ÜRETİM VE
MALİYETLER - 2
ÜRETİCİ DENGESİ VE DEĞİŞEN FAKTÖRLERİN OPTİMAL BİLEŞİMİ
Üretimi gerçekleştiren firmalar birden fazla girdi kullanarak belli bir ürün elde ederler.
Üretici üretimi gerçekleştirirken amacı kar maksimizasyonunu (karın en çoklaştırılması) sağlamaktır.
Bunun için üretimin maliyetini mümkün olan en düşük seviyede tutmalıdır (maliyetin minimizasyonu). Çünkü kar, hasılat ile maliyet arasındaki farktır.
Firma girdileri öyle bir araya getirmelidir ki maliyet en düşük olsun. Dolayısıyla maliyetin asgari (en düşük) olması için firmanın girdilerin her biri için ödediği son liranın sağladığı ürün miktarı birbirine eşit olmalıdır.
ÜRETİCİ DENGESİ VE DEĞİŞEN FAKTÖRLERİN OPTİMAL BİLEŞİMİ
Firma, sermaye ve emek gibi iki faktör kullanarak ekmek ürettiğinde bu girdileri satın almak için bir bedel ödemek zorundadır. Firmanın faktörün bir birimine ödediği bedel o faktörün fiyatıdır. Bir birim daha fazla faktör kullanmanın firmaya getirdiği ise üründe meydana gelen artış veya o faktörün marjinal fiziki ürünüdür.
Üretimi en düşük maliyetle gerçekleştirmek demek faktörlere harcanan belli bir para karşılığında mümkün olan en yüksek ürün miktarının elde edilmesidir.
(formül)
ÜRETİMİN MALİYETİ
Üreticiler üretimlerini gerçekleştirmek için üretim faktörlerine belli bir bedel ödemek durumundalar.
Bu bedel firmanın maliyetlerini oluştururken, faktör sahiplerinin de gelirlerini oluşturur.
Üretici olarak firmaların piyasaya ne kadar mal arz edeceklerini, mal ve hizmetlerin fiyatlarıyla maliyetlerinin arasındaki ilişki belirler.
Öte yandan firma üretimde kullanacağı girdilerin fiyatlarını belirleme gücüne sahip değildir.
Dolayısıyla karını maksimize etmek isteyen firma maliyetini mümkün olduğunca düşük düzeyde tutmaya çalışır.
ÇEŞİTLİ MALİYET KAVRAMLARI
Firma açısından önemli bir yeri olan maliyetin muhasebeciler ve ekonomistler açısından ele alınışı farklıdır. Bu farkın temel nedeni, fırsat maliyetleridir.
Herhangi bir faaliyetin fırsat maliyeti, o faaliyeti yapmaktan dolayı vazgeçmek zorunda kalınan en yakın alternatifi ifade eder.
Açık ve Zımni (Örtük) Maliyetler
Açık maliyetler üreticiler tarafından üretim faktörlerine ücret, faiz, rant, ya da ara mallarına fiyat şeklinde yapılan ödemeleri içerir.
Eğer firma üretim faktörlerini kiralıyor ya da satın alıyorsa, üretim faktörlerine yapacağı bu ödemeleri muhasebe hesaplarına yansıtır.
Muhasebe hesaplarına yansıtılan bu maliyetler açık maliyetlerdir. Açık maliyetler muhasebeleştirilen maliyet olarak da isimlendirilir.
Örneğin, bir bilgisayar şirketi üretim yapabilmek için emek kiralamak, enerji satın almak ve bina kiralamak zorundadır.
Firmalar sahip oldukları üretim faktörlerini, kendi üretim süreçlerine dahil ettiklerinde bunları kiraya vermek ya da satmaktan dolayı, elde edecekleri gelirden vazgeçmiş olurlar. Kısacası bir fırsat maliyeti yüklenirler. İşte bu maliyetler firma için örtük (zımni ya da görünmeyen) maliyetlerdir.
Aynı bilgisayar şirketinde şirket sahibinin kendi emeğini ve sermayesini üretim sürecine dahil ettiğini düşünelim. Şirket sahibi kendi emeğine ve sermayesine ödeme yapmaz. Ancak bu üretim faktörlerini kiraya vermediği veya satmadığı için bir fırsat maliyeti yüklenir. Çünkü bilgisayar eğitimi almış olan firma sahibi başka bir firmada çalışsaydı bu emeği karşılığında gelir elde edecekti.
Ekonomistler maliyet hesaplarına bu örtük (zımni görünmeyen) maliyeti de dahil ederler.
Örtük (zımni - görünmeyen) maliyetler, gerçekte ödeme yapılayan, ancak bir alternatiften vazgeçilmesi nedeniyle oluşan maliyettir.
Örtük maliyetler muhasebeleştirilmeyen maliyetlerdir.
KAYNAKÇA
