• Sonuç bulunamadı

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetiminin karşılaştırılması

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetiminin karşılaştırılması"

Copied!
23
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

3. Ulusal Taşkın Sempozyumu

2 9 - 3 0 N i s a n 2 0 1 3 , İ s t a n b u l

Nüket İpek ÇETİN

1-2

, Azime TEZER

2

1 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü

2 İTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de

sel risk yönetiminin karşılaştırılması

(2)

İçindekiler…

1. Sellerin kentsel alanlardaki etkileri ve geleceğe yönelik olası senaryolar

2. Sel risk yönetimi ve sel zararlarının azaltılmasına yönelik önlemler

3. Sel risk yönetiminin mekânsal planlama araçları ile ilişkisi 4. ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetiminin işleyişi

5. Sonuç ve değerlendirme

(3)

Sellerin kentsel mekanlardaki etkileri…

Sellerin kentlerdeki etkileri:

• Yapısal ölçekte yaşanan kayıplar;

Binaların iç ve dış mekanlarında oluşan zararlar

• Altyapıda oluşan kayıplar;

Ulaşım, içme suyu, kanalizasyon gibi kentsel altyapılarda oluşan zararlar

• Çevresel bozulma nedeniyle yaşanan kayıplar;

Zehirli maddelerin sel sularıyla toprağa, yer altı sularına karışması, kirlenme, erozyon, hassas ve endemik türlerin yok olması, toprak kayması gibi ekolojik sistemde oluşan zararlar

Fiziksel etkiler:

Samsun, 2012

www.internetsamsun.com

Queensland, 2010

www.guardian.co.uk

The Mile Dan, UK, 2012

www.thecounrier.co.uk

Rivelin Valley, UK, 2007

http://pinguicula.typepad.com

(4)

• Arazi ve mülklerde oluşan kayıpların maliyeti

• Tarımsal üretimde oluşan zararların maliyeti

• Kentsel altyapı hizmetlerinin tekrar sağlanmasında ve yeniden inşaa süreçlerinde oluşan

maliyetler

• Üretimde ve alım gücünde azalma

• Ekonomik büyüme ve kalkınmada yaşanan gerilemeler

Ekonomik etkiler:

Sellerin kentsel mekanlardaki etkileri…

Sellerin kentlerdeki etkileri:

• Can kaybı ve yaralanmalar

• Salgın hastalıklar

• Psikolojik etkiler (tehlike,

hastalıklar, kayıplar vb. durumlara bağlı psikolojik sorunlar)

• Ekonomik kayıplara bağlı olarak artan işsizlik

• Fiziksel, ekonomik ve sosyal etkiler sonucunda göçün artması

Sosyal etkiler:

(5)

Sellerin kentsel mekanlardaki etkileri…

Günümüze kadar Dünya’da ve Türkiye’de sel etkilerinin istatistiki değerleri şöyledir;

Afet Türü Afet Sayısı Can kaybı Toplam etkilenen nüfus

Toplam Ekonomik Kayıp (000 US$)

Yangınlar 365 8,752 5,943,407 $52,307,055.00

Volkanik Patlamalar 226 96,312 5,281,981 $3,040,348.00

Fırtına, Kasırga, Tornado 3522 1,381,039 968,139,482 $6,138,149,597.00

Heyelan-Toprak Kayması 660 64,755 13,727,137 $8,653,598.00

Aşırı Sıcaklar 466 170,139 97,500,397 $155,007,540.00

Salgın Hastalıklar 1313 9,575,277 45,062,582 $45,062,589.00

Kuraklık 630 11,708,268 2,163,175,520 $2,262,553,426.00

Sel ve Taşkınlar 4092 6,932,017 3,514,636,037 $4,083,931,894.00

Deprem ve Yer Hareketleri 1223 2,563,970 173,419,521 $911,306,909.00

DÜNYA TÜRKİYE

Afet Sayısı Can kaybı Toplam etkilenen nüfus

Toplam Ekonomik Kayıp (000 US$)

5 15 1,150

9 100 13,639 $2,200.00

12 693 14,556 $26,000.00

7 100 8,450 $1,000.00

8 613 204,855

39 1,342 1,778,520 $2,195,500.00

76 89,236 6,924,005 $24,685,400.00

Kaynak: İstatistiki tablolar ve grafikler EM-DATA, 2013 verilerinden üretilmiştir.

