( Transplantation
= Doku ve organ nakli)
Transplantasyon çeşitleri
Otoplastik tr.
(otograft)
Homoiyoplastik tr.
(Allotransplantasyon) (homograft)
Singenezyoplastik tr.
(syngenesioplastic tr.) (izograft)
Zenotransplantasyon (Xenotransplantasyon)
(heterograft)
Otoplastik tr.
(otograft)
İnsan ya da hayvandan alınan transplantın aynı insan ya da hayvanın başka bir yerine
transplante edilmesi Transplant
(nakledilen doku, greft, aşı)
Başarı oranı
en yüksek damar (by pass)
kemik
deri plastik cerrahide; karın derisi yüze
Homoiyoplastik tr.
(Allotransplantasyon) (homograft = allograft )
İnsandan insana ya da aynı tür hayvandan hayvana (genetik yapı farklı) yapılan
transplantasyon
kan kornea böbrek
(Akraba olan ya da olmayan insanlar arasında )
Singenezyoplastik tr.
(syngenesioplastic tr.) (izograft)
Bir hayvandan identik diğer hayvana ( aynı yumurta ikizlerinde )
Zenotransplantasyon (Xenotransplantasyon)
( heterograft )
Hayvandan insana ya da farklı tür hayvanlar arasında
yapılan transplantasyon
Nakledilen doku tutmaz ve reddedilir
Domuz derisi
şempanze karaciğeri insan Pankreas adacık hücreleri
Transplantın (greftin ) yerleştirildiği yere göre
izotopik
transplantasyon
Alıcıda vericiden alındığı yere ( timus, normal yerine )
ortotopik
transplantasyon
Alıcıda vericiden alındığı dokuya ( deri, alındığı yerden
farklı ama deriye )
heterotopik
transplantasyon Transplant farklı yer ve dokuya ( böbreküstü bezi deriye )
Transplantasyonun başarıya ulaşması için
- Transplant genç doku olmalı
- “ transplante edildiği yerde iyi beslenmeli - “ küçük olmalı ve çabuk nakledilmeli
- “ nakledildiği dokudaki yeri ile eski yerindeki koşullar arasında uygunluk olmalı
- Alıcı ve vericinin genetik yapısı aynı ya da çok yakın olmalı,
- Kan grupları ve doku antijenleri (HL-antijenleri = hücre membranında) uygun olmalı
- “ nakledildiği yerde fonksiyon yapabilmeli
Doku ve organ transplantı, alıcı organizma tarafından kabul edilmeyip nekroza uğratılırsa Red olayı (atılma) denir
Organ veya doku nakli yapılacak kişiye, red olayına karşı önlem olarak immünosupresyon sağlayan girişimlerde bulunulur (immun sistemi etkisiz hale getirilir)
Nakilden sonra transplant yeni yerinde yaşayabilirde (yani nakil başarılı ise) buna immuntolerans denir
SİKLOSPORİN Yabancı proteinlerin antijenik etkisine karşı
antikor yapımını engellemekte ve mononükleer fagositik sistemin faaliyetini durdurmaktadır.
Zamanla siklosporin miktarı azaltılmakta ve MFS faaliyetine izin verilerek sonuçta denge
sağlanmaktadır. Ancak ilk günlerde hastalar,
antikor üretemedikleri için steril odalarda tutulur
Epidermiste Uzun süre iyileşmeyen ve geniş yaralarda, yanıklarda
Damar, kemik ve kıkırdak dokusunda
Yağ doku Estetik cerrahide
Başarı şansı çok yüksek
Kornea ve böbrek nakillerinde
Başarı şansı yüksek
Kas ve sinirlerde Başarı şansı çok düşük
alloplastie
Organizmaya benzemeyen,sentetik materyalden hazırlanmış greftlerin transplantasyonu transplant
canlı cansız
Alıcı organizmada canlı olarak
görev yapmak
( kalp, böbrek, kemik iliği ) Alıcı tarafından kolay kabul edilir. Görevleri:
kapatmak, destek olmak
A. Vücut benzeri
kalp kapakları damar
kemik kıkırdak kornea
B. Vücuda yabancı olanlar
Yapay hazırlanmış sentetik materyal.
Görevleri: örtmek, yamamak, destek olmak
Nylon orlon dakron teflon vinyon
Polietilen, mersilen jelatin film, sinfatil supramit, tantalum
• Hiperakut red-antidonor antikorlar ve komplement- dakikalar ve saatler içinde red olur
• Uyarılmış (Accelerated) red- Duyarlı T lenfositlerin reaktivasyonu-günler alır. Daha çok ikinci kez
transplant olayında açığa çıkar
• Akut red- T hücrelerinin primer aktivasyonu-günler haftalar sürer.
• Kronik red- Açık olmamakla beraber; antikorlar, immun kompleksler, yavaş hücresel reaksiyonlar önemlidir.
Doku reddi
• Graft versus Host Hastalığı (GVHD) ? (deri, karaciğer, GI lezyonlar)
– Allojenik kemik iliği transplantasyonundan veya kan transfüzyonlarından sonra ortaya çıkar
– Akut ya da kronik olur
– Graftta bulunan fonksiyonel T hücreleri alıcıya saldırır (TNF-alfa ve interferon-gama).
