• Sonuç bulunamadı

PASİF YÖNETİM KURULU ÜYESİ, İCRADA GÖREVLİ OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYESİ VE BAĞIMSIZ YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "PASİF YÖNETİM KURULU ÜYESİ, İCRADA GÖREVLİ OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYESİ VE BAĞIMSIZ YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI"

Copied!
38
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

DOI : 10.34246/ahbvuhfd.870940

Yayın Kuruluna Ulaştığı Tar h : 24/09/2020 Yayınlanmasının Uygun Görüldüğü Tar h: 25/01/2021

ÜYESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Özge AYAN*

ÖZ

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yönetim kuruluna ilişkin getirdiği yenilikler arasında, kurulun profesyonelleşmesine yönelik düzenlemeler, özellikle iç yönerge ile yönetim kurulu üyelerinin bazı yetkilerini devretme imkânının kolaylaştırılması ve üyelerin sorumluluğunda farklılaştırılmış teselsül ilkesinin benimsenmesi yer almaktadır.

Halka açık anonim şirketlerde de kurumsal yönetim ilkelerine ve eşit, şeff af, hesap verebilir, sorumlu yönetim anlayışına uygun olarak profesyonel yönetim kurulu oluşumuna oldukça önem verilmiştir. Bu nedenle Sermaye Piyasası Kanunu’nda ve ilgili mevzuatta, yönetim kurulunun yapısı, yönetim kurulu üyelerinin nitelikleri, hak ve görevleri ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Yönetim kurulu üyeleri, icrada görevli, icrada görevli olmayan, bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak çeşitli sınıfl ara ayrılmıştır.

Çalışmamızda halka açık olan ve olmayan anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olarak yer alan ancak, yetki devri gerçekleştiren, karar alma süreçlerine hiç katılmayan veya icrada görevli olmayan yönetim kurulu üyelerinin hukuki durumu ele alınacaktır. Pasif yönetim kurulu üyeleri ile sermaye piyasası mevzuatında düzenlenen icrada görevli olmayan ve özellikle bağımsız yönetim kurulu üyelerinin görev ve yetkileri karşılaştırılarak, bu üyelerin sorumluluğunun kapsamı incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Pasif yönetim kurulu üyesi, icrada görevli olmayan yönetim kurulu üyesi, bağımsız yönetim kurulu üyesi, icrada görevli yönetim kurulu üyesi, sorumluluk.

* Doç. Dr., Man sa Celal Bayar Ün vers tes Uygulamalı B l mler Fakültes Uluslararası T caret Bölümü Öğret m Üyes ,/MANİSA E-posta: ozgeayan1@gma l.com,

ORCID : 0000-0002-2612-6846.

(2)

COMPARISON OF THE MEMBER OF THE PASSIVE BOARD OF DIRECTORS, THE MEMBER OF THE NON-EXECUTIVE BOARD AND THE

INDEPENDENT BOARD OF DIRECTORS ABSTRACT

Among the innovations brought by the Turkish Commercial Code numbered 6102 regarding the board of directors in joint stock companies are the regulations for the professionalization of the board, especially the internal directive, facilitating the ability of board members to delegate some powers and the designation of responsibilities of board of directors’ members according to diff erentiated solidarity principal.

In public joint stock companies, great emphasis has been placed on the establishment of a professional board of directors in accordance with corporate governance principles and an equal, transparent, accountable and responsible way.

In the Capital Market Law and related legislation, the structure of the board of directors, the qualifications, rights and duties of the members of the board of directors are arranged in detail. The members of the board of directors are divided into various classes as executive, non-executive, independent board members.

In this article, we aim to explain, the legal nature of executive, non-executive and independent board members. By comparing the duties and powers of the passive board members and non-executive and especially independent board members, the scope of the responsibility of these members will be examined.

Keywords: The passive board members, non-executive board members, independent board members, executive board members, the responsibility.

GİRİŞ

Çalışmamızda anon m ş rket yönet m kurulunu oluşturan üyelerden pas f yönet m kurulu üyeler le Sermaye P yasası mevzuatında düzenlenen cracı olmayan yönet m kurulu üyeler n n ve bağımsız yönet m kurulu üyeler n n n tel kler , hakları ve yükümlülükler karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır.

Öncel kle Türk T caret Kanunu gereğ nce yönet m kurulu üyes seç len, ancak yönet m ve tems l yetk s n n devr yle veya yönet m sürec ne f len katılmayarak, kanundan doğan hak ve yetk ler n kullanmayan yönet m kurulu üyeler n n durumu ncelenecekt r. Pas f yönet m kurulu üyeler olarak adlandırılan bu k ş ler n sorumluluktan tamamen kurtulup kurtulamayacakları, doktr ndek görüşler ve yüksek mahkeme kararları ışığında ortaya konulmaya

(3)

çalışılacaktır.

Y ne Sermaye P yasası mevzuatında ayrıntılı düzenlemelere konu olan crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler ve bağımsız yönet m kurulu üyeler ncelenecekt r. Bu üyeler n hak ve yetk ler le d ğer yönet m kurulu üyeler nden ayrılan özell kler açıklanmaya çalışılacaktır.

Çalışmanızda son olarak, crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler le bağımsız yönet m kurulu üyeler n n, yönet m kurulu üyeler ne karşı açılan sorumluluk davasındak yer rdelenerek, lke olarak cracı şlev olmayan bu üyeler n, ş rket n uğradığı zararlardan sorumluluğunu doğuran haller ayrıntılı olarak ncelenecekt r.

I. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ NİTELİKLERİ BAKIMINDAN TÜRLERİ

A. PASİF YÖNETİM KURULU ÜYESİ

6102 sayılı Türk T caret Kanunu’nda yönet m kurulu, anon m ş rket n zorunlu organları arasında düzenlenm şt r. Yönet m kurulunun yapısı, yönet m kurulu üyel ğ sıfatının kazanılıp kaybed lmes , yönet m kurulunun yetk ler ve yönet m kurulu üyeler n n sorumluluğu, Kanun’un 359 ve devamındak maddelerde yer almaktadır1.

Türk T caret Kanunu’nda yönet m kurulu üyeler , crada görevl yönet m kurulu üyes , crada görevl olmayan yönet m kurulu üyes veya bağımsız yönet m kurulu üyes g b çeş tl ayrımlara tab tutulmamaktadır. Yönet m kurulu üyes olma koşullarını taşıyan ve yönet m kurulu üyes seç len tüm üyeler, eş t hak ve yetk lere sah pt r. Ş rket n tems l ve yönet m , kural olarak yönet m kuruluna a tt r (TTK m.365). Yönet m kurulunda kararlar oy çokluğu le alınır (TTK m.390/1). Her üyen n b r oy hakkı vardır (TTK m.390).

Yönet m kurulu üyeler arasında ş rket dare ve tems l yetk s dâh l olmak üzere eş tl k söz konusudur. Bu nedenle de yönet m kurulu başkanı olarak atanan üyen n b le, d ğer üyelerden, oy hakkı ve oyunun etk s bakımından b r ayrıcalığı veya üstünlüğü yoktur2.

1 Yönet m kurulu hakkında detaylı b lg ç n bkz. AKDAĞ GÜNEY, (2016), s. 7 vd.; AYHAN/

ÇAĞLAR/ÖZDAMAR, s. 300 vd; PULAŞLI, (2020), s. 377 vd.; BOZKURT, s. 247 vd.;

KARAEGE, s. 67 vd; VON DER CRONE, s. 188; SCHMİDT/MARCUS, (KRİEGER/SA- İLER), §§ 76-94, s. 869 vd.; HONSELL/VOGT/WATTER, (WERNLİ/RİZZİ), s. 1005- 1016.

2 AKDAĞ GÜNEY, (2016), s. 169; KARAEGE, s. 68 vd.; VON DER CRONE, s. 262 vd.

(4)

Yönet m kurulu üyeler , kanunda aranan koşulları yer ne get rerek, yönet m ve tems l yetk ler n kısmen veya tamamen devredeb l rler (TTK m.367, 370).

Yönet m kurulunun yönet me l şk n görev ve yetk ler n devr ne l şk n düzenleme, Türk T caret Kanunu’nun 367. maddes nde yer almaktadır. Bu madden n lafz ve madde gerekçes b rl kte değerlend r ld ğ nde, yönet m n devr n n tems l yetk s n n devr n çermed ğ , yönet m yetk s n n yanı sıra tems l yetk s n n de devr yapılmak sten yorsa, bu devr n 370. madden n 2. fıkrası gereğ nce yapılması gerekt ğ sonucuna ulaşılmaktadır3. Yönetim kurulunun yönetime ilişkin görev ve yetkilerini devredebilmesi için, şirket ana sözleşmesinde yönetim yetkisinin devrine izin veren bir hüküm bulunması gerekir. Ana sözleşmedeki bu düzenlemenin yanı sıra, yönetim kurulunca hazırlanacak, şirketin yönetim şemasını, yönetim yetkisinin devir esaslarını içeren iç yönergenin4 de varlığı aranmaktadır. Bu koşulların varlığı halinde, yönetim kurulunda yönetimin devri yönünde karar alınabilir. Söz konusu devr n sınırı, Kanun’nun 375. maddes nde düzenlenen yönet m kurulunun devred lmez görev ve yetk lerd r. Yönet m kurulu üyeler n n kanunda devred lemez olarak bel rt len görev ve yetk ler n n dışında kalan görev ve yetk ler n n, kısmen veya tamamen, bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçünçü kişilere devri mümkündür5.