Dünya’da 1900-2013 döneminde yıllara göre oluşan sel-taşkın sayısı

1

* Türkiye’de benzer değişim eğilimi gözlenmektedir.

Dünya’da 1900-2013 döneminde afet türüne göre etkilenen nüfus

2

* Sel ve taşkınlar, Türkiye için can kaybı ve etkilenen nüfus açısından depremlerden sonra ikinci sırada yer almaktadır.

Dünya’da 1900-2013 döneminde afet türüne göre oluşan ekonomik maliyetler

3

* Sel ve taşkınlar, Türkiye’de depremlerden sonra ikinci sırada ekonomik kayba sebep olan doğal afettir.

Dünya’da ve Türkiye’de 1900-2013 dönemleri arasında oluşan doğal afetler ve etkileri (EM-DAT, 2013)

(6)

Geleceğe yönelik olası senaryolar…

İklim değişikliğinin etkisine bağlı olarak sel ve taşkınlar ile ilgili geleceğe yönelik senaryolardan bazıları şöyledir;

Hidrolojik döngüdeki değişimin paralelinde yağış rejimlerinin yanı sıra akarsuların ortalama ve mevsimsel akış seviyelerinde ciddi değişimlerin yaşanabileceği (IPCC, 2007).

2060-2070 yıllarında küresel sıcaklıkta oluşacak 2

0

Clik artış durumunda, sel ve taşkınlardan etkilenen kişi sayısında ciddi artış yaşanabileceği, en küçük

sellerde dahi 300 milyondan fazla insanın etkilenebileceği (Hirabayashi &

Kanae, 2009).

Özellikle 2040 yılından sonra nüfus yoğunluğunun büyük kentlerde hızla artmasına bağlı olarak sel etkilerinin daha ciddi boyutlarda yaşanabileceği (Hirabayashi & Kanae, 2009)

Gelecek yüzyılda sadece AB ülkelerinde sel ve taşkınlar nedeniyle oluşan ekonomik kaybın € 6.5 milyar seviyelerinden € 8 milyar düzeyine

yükselebileceği (Feyen, 2009)

beklenmektedir.

(7)

Sel risk yönetimi ve sel zararlarının azaltılmasına yönelik alınabilecek önlemler

Sel zararlarının azaltılmasına yönelik önlemler;

A. Önlemlerin

AMAÇLARINA

göre;

A.1.

Su kontrolünü sağlayıcı önlemler

A.3.

Sosyal yapıya ilişkin önlemler

B. Önlemlerin

UYGULAMA BİÇİMLERİNE

göre;

B.1.

Yapısal önlemler

Taşkın önleme havuzları ve bekletme havzaları

Kanal ıslahları

Taşkın duvarları ve seddeler

Ani taşkınlarla mücadele teknikleri

Taşkına dayanıklı yapılaşma uygulamaları

Yağmur suyu yönetimi

Sel ve taşkın zararlarını azaltıcı mekânsal planlama kararları ve yapılaşma koşullarının belirlenmesi

Arazi iyileştirilmesine yönelik eylemler ile doğal çevrenin niteliği ve kalitesinin arttırılması

Etkin arazi kullanım kararlarının oluşturulması, sel riski taşıyan alanda yeşil alan/vd uygun işlevlerin arttırılması

Bütünleşik havza yönetimi

Sel ve taşkın tahmin sistemleri

Erken uyarı sistemleri

Kalıcı tahliyeler ve yer değiştirme çalışmaları

Etkin kıyı yönetimi

Arazi-mülkiyet

düzenlemeleri/kamulaştırmaları

Bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri

Uyarı ve acil durum sistemlerinin etkin kullanımı

Etkin sigorta sistemlerinin kullanımı/sel sigortası

A.2.

