KANATLILARDA BESLENME HASTALIKLARI

KANATLILARDA BESLENME

HASTALIKLARI

Vitamin-Mineral

Kaynaklı Beslenme Hastalıkları

Kanatlılarda Görülen Hastalıklar

:

Kanatlılarda beslenmeye bağlı olarak ortaya çıkan

hastalıklar

• 1. Yemden kaynaklanan hastalıklar

• A)Yemin fiziksel formu,

• B)Antinutrisyonel faktörler,

• C)Mikroorgnizmalarla bulaşıklık

• 2. Yemin besin maddeleri bileşimine (enerji ile besin

maddelerinin eksikliği veya fazlalığına) bağlı olan hastalıklar

• 3. Birden fazla besin maddesinin eksikliği veya

2. YEMİN BESİN MADDELERİ BİLEŞİMİNE

(ENERJİ İLE BESİN MADDELERİNİN

EKSİKLİĞİ VEYA FAZLALIĞINA) BAĞLI

OLAN HASTALIKLAR

• Enerji

VİTAMİNLER

• Organizma bir ya da birkaç vitamini hiç alamaz ya da yetersiz miktarlarda alırsa belirli metabolik olaylar aksadığı için;

• Verim düşüşü,

• Gelişme bozukluğu,

• Hastalıklara karşı dirençte azalma • Bazı tipik bozukluklar ortaya çıkar.

Vitamin A

• -Mukoz membranlarda keratinleşme • -Kseroftalmi

• -İştahsızlık, büyümenin durması,

• Zayıflama, verimde azalma ve durma • -Düşük kuluçka randımanı

• -Enfeksiyonlara karşı direncin azalması • -Gözler ve burunda akıntı

• -Deri ve tüylerde sertlik, kuruma

• -Hareketlerde inkoordinasyon, kramplar • -Kemiklerde metaplazi

Vitamin D (strerinler)

• -Raşitizm ve Osteomalasi • -Büyüme hızında azalma • -Kötü tüylenme

Vitamin E (tokoferol)

• -Ensefolamalasi

• -Eksudatif diatez(Vit E+Se) • -Kas distrofisi(VitE+Se)

• -Üreme gücünde azalma (horozlarda kalıcı sterilite, tavuklarda seksüel siklusta embriyonel gelişme bozuklukları)

Ensefolamalasi

• Civcivlerde vitamin E noksanlığına bağlı olarak görülen bir hastalıktır.

• Ataksi, başın öne, geriye veya yana doğru kıvrılması, • Dengesizlik,

• Ayakların gerilmesi,

• Öldürücü sinir sistemi bozuklukları ile karakterizedir.

• Civcivler dengelerini kaybederler, ayakta duramazlar ve yuvarlanırlar.

• Zamanla paraliz ve tortikollis görülür.

Ensefalomalasi: Sinir sistemi bulguları beyincik ve

beyinden kaynaklanır. Ataksi, opisthotonus, tortikollis, miyoklonus, parezi

Beyin içinde nekrotik lezyonlar yeşil veya sarı opak lezyonlar

Eksudatif diatez

• Civcivlerde görülen bir hastalık,

• Kapilar damar permeabilitesinde bozulma nedeniyle subkutan dokularda ödem ve hafif kanamalarla karakterizedir.

• Toraks ve abdomende ödem ve hemoraji

Kas distrofisi

• Piliçlerde daha çok göğüs kaslarında şekillenir. Kas liflerinin dejenerasyonu ve nekrozu sonucu göğüs kaslarında beyaz çizgiler oluşur.

• İskelet, düz ve kalp kasları tüm klinik belirtileri sonuçlanan lezyonlar gelişebilir.

• Ayakta duramadığı için bacakları yana yayılır.

• Metiyonin + sistein oranı düşük yemlerle beslenen

Kas distrofisi form: İskelet kaslarında

beyaz alanlar ve beyaz şeritler şeklinde kas lifi dejenerasyonu

Taşlı mide (Gizzard)

kaslarında beyaz lezyonlar

Kalp kaslarında epikardiyal yüzeyde çok sayıda beyaz soluk alanlar

Vitamin K (fillokinon)

• -kanama

Vitamin B

₁

(tiyamin)

• -İştahsızlık ve kötü tüylenme

• -Polinöyritis, hareketlerde inkoordinasyon • -Paraliz

Vitamin B

₆

(piridoksin)

• -Koordinasyon eksikliği ve konvülzyonlar • -Anemi

Vitamin B

₁₂

(kobalamin)

