVLLúOHPLGLU øNLHO YH 8VWDR÷OX
(98) %X oDOÕúPDGD GD X\GX J|UQWOHUL ]HULQGHQ oDOÕúPD DODQÕQGD EHOLUOHQPLú RODQ DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕ $UF*,6 \D]ÕOÕPÕQGD (NUDQ h]HULQGHQ 6D\ÕVDOODúWÕUPD 2Q6FUHHQ'LJLWL]LQJ
(99) PHWRGX\ODEHOLUOHQPLúWLU. 26.
(100) 1.2.4 Alansal Hesaplama (NUDQ h]HULQGHQ 6D\ÕVDOODúWÕUPD PHWRGX\OD YHNW|U KDOLQH JHWLULOHQ DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕQÕQ DUD]L |UWVQGH QH NDGDU DODQ NDSODGÕ÷ÕQÕ WHVSLW HGHELOPHN DPDFÕ\OD ArcGIS \D]ÕOÕPÕQGD KHU ELU VÕQÕIÕQ KHNWDU RODUDN DODQVDO KHVDSODPDVÕ \DSÕOPÕúWÕU ³.DUD\ROODUÕ 'HPLU\ROODUÕ YH øOJLOL $ODQODU´ SRO\OLQH RODUDN oL]LOGL÷L LoLQ DODQ KHVDSODPDVÕ \DSÕOPDPÕúWÕU %|\OHOLNOH \ÕOÕQGDQ \ÕOÕQD KDQJL DUD]L |UWV VÕQÕIÕQGDQHRUDQGDGH÷LúLPROGX÷XWHVSLWHGLOPLúWir.. ùHNLO 9HULOHULQ$QDOL]LQGH.XOODQÕODQøú$NÕú'L\DJUDP. 27.
(101) %g/h0 %8/*8/$5 $UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕQÕQ%HOLUOHQPHVL /DQGVDW (70 YH /DQGVDW 70 WDULKOL X\GX J|UQWOHULQLQ &R÷UDIL %LOJL 6LVWHPOHUL\OH ArcGIS \D]ÕOÕPÕQGD HNUDQ ]HULQGHQ VD\ÕVDOODúWÕUPD \|QWHPL\OH &25,1( DUD]L |UWV VÕQÕIODQGÕUPDVÕQD J|UH DQDOL] HGLOPHVL\OH YH \ÕOODUÕ LoLQDUD]L|UWVVÕQÕIODUÕEHOLUOHQPLúWLU 7DEORùHNLO- 7DEORùHNLO 10-
(102) %XQDJ|UHoDOÕúPDDODQÕQGDWHVSLWHGLOHQDUD]L|UWVVÕQÕIODUÕQÕQ']H\¶WHYH 7UNL\HLoLQROXúWXUXODQVÕQÕIODULoLQGH\HUDOGÕ÷ÕJ|UOPúWU ¾ .DUD\ROODUÕ'HPLU\ROODUÕYHøOJLOL$ODQODU ¾ 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ ¾ Sulanmayan Ekilebilir Alanlar, ¾ .DUÕúÕN2UPDQODU ¾ 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕRODUDNVÕQÕIWDQROXúPDNWDGÕU \ÕOÕ DUD]L |UWV ³.DUD\ROODUÕ 'HPLU\ROODUÕ YH øOJLOL $ODQODU´, ³6UHNOLOL÷L 2OPD\DQ .HQWVHO <HUOHúLP $ODQODUÕ´, ³Sulanmayan Ekilebilir Alanlar´ ve ³.DUÕúÕN 2UPDQODU´GDQROXúPDNWDGÕU \ÕOÕ DUD]L |UWV LVH ³.DUD\ROODUÕ 'HPLU\ROODUÕ YH øOJLOL $ODQODU´, ³6UHNOLOL÷L 2OPD\DQ .HQWVHO <HUOHúLP $ODQODUÕ´, ³Sulanmayan Ekilebilir Alanlar´, ³.DUÕúÕN Ormanlar´ ve ³6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ´QGDQROXúPDNWDGÕU. 28.
(103) ùHNLO 14 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ .HVLNOL
(104) .HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ. ùHNLO 15 .DUD\ROODUÕ'HPLU\ROODUÕYHøOJLOL$ODQODU. ùHNLO 16: Sulanmayan Ekilebilir Alanlar. 29.
(105) ùHNLO 17 .DUÕúÕN2UPDQODU. ùHNLO 18 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ. 30.
