ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Yöntem nedir?
Yöntem kavramı bugüne kadar farklı bilim adamları tarafından farklı şekillerde tanımlanmıştır.
Bir tanıma göre yöntem, bir sorunu çözmek, bir deneyi sonuçlandırmak, bir konuyu öğrenmek veya öğretmek gibi amaçlara ulaşmak için bilinçli olarak seçilen ve izlenen düzenli yoldur.
Yöntem nedir?
Yöntem, bilinmeyen gerçekleri bulup meydana çıkartmak, bilinenleri başkalarına tanıtıp benimsetmek amacıyla fikirlerin, olanakların, araçların ve kaidelerin en iyi şekilde düzene sokulması için izlenen yol olarak da tanımlanmaktadır.
Öğretmen etkinlikleri; açıklama, tahtaya yazma, soru sorma, gösteri yapma, yazdırma gibi çalışmaları içerir.
Öğrenci etkinlikleri ise; soruları cevaplama, örnek çözme, deney yapma gibi çalışmaları içerir.
Öğretmen ve öğrenci etkinliklerinin birleşimi de öğretim yöntemlerini meydana getirir.
Bir konunun öğretilmesi için uygun olan öğretme yöntemini seçmek çok önemlidir ve yöntem seçimini;
ulaşılacak hedefler
öğretmenin yöntem konusundaki becerisi
içeriğin yapısı
süre, maliyet
kullanım kolaylığı
öğrenci sayısı, derslik ve büyüklüğü
öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyi gibi faktörler etkiler.
Etkin bir öğretimde yöntem zenginliğine gitmek, artık evrensel bir konu olmuştur. Öğretmenin etkin bir öğretim için seçim yapabileceği yöntem sayısı da sınırlıdır. Ama bu sınırlılık, her
öğretmenin kendi yaratıcılığını da katarak yeni yöntemler geliştirmesiyle ortadan kaldırılabilir.
Ayrıca gelişen teknolojinin doğru bir şekilde kullanılması da yeni yöntemlerin oluşmasına katkı sağlamaktadır.
Yapılan araştırmalar öğrenilen bir bilginin bellekte kalma oranının öğrenme biçimi ile yakından ilgili olduğunu göstermektedir. Öğrenme şekline göre öğrenilen bilginin zihinde kalma oranları;
Okuma ile öğrenme halinde %10,
Açıklamayı dinleme suretiyle %20,
Bir yandan dinlerken bir yandan da tahta veya tepegözde izleme halinde %30,
Birinin yaptığını izleme ve açıklamayı dinleme halinde %50,
Bizzat yaparak öğrenme halinde %90
olarak belirtmektedir.
Genel öğretim yöntemlerinden sıklıkla kullanılanlar şunlardır:
1. Tanımlar Yoluyla Öğretim Yöntemi:
Tanımlar yoluyla öğretim, daha çok sunuş yoluyla öğretme stratejisinin kullanımında ve bilgi düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.
Öğretmen merkezli bir öğretme yöntemidir ve daha çok bilgiyi öğrencilere aktarma sürecini içerir.
Tanımlar yoluyla öğretimde, öğrenciye kazandırılmak istenen kavramın tanımı verildikten sonra tanıma uyan ve uymayan örnekler üzerinde durularak tanımın daha iyi kavranması sağlanır.
2. Deney Yoluyla Öğretim Yöntemi:
Deney yoluyla öğretim, öğrencilerin bilgileri deneyler yaparak kazandıkları, teorik bilgileri pratik olarak uyguladıkları bir yöntemdir.
Deney yoluyla öğretim üç adımda gerçekleşir:
-Öğrencilere soru sormak
Öğrencilerin soru üzerinde düşünmeleri
Öğrencilerin cevaplarını açıklamaları.
Deney yoluyla öğretimde, öğrenciler, sorulan sorulara verecekleri cevaplar üzerinde
düşüneceklerinden, öğrenci merkezli bir öğretme yöntemidir. Diğer yöntemlerden daha fazla zaman harcanabilir.
3. Analiz Yoluyla Öğretim Yöntemi:
Analizle öğretim, bir kavramı kısımlara ayırarak adım adım açıklama yöntemidir. Analiz, bir kavramın niçin olduğunu anlamayı sağlamak için en iyi yöntemlerden biridir.
Yöntemin başarılı kullanımı için öğrencilere ön-şart davranışların tam olarak kazandırılmış olması gerekir.
Bu yöntemde kural ya da genelleme öğrencilere önceden duyurulur ve arkasından adım adım işlemler yapılır, her basamakta öğrencilere sorular sorulur, alınan cevaplar düzeltilir ve böylece devam edilerek genel sonuca ulaşılır.
4. Kurallar Yoluyla Öğretim Yöntemi:
Kurallar yoluyla öğretim bir işin yapılmasında yer alan işlem basamaklarının ezberletilmesidir.
Konuya kural ya da işlem basamakları ile başlamak iyi bir teknik değildir. Çünkü bu, öğrencileri ezbere iter. Ayrıca, kurallar ile öğrenilen bir kavram unutulduğunda hatırlanması zor
olacağından, kalıcılığı azdır.
5. Gösterip Yaptırma Yoluyla Öğretim Yöntemi:
Bu yöntemde, fiziksel ya da zihinsel beceriler önce öğretmen tarafından gösterilir ve gerekli açıklamalar yapılır, daha sonra öğrencilerin aynı becerileri uygulaması istenir. Burada hedef, bu becerilerin öğrenciye kazandırılmasıdır. Bu yöntem daha çok uygulama düzeyindeki
davranışların kazandırılmasında kullanılır
6. Oyun Yoluyla Öğretim Yöntemi:
Oyun, ön şart davranışlar ve olasılık içeren, kazanan veya kazananları olan bir araç veya etkinliktir. Oyunlarla öğretim, öğrencilerin çok ilgi gösterdikleri ve daha çok küçük sınıflarda kullanılan bir yöntemdir.
Oyunlar çoğunlukla öğrenilenin pekiştirilmesi aşamasında kullanılır.