Yabancıların Vergi, Sosyal Güvenlik ve Çalışma İzinleri

(1)

Yabancıların Vergi, Sosyal Güvenlik ve Çalışma İzinleri

www.pwc.com.tr

……….…

…

12. Çözüm Ortaklığı Platformu

9 Aralık 2013

(2)

İçerik

Türkiye’ye Çalışmaya Gelen Yabancılar

1. Çalışma izinleri

a. Çalışma İzni ne zaman gereklidir b. Çalışma İzni Süreci

c. Süreçte Dikkat Edilmesi Gerekenler

d. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Ajandası e. Güncel mevzuat değişiklikleri

2. Vergilendirme a. Mükellefiyet

b. Çeşitli ücret yapılarının sonuçları

• Türkiye’den ücret ödenmesi

• Yurtdışından ücret ödenmesi

c. Anlaşmalı Ülke Mukimlerinin Özel Durumu

(3)

PwC

Türkiye’ye Çalışmaya Gelen Yabancılar

Çalışma İzinleri

3 10 Aralık 2012 12. Çözüm Ortaklığı Platformu

(4)

Çalışma İzni Ne Zaman Gereklidir?

1. Çalışma ve İş Gezisinin Farkı

2. Yabancının önceki Türkiye ziyaretlerinin çalışma iznine etkisi – 183 gün sayılır mı?

3. Çalışma izni istisnaları var mıdır? Nasıl uygulanır?

(5)

PwC

Çalışma İzni Süreci

5 12. Çözüm Ortaklığı Platformu

Çalışma İzni başvurusu internet üzerinden

ÇSGB’ye sunulur ve takip eden 6 gün içinde dosya ÇSBG’ye verilir.

Yabancı Çalışan

Yabancının Ülkesindeki Türk Konsolosluğu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Türk Konsolosluğu vize başvurusunu ÇSGB’ye

yollar

(A) Çalışma İzni Dosyası Hazır Olduğunda

Türkiye’deki İşveren



Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı başvuru dosyasını inceler ve çalışma iznini verip vermemeye karar verir. Sonuç işverene ve ilgili konsolosluğa

bildirilir.

Vize başvurusundan 10 gün sonra

TÜRKİYE Yabancının Ülkesi

Yabancı vize başvurusunu yapar



3 - 6 hafta

9 Aralık 2013

(6)

Çalışma İzni Süreci

Konsolosluğa gidip çalışma vizesini pasaportuna

damgalatır

Yabancı çalışanın oturma izni dosyası emniyet müdürlüğüne verilir

Yabancı Çalışan Yabancının ülkesindeki Türk

Konsolosluğu

(C) Çalışma izni ve vizesi çıktıktan ve yabancı Türkiye’ye geldikten sonra

Yabancı Çalışan İl Emniyet Müdürlüğü

Çalışma izninin çıkmasını takip eden 90

gün içinde





Değişiklik

göstermektedir

(B) Çalışma İzni Başvurusu Sonuçlandığında

(7)

PwC

Çalışma İzni Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Çalışma İzni başvurusunun zamanlamasının önemi 2. Mühendislerin çalışma izinlerinde yaşanan zorluklar 3. Kriterlerin uygulanması

4. Yabancının önceki ziyaretlerinin takip edilmesi

5. Eşlerin çalışma izinleri için dikkat edilmesi gerekenler

7

12. Çözüm Ortaklığı Platformu 9 Aralık 2013

(8)

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Ajandası

1. Kriterlerin uygulanması ile ilgili düzenlemeler 2. Daha sıkı kontrol

3. Sosyal Güvenlik primleri ile ilgili düzenlemeler

(9)

PwC

Güncel Mevzuat Değişiklikleri

• Yabancılar ve Uluslar arası Koruma Kanunu’nun 11 Nisan 2013’de onaylandı ve 11 Nisan 2014’de yürürlüğe girmesi bekleniyor.

9

(10)

Güncel Mevzuat Değişiklikleri

Yenilikler

• Tek bir belge

• Daha az bürokrasi

• Yabancıların yasal süreçleri ile ilgili yeni bir altyapı

(11)

PwC

Türkiye’ye Çalışmaya Gelen Yabancılar

Vergilendirme

(12)

Mükellefiyet

Vergileme mükellefiyet esasına göre belirlenir.

• Tam mükellef

• Dar mükellef

(13)

PwC

Mükellefiyet

Tam Mükellefiyet Kriterleri:

• İkametgahı Türkiye’de bulunanlar

• 6 aydan fazla kalanlar

• İstisna: Belli ve geçici işler için Türkiye’ye gelenler

13

(14)

Mükellefiyet

Vergi Anlaşmaları

• Yabancı anlaşmalı bir ülkede de tam mükellef ise?