Arazi kullanımını

düzenleyen önlemler

B.2.

Yapısal olmayan önlemler;

EYLEMLER

BÜTÜNLEŞİK

SEL RİSK

YÖNETİMİ

(8)

Sel risk yönetiminin

mekânsal planlama araçları ile ilişkisi

Mekânsal planlama araçları, ulusal ölçekten, bölge ve yerel ölçeğe kadar planlama hiyerarşisi içerisinde mekânsal planlamaya yön veren her türlü kanun, yönetmelik, plan ve programı içermektedir.

Bütünleşik sel risk yönetiminin sağlanması için mekânsal planlama araçları önemli bir rol oynamaktadır.

ULUSAL ölçekte; Kanunlar, Direktifler, Yönetmelikler vb…

BÖLGESEL ölçekte; Nehir-Havza Planları,

Bölgesel Kalkınma Planları, Stratejik Mekânsal Planlar Çevre Düzeni Planları vb…

YEREL ölçekte; Metropoliten Planlar

Nazım İmar Planları Uygulama İmar Planları Kentsel Tasarım Projeleri

Yapılaşma koşullarına dair yönetmelikler Sigortalama sistemleri vb…

BÜTÜNLEŞİK SEL RİSK YÖNETİMİ

(9)

Sel risk yönetiminin

mekânsal planlama araçları ile ilişkisi

Bütünleşik sel risk yönetimi mekânsal planlamaya nasıl entegre edilebilir?

ÖLÇEK PLANLAMA ARACI OLASI EYLEMLER

ULUSAL

Kanunlar

Direktifler / Sözleşmeler Yönetmelikler…

• Ulusal Sel Yönetimi Politikası ve Çerçevesinin belirlenmesi

• Gerekli finansman ve mali kaynakların belirlenmesi

• Gerekli yasal sınırlandırıcıların tanımlanması (cezalandırma ve teşvikler vs.)

BÖLGESEL

Nehir-Havza Planları, Bölgesel Kalkınma Planları Stratejik Mekânsal Planlar Çevre Düzeni Planları…

• Nehir ve su havzalarının doğal niteliklerinin (hidroloji, iklim, toprak yapısı vs.) tanımlanması, uzun dönemde sel ve taşkın oluşturabilme olasılıklarının modellenmesi ve haritalandırılması

• Bölgesel ekonomik kalkınma politikalarında sel risk

değerlendirilmelerinin göz önünde bulundurulması ve ekonomik faaliyetlerin mekânsal dağılımı

• Sel riski taşıyan alanlarda yapılaşmayı artırıcı faaliyetler yerine, doğal niteliklerin devamlılığını sağlayan faaliyetlere öncelik verilmesi

• Bütünleşik sel yönetimi eylemlerinin, kısa-orta ve uzun vadeli dönemler kapsamında gerekli bütçe ve kaynak imkanları ile beraber programlanması

(10)

Sel risk yönetiminin

mekânsal planlama araçları ile ilişkisi

Bütünleşik sel risk yönetimi mekânsal planlamaya nasıl entegre edilebilir?

ÖLÇEK PLANLAMA ARACI OLASI EYLEMLER

YEREL

Metropoliten Planlar Nazım İmar Planları Uygulama İmar Planları Kentsel Tasarım Projeleri Yapılaşma koşullarına dair imar yönetmelikleri

Sigortalama sistemleri…

• Ulusal ve bölgesel düzeyde sel risk değerlendirmelerinin yerel düzey için detaylandırılması ve mülkiyet yapısı ile bütünleştirilmesi (kentsel ölçekte sel risk haritalarının oluşturulması)

• Sel risk alanlarının tehlike derecelerine göre sınıflandırılması, müdahale biçimlerinin belirlenmesi,

• Sel risk alanlarındaki arazi kullanımların risklere dayanıklı hale getirilmesi (arazi kullanım değişiklikleri, tahliyeler, kamulaştırmalar, yeniden yapılanma ve kentsel dönüşüm)

