Yazar/Author: Hamdi AYDIN
1Anahtar Kelimeler
AQUACULTURE POTENTIAL IN TURKEY AND
Abstract
Compared to other countries, aquaculture activities are relatively new sector in Turkey. In Turkey, first economic fish farming started with rainbow trout and carp production in the 1970s.
Significant increases occurred of the aquaculture production in Turkey with production of sea bream and sea bass of the years of 1985s, and farming of tuna in the 2000s. In recent years trout production has increased by producing trout by cage systems which are built in dams, lakes and 2014 from
139.552.950 TL to 2.160.070.890 TL by the years of 2000 and 2014. In Turkey, the fish are rainbow trout (Oncorhynchus mykiss), sea bass (Dicentrarchus labrax) and sea bream (Sparus aurata) in Turkey. Rainbow trout is mainly consumed locally, while around 75% of sea bass and the sea bream are exported to EU countries. Almost all of the aquaculture products are sold as whole fresh fish. According to Republic of Turkey, State Planning Organization in 2023 the aquaculture production of Turkey is planned to be 500.000 tons and the commercial value is estimated to reach the level of 4.500.000.000 TL
Key Words: Aquaculture in Turkey, Economy
1
aydin@kocaeli.edu.tr
sahip
biri denizlerle 8.333 km bir
33 nehir, 200 159 baraj ve 750 ile zengin su a sahiptir
deniz ve toplam 25 milyon ve bu rakam
toplam Bu nedenle
etkin 50 bin
istihdam 2011). 247, Marmara
200, Ege 300 ve 500
rastlanmakta olup, 100 tanesi ekonomik sahiptir. Denizlerden
avlanabilecek her azalmakta, olan talebi ise
giderek Artan talebin ise ancak ile
gibi de her
ciddi oranda
1. nya Su
Milletler ve (FAO) 2014 istatistiklerine
toplam su (93,4 milyon ton ve 73,8 milyon ton
167,3 milyon su ilk ada yer alan
72,5 milyon ton, Avrupa ait toplam su ise 11,2
milyon ton (FAO, 2016). giderek
artan protein k
ve (FAO) son on
ortalama %7 en
su olup, zamanda
beklenmektedir. Toplam su avlanan
su artmazken nde daha fazla
(Tablo 1).
AVCILIK (ton) (ton) TOPLAM (ton)
Deniz Topla Deniz Topla
201 0
77.828.3 96
11.271.5 65
89.099.9 61
22.310.7 34
36.790.0 52
59.100.7 86
148.200.7 201 47
1
82.623.5 50
11.124.4 01
93.747.9 51
23.366.3 71
38.698.8 05
62.065.1 76
155.813.1 201 27
2
79.719.8 54
11.630.3 20
91.350.1 74
24.707.3 43
41.948.3 13
66.655.6 56
158.005.8 201 30
3
80.899.1 53
11.687.5 07
92.586.6 60
25.536.7 10
44.686.8 46
70.223.5 56
162.810.2 201 16
4
81.564.0 94
11.895.9 22
93.460.0 16
26.727.6 87
47.104.4 20
73.832.1 07
167.292.1
Kaynak: ve deniz memelileri 23
%2,3 ile Afrika ve %0,3 ile Okyanusya takip etmektedir. (Tablo 2).
lgeler 2001 2005 2010 2011 2012 2013 2014 Pay (%)
Asya 30,3 39,2 52,5 54,8 59,0 62,6 65,6 89,0
Amerika 1,7 2,2 2,6 2,8 3,0 3,1 3,4 4,5
Avrupa 2,1 2,1 2,5 2,7 2,9 2,8 2,9 3,9
Afrika 0,4 0,6 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 2,3
Okyanusya 0,1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3
Toplam 34,6 44,3 59,1 61,9 66,5 70,2 73,8 100,0
Kaynak: FAO, 2016
2. Su
toplam su 2015 verilerine 672.241
ve bu
(Tablo 3) . bu AB
ise yer (Anon. 2016). de
yenidir. de ilk ekonomik anlamada (Oncorhynchus mykiss) ve
sazan (Cyprinus carpio) ile (Sparus
aurata) ve levrek (Dicentrarchus labrax), da orkinos
ile ciddi bir
meydana Son baraj, ve kurulan kafes
sistemlerinde nin ile de daha da
de 2000 79.031 ton olan 2003
79.943 tona, 2006 128.943 tona ve 2009 158.729 tona, 2012 212.410 tona ve 2015 240.334 tona (Tablo 3).