(106) \ÕOÕ DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕ LoHULVLQGH NDSODGÕ÷Õ DODQ EDNÕPÕQGDQ HQ E\N SD\Õ 2162.6 hektar ile ³Sulanmayan Ekilebilir Alanlar´ DOPDNWDGÕU ³.DUÕúÕN 2UPDQODU´ 1739.2 KHNWDUODLNLQFLVÕUDGD³6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ´ da 98.4 KHNWDUODVÕUDGD\HUDOPDNWDGÕU Tablo 7 $NIÕUDWYHdHYUHVLQLQ<ÕOÕ$UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕ(ha, %). .DSODGÕ÷Õ$ODQÕQ <]|OoP(ha). .DSODGÕ÷Õ$ODQÕQ 2UDQÕ (%). 98.4. 2. Sulanmayan Ekilebilir Alanlar. 2162.6. 54. .DUÕúÕN2UPDQODU. 1739.2. 44. Toplam. 4000.2. 100. $UD]LgUWV 6ÕQÕIODUÕ 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP $ODQODUÕ. 2500 2000 1500 1000 500 0 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ .HQWVHO<HUOHúLP $ODQODUÕ. Sulanmayan Ekilebilir Alanlar. .DUÕúÕN2UPDQODU. ùHNLO $NIÕUDWYHdHYUHVLQLQ<ÕOÕ$UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕ(ha). 31.
(107) 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ Sulanmayan Ekilebilir Alanlar .DUÕúÕN2UPDQODU 2% 44% 54%. ùHNLO $NIÕUDWYHoHYUHVLQLQ<ÕOÕ$UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕ(%). \ÕOÕ DUD]L|UWVQGHNDSODGÕNODUÕDODQEDNÕPÕQGDQDUD]L|UWVVÕQÕIODUÕúXúHNLOGH VÕUDODQPÕúWÕU ³Sulanmayan Ekilebilir Alanlar´ 1927.5 hektar, ³.DUÕúÕN 2UPDQODU´ 1508.1 hektar, ³6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ´ 368.6 hektar, ³Spor ve (÷OHQFH$ODQODUÕ KHNWDUGÕU´ 7DEORùHNLO
(108) . Tablo 8 $NIÕUDWYHdHYUHVLQLQ<ÕOÕ$UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕ(ha, %). $UD]LgUWV 6ÕQÕIODUÕ. .DSODGÕ÷Õ$ODQÕQ <]|OoP(ha). .DSODGÕ÷Õ AlanÕQ2UDQÕ (%). 369.4 1927.3 1508.1 195.4 4000.2. 9 49 37 5 100. 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO <HUOHúLP$ODQODUÕ Sulanmayan Ekilebilir Alanlar .DUÕúÕNOrmanlar 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ Toplam. 32.
(109) 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 6UHNOLOL÷L Olmayan Kentsel <HUOHúLP $ODQODUÕ. .DUÕúÕN Ormanlar. Sulanmayan Ekilebilir Alanlar. 6SRUYH(÷OHQFH $ODQODUÕ. ùHNLO1 $NIÕUDWYHdHYUHVLQLQ<ÕOÕ$UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕ(ha). 6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ Sulanmayan Ekilebilir Alanlar .DUÕúÕN2UPDQODU 6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ 5%. 9%. 38% 48%. ùHNLO $NIÕUDWYHoHYUHVLQLQ<ÕOÕ$UD]LgUWV6ÕQÕIODUÕ(%). 33.