• Sel riskine dayanıklı yapılaşma koşullarının belirlemesi (su-basman seviyeleri, malzeme ve inşaat yapım koşulları) ve uygulanması

• Sel risk alanlarının yeşil koridorlara dönüştürülmesi ve ekosistem işlevselliğinin arttırılması

• Halkın sel riski konusunda duyarlılığının arttırılması ve mücadele süreçlerine etkin katılımının sağlanması

• Sele yönelik sigortalama araçlarının yaygınlaştırılması

(11)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

ABD______:

ULUSAL ULUSAL SEL SİGORTALAMA PROGRAMI

Yetkili Kurum Planlama Aracı

• Sel yönetiminin, toplumun ve yönetimlerin karşılıklı mutabakatlarına dayalı yaklaşımla oluşturulmasını içermektedir.

• Mekânsal planlamayı yönlendirecek üç temel araç tanımlanmıştır.

SEL RİSK HARİTALARI

SEL YATAĞI-TAŞKIN

ALAN YÖNETİMİ SEL SİGORTASI

www.azfma. org

www.fema.gov www.centralpointoregon.gov

(12)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

ABD______:

BÖLGESEL ---

Yetkili Kurum Planlama Aracı

• FEMA Bölge Kurulları genellikle merkezi yönetim ile yerel birimler arasında koordinasyon ve denetim mekanizmalarında etkin rol oynamaktadır.

FEMA

Bölge Kurulları

• Bölge ölçeğinde sel yönetimine yönelik eylemler özel amaçlarla hazırlanmış havza

yönetim planları ya da eyaletlerin afet yönetimi programları içerisinde

değerlendirilebilir.

FEMA Bölgelerinin Dağılışı

www.fema.gov

(13)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

ABD______:

YEREL

Sel yatağı-taşkın alanı yönetimi

Sel riskinin haritalandırılması

Sel sigortası derecelendirme haritaları

Teşvik ve finansal destekler

Kamu-toplum ortaklığı odaklı sel yönetimi

Yetkili Kurum Planlama Aracı

Yerel Yönetimler

• Sel risk haritaları, sel sigortası düzeyinin belirlenmesini sağlar. Yüksek risk taşıyan alan yüksek sel sigortası öder.

• Yerel yönetimler sel yatağı alanlarının yönetiminde gerektiği durumlarda kamulaştırma ve tahliye yapabilir. Yapılaşma koşullarını belirler.

• Merkezi yönetim, yerel yönetimlerin sel risk yönetimine yönelik eylemlerinde bütçe ve finansman olanaklarını denetim mekanizması olarak kullanır. Yerel yönetimler risk yönetimine yönelik

vaatlerini gerçekleştirmedikleri takdirde, maddi yardımlarda ciddi kesintilere uğrar.

Toplum seller konusunda bilinçlendirilmektedir. Toplum kamunun önünde bir engel oluşturmak yerine kamunun görevlerini kolaylaştırmaktadır.

(14)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

Avrupa Birliği_:

ÇOK-

ULUSLU AB SEL DİREKTİFİ

Yetkili Kurum Planlama Aracı

• AB bünyesindeki ülkelere aşamalı eylem planlaması ile sel risk yönetimini önermektedir.

1. SEL RİSKİ ÖN DEĞERLENDİRMESİ

2. SEL RİSK HARİTALARI VE TAŞKIN HARİTALARININ

HAZIRLANMASI

3. SEL RİSK YÖNETİM PLANLARI

• AB Su Direktifinin alt başlığı olarak, AB sınırları içerisindeki Nehir Havzalarında ülkeler arası işbirliğine dayalı yönetim mekanizmalarının oluşturulması hedeflenmiştir.

www.eurosense.com

www.dailymail.co.uk www.floodsite.net

(15)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

Avrupa Birliği_:

BÖLGESEL Sel Risk Yönetim Planları

Yetkili Kurum Planlama Aracı

Nehir Havzası Yönetim Birlikleri

(Havza sınırları içerisinde bütün ülkelerin katılımı ile oluşturulur)

• Sel Direktifi, AB sınırları içerisindeki nehir havzalarında, havza içerisindeki bütün ülkelerin yer aldığı Sel Risk Yönetim Planlarının hazırlanmasını zorunlu kılmaktadır (Sadece AB üyesi ülkelerin bu süreç içerisinde yer alması

zorunludur, AB üyesi olmayan ülkelerin sürece katılımları ülkelerin inisiyatifine bırakılmıştır).