r
Toplam Miktar(to
n)
Miktar(to n)
Miktar(to n) 200
0
503.3 45
367.840.6 50
79.031 139.552.950 582.376 507.393.600 200
1
527.7 33
490.719.3 50
67.224 173.890.600 594.977 664.609.950 200
2 566.6
82 630.759.1
00 61.165 212.248.000 627.847 843.0207.100 200
3
507.7 72
878.154.8 00
79.943 415.575.800 587.715 1.293.730.60 0 200
4
550.4 82
1.120.965.4 00
94.010 520.603.300 644.49 1.641.568.70 0 200
5 426.4
96 1.574.988.3
00 118.277 704.283.000 544.773 2.279.271.30 0 200
6
533.0 48
1.706.983.0 00
128.943 766.229.750 661.991 2.473.212.75 0 200
7 632.4
50 1.323.151.7
50 139.873 839.762.500 772.323 2.162.914.25 0 200
8
494.1 24
1.097.178.4 00
152.186 850.646.080 646.310 1.947.824.48 0 200
9
464.2 33
837.387.8 80
158.729 952.935.500 622.962 1.790.323.38 0 201
0 485.9
39 1.078.515.2
00 167.141 1.066.778.60
0 653.080 2.145.293.80 0 201
1
514.7 55
1.143.272.1 72
188.790 1.270.028.14 0
703.545 2.413.300.31 2 201
2
432.4 42
1.209.028.4 26
212.410 1.605.293.70 0
644.852 2.814.322.12 6 201
3 374.1
21 1.188.432.5
25 233.394 1.704.471.15
1 607.515 2.892.903.67 6 201
4
302.2 12
1.099.749.4 95
235.133 2.160.070.89 0
537.335 3.259.820.38 5 201
5 431.907 1.245.020.381 240.334 2.569.208.5 90
672.241 3.814.228.9 71 Kaynak: BSGM, 2016
beslenmesinde su bir paya sahip uzun
beri bilinmektedir. Ancak, ve ve kirlenmesi
gibi nedenlerden hatta neslinin
riskine yol Gelinen bu noktadan sonra tedbirler
bile zaman istenilen seviyede
giderek ile ortaya ancak ile
yine uzmanlarca belirtilen bir husustur.
yoluyla elde edilen su son bir seyir
takip gel
toplumlarda yeterli ve beslenme bilincinin kaliteli protein
olan su talebi Bu taleplerin yoluyla
ve bu durum, su nleri
bir faaliyet ortaya
Genel anlamda ve istihdam sorunuyla bulunan
sahip olunan kaynaklardan etkin ve rasyonel bir yararlanmak ekonomik
bir zorunluluktur. denizlerle 8.333 km bir 33
nehir, 200 159 baraj ve 750 ile
zengin su sahip olan bu da en verimli bir
kullanmak Su alt birisi
olup, insan beslenmesine sanayi hammadde
istihdam ve ihracat potansiyeline sahip bu
gibi sebeplerden bir konuma sahiptir. Ancak su gerek ve gerekse milli ekonomimizde yeterli bir yer
ortalama 6,2 kg. olup ve Avrupa keleri
deniz ve avlanan
dalgalanmalar her azalma Bunun
her ciddi bir elmenin
(Tablo 3). de GAP ve her edilen yeni
barajlar ve birlikte, ileriki
daha seviyelere
elde edilen gelirlere
olarak gelirlerde de ciddi 2000
139.552.950 TL olan toplam 2003 415.575.500 TL, 2006 766.229.750 TL, 2009 952.935.500 TL, 2012 1.605.293.700 TL ve
2015 2.569.208.590 TL (BSGM, 2016). En fazla
Levrek ve
bu artmaya devam ederse 2023 toplam 500.000 tona, ticari de 4.500.000.000 TL seviyesine tahmin edilmektedir.
2016 verilerine de yapan 2.377
adettir ve bu 1.950 adedi 427 adedi de deniz
(BSGM, 2016). gibi de de
insan azalma olurken, ar
olarak istihdam edilen da de
konusunda bilgi olmamakla birlikte pazarlama, alet ve ekipman temini, yemi ve bu
25.000 istihdam tahmin edilmektedir.
Stratejik konumu, - pazarlardaki potansiyeli, global
bir haline getirmektedir. 2000-2015 16 y 79.031 tondan 240.334 ton seviyesine bu net olarak ifade etmektedir. 2015 itibariyle
ile -levrek ile de ilk yer
ve levrek artarak devam
ve deniz yeni daha
su kaliteli protein iht
bir ederek ekonomisine
En olan Avrupa
edilen hayvansal su ve olarak da
gurur vericidir. Avrupa hayvansal insan
kalite ve ne kadar hassas ve kritik ve
bizim bu AB dikkate
insan kalite ve standartlarda ve
en olarak,
ekonomisinin olarak nitelendirilmektedir.
ivmelendirme ve mevcut cari azaltma ciddi bir potansiyele sahiptir. gelinen noktaya
umut ve gelecek vadeden bir
2016, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Fishery_statistics FAO. (2016). Food and Agriculture Organization of the United Nations
Ekim 2016, http://www.fao.org/3/a-i5555e.pdf
De La Peche Et De La Pisciculture, 21:667 680.
Kurumu. Ankara.