Temsil yetkisi, şirket adına yetkili olanların, şirket unvanı altında imza atması neticesinde, yapılan işlemlerin şirket tüzel kişiliğinde hüküm ve sonuç doğurması anlamına gelmektedir6 (TTK m.372). Yönetim kurulu, kural olarak birlikte temsil ilkesi gereğince işlem yapar. Ancak ana sözleşmeyle aksine düzenleme yapılarak, bireysel temsilin kabulü mümkündür. Temsil yetkisinin devri için, ana sözleşmede bu yönde bir hüküm olması ve iç yönerge gereklidir.

Bu koşulların sağlanması halinde, tüm temsil yetkisinin tek bir yönetim kurulu üyesine bırakılmasına izin verilmiştir. Temsil yetkisi devredilen kişinin yönetim kurulu üyesi olmaması halinde ise, bunun yanında en az bir yönetim kurulu üyesinin atanması gereklidir (TTK m.370/2).

3 KIRCA/ŞEHİRALİ ÇELİK/MANAVGAT, s.593-594; ÖZDAMAR, s.141.

4 İç yönergen n n tel ğ , çer ğ ve fonks yonu hakkında ayrıntılı b lg ç n bk. KOÇ, s.165 vd.

5 Yönet m yetk s n n devr konusunda ayrıntılı b lg ç n bkz. DOĞAN, s. 113 vd; PULAŞLI, (2020), s. 4007 vd.; AKDAĞ GÜNEY, (2016), s. 81 vd.; AYHAN/ÇAĞLAR/ÖZDAMAR, s. 319 vd.; BOZKURT, s. 272-274, 281 vd.; TEKİNALP, N.12-69.

6 AYHAN/ÇAĞLAR/ÖZDAMAR, s. 316 vd.; BOZKURT, s. 274 vd.

(5)

Yönet m kurulu üyeler n n b r n n veya b rkaçının yetk ler n aynı yönet m kurulu üyes ne devretmes yle, özel yetkilerle donanmış “murahhas üye” olarak adlandırılan yönetim kurulu üyeleri oluşturulabilir7. Murahhas üyeler, devredilen yetki kapsamında, şirket işlerini devamlı olarak gözetme ve yürütme görevi üstlenirler. Bu üyeler, şirketin yönetiminde diğer yönetim kurulu üyelerinden daha yetkili konuma gelirler8. Y ne yönet m kurulu üyeler yetk ler n , yönet m kurulu üyes olmayan murahhas müdürlere de devredeb l rler9 (TTK m.371/7). Bu yolla yönet m kurulu üyes olarak seç len üyeler n sorumluluklarını haf fl etmeler ve hatta ortadan kaldırmaları mümkündür (TTK m.367, 370/1).

Yönet m kurulu üyeler herhang b r yetk devr yapmaksızın, yönet m kurulu toplantılarına katılmayıp, alınan kararlarda oy kullanmayarak, ş rket şler le lg lenmeyerek ş rket tems l ve yönet m yetk s n f len kullanmayab l rler.

Yetk devr net ces nde veya f l olarak ş rket tems l etmeyen, yönetmeyen yönet m kurulu üyeler doktr nde pas f yönet m kurulu üyes olarak tanımlanmaktadır10. Aşağıda ayrıntılı olarak açıklayacağımız üzere, pas f yönet m kurulu üyel ğ , halka açık anon m ş rketler n yönet m kurullarına l şk n düzenlemelerde yer alan cracı olmayan yönet m kurulu üyel ğ nden farklı b r anlam taşımaktadır. Pas f yönet m kurulu üyel ğ , kanun gereğ yönet m kurulu üyes seç len k ş ler n, yetk dev rler veya f l uygulamalar net ces nde tems l ve yönet m yetk ler n kullanmayarak, ş rket yönet m nde pas f b r rol üstlenmeler le ortaya çıkan f l b r durumdur. İcracı olmayan

7 Murahhas üye konusunda ayrıntılı b lg ç n bkz. AKDAĞ GÜNEY, (2016), s. 83 vd.;

ÜNAL, s. 126 vd.

8 SOMMER, s. 271; AYAN, (2013), s. 86; KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 317; KIRCA/ŞEHİRALİ ÇELİK/MANAVGAT, s.596.

9 6552 sayılı Kanun’un 131. maddes le Türk T caret Kanunu’nun 371. maddes ne 7. fıkra eklenm şt r. Bu madde gereğ nce, yönet m kurulu, tems le yetk l olmayan yönet m kurulu üyeler n veya ş rkete h zmet akd le bağlı olanları sınırlı yetk ye sah p t car vek l veya tac r yardımcıları olarak atayab l r. Bu şek lde atanacak olanların görev ve yetk ler , Türk T caret Kanunu’nun 367. maddes ne göre hazırlanacak ç yönerge le açıkça bel rlenmel d r.

İç yönerge tesc l ve lan ed lmel d r. İç yönerge le t car vek l veya d ğer tac r yardımcıları atanamaz. Türk T caret Kanunu’nun 371. maddes n n 7. fıkrası gereğ nce yetk lend r len t car vek l ve d ğer tac r yardımcılarının da t caret s c l ne tesc l ve lan ed lmes gerek r. Bu k ş ler n ş rkete ve üçüncü k ş lere verecekler her türlü zarardan dolayı yönet m kurulunun mütesels len sorumlu tutulur. Bu düzenleme hakkında ayrıntılı b lg ç n bk. KIRCA, s.24;

YANLI/OKUTAN NİLSSON, s.5 vd.; USLUER GÜRBÜZ, s.366-367; ÖZDAMAR, s.153 vd.

10 KORKUT, s. 93.

(6)

yönet m kurulu üyel ğ se, Sermaye P yasası mevzuatı düzenlemeler gereğ , ş rket n şley ş ne akt f olarak katılmayan, ancak yönet m kurulunda karar alma süreçler nde ve kom telerdek varlıkları le ş rket ç nde etk l olan üyelerd r.

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler bu özell kler gereğ nce, yetki devri yapmış veya karara katılmamış pasif üyeler gibi değil, icracı yönetim kurulu üyeleri üzerinde gözetim görevi üstlenen yönetim kurulu üyeleri gibi sorumlu tutulmaktadırlar.

B. İCRADA GÖREVLİ OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYESİ Sermaye P yasası Kanunu’nda, bu Kanuna tab anon m ş rketlerde yönet m kuruluna l şk n olarak öneml düzenlemeler yer almaktadır (SPK m.17/2). Sermaye P yasası Kurulu’nun II-17.1 sayılı Kurumsal Yönet m Tebl ğ ’nde ve bu Tebl ğ’ n ek nde yer alan Kurumsal Yönet m İlkeler ’n n 4. maddes nde, halka açık anon m ş rketlerde yönet m kurulunun özell kler bel rlenm ş ve yönet m kurulu üyeler crada görevl olan, crada görevl olmayan ve bağımsız yönet m kurulu üyeler olarak guruplandırılmıştır11 (KYİ m.4.3).

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler , crada görevl yönet m kurulu üyeler n n aks ne, ş rket yönetme yetk s ne sah p olmayan yönet m kurulu üyeler d r. Bu üyeler, ş rkette yönet m kurulu üyel ğ dışında başka b r dar görev bulunmayan ve ş rket n günlük ş akışına ve olağan faal yetler ne müdah l olmayan üyeler olarak tanımlanmaktadır (KYİ m.4.3.2).

İcrada görevli olmayan yönetim kurulu üyeleri, şirketin rutin işleyişinde etkili olmamalarına rağmen, yönetim kurulundaki karar alma sürecinde oldukça etkilidirler. Çünkü Sermaye P yasası Kanunu’na tab anon m ş rketlerde yönet m kurulunun en az beş k ş den oluşması (KYİ m.4.3.1) ve üyeler n çoğunluğunun crada görevl olmayan üyelerden oluşması gerekmekted r (KYİ m.4.3.2). Uyulması zorunlu olan bu lkelerde (KYT m.5.1); yönet m kurulundak bağımsız üyeler n, crada görevl olmayan üyeler arasından seç lmes gerekt ğ (KYİ m.4.3.3) ve bağımsız üye sayısının

11 Kurumsal Yönet m Tebl ğ (II-17.1), 03.01.2014 tar hl 28871 sayılı Resm Gazete’de ya- yımlanarak yürürlüğe g rm şt r. Kurumsal Yönet m Tebl ğ , b r geç c olmak üzere on yed maddeden oluşmaktadır. Ek nde se, Kurumsal Yönet m İlkeler yer almaktadır. Sermaye P yasası Kurulu, kurumsal yönet m lkeler n n uygulanması açısından Sermaye P yasası Kanunu’na tab ş rketler bakımından halka açık ve payları borsada şlem gören ş rket ayrı- mı yapmıştır. Kurumsal yönet m lkeler , payları borsada şlem gören ş rketler ç n zorunlu tutulmaktadır. Kurumsal Yönet m Tebl ğ ek nde kurumsal yönet m lkeler düzenlenm şt r.