• Direktife göre; üye ülkelerin 2011 sonuna kadar Sel Riski Ön Değerlendirmesi, 2013 sonuna kadar Sel Tehlike ve Risk Haritaları,

2015 sonuna kadar ise Sel Riski Yönetim Planları’nı tamamlanması beklenmektedir.

• Bu yaklaşım, sınır ötesi işbirliğini ön planda tutan, idari sınırlar yerine doğal sınırlara öncelik veren, farklı ülke yönetimlerini ortak bir platformda buluşturan, havzaların farklı niteliklerine göre

mekânsal stratejilerin ve politikaların üretilmesine imkan tanıyan bir çerçeve sunmaktadır.

(16)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

Avrupa Birliği_:

YEREL

Yetkili Kurum Planlama Aracı

Yerel Yönetimler

• Sel Direktifi, üye ülkelerin ulusal, bölgesel ve yerel ölçekteki mekânsal planlama süreçleri ile bütünleştirilmesini talep etmektedir fakat gerekli adımlar, eylemler ve yasal

bağlayıcılıklar açıkta tanımlanmamıştır.

---

• Üye ülkeler halen Direktife uyum sürecinde olduklarından Direktifin mekânsal planlamadaki etkinliği henüz belirlenebilmiş değildir.

(17)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

Türkiye _:

ULUSAL

Yetkili Kurum Planlama Aracı

---

• Ülkemizde sel risk yönetiminin genel çerçevesini içeren ve mekânsal planlamayı yönlendirebilecek yasal çerçeve

henüz bulunmamaktadır (DSİ-Su Kanunu Tasarısı).

• Sel ve taşkınlar, afet yönetimi kapsamında değerlendirilmekte ve birçok farklı kanun sel ve

taşkınlara atıfta bulunmaktadır.

Sayı Kanun İlgili Kurum Kabul

Tarihi

Afet yönetimi ile ilgili temel kanun ve yönetmelikler

7269 Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun

AFAD,

İlgili Bakanlıkların Birimleri 1968

5902 Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun

AFAD 2009

7126 Sivil Savunma Kanunu AFAD

İlgili Bakanlıkların Birimleri 1958

2935 OHAL Kanunu İlgili Bakanlıkların Birimleri

Yerel Yönetimler

1983

3194 İmar Kanunu Yerel Yöneimler 1985

96/8716 Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi Yönetmeliği

Başbakanlık 1996

4123 Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar Ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun

AFAD

İlgili Bakanlıkların Birimleri 1995

2090 Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun

AFAD

İlgili Bakanlıkların Birimleri 1977

12777 Afetlere Ilişkin Acil Yardım Teşkilatı Ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik

AFAD

İlgili Bakanlıkların Birimleri 1988

Sel yönetmi ile ilgili temel kanun ve yönetmelikler 6831 Orman Kanunu OSB, ŞÇB

İlgili Bakanlıkların Birimleri 1956

4373 Taşkın Sulara Ve Su Baskınlarına Karşı Koruma Hakkında Kanun

DSI 1943

6200 DSİ Genel Müdürlüğü’nün Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun

DSI 1953

Yerel yönetimler ile ilgili kanun ve yönetmelikler 5018 Kamu Mali Yönetim Ve Kontrolü Kanunu Yerel Yönetimler 2003

5393 Belediye Kanunu Yerel Yönetimler 2005

5216 Büyükşehir Belediyesi Kanunu Yerel Yönetimler 2004

5302 Il Özel Idaresi Kanunu Yerel Yönetimler 2005

5355 Mahalle Idare Birlikleri Kanunu Yerel Yönetimler 2005

• AB uyum süreci, eksikliğin giderilmesindeki en önemli fırsatlardan biri olup, Su Çerçeve Direktifinin

yanı sıra Sel Direktifinin yaklaşımları da dikkate alınmalıdır.