• -Perozis

• -Kötü tüylenme

• -Kuluçka randımanında azalma

Pantotenik asit

• -İştahsızlık, büyüme hızında azalma • -Tüy gelişiminde bozukluk

Nikotinik asit

• -Büyümede gecikme • -Ağız ve dilde yangı • -Diyare

Biotin

• -Kongenital perozis

• -Ayak ve gaga çevresinde derinin dejenerasyonu ve çatlaması • -Kuluçka randımanında azalma

• -Ataksi

Folik asit

• -Büyümede gecikme

• -Tüy gelişiminde bozukluk • -Perozis

• -Anemi

Kolin

• -Perozis

• -Büyümede gecikme

Vitamin fazlalığında ortaya çıkan

belirtiler

• Vitamin A

• Ekzoftalmi

• Kerantinleşmiş membranlarda mukoz hücre oluşumu • Kemiklerde kırılma , eğilme ve incelme eğilimi

• Vitamin D

MİNERALLER

Bazı minerallerin yüksek miktarları metabolik bozukluklara ve zehirlenmelere neden olabilir.

Rasyonlarda minerallerin yetersiz düzeyde bulunması ya da Ca, S, Fe, Co gibi elementlerin fazla alınması diğer bazı elementlerin eksikliğine yol açar.

Makro ve mikro elementlerin eksikliği sonucu oluşan belirtiler birbirine benzer olduğu için tanı zordur.

Mineral madde yetersizliğinin en sık karşılaşılan belirtisi verim düşüklüğüdür.

Kalsiyum

• -Raşitizm-Osteomalasi

• -İştahsızlık, büyümede gerileme • -Bazal metabolizma yükselir

• -İnce yumurta kabuğu • -İç kanama eğilimi

• -Aktivite ve duyarlılıkta azalma • -Yaşam süresinin kısalması

Fosfor

• -İştahsızlık • -Raşitizm

Magnezyum

• -Yumurta veriminde azalma • -Büyümede gerileme

Potasyum

• -Civcivlerde büyümede gerileme • -Kaslarda zayıflama,

• -Dehidrasyon

Kükürt

• -Yağ sindiriminde bozukluk • -Büyümede gecikme

Manganez

• -Gelişmede, üremede, yumurta veriminde, kabuk kalitesinde, kuluçka randımanında azalma

İyot

• -Tiroidde büyüme ve metabolizma hızında azalma • -Kuluçka randımanında azalma

• -Kuluçka süresinde uzama,

Bakır

• -Anemi

• -Tüylerde depigmentasyon • -Anormal tüy gelişimi

• -Piliçlerde belirgin kardiyak hipertrofi • -Miyokartta fibrosis

Çinko

• -Iştahsızlık büyümede gerilik • -Deride kalınlaşma,

• -Kötü tüylenme

• -Üremede ve tüy büyümesinde bozukluk • -Uzun kemiklerde kısalma, kalınlaşma

Selenyum

• -Eksudatif diatez • -Kas distrofisi

• -Pankreatik fibrosis

• -Büyüme hızında azalma

Kobalt

Molibden

Raşitizm (rickets) ve Osteomalasia

• Kemiklerde minerilizasyon yetersiz ise kemikler normalden daha yumuşaktır.

• Büyüme sürecindeki genç hayvanlarda bu gibi bozukluklar

• Raşitizm tanısı erken konulabilirse yemin değiştirilmesi ve suya vitamin D₃ preparatlarının ilave edilmesi fayda

sağlamaktadır.

• Böylece deformasyonların gelişmesi ve büyümenin engellenmesi önlenmiş olmaktadır.

• Yumurta tavuklarında görülen kafes yorgunluğu da aslında osteomalasia’nın bir sonucudur ve osteoperosis (organic

• İlerleyen vakalarda ancak bacaklardaki zafiyet dikkati çekmeye başlamaktadır.

• Kanatlılardaki tipik raşitik deformasyonlar tibiadaki anteroposterior kurvaturadadır.

• Çok daha ilerlemiş olgularda ise göğüs kafesinde

dorsoventral basılma ve düzleşme meydana gelmektedir. • Ayrıca columna vertebralisin karın bölgesinde kifosis

(kamburlaşma) oluşur.

• Tibiadaki eğilmeler tipiktir ve hafif olgularda vitamin D₃ uygulamaları ile başarı sağlanabilmektedir.

Tuz zehirlenmesi

• Kuyu suyu kullanan işletmelerde kronik tuz zehirlenmeleri sıklıkla görülmektedir.

• Tavuklar için yemdeki %4 tuz oranı öldürücüdür.

• İçinde %0.9 oranında tuz bulunan suyun civcivler tarafından tüketilmesi durumunda da yine ölüm kaçınılmazdır.

• Tuz zehirlenmelerinde iştah kaybı, • Susamanın artması,

• Solunum güçlüğü