Tebl ğ n 5.1 hükmünde sayılan lkelere uyulması zorunludur (Bu konuda ayrıntılı b lg ç n bk. KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 329).

(7)

k den az olmamak koşulu le yönet m kurulu üye tam sayısının üçte b r n aşması gerekt ğ düzenlenm şt r (KYİ m.4.3.4). Böylece yönet m kurulunun çoğunluğunun crada görevl olmayan üyelerden oluşması ve bu yönet m kurulu üyeler arasında da bağımsız yönet m kurulu üyeler n n bulunması zorunluluğu öngörülmüştür12.

Bu düzenlemeler doğrultusunda, yönet m kurulunun çoğunluğu crada görevl olmayan üyelerden oluşmakta ve yönet m kurulu kararlarının alınmasında bu üyeler n oyları bel rley c olmaktadır.

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler , yönet m faal yet n n dışında kaldıkları ç n, k ş sel menfaatler le ş rket menfaatler çatışmamaktadır.

Bunun sonucu olarak, yönet m kurulunda alınacak kararlarda, sadece ş rket menfaat doğrultusunda oy kullanmaları kolaylaşmaktadır. Ş rket menfaatler doğrultusunda kullanılan oylar, ş rkettek d ğer pay sah pler n ve azınlık haklarını koruyucu b r etk yaratmaktadır13.

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler , ayrıca yönet m kuruluna yardımcı kom telerde aldıkları görevler le, kamunun ve ş rket pay sah pler n n doğru ve zamanında aydınlatılmasına katkıda bulunurlar. Kom telerde crada görevl olmayan üyeler n bulunması zorunluluğu, kom telerde karar alınma b ç m ve kom telerde gerçekleşt r len yönet m kurulunca alınacak n ha kararlara l şk n hazırlık çalışmalarının önem , crada görevl olmayan üyeler n ş rkettek etk s n artırmaktadır14.

Bu etk ler neden yle halka açık ş rketlerde yönet m kurulunda cracı olmayan üyeler n n tel ğ ne ve yönet m kurulundak sayısal çoğunluğuna oldukça önem ver lm şt r

12 Kurumsal yönet m lkeler nde, ş rketlerde etk l b r kurumsal yapının sağlanması, pay sa- h pler n n haklarının korunması, pay sah pler n n eş t şleme tab tutulması, menfaat sah p- ler n n rolü, kamuyu aydınlatma ve şeff afl ık, yönet m kurulu üyeler n n sorumluluğu g b başlıklara yer ver lm şt r. Bağımsızlık kavramı, kamuyu aydınlatma ve şeff afl ık başlığı al- tında geçmekted r. Sermaye P yasası Kanunu lkeler nde temel kural “uygula veya uygula- mıyorsan açıkla” lkes d r. Tavs ye n tel ğ ndek lkelerde, bu lkelere uyulmadığı zaman açıklama sorumluluğu get r lmemekted r. İlkeler yol göster c n tel k taşımaktadır. Sermaye P yasası Kanunu lkeler nde, yönet m kurulunda yer alan üyeler n bağımsızlığına özel önem ver lmekted r. Bu üyeler n sayısının üst düzeye çıkarılarak, ş rkettek çıkar çatışmalarının önlenmes amaçlanmaktadır. Yönet m kurulunun etk den uzak, bağımsız karar alması sağ- lanmaya çalışılmaktadır (ÖZKORKUT, s. 145; KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 329; USLUER GÜR- BÜZ, s.257 vd.; MANAVGAT, (2019), s.35).

13 DOĞAN, s. 68; ALTAY, s. 97; ODMAN BOZTOSUN, s. 44; EROĞLU, s. 586; KORKUT, s. 94; PASLI, s. 321; USLUER GÜRBÜZ, s. 268.

14 PASLI, s. 328; MANAVGAT, (2016), s. 44-48.

(8)

Yönetim kurulu üyesinin, sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde icrada görevli olmayan yönetim kurulu üyesi olarak kabul edilebilmesi için, şirkette kısmen dahi olsa yönetim yetkisinin bulunmaması gerek r. Bu üyeler, şirkette genel müdürlük, birim yöneticiliği gibi yönetime ilişkin bir görev üstlenmemelidir15. Ancak icrada görevli olmayan bu üyelerin, yönetim kurulunda yönetim kurulu başkanı veya yönetim kurulu başkan vekili sıfatlarını almalarında bir sakınca yoktur.

Yönet m kurulunun tamamının crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler nden oluşmasının mümkün olup olmadığı hakkında doktr nde farklı görüşler bulunmaktadır. Odman Boztosun, yönet m kurulunun kurul hal nde çalışması ve yetk devr olmaması hal nde tüm üyeler n crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler nden oluşmasının mümkün olduğunu savunmaktadır16. Aks görüştek yazarlar se bunun mümkün olmadığı görüşünded rler17.

Sermaye P yasası Kurulu’nun kurumsal yönet m lkeler n n uygulanmasına yönel k tereddüt oluşturan hususlar hakkında basın duyurusu şöyled r:

“Seri: IV, No:56 sayılı Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’in ve Ekindeki Kurumsal Yönetim İlkelerinin uygulanmasına ilişkin tereddüt oluşturan hususlarda Kamuoyunun bilgilendirilmesi amacıyla aşağıdaki duyurun yapılmasına karar verilmiştir.

Bilindiği üzere, Seri:IV, No:56 sayılı Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ) 30.12.2011 tarihli ve 28158 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğ ile Gelişen İşletmeler Piyasası ve Gözaltı Pazarında işlem görenler hariç, payları İMKB’de işlem gören halka açık anonim ortaklıklar (Borsa Şirketleri) için Kurumsal Yönetim İlkeleri belirlenmiş ve seçilen bazı ilkelerin zorunlu olarak uygulanması gerektiği hükme bağlanmıştır. Kurulumuza yöneltilen sorular doğrultusunda Tebliğ’in ve ekindeki ilkelerin uygulanmasına ilişkin bazı esaslar aşağıda özetlenmektedir. 1. Yönetim kurulunun tamamen icrada görevli olmayan üyelerden oluşması mümkündür. Murahhas üyelerin şirketin

15 İcracı olmayan yönet m kurulu üyes n n, yönet m ve tems l yetk s olmayan uzman veya başka b r sıfatla ş rkette çalışmasının mümkün olduğu, bu durumun yönet m kurulu üyes - n n, crada görevl olmayan üye olarak n telend r lmes ne engel olmayacağı görüşü ç n bk.

MANAVGAT, (2019), s. 35-37; ODMAN BOZTOSUN, s. 44.

16 ODMAN BOZTOSUN, s. 45.

17 YANLI, s. 75; PASLI, s. 322; AKSOY; s.63.

(9)

faaliyetlerine ilişkin karar mekanizmasında etkin rol oynamaları nedeniyle icracı üye olmaları gerekli iken yönetim kurulu başkanı, şirkette üstlendiği göreve göre icracı veya icrada görevli olmayan olarak sınıfl andırılabilir.”

Bu b ld r de, Sermaye P yasası Kurulu uygulamasında yönet m kurulu üyeler n n tamamının crada görevl olmayan üyelerden oluşab leceğ kabul ed lmekted r.

Türk T caret Kanunu’nda yönet m kurulunun yönet m yetk s n , b r veya b rkaç yönet m kurulu üyes ne hatta yönet m kurulu üyes olmayan üçüncü k ş ye devred leb leceğ kabul ed l rken (TTK 367/I, 375), tems l yetk s n n b r veya b rden fazla murahhas üyeye veya müdüre devred leb leceğ düzenlenmekted r (TTK 370/2). Bu düzenleme gereğ nce, ş rket ana sözleşmes ne ve ç yönergeye uygun olarak yapılacak yetk dev rler nde, en az b r yönet m kurulu üyes n n tems l yetk s ne sah p olması gerekmekted r.

Emred c n tel ktek olan bu düzenlemen n uygulanma öncel ğ gereğ nce, yönet m kurulunda tems l yetk s ne sah p en az b r cracı yönet m kurulu üyes n n bulunması zorunludur. Yönet m kurulunun tems l yetk s n n devr ne l şk n emred c düzenlemeler karşında, doktr ndek yönet m kurulunun tamamının crada görevl olmayan üyelerden oluşab leceğ görüşüne ve bu doğrultudak Sermaye P yasası Kurulu açıklamasına katılmamız mümkün değ ld r.