[Su Kanunu Tasarısı]

(18)

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

Türkiye _:

BÖLGESEL

Yetkili Kurum Planlama Aracı

• AB uyum süreci kapsamında çalışmaları devam eden Havza Yönetim Planları’nda ve Bölge Planları’nda sel risk yönetimi

konusu göz önünde bulundurulmalı, doğal çevrenin kullanımı ile ekonomik kalkınma ve sektörel yer seçimi kararları

belirlenirken olası riskler değerlendirilmelidir.

Kalkınma Ajansları DSİ

[Havza Yönetim Planları]

---

(19)

Yetkili Kurum

ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’de sel risk yönetimlerinin işleyişi

Türkiye _:

YEREL

Metropoliten Planlar

Nazım İmar Planları

Uygulama İmar Planları

Kentsel Tasarım Projeleri

Yapılaşma koşullarına dair yönetmelikler

Planlama Aracı

Yerel Yönetimler

• Yerel düzeyde, Bütünleşik Sel Risk Yönetiminin uygulanabilmesi için önemli mekânsal planlama araçları bulunmasına rağmen, risk analizine dayalı arazi kullanımlarının belirlenmesi yaklaşımı

yeterince gelişmemiştir.

Sel riskli alanlardaki temel sorunlar;

• Uygun olmayan arazi kullanım kararlarının verilmesi ve kontrolsüz gelişme

• Akarsu ekolojisinin bozulmasına bağlı sel ve taşkınların artan etkisi

• Yapılaşma koşullarının niteliksizliği ve yerel yönetimlerde yapısal denetim zaafiyeti

• Toplumun bilinçsizliği, sel ve taşkına hazırlıksız oluşu ve artan kayıplar

(20)

Sonuç ve değerlendirme

ABD

AB

Türkiye

FEMA

• Henüz geçerliliği olan bir yasal çerçeve

bulunmamaktadır

Ulusal / Çok-Uluslu Bölgesel Yerel

Kurum Mekansal-Yasal Araç /Etkinlik

Mekansal-Yasal Araç /Etkinlik

Mekansal-Yasal Araç /Etkinlik

EC

AFAD DSİ

Taşkın Direktifi Ulusal Sel Sigortalama Programı

FEMA Bölge Ofisleri

DSİ Kalkınma Ajansları Nehir Havzası Yönetim Birlikleri

•Nehir Havzası Yönetim Planları

•Sel Riski Yönetim Planları

Yerel Yönetimler

Yerel Yönetimler Yerel Yönetimler

• Sel Riski Yönetim Planlarının yerel düzeyde etkinlikleri ve bağlayıcılıkları belirsizdir.

• Mekansal planlama ile bütünleşme konusunda belirsizlikler söz konusudur.

•Sel yatağı-Taşkın Alan Yönetimi

•Sel Risk Haritaları

•Sel Sigortası Derecelendirmesi Haritaları

•Etkin sigortalama sistemleri

•Toplum-Kamu temelli sel risk yönetimi

• Havza ölçeğinde mekânsal kalkınma / yönetim planları yer almamaktadır. Bölgesel alan planlamasında bir etki yoktur.

• Bölge ofislerinin görevi merkez ile yerel arasında koordinasyonu sağlamaktır.

Kurum Kurum

• ‘Havza Yönetim Planı’

mekânsal planlama

hiyerarşisine henüz entegre edilememiştir

• Bölgesel kalkınma politikaları ile doğal risk değerlendirmeleri henüz bütünleştirilmemektedir.

• Kent planlama ve sel risk yönetimi yeterince entegre değildir.

• Yerelde mühendislik uygulamaları ağırlıklı olarak uygulanmaktadır.