(110) $UD]LgUWV'H÷LúLPLQLQ%HOLUOHQPHVL &R÷UDIL %LOJL 6LVWHPOHUL\OH ArcGIS \D]ÕOÕPÕQGD HNUDQ ]HULQGHQ VD\ÕVDOODúWÕUPD \|QWHPL\OH &25,1( DUD]L |UWV VÕQÕIODQGÕUPDVÕ ']H\ YH 7UNL\H LoLQ ROXúWXUXODQ VÕQÕIODUDJ|UH2003 ± \ÕOÕDUD]L|UWVGH÷LúLPLKDULWDVÕHOGHHGLOPLúWLU ùHNLO
(111) %XQDJ|UH ³6UHNOLOL÷L2OPD\DQ.HQWVHO<HUOHúLP$ODQODUÕ´ LoHULVLQGH\HUDODQ9LOODODU %|OJHVL 2NDQhQLYHUVLWHVL .DPSVYH2NDQ.ROHML QHW ELUELoLPGH WHVSLWHGLOPLúWLU Bununla birlikte, ³6SRU YH (÷OHQFH $ODQODUÕ´ VÕQÕIÕ LoHULVLQGH \HU DODQ Formula 1 øVWDQEXO3DUN<DUÕú3LVWLYH7HVLVOHULGHDUD]L|UWVKDULWDVÕQGDWHVSLWHGLOPLúWLU ùHNLO 15). 2003 ± \ÕOÕ DUD]L |UWV VÕQÕIODUÕQÕQ DODQODUÕ LVWDWLVWLNVHO RODUDN KHVDSODQGÕ÷ÕQGD HQ ID]OD GH÷LúLPLQ KHNWDU YH DUWÕú LOH ³6UHNOLOL÷L 2OPD\DQ .HQWVHO <HUOHúLP $ODQODUÕ´QGD ROGX÷X WHVSLW HGLOPLúWLU 7DEOR ùHNLO ùHNLO
(112) . Bunun durumun aksine; ³Sulanmayan Ekilebilir Alanlar´da -235.3 hektar ve % -10,8 D]DOÕú ve ³KDUÕúÕN 2UPDQODU´da -231.1 hektar ve % -13,3 D]DOÕú LOH DUD]L |UWVQGH ELUELULQH \DNÕQ ELU D]DOPD ROGX÷X WHVSLW HGLOPLúWLU 7DEOR ùHNLO
(113) \ÕOÕQGD arazi |UWVQH³6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕ´ VÕQÕIÕRODUDNELUVÕQÕIGDKDHNOHQPLúWLU%XGXUXP arazi |UWVQGHNLGH÷LúLNOL÷LQHQDoÕNJ|VWHUJHOHULQGHQGLU ùHNLO
(114) $UD]L |UWVQGHNL GH÷LúLNOLN JHUHN KDP X\GX J|UQWOHUL ]HULQGHQ JHUHNVH ERDAS Imagine \D]ÕOÕPÕQGD .RQWUROV] 6ÕQÕIODPD ,62'$7$ VÕQÕIODQGÕUPD \|QWHPL VRQXFX HOGH HWWL÷LPL] X\GX J|UQWOHULQGHQ WHVSLW HGLOHELOPHNWHGLU ùHNLO -14). ³6UHNOLOL÷L 2OPD\DQ .HQWVHO <HUOHúLP $ODQODUÕ´ LoHULVLQGH \HU DODQ 9LOODODU %|OJHVL 2NDQhQLYHUVLWHVL .DPSVYH2NDQ.ROHMLQHWELUELoLPGH WHVSLWHGLOPLúWLU%XQXQOD birlikte, ³6SRUYH(÷OHQFH$ODQODUÕVÕQÕIÕ´ LoHULVLQGH\HUDODQ )RUPXODøVWDQEXO3DUN <DUÕú 3LVWL YH 7HVLVOHUL GH JHUHN KDP X\GX J|UQWOHUL ]HULQGHQ JHUHNVH NRQWUROV] VÕQÕIODPDVRQXFXX\GXJ|UQWOHUL]HULQGHQD\ÕUWHGLOHELOPHNWHGLU ùHNLO± 14). ³6UHNOLOL÷L 2OPD\DQ .HQWVHO <HUOHúLP $ODQODUÕ´nda J|UOHQ DUWÕú 6SRU YH (÷OHQFH $ODQODUÕ´QÕQ GD RUWD\D oÕNPDVÕQD VHEHS ROPXúWXU %XQXQ VHEHEL RODUDN )RUPXOD øVWDQEXO 3DUN <DUÕú 3LVWL YH 7HVLVOHUL \DUÕú SLVWLQLQ $NIÕUDW YH oHYUHVLQGH \HU DOPDVÕ J|VWHULOHELOLU7HPPX]WDULKLQGH%DNDQODU.XUXOXNDUDUÕLOH)RUPXODøVWDQEXO 3DUN <DUÕú 3LVWL YH 7HVLVOHUL SURMHVLQLQ 7UNL\H¶GH JHUoHNOHúWLULOPHVL NDEXO HGLOPLúWLU .DVÕP ¶GH øVWDQEXO )RUPXOD HWNLQOL÷LQLQ \DSÕODFD÷Õ NHQW RODUDN VHoLOPLúWLU øVWDQEXO¶GDSLVWLQLQúDVÕLoLQ$NIÕUDWYHoHYUHVLQLQVHoLOPHVLQGHSLVWLQ\DSÕODFD÷ÕDODQÕQ KHQ]\HUOHúPHQLQ\R÷XQROPDGÕ÷ÕERúDUD]LOHULQ\HUDOGÕ÷ÕELUDODQROPDVÕ7(0YH( 34.