C. BAĞIMSIZ YÖNETİM KURULU ÜYESİ

Bağımsız yönet m kurulu üyes , Sermaye P yasası Kanunu’na tab anon m ş rketler n yönet m kurullarında yer alan ve bell özell kler taşıyan yönet m kurulu üyeler ne ver len s md r18. Bağımsız yönet m kurulu üyeler n n en öneml özell ğ , crada görevl olmamaları ve yönet mden

18 Türk T caret Kanunu’nda da bağımsız yönet m kurulu üyeler ne l şk n düzenlemeler bu- lunmaktadır. Bel rl grupların yönet m kurulunda tems l ed lmes başlıklı 360 madden n 1. fıkrasının son cümles nde “bağımsız yönetim kurulu üyelerine ilişkin hükümler saklıdır”

fades yer almaktadır. Y ne Türk T caret Kanunu’nun 1529. maddes nde halka açık ş rketler ç n kurumsal yönet m lkeler n bel rleme yetk s n n Sermaye P yasası Kurulunda olduğu kabul ed lmekted r. Doktr nde, bağımsız yönet m kurulu üyeler ne l şk n bu maddeler n s stemat k olarak yer n n uygun olmadığı, bağımsız yönet m kurulu üyes le bell pay sa- h pler n n yönet m kurulunda tems l ed lmes düzenlemes arasında bağlantı bulunmadığı, bu maddeler n gerek rse sermaye p yasası mevzuatında yer alan bağımsız yönet m kurulu üyes ne l şk n düzenlemelerle l şk kurulmasına olanak sağlayab leceğ bel rt lm şt r (Bu görüş ç n bk. MANAVGAT, (2014), s. 35-75; KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 307, dn. 12. Karşı görüş ç n bk. ODMAN BOZTOSUN, s. 50).

(10)

bağımsız olmalarıdır19. Bu üyeler, crada görevl yönet m kurulu üyeler n denetleme ve yönet mde tems l ed lmeyen pay sah pler n n çıkarlarını koruma

şlev görürler20.

Kurumsal Yönet m Tebl ğ ’nde payları, Ulusal Pazar, İk nc Ulusal Pazar ve Kurumsal Ürünler Pazarında şlem gören ş rketler n21 yönet m kurullarında

“görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın yapabilme niteliğine haiz” olan ve bağımsız üyeler olarak adlandırılan üyeler n bulunması zorunluluğu get r lm şt r22 (KYT m.5/2).

Kanun koyucu tarafından oldukça önemsenen ve ş rket yönet m kurulunda denetley c b r rol üstleneceğ düşünülen bağımsız yönet m kurulu üyeler n n, yönet m kurulunda çoğunluğu oluşturması hedefl enmekted r.

Borsa ş rketler nde yönet m kurulu üye sayısının en az beş olması ve üye sayısının çoğunluğunun crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler nden oluşması gerekt ğ düzenlenm şt r (KYİ m.4.3.1- 4.3.2). B r nc ve k nc guruba g ren borsa ş rketler nde, bağımsız yönet m kurulu üye sayısının toplam üye sayısının üçte b r nden az olmaması koşulu aranmaktadır. Üçüncü grup borsa ş rketler n yönet m kurullarında se en az k üyen n bağımsız üye olması gerekmekted r23 (KYİ m.4.3.3-4.3.4).

19 Bağımsız yönet m kurulu üyeler n n crada görevl olab lecekler ç n doktr ndek aks görüş ç n bk. KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 333.

20 ÖZKORKUT, s. 33; KORKUT, s. 95-98; PASLI, s. 322; BOSNALI/OKUTAN/BEKAR, s.

177 vd.

21 30.11.2015 tar h nde yürürlüğe g ren BIST Kotasyon Yönerges le pay p yasası altında yer alan Ulusal Pazar ve İk nc Ulusal Pazar kaldırılmıştır. Bu pazarların yer ne Yıldız Pazar ve Ana Pazar adı altında k yen pazar oluşturulmuştur. Bu Yönergede, Kurumsal Ürünler Pazarı’nın sm Kollekt f Yatırım Ürünler ve Yapılandırılmış Ürünler Pazarı olarak değ şt - r lm şt r. Fakat, pazar s mler ndek bu değ ş kl kler, Kurumsal Yönet m Tebl ğ ’ne değ ş k- l k olarak yansıtılmamıştır. Bu nedenle çalışmamızda söz konusu Pazarları Tebl ğ’de geçen adları le kullanacağız.

22 Kurumsal Yönet m Tebl ğ ’n n 5. maddes n n 2. bend gereğ nce, ortaklıklar kend arala- rında üç guruba ayrılmakta ve lkeler n uygulanma yükümlülüğü p yasa değerler ne göre ayrılan bu ortaklıklarda farklılık göstermekted r.

Buna göre gruplandırmada şöyled r:

a) B r nc grup: P yasa değer n n ortalaması 3 m lyar TL’n n ve f l dolaşımdak payların p yasa değer n n ortalaması 750 m lyon TL’n n üzer nde olan ortaklıklar.

b) İk nc grup: B r nc grup dışında kalan ortaklıklardan, p yasa değer n n ortalaması 1 m l- yar TL’n n ve f l dolaşımdak payların p yasa değer n n ortalaması 250 m lyon TL’n n üze- r nde olan ortaklıklar.

c) Üçüncü grup: B r nc ve k nc gruba dâh l olan ortaklıklar dışında kalan ve payları Ulusal Pazar, İk nc Ulusal Pazar ve Kurumsal Ürünler Pazarında şlem gören d ğer ortaklıklar.

23 İst snalar ç n bk. Kurumsal Yönet m Tebl ğ m. 6.1- 6.4.

(11)

Bağımsız üye sayısının hesaplanmasında küsurat olduğu takd rde, küsuratlar zleyen tam sayı olarak d kkate alınır (KYİ m.4.3.4). Bu düzenlemeye göre, beş k ş den oluşan b r yönet m kurulunda en az k üye, yed k ş den oluşan yönet m kurulunda se en az üç üye bağımsız üye n tel ğ taşımalıdır.

Yönetim kurulu üyesinin bağımsız üye sıfatını taşıması ve bu sıfatı sürdürebilmesi için Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin 4.3.6 maddesinde belirtilen özelliklere sahip olması gerekmektedir24.

Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde belirtilen bağımsız yönetim kurulu üyesi kriterleri şunlardır:

“a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile kendisi, eşi ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmaması, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5 inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmaması ya da önemli nitelikte ticari ilişkinin kurulmamış olması.

b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dâhil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya yönetim kurulu üyesi olmaması.

c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olması sebebiyle üstleneceği görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olması.

ç) Bağlı oldukları mevzuata uygun olması şartıyla, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmıyor olması.

d) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de yerleşmiş sayılması.

24 ODMAN BOZTOSUN, s. 64.

(12)

e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığını koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olması.

f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiği görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabiliyor olması.

g) Şirketin yönetim kurulunda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla yönetim kurulu üyeliği yapmamış olması.

ğ) Aynı kişinin, şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev almıyor olması.

h) Yönetim kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olması”

Görüldüğü g b kanun koyucu bağımsız yönet m kurulu üyeler n n bağımsızlığına oldukça önem verm şt r. Bağımsız yönet m kurulu olarak seç lecek k ş n n, ş rketle herhang b r çıkar l şk s n n olmaması ve görev n etk altında kalmadan yapab lmes amaçlanmıştır25.

Özell kle ş rkette crada görevl yönet m kurulu üyel ğ yapan ve altı yıldan uzun süred r yönet m kurulu üyel ğ nde bulunan k ş ler n bağımsız yönet m kurulu üyes olamayacağı kabul ed lm şt r. Ş rketten mal gel r elde eden danışman, müşav r veya avukat g b k ş ler n, ş rket n yoğun ş yaptığı başka ş rketlerde üst düzey görevde çalışan k ş ler n ve y ne ş rket yönet m ndek k ş lerle yakın l şk ler ve akrabalık bağları olan k ş ler n de tarafsız olamayacağı öngörülmüştür. Bu yönet m kurulu üyeler n n ş rkette pay sah pl ğ oranı bell b r düzeyde tutularak, ş rket n menfaat le k ş n n menfaat n n çatışması önlenmek stenm şt r26.

Bağımsız yönet m kurulu üyel ğ yapacak k ş ler n, yeterl meslek b lg ye sah p olması ve bu göreve ayırab lecekler yeterl vak tler n n olması koşulları aranmaktadır. Bağımsız yönet m kurulu üyeler n n, gerçek k ş

25 ÖZKORKUT, s. 36; KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 335; ODMAN BOZTOSUN, s. 61.

26 ÖZKORKUT, s. 42-43; KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 333- 339; ODMAN BOZTOSUN, s. 59, s.

68-69.

(13)

olması ve ün vers te öğret m üyel ğ har ç olmak üzere, herhang b r kamu kurum veya kuruluşunda tam zamanlı olarak çalışmaya devam etmemes koşulları bu amaca h zmet etmekted r27. Y ne bağımsız üyeler ç n get r len Türk ye’de yerleşm ş olma koşulu, bağımsız üyen n ş rket şler yle gereğ g b

lg lenmes amacına h zmet etmekted r

Bağımsız üyenin mali yönden de şirketten bağımsız olması aranır.