• Yerel yönetimler denetim ve kontrol mekanizmalarını etkin kullanmamaktadırlar.

• Toplumun bilinçlendirilmesi ve katılımının sağlanması

gerekmektedir.

Geçmişten günümüze..

FIRSAT

AB’ye uyum ve yeniden yapılanma süreci

(21)

Olumlu adımlar ve bütünleşik sel risk yönetimi için fırsatlar;

Sonuç ve değerlendirme

Ulusal ölçekte;

2009: AFAD’in kuruluşu

2011: Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformu’nun kuruluşu 2012: İklim Değişikliği Eylem Planı (2011-2023) (ÇŞB)

2012: Su Kanunu Taslağı (DSİ)

2013: Sel ve Taşkın Stratejileri Eylem Planı (2013-2017) ...

Bölgesel ölçekte;

2006: Kalkınma Ajanslarının kuruluşu ve Bölge Planları 2010: Havza Koruma ve Eylem Planlaması çalışmaları

2012: Taşkın Direktifine uygulanabilmesi için kapasitenin geliştirilmesi çalışmaları (Pilot bölge uygulamaları)

2013: Yukarı Havza Sel Kontrolü Eylem Planı (2013-2017) ...

Yerel ölçekte;

2006: 2006/27 sayılı Başbakanlık Genelgesi

2009: AFAD’ın kuruluşu ve illerdeki risk değerlendirmelerinin yapılması 2010: 2010/5 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde

2010: 2010/7 sayılı Genelgesi

2012: Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun

(22)

Son söz;

Sonuç ve değerlendirme

• Ülkemizde sel ve taşkın riski, en az deprem kadar ciddi bir tehdit

oluşturmaktadır. Bu nedenle, sürdürülebilir kalkınma ile kentsel gelişme için; doğal riskleri bütün planlama ölçeklerinde (ulusal, bölgesel, yerel) dikkate alan, eylemlerin açıkça tariflendiği ve kademeli olarak

uygulandığı, aynı zamanda etkin denetim-kontrol mekanizmalarını

içeren mekansal planlamanın uygulanması gerekmektedir.

(23)

İlginiz için teşekkürler…

Sorularınız ve önerileriniz için;

cetinnipek@gmail.com

tezera@itu.edu.tr

Referanslar

Benzer Belgeler

Porter (1990) Yeniden Yapılanma kuramı içinde tü- müyle farklı bir bakış açısı geliştirdi; yarışmacı olabil- mek için coğrafi yığılmanın ne denli önemli olduğuna

1) Her iki planlama yaklaşımında da mekânsal planlamanın kentsel planlama ile eşdeğer tutulduğu görülmektedir. Kentlerin genişleyebilecekleri gerçeği göz önüne

İs- tanbul Çevre Düzeni Planı’nın ise aynı bölge için hazırlanmış olan diğer üst ölçekli planlarla (1980 ve 1995 ölçekli İstanbul Nazım İmar Planları) temel hedef

Planlama siyasasının tüm yönlerini yönlendiren yeni birincil mevzuat 2003 yılında getirildi 3 ve hemen ardından bölge altı yerel öl- çeklerde Bölgesel Kalkınma

Isı  yükü  belirlenmiş  bir  jeotermal  bölge  ısıtma  sisteminin  kavramsal  planlamasındaki  bir  diğer  adım,  söz  konusu  ısı  yükünü 

 Ülke kalkınma politikaları ve bölgesel gelişme stratejilerini mekânsal düzeyde ilişkilendiren, bölge planlarının ekonomik ve sosyal potansiyel, hedef ve

Türkiye küresel ısınmadan en fazla etkilenen ülkeler arasında yer aldığı için, çalışmanın sonunda Türkiye’nin aynı iklim kuşaklarına sahip olan alanları

 Bütün toplumlarda herhangi bir kurum tarafından açık olarak oluşturulmadıkları halde (arkalarında resmi bir güç olmadığı halde) yavaş yavaş, kendiliğinden ve