(115) NDUD\ROODUÕ\OD ED÷ODQWÕODUÕQÕQ EXOXQPDVÕ R G|QHPOHUGH KHQ] NXOODQÕOPD\DQ 6DELKD *|NoHQ +DYDDODQÕ¶QD oRN \DNÕQ ROPDVÕ JHUHNoHOHUL\OH WHPHOOHQGLULOPLúWLU '|QPH]
(116) %|\OHOLNOH $NIÕUDW YH oHYUHVL \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ oRN SRSOHU ELU DODQ ROPD |]HOOL÷LQL ND]DQPÕúWÕU )RUPXOD øVWDQEXO 3DUN <DUÕú 3LVWL YH 7HVLVOHUL \DUÕú SLVWLQLQ ³SpoU YH (÷OHQFH $ODQODUÕ´ RODUDN LQúDVÕQGDQ VRQUD oDOÕúPD DODQÕQGD \HQL NRQXW SURMHOHULQLQ LQúDVÕ\OD ³6UHNOLOL÷L 2OPD\DQ .HQWVHO <HUOHúLP $ODQODUÕ´QÕQ VD\ÕVÕ DUWPÕúWÕU )RUPXOD øVWDQEXO 3DUN <DUÕú 3LVWL YH 7HVLVOHUL \DUÕú SLVWLQLQ \HU VHoLPLQLQ |QFHVLQGH$NIÕUDWPDKDOOHVLYHNRPúXVX7HSH|UHQPDKDOOHVLYHoHYUHVLQGHKHUKDQJLbir GH÷LúLPJ|UOPH]NHQ\HUVHoLPLVRQUDVÕQGD|]HOOLNOHoHYUHVLDoÕVÕQGDQ|QHPOLYHKÕ]OÕ G|QúPOHULQ \DúDQGÕ÷Õ PDKDOOHOHU KDOLQH JHOPLúWLU $UD]L |UWV GH÷LúLP KDULWDVÕQD EDNÕOGÕ÷ÕQGDGH÷LúLPLQ\DúDQGÕ÷ÕDODQODUoRNQHWELUELoLPGHJ|UOPHNWHGLU%XQODUGDQ HQ |QHPOLOHUL $NIÕUDW¶ÕQ NX]H\LQGH \ÕOÕQGD \DSÕPÕQD NDUDU YHULOHQ øVWDQEXO 3DUN 7HVLVOHUL )RUPXOD \DUÕú SLVWL )RWR÷UDI
(117) $NIÕUDW¶ÕQ EDWÕVÕQGD - |÷UHWLP \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ H÷LWLP-|÷UHWLPH EDúOD\DQ 2NDQ hQLYHUVLWHVL .DPSV )RWR÷UDI
(118) \LQH $NIÕUDW¶ÕQ EDWÕVÕQGD - H÷LWLP \ÕOÕQGD IDDOL\HWH JHoHQ 2NDQ .ROHML )RWR÷UDI
Outline
Benzer Belgeler
Moda resmi yapabilmek için gelişmiş bir çizgi anlayışı, renk zevki, yara�cı zekâ ve çağdaş düşünce yapısına sahip olup, gözlemci, çevreye duyarlı, çağın..
Bu tez çalı ması zmit Körfezinin kuzeyinde yer alan Türkiye’nin önemli sanayi alanlarından biri olan Kocaeli’nin Körfez ilçesinde 1987 ve 2015 yılları
Çalışma sahasında tespit edilen arazi sınıfları; deniz suları, karasal sular, bitki olmayan veya az bitkili açık alanlar, maki ve otsu bitkiler, ormanlar,
Landsat 7 ETM+ 08/05/2003 ve Landsat TM 08/09/2010 tarihli uydu görüntülerinin Coğrafi Bilgi Sistemleriyle ArcGIS © 9.1 yazılımında ekran üzerinden
Ülkemizde gün geçtikçe sayısı artan üniversitelerin yerleşke sistemiyle yapılanmaları kaçınılmazdır. Dolayısıyla akademik ve idari tüm birimler,
1987 ve 2006 yıllarına ait sayısal haritalar değiĢim analizleri yapılarak TROĠA milli parkı sınırlarında arazi kullanımında meydana gelen farklıklar sonucu
Asenkronize gelişim gösteren özel yetenekli çocuklar, sosyal iletişim kurmak için başka özel yetenekli çocuklara, daha büyük yaştaki çocuklara, hatta yetişkinlere
When the participants were asked about the importance of different areas for quality assurance of higher education, eighty (64.5%) identified teaching, learning and