Şirketten, yönetimkurulu üyesi olması nedeniyle alacağı ödemeler dışında, başkaca gelirlerinin bulunması ve şirketten alacağı ödemenin, şirketin dağıtacağı kar payı, şirket performansı gibi ölçütlere bağlanmamış olması gerekir.

Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin bulunması gerekliliği ve bağımsızlık ölçütleri uyulması zorunlu ilkelerdir. Kurumsal Yönetim Tebliği’nde bağımsızlık ölçütünün uygulaması ile ilgili olarak istisnai bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre; haklı sebeplerin varlığı halinde, Sermaye Piyasası Kurulu’nun uygun görüşü alınarak, azami bir yıl süre içinde bağımsızlık kriterlerini sağlamayan kişilerin de genel kurul tarafından bağımsız üye olarak seçilebilmesi mümkündür. Şirket tarafından genel kurulda alınacak karar gereğince, uyulmayan bağımsızlık ölçütlerinin ve ölçülere uyulmamasının gerekçesinin, Kamu Aydınlatma Platformunda açıklanması zorunludur (KYT m.6/5).

Y ne bağımsız üye, bağımsızlığını kaybett recek b r durum ortaya çıktığında bunu kamuya duyurulmak üzere yönet m kuruluna letmekle yükümlüdür. Bu durumda bağımsız yönet m kurulu üyes n n üyel kten st fa etmes beklen r. İst fa gerçekleş rse lk genel kurulda yen b r bağımsız üye seç lmel d r. Aday bel rleme kom tes , boşalan bağımsız üyel k ç n aday l stes hazırlayarak yönet m kuruluna b ld r r. Yönet m kurulu da bu l stey Sermaye P yasası Kurulu’na b ld rerek, varsa l stedek bağımsız üye adayları hakkında olumsuz görüşünün b ld r lmes n ster. Kurulun olumsuz görüş b ld rd ğ k ş ler, bağımsız üyel k ç n aday olamazlar. Yönet m kurulu bu l ste ç nden b r n seçer ve lk genel kurula kadar seç len k ş bağımsız üye olarak görev yapar (KYİ m.4.3.8). Yen bağımsız üye seç l nceye kadar, bağımsızlığını kaybeden mevcut üye, crada görevl olmayan üye olarak görev n yer ne get rmeye devam eder28.

27 KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 343-344.

28 Özkorkut’a göre, bağımsız üye, bağımsızlığını kaybett ğ nde crada görevl olmayan yöne- t m kurulu üyes olarak görev ne devam eder. Ancak bağımsızlığı neden yle b r kom teye

(14)

Sermaye P yasası Kurulu’nun re’sen bağımsız üye atama yetk s bulunmaktadır. Sermaye P yasası Kurulu, ver len süre ç nde kurumsal yönet m lkeler ne uymayan halka açık anon m ş rketlerde, bu uyumun gerçekleşmes n sağlayacak kararları alma ve şlemler re’sen yapma yetk s ne sah pt r (SPK m.17/2, KYT m.7/1). Sermaye P yasası Kurulu tarafından, yönet m kurulunda toplantı ve karar alma yeter sayısını sağlayacak üyes olmasına rağmen, zorunlu kurumsal yönet m lkeler ne uyum ç n gerekl kararları almayan ş rketlere otuz günlük süre ver l r. Bu süre ç nde gerekl toplantıları yapıp kararları almayan ş rketlere, Sermaye P yasası Kurulunca, yönet m kuruluna gerekl sayıda ve bağımsız yönet m kurulu üyes resen atanab l r29.

II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HAK VE YETKİLERİ BAKIMINDAN DURUMU

A. PASİF YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN HAK VE YETKİLERİ Yönet m kurulu üyeler n n hakları, mal ve yönetsel hakları bulunmaktadır. Yönet m kurulu üyeler n n yönetsel hakları, yönet m kurulu toplantılara katılma, söz alma, oy kullanma olarak sıralanab l r30 (TTK m.374, 375, 390). Mal haklar se, tutarı ana sözleşme veya genel kurul kararı le bel rlenm ş olmak şartıyla huzur hakkı, ücret, kram ye, pr m ve yıllık kardan pay alma haklarıdır31 (TTK m.394).

Pas f yönet m kurulu üyel ğ kanunda öngörülen b r sınıfl andırma olmadığı ç n, tüm yönet m kurulu üyeler kural olarak, yönetsel ve mal haklara sah pt r.

seç lm şse ve bağımsızlığını kaybetmes ne rağmen bu kom teden st fa etm yorsa, yönet m kurulu üyes bu üye kom teden azled leb l r. (ÖZKORKUT, s. 158-159).

29 Sermaye P yasası Kurulu bu yetk s n 2013 yılında ve 2020 yılında Turkcell ş rket ç n kullanmıştır. Kurul, kurumsal yönet m lkeler ne uyum sağlanması amacıyla ana sözleşme- s nde bağımsız üye atanmasına l şk n değ ş kl ğ yapmayan ş rkete öncel kle süre verm şt r.

B lg lend rme ve uyarı yazılarına rağmen değ ş kl k yapmayan ve bağımsız üye atamayan ş rket yönet m kuruluna, Sermaye P yasası Kanunu’nun 17. maddes n n k nc fıkrası ge- reğ nce bağımsız üye olarak, Ahmet AKÇA, At lla KOÇ ve Mehmet H lm GÜLER atan- mıştır. Bu üyeler n görev süreler n n b tmes n n ardından Kurul, yetk s n tekrar kullanmış ve Turkcell’e bağımsız yönet m kurulu üyes olarak Na l OLPAK, Af f DEMİRKIRAN ve Tahs n YAZAR’ın atanmasına karar verm şt r (http://spk.gov.tr/u/?u=a412cfdf, er ş m:

20.09.2020).

30 Yönet m kurulu üyeler n n yönetsel hakları konusunda ayrıntılı b lg ç n bkz. AKDAĞ GÜ- NEY, (2016), s. 169 vd.; AYHAN/ÇAĞLAR/ÖZDAMAR, s. 322 vd.; PULAŞLI, (2020), s.

422 vd.; PULAŞLI, (2014), s. 1127 vd.

31 Yönet m kurulu üyeler n n mal hakları konusunda ayrıntılı b lg ç n bkz. AKDAĞ GÜ- NEY, (2016), s. 176 vd.; AYHAN/ÇAĞLAR/ÖZDAMAR, s. 321 vd.; PULAŞLI, (2020), s.

427 vd.; PULAŞLI, (2014), s. 1127 vd.; KENDİGELEN, s.282; ÖZER, S.219 vd.

(15)

Yönet m kurulu üyeler n n kural olarak, ş rket n şley ş ne yön verme ve gerekl kararları alma yetk ler bulunmaktadır. Ancak yönet m kurulu üyes n n tems l ve yönet m yetk s n devretmes veya sınırlandırması mümkündür (TTK m.367, 370, 375). İcrada görevli olmak istemeyen yönetim kurulu üyeleri, yetkileri devrederek pasif yönetim kurulu üyesi konuma geçebilirler. Yönetim kurulu üyesinin pasifi ze olması yönetsel yetkilerini ortadan kaldırmaktadır. Kanunda pasif yönetim kurulu üyesine sağlanacak mali haklarla ilgili bir açıklık yoktur. Bu nedenle ana sözleşmede veya genel kurulda aksi kararlaştırılmadıkça, pasif yönetim kurulu üyelerinin mali haklarında, diğer yönetim kurulu üyelerine göre bir fark oluşmayacağı ileri sürülebilir. Ancak burada sonuca ulaşırken sağlanan mali hakkın niteliğine de bakılmalıdır. Çünkü yönetim kurulu üyelerine ödenecek mali haklarda, dürüstlük ve orantılılık ilkelerine uygun olarak ve üyeler arasındaki görev, yetki, sorumluluk ile uyumlu bir şekilde ödeme öngörülmelidir. Örneğin yönetim kurulu üyelerine sağlanan huzur hakkı, yönetim kurulu üyelerinin yönetim kurulu toplantısına katılımını teşvik amacıyla öngörülen ve katılan toplantı başına ödenen bir meblağdır. Yönetim kurulu toplantılarına katılmayarak pasif bir konuma geçen yönetim kurulu üyesinin bu mali haktan yararlanamayacağı kabul edilmelidir. Y ne huzur hakkının, yönet m kurulu üyeler ne olası sorumlulukları öngörülerek ş rket n malvarlığından ödenen b r m ktar olduğu kabul ed ld ğ nde aynı sonuca varılması mümkündür32.

Yönetim kurulu üyeleri için ücret hakkının öngörülmesinin temelinde, yönetim kurulu üyesinin şirket için yerine getirdiği görev ve sorumluluklar yer almaktadır. Pasif yönetim kurulu üyeleri, şirket adına herhangi bir sorumluluk almadıkları ve şirket için bir faaliyet yerine getirmedikleri için onlara bu ücretin ödenmemesi gerekir33.

32 Yargıtay, 11. Hukuk Da res , 04.11.2019 tar hl , E. 2019/48, K. 2019/6756 sayılı kararında, huzur hakkı alacağının doğab lmes ç n, talep eden n ş rket yönet m kurulu üyes olması, bu sıfatla ş rket yönet m toplantılarına katılması ve yönet m kurulu üyes olarak faal yette bulunması koşullarını arayarak, somut olayda tüm koşullar bulunduğu ç n davacının huzur hakkı alacağına hak kazanacağı sonucuna varmıştır (www.kazanc .com, er ş m: 17.12.2020).

33 Yargıtay 11. Hukuk Da res , 14.5.2019 tar hl E. 2017/4653 K. 2019/3747 kararı ve 08.01.2020 tar hl , E. 2019/1419, K. 2020/164 sayılı kararlarında özetle, huzur hakkının her toplantı ç n ayrı ayrı bel rleneb leceğ , ücret n de ş rket n mal yapısı, ş rket n bu yöndek uygulaması göz önünde tutularak bel rlenmes gerekt ğ kabul ed lm şt r. Yargıtay kararlarında yönet m kurulu üyeler ne ödenecek ücret n se, yönet m kurulu üyes n n ş rket ç n harcadığı emek ve mesa le orantılı olarak bel rlenmes gerekt ğ bel rt lm şt r (www.

kazanc .com, er ş m: 17.12.2020).

(16)

İkramiye, şirket yönetim kurulu üyelerine, şirketin başarısına yaptıkları katkılar nedeniyle ödenir. İkramiye ödemesinin yönetim kurulu üyelerinin performansına bağlı tutulması halinde, pasif yönetim kurulu üyelerinin bu mali haktan yararlanamayacağı, ancak üyelik sıfatı yeterli görülmüş ve düzenli bir ödemeye dönüştürülmüşse yararlanabileceği kabul edilmelidir. Aynı şekilde prim ödemesi, kişiye özgü bir ödeme olup, şirketin mali hedefl erine ulaşması durumunda yönetim kurulu üyelerinden bazılarına yapılan bir ödeme niteliği taşır. Pasif yönetim kurulu üyelerinin prim ödemesini talep edemeyeceği görüşündeyiz.

B. İCRADA GÖREVLİ OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN HAK VE YETKİLERİ

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler , ş rket n yönet m nde, crada görevl b r rol oynamazlar. Ancak crada görevl olmayan üyeler yönet m kurulu kararlarının alınması aşamasında akt ft rler34. Bu üyeler n, yönet m kurulunda yer alıp, yönet m kurulunun verd ğ kararlarda oy kullanma hakları vardır. Yönet m kurulunda, gündemde yer alan konular tartışılır. Her üyen n b r oy hakkı vardır ve l şk l şlemlerde, l şk l yönet m kurulu üyeler oy kullanamazlar. Yönet m kurulu üyes , toplantıda muhal f kaldığı konulara l şk n olumsuz oyunu ve bunun gerekçes n mümkün olduğunca ayrıntılı şek lde zapta geç rtmel d r (KYİ m.4.4.6). Kurumsal Yönet m İlkeler n n 4.3.2 maddes nde yönet m kurulunun çoğunluğunun crada görevl olmayan üyelerden oluşması gerekt ğ bel rt lm şt r. Bu düzenleme gereğ nce karar alma sürec nde crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n oyları bel rley c olacaktır.

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n, ş rket yönet m nde kötüye kullanmaları engelleme ve yönet m kurulunda ş rket le d ğer yönet m kurulu üyeler n n menfaatler n dengeleme şlevler vardır. İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler , yönet m faal yet n n dışında kaldıkları ç n, k ş sel menfaatler le ş rket menfaatler çatışmaz. Ş rket le menfaat çatışması yaşamadıkları ç n, yönet m kurulunda alınan kararlarda sadece ş rket çıkarları doğrultusunda oy kullanmaları beklen r. İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n yönet m kurulunda çoğunluğu oluşturmasının, ş rketlerdek pay sah b ve azınlığın haklarını da koruyucu b r etk s vardır35.

34 ODMAN BOZTOSUN, s. 45.

35 İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n azınlık haklarını koruyucu şlev bulun- duğu hakkında bk. HAMPEL REPORT, s. 25-26 (https://ecg .global/s tes/default/f les//

(17)

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n kamunun doğru b r şek lde ve zamanında aydınlatılmasını sağlama şlevler de bulunmaktadır.

Kamunun doğru b r şek lde ve zamanında aydınlatılmasını sağlamak maksadı le crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler , yönet m kuruluna yardımcı kom telerde görev almalıdır. Kom teler, yönet m kuruluna yardımcı kurullardır. B r d ğer fade le kom teler n karar aldığı hususların ardından uygulanacak olan n ha kararı yönet m kurulu ver r. Ancak kom telerde karar alınma b ç m ve yönet m kurulunca alınacak n ha kararlara l şk n hazırlık çalışmalarının önem , crada görevl olmayan üyeler n etk s n artırmaktadır36. Kurumsal Yönet m İlkeler ’n n 4.5.1 maddes nde kurulması zorunlu kom teler bel rlenm ş ve bu kom teler n çoğunluğunun crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler nden oluşturulması zorunlu kılınmıştır (KYİ m.4.5.3).

Denet m kom tes , mal haklar kom tes , aday gösterme kom tes g b kom telerde crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n çalışmasının sağlanması, ş rket n profesyonel b r şek lde yönet lmes ne ve kurumsal yönet m lkeler n n gerçekleşmes ne yardımcı olmaktadır37.

Kom te başkanlarının ve denet mden sorumlu üyeler n bağımsız üyelerden oluşması zorunluluğu, crada görevl olmayan bağımsız üyeler n kom telerde yer alması ve ç kontrol görev n yer ne get rmes sonucunu doğurur (KYİ m.4.5.3).

Doktr nde bazı yazarlar crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n, asıl ve en öneml görevler n n crada görevl yönet m kurulu üyeler n n faal yetler n sürekl ve düzenl b r şek lde denetlemek olduğu görüşünü ler sürülmekted r38.

İcrada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler de crada görevl yönet m kurulu üyeler g b yönet m kurulu üyes olmaktan kaynaklı mal hak ve menfaat elde edeb l rler. Bu hak ve menfaatler n bel rlenmes ve yıllık olağan genel kurul toplantılarında bu hususun açıklığa kavuşturulması Avrupa B rl ğ

codes/documents/hampel.pdf, er ş m:20.09.2020) ve CADBURY REPORT, s. 22 (https://

ecg .global/s tes/default/f les//codes/ documents/greenbury.pdf, er ş m: 20.09.2020).

36 PASLI, s. 328; MANAVGAT, (2016), s. 44-48.

37 PULAŞLI, (2014), § 30, N. 40-67; ÜNAL, s. 24, s. 103-112.

38 TEKİNALP, (2003), s. 234; PASLI, s. 321; Aks görüşte olan Dem r se, crada görevl olmayan yönet m kurulu üyeler n n böyle b r görev olmadığını savunmaktadır (DEMİR, s.62-63).

(18)

Yüksek Düzeyl Ş rketler Hukuku Uzmanları Gurubu tarafından oluşturulan raporda39 tavs ye ed lmekted r.

Kurumsal Yönet m Tebl ğ ’n n mal haklar bölümünde, halka açık ş rketler n yönet m kurulu üyeler ç n b r ücret pol t kası hazırlamaları ve bunu genel kurul onayına sunmaları zorunlu tutulmaktadır. Kurumsal yönet m lkeler doğrultusunda, yönet m kurulunun ücretler n ücret kom tes n n bel rlemes öngörülmüştür. Bu ücret kom tes nde yönet m kurulu üyeler n n aldığı r sklere ve şlevler ne göre yönet c lere ver lecek ücretler bel rlenerek yönet m kuruluna tekl f ed leb l r40 (KYİ m. 4.5.13). Ödenecek ücret, aylık olarak veya toplantı başına bel rlenmel , ş rket n karlılığına bağlanmamalı ve Kurumsal Yönet m İlkeler ’n n 4.6 maddes nde yer alan hususlara uygun olmalıdır41.

39 Report of the h gh level group of company law experts on a Modern Regulatory Framework for Company Law n Europe, Brussels, 4.11.2002 (http: //ec.europa.eu/ nteral_market/com- pany/docs/modern/report_pdf, er ş m: 20.09.2020).

40 Bu lkeler n uyulması zorunlu olan kısmında, ücret kom tes n n kurulması ve ücret kom te- s n n ücretlend rme kr telerler n bel rlemes ve ücret sev yes n bel rleyerek yönet m kuru- luna sunması gerekt ğ düzenlenm şt r.

41 Bu lkeler şöyle düzenlenm şt r:

“4.6 Yönetim Kurulu Üyelerine ve Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar

4.6.1 Yönetim kurulu, şirketin belirlenen ve kamuya açıklanan operasyonel ve finansal per- formans hedefl erine ulaşmasından sorumludur. Bunun sağlanamadığı durumlarda söz ko- nusu husus gerekçeleri ile birlikte faaliyet raporunda açıklanır. Bu şekilde yönetim kurulu, hem kurul hem de üye bazında, özeleştirisini ve performans değerlendirmesini yapar. Yöne- tim kurulu üyeleri bu değerlendirmeler dikkate alınarak ödüllendirilir veya azledilir.

4.6.2 Yönetim kurulu üyelerinin ve üst düzey yöneticilerin ücretlendirme esasları yazılı hale getirilmeli ve genel kurul toplantısında ayrı bir madde olarak ortakların bilgisine sunularak pay sahiplerine bu konuda görüş bildirme imkânı tanınmalıdır. Bu amaçla hazırlanan ücret politikası, şirketin internet sitesinde yer alır.

4.6.3 Ücret Komitesi;

a) Yönetim kurulu üyelerinin ve üst düzey yöneticilerin ücretlendirme esaslarına ilişkin öne- rilerini, şirketin uzun vadeli hedefl erini dikkate alarak belirler,

b) Şirketin ve üyenin performansı ile bağlantılı olacak şekilde ücretlendirmede kullanıla- bilecek ölçütleri belirler, c) Kriterlere ulaşma derecesi dikkate alınarak, yönetim kurulu üyelerine ve üst düzey yöneticilere verilecek ücretlere ilişkin önerilerini yönetim kuruluna sunar.

4.6.4 Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlendirmesinde hisse senedi opsiyonları veya şirketin performansına dayalı ödeme planları kullanılmaz. Şu kadar ki, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlerinin bağımsızlıklarını koruyacak düzeyde olması gerekmektedir.

4.6.5 Şirket, herhangi bir yönetim kurulu üyesine veya üst düzey yöneticilerine borç vere- mez, kredi kullandıramaz, verilmiş olan borçların ve kredilerin süresini uzatamaz, şartlarını iyileştiremez, üçüncü bir kişi aracılığıyla şahsi kredi adı altında kredi kullandıramaz veya

(19)

C. BAĞIMSIZ YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN HAK VE YETKİLERİ

Bağımsız yönet m kurulu üyeler n n yetk ler , önleme, aydınlatma ve kom telerde yer alma olmak üzere üç ana başlıkta toplanab l r.

Bağımsız yönet m kurulu üyeler n n yetk ler nden lk , l şk l tarafl arla gerçekleşt r len münfer t şlemlerde ve ş rket n mal durumunu etk leyen öneml şlemlerde yönet m kurulu kararlarının crasını önlemekt r. Bağımsız yönet m kurulu üyes n n sah p olduğu b r d ğer yetk se kamuyu aydınlatma yetk s d r. Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin kamuyu aydınlatma işlevi, ilişkili tarafl arla gerçekleştirilen yaygın ve süreklilik arz eden işlemler ile teminat verilmesini gerektiren işlemlerde söz konusu olur.

Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin sahip olduğu son bir yetki ise komitelerde yer alma yetkisidir. Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin komitelerde yer alma yetkisinin, şirket pay sahiplerinin haklarını doğrudan koruyucu bir etkisi vardır. Aşağıda ayrıntılı olarak nceleyeceğ m z bu yetk ler sayes nde bağımsız yönet m kurulu üyeler , kanunda amaçlanan denetley c , aydınlatıcı ve koruyucu şlevler n yer ne get reb l rler.

1. Kararın İcrasını Önleme Yetk s

Yönet m kurulunda her üyen n b r oy hakkı olmasına rağmen, l şk l şlemlerde42, l şk l yönet m kurulu üyes oy kullanamaz (KYT m.9/3).

Yönet m kurulu toplantısına katılmamakla b rl kte görüşler n yazılı olarak sunan bu yönet m kurulu üyeler n n görüşler d ğer yönet m kurulu üyeler n n b lg s ne sunulur (KYİ m.4.4.3). Yönetim kurulunda kararlar kural olarak toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alınır. Karar yeter sayısı

lehine kefalet gibi teminatlar veremez. Ancak bireysel kredi veren kuruluşlar herkes için uyguladığı şartlarda, söz konusu kişilere kredi verebilir ve bu kişileri diğer hizmetlerinden yararlandırabilir.

4.6.6 Yönetim kurulu üyelerine ve üst düzey yöneticilere verilen ücretler ile sağlanan di- ğer tüm menfaatler (*), yıllık faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya açıklanır. Kişi bazında açıklama yapılması esastır. Kişi bazında açıklamanın yapılamadığı durumlarda açıklamada asgari olarak yönetim kurulu ve üst düzey yönetici ayrımına yer verilmelidir.

(*)Yapılan ödemeler, maaş, ikramiye, diğer düzenli ve arızi ödemeler gibi nakdi, hisse se- netleri, hisse senetlerine dayalı türev ürünler, çalışanları hisse senedi edindirme planları kapsamında verilen hisse alım opsiyonları, mülkiyeti verilen ve/veya kullanım için tahsis edilen ev, otomobil gibi. gayri nakdi olarak yapılan ödemeler ve sağlanan tüm menfaatleri kapsar.” Bu konuda ayrıntılı b lg ç n bk. ÖZER, s.359 vd.

42 İl şk l taraf şlemler , Kurumsal Yönet m Tebl ğ ’n n 9. maddes nde detaylı olarak düzen- lenm şt r.

(20)

sağlanmasına rağmen, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin olumsuz oyu ile yönetim kurulunun karar alamaması sonucunu doğuran işlemler, kanunda açıkça belirtilen önemli nitelikteki işlemlerdir43.

Bunların başında ilişkili tarafl arla gerçekleştirilen münferid işlemler gelmektedir. Bu işlemler, hakim ortaklık ile grup şirketlerinin belli büyüklükteki ilişkili münferid taraf işlemleridir (SPK m.17/2, 3, KYT m.9).

Bağımsız üyelerin çoğunluğunun olumlu oyunun arandığı işlemler, ş rket n öneml n tel ktek l şk l taraf şlemler ve üçüncü k ş leh ne tem nat, reh n ve potek şlemler d r (KYT m.12/3).

Y ne genel kurul kararı gerekt rmeyen öneml şlemlerde, yönet m kurulunun kararının cra ed leb lmes ç n bağımsız üyeler n çoğunluğunun onayı aranır (KYİ m.1.3.9). Böylece ortaklığın malvarlığının hâk m ortak veya yönet m kurulu üyeler n n bağlantılı olduğu k ş ler leh ne azaltılması önleneb l r.

Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 9. maddesi gereğince ilişkili tarafl arla gerçekleştirilecek işlemlerin yapılabilmesi için, öncesinde yönetim kurulu kararı alınması gerekir. Eğer bağımsız üyeler n çoğunluğu söz konusu şlem onaylamazsa, bu durum şleme l şk n yeterl b lg y çerecek şek lde Kamuyu Aydınlatma Platformunda açıklanır. Sonrasında söz konusu şlem, genel kurul onayına sunulur. Bu koşulları gerçekleşt rmeden alınan yönet m kurulu kararları geçerl sayılmaz. Başka b r fadeyle, l şk taraf şlemler ne l şk n olan ve bağımsız üyeler n çoğunluğunun olumlu oyu gereken söz konusu kararların uygulanab lmes , şlem n gerçekleşt r leb lmes ç n şleme bağımsız yönet m kurulu üyeler n n çoğunluğunun veya genel kurulun onay verm ş olması gerek r44.

Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin olumsuz oy vermesi halinde, yönetim kurulunun karar alıp uygulamasının engellendiği ikinci hal, belli büyüklükteki önemli işlem olarak adlandırılan işlemlere ilişkindir (SPK m.17/3, KYİ m.1.3.9). Yine belli büyüklüğün üzerindeki üçüncü kişilerin taraf olduğu işlemlerle ilgili olarak da bağımsız üyelere aynı imkan tanınmıştır.

Önemli nitelikteki işlemlerin genel kurulda karara bağlanması ve genel kurulda bu işleme olumsuz oy veren pay sahiplerine ayrılma hakkı tanınması

43 ODMAN BOZTOSUN, s. 102-107; ÖZKORKUT, s. 47; BOSNALI/OKUTAN/BEKAR, s.186.

44 KÜÇÜKGÜNGÖR, s. 349-351.

(21)

konusunda bağımsız yönetim kurulu üyelerinin etkisi önemlidir. Önemli nitelikteki işlemlere ilişkin gerekçeli yönetim kurulu kararının bağımsız üyelerin oyu belirtilmek suretiyle kamuya açıklanması gerekmektedir. Pay sahiplerinin, oy kullanmadan önce tarafsız ve bağımsız yönetim kurulu üyelerinin görüşlerini öğrenmesi ve ona göre ayrılma hakkını kullanabilmesi imkanı sağlanmıştır. Bu koşulları sağlayamayan ikili işlemlere ilişkin yönetim kurulu ve genel kurul kararları kesin hükümsüzdür45 (SPK m.17/3).

2. Kamuyu Aydınlatma Yetkisi

Sermaye Piyasası mevzuatına tabi ortaklıklarda, yönetim kurulunun karar yeter sayısını sağlamasına rağmen, bağımsız üyelerin bazı işlemlere olumlu oy vermemesi halinde, kamuya açıklama yapılması zorunluluğu getirilen işlem türleri düzenlenmiştir. Bu tür işlemlerde, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin olumsuz oy kullanmaları kararın alınmasını ve uygulanmasını engellemez.

Ancak bağımsız üyelerin olumsuz oy kullanmaları bu işlemin ve bağımsız üyelerin muhalefet gerekçelerinin Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayınlanmasını gerektirir. Bu kapsamda, Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 10. maddesinde göre ilişkili tarafl ar arasındaki yaygın ve süreklilik taşıyan işlemlerde önemli değişiklik yapılması bu duruma örnektir. Yine üçüncü kişilere teminat verilmesine ilişkin olarak alınan yönetim kurulu kararında bağımsız üyelerin çoğunluğunun olumlu oyunun bulunmaması halinde bu kararın kamuya açıklanması zorunluluğu öngörülmüştür (SPK m.17/1, KYT m.10, 12).

3. Komitelerde Yer Alma Yetkisi

Bağımsız yönetim kurulu üyeleri, yönetim kurulu içindeki komiteler ile anonim şirketlerin kurumsal yapısının güçlenmesine yardımcı olurlar. Yönetim kurulunun daha verimli çalışması için komiteler kurulması zorunluluğu

45 Sermaye P yasası Kanunu’nun 17. maddes n n 3. fıkrası şöyled r:

“3) Halka açık ortaklıkların, l şk l tarafl arı le gerçekleşt recekler Kurulca bel rlenecek n tel ktek şlemlere başlamadan önce, yapılacak şlem n esaslarını bel rleyen b r yönet m kurulu kararı almaları zorunludur. Söz konusu yönet m kurulu kararlarının uygulanab lmes ç n bağımsız yönet m kurulu üyeler n n çoğunluğunun onayı aranır. Bağımsız yönet m ku- rulu üyeler n n çoğunluğunun söz konusu şlem onaylamaması hâl nde, bu durum şleme

l şk n yeterl b lg y çerecek şek lde kamuyu aydınlatma düzenlemeler çerçeves nde ka- muya duyurulur ve şlem genel kurul onayına sunulur. Söz konusu genel kurul toplantıların- da, şlem n tarafl arı ve bunlarla l şk l k ş ler n oy kullanamayacakları b r oylamada karar alınır. Bu madden n genel kurul toplantısında görüşülmes nde, toplantı n sabı aranmaz, oy hakkı bulunanların bas t çoğunluğu le karar alınır. Bu fıkrada bel rt len esaslara uygun ola- rak alınmayan yönet m kurulu ve genel kurul kararları geçerl sayılmaz.”

(22)

getirilmiştir. Kurulması zorunlu komiteler ise aday gösterme komitesi, ücret komitesi46, kurumsal yönetim komitesi47, denetimden sorumlu komite ve riskin erken saptanması komitesidir (KYT m.5/1, KYİ m.4.5.1, 4.5.4, 4.5.9, 4.5.13).

Komiteler en az iki üyeden oluşmalı ve komitelerin iki üyeden oluşması halinde ise tüm üyelerinin bağımsız üye olması gereklidir. Yine ikiden fazla üyesi olan komitelerde, icrada görevli olmayan üyelerin çoğunluğu oluşturması gerektiği belirtilmektedir. Tüm komitelerde, komite başkanlarının bağımsız üyelerden seçilmesi gerekir. Denetimden sorumlu komitenin tüm üyelerinin bağımsız yönetim kurulu üyelerinden oluşması gerektiği Kurumsal Yönetim İlkelerinde belirtilmiştir (KYİ m.4.5.3). Denetim komitesi dışındaki komitelerde ise sadece komite başkanının bağımsız üye olması zorunludur48.

4. Mal Hakları

Kurumsal yönet m lkeler n n yönet m kurulu üyeler ne ve dar sorumluluğu bulunan yönet c lere sağlanan mal haklara l şk n bölümünde, uyulması zorunlu olan ve olmayan çeş tl lkeler yer almaktadır. Bu lkeler arasında halka açık ş rketlerde yönet m kurulu üyeler n n ücretlend rmeler ne l şk n b r planlama yapılması, bu ücret n esaslarının yazılı hale get r lmes ve ayrı b r genel kurul gündem maddes olarak yer alması öngörülmüştür. Bu genel kurulda ayrı b r gündem maddes olarak yer alan bu ücretlend rmen n genel kurulun onayına sunulması zorunlu kabul ed lm şt r.

Y ne bağımsız yönet m kurulu üyeler n n mal haklarına da özel b r önem ver lm ş ve Kurumsal Yönet m İlkeler ’n n 4.6.3 maddes nde, bu üyelere ödenecek ücret n kâr payı, pay ops yon veya ş rket performansına bağlanamayacağı düzenlenm şt r. Y ne bağımsız yönet m kurulu üyeler ne ödenecek ücret n, bağımsızlıklarını koruyacak düzeyde bırakılması gerekt ğ bel rt lm şt r49.

46 Ücret kom tes en az k üyeden oluşur. Tüm yönet m kurulu kom teler g b ücret kom tes n- de de başkan bağımsız yönet m kurulu üyes nden oluşmalıdır.

47 Yönet m kurulu, ayrı b r aday gösterme kom tes ve ücret kom tes oluşturmazsa, kurumsal yönet m kom tes bu kom teler n n görevler n de yer ne get r r (KYİ m. 4.5.1).

48 Bu düzenleme, Avrupa B rl ğ yaklaşımı (2005/12/162/ EC sayılı tavs ye kararı md. 5) le çel şt ğ gerekçes yle doktr nde Küçükgüngör tarafından eleşt r lmekted r (KÜÇÜKGÜN- GÖR, s. 377).

49 ÖZER, s.205, s.358 vd.

(23)

Yönet m kurulu üyeler ne yapılacak ücret ve tüm menfaatler n yıllık faal yet raporu le kamuoyuna açıklanması ve kamuoyuna yapılan açıklamanın k ş bazlı olması gerekt ğ kabul ed lm şt r.

III. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUKLARI BAKIMINDAN DURUMU

A. PASİF YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN SORUMLULUĞU 6102 sayılı Türk T caret Kanunu’nun get rd ğ öneml yen l kler arasında, yönet m kurulu üyeler n n sorumluluğuna l şk n düzenlemeler gelmekted r.

Sorumluluk davası açılması koşullarındak değ ş kl kler ve farklılaştırılmış teselsül lkes n n kabulü, pas f yönet m kurulu üyeler n n sorumluluğunu etk lemekted r.

Yönet m kurulu üyeler ne karşı açılacak sorumluluk davalarında, davanın açab lmes ç n yer ne get r lmes gerekl usul ve madd koşullar bulunmaktadır. Yönet m kurulu üyeler ne karşı sorumluluk davası açılab lmes ç n, öncel kle ş rket n, yönet m kurulu üyeler n n kusurlu davranışları neden yle b r zarara uğramış olması gerekmekted r50 (TTK m.549-553).

Davanın ş rket tüzel k ş l ğ veya pay sah pler dışında alacaklılar tarafından açılab lmes ç n ş rket n fl as etm ş olması aranır. Ş rket tarafından yönet m kurulu üyeler ne karşı sorumluluk davası açılab lmes ç n öncel kle genel kurulda bu yönde b r karar alınması uygulamada aranmaktadır.

50 Bu doğrultuda Yargıtay kararları ç n bk. 11. Hukuk Da res , 25.11.2019 tar hl , E. 2019/460, K. 2019/7486 sayılı kararı; 11. Hukuk Da res , 15.5.2019 tar hl , E. 2018/1744, K. 2019/3780 sayılı kararı (www.kazanc .com, er ş m: 17.12.2020).

Referanslar

Benzer Belgeler

Danıştay Dördüncü Dairesi, 23.5.2017 gün ve E:2014/4695, K:2017/4767 sayılı kararıyla; davalı idarenin usule ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek işin esasına

Enstitümüz Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans öğrencisi 158337211 numaralı Yağmur ÜNAL’ın Enstitümüz İleri Teknolojiler Anabilim

Enstitümüz Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans öğrencisi 158309219 numaralı Özge NAYMAN’ın Enstitümüz Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı’ndan özel

Enstitümüz Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans öğrencisi 128310165 numaralı Ali FEIZI’nin Enstitümüz Makina Mühendisliği Anabilim Dalı’ndan özel

Sağlık problemleri nedeniyle 19.11.2015 tarihinde yapılan “Kısmi Diferansiyel Denklemler” dersinin vize sınavına giremediğinden kendisine sınav hakkı verilmesini

Enstitümüz Mimarlık Anabilim Dalı Doktora öğrencisi Ahmet Ender OKUTAN’ın tez izleme komitesinin, tez izleme komitesi atama formunda önerilen öğretim üyeleri

Birlik genel kurulunca iki (2) yıl için gizli oyla seçilen üç asıl ve üç yedek üyeye ek olarak, Birlik Yönetim Kurulunca seçilen üç asıl ve üç yedek üye ve daha önce

Üniversitemiz Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalında ilan edilen Profesör kadrosuna tam gün statüde çalışmak üzere başvuran Doç.Dr.Sanlı Sadi Kurdak'ın 9 Haziran 1991