• Anlaşmaların mukimlik maddesi kriterleri:

o Daimi olarak kalınabilecek mesken

o Kişisel ve Ekonomik ilişkilerin yakın olduğu ülke o Kalmayı adet edinilen ülke

o Vatandaşlık bağı

(15)

PwC

Mükellefiyet

• Tam mükellef - Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden

• Dar mükellef - Sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları üzerinden

15

(16)

Çeşitli Ücret Yapılarının Sonuçları

• Türkiye’den Ücret Ödenmesi

• Yurtdışından Ücret Ödenmesi

(17)

PwC

Çeşitli Ücret Yapılarının Sonuçları

Türkiye’den Ücret Ödenmesi

Bordroda stopaj yoluyla vergileme

17

(18)

Çeşitli Bordro Yapılarının Sonuçları

Yurtdışından Ücret Ödenmesi ve Yansıtma Olmaması

• Beyanname yoluyla vergilendirme

(19)

PwC

Çeşitli Bordro Yapılarının Sonuçları

Yurtdışından Ücret Ödenmesi ve Yansıtma Olması

1. Yansıtmanın Birebir Olması

• Bordroda stopaj yoluyla vergileme

2. Yansıtmanın Kar Marjı İçermesi

• Beyanname yoluyla vergileme + stopaj ve KDV

19

Sosyal Güvenlik

(27)

PwC

1-Yabancıların sosyal güvenliği ile ilgili temel düzenlemeler (1/4)

• Anayasa:

Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. (60. md.)

Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. (90. md)

(28)

1-Yabancıların sosyal güvenliği ile ilgili temel düzenlemeler (2/4)

• 5510 sayılı Kanun:

Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar 4/a (SSK) bendine göre sigortalı sayılırlar. (Md. 4/2-c)

Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye'ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tâbi olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye'de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar sigortalı sayılmazlar. (Md.6/1-e )

(29)

PwC

1-Yabancıların sosyal güvenliği ile ilgili temel düzenlemeler (3/4)

• Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği:

(Değişik:RG-21/8/2013-28742) Sosyal güvenlik sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye’de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tabi olanlar, (10/1-d bendi)

Sigortalı sayılmazlar.

(30)

1-Yabancıların sosyal güvenliği ile ilgili temel düzenlemeler (4/4)

• İkili veya çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmeleri:

Ülkemizin diğer ülkelerle imzaladığı ikili ya da çok taraflı sosyal güvenlik

sözleşmelerinde de iki ülke vatandaşlarının karşılıklı olarak diğer ülkede geçici görevli ya da geçici görevli olmaksızın çalışmaları halinde hangi

ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olacaklarına ilişkin hükümler bulunmaktadır.

(31)

PwC

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (1/10)

1-Geçici görevlendirme olmaksızın ülkemizde çalışan yabancılar

• 6/8/2003 tarihinden önceki dönem:

506 sayılı Kanunun 4958 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki mülga 3 üncü maddesinin (II/A) bendi uyarınca, Türkiye’de herhangi bir işveren nezdinde iş Sözleşmesi ile çalışan yabancılar sadece kısa vadeli sigorta kollarına

zorunlu

olarak tabi tutulmuş, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmaları ise isteklerine bırakılmıştı.

Yabancıları kısmen sosyal sigorta kapsamına alan bu düzenleme ILO’nun 118 sayılı “Vatandaşlarla Vatandaş Olmayan Kimselere Sosyal Güvenlik Konusunda Eşit İşlem Yapılması Hakkında Sözleşme” hükümlerine aykırı görülmekteydi.

(32)

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (2/10)

• 6/8/2003 tarihinden sonraki dönem:

SSK’nun 3/II-A bendi hükmü, 4958 sayılı Kanunla yürürlükten

kaldırılarak, Türkiye’de herhangi bir işverene bağlı olarak iş sözleşmesiyle çalışan yabancılar, 6/8/2003 tarihinden itibaren isteklerine bakılmaksızın tüm sigorta kollarına tabi tutulmuşlardır.

01/10/2008 tarihinden itibaren de, yabancı uyruklu sigortalıların isteklerine

bakılmaksızın 4/a (SSK) kapsamında tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaları şeklindeki uygulama devam ettirilmiştir.

(33)

PwC

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (3/10)

İkili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmelerindeki hükümler gereğince, geldiği ülkelerde sigortalı olmayıp çalışma izni almak suretiyle ülkemizde çalışan yabancılar hakkında;

• Sosyal güvenlik sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren, sosyal güvenlik sözleşmesinin yürürlük tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar hakkında ise çalışmaya başladıkları tarihten itibaren tüm sigorta kolları uygulanacaktır.

(APHB Belge Türü:01)

• Daimi ikameti Birleşik Krallık olup, Türkiye’de istihdam edilen Birleşik Krallık vatandaşları ile İsviçre vatandaşları talepte bulunmadıkları sürece, haklarında kısa vadeli sigorta kolları uygulanacak, uzun vadeli sigorta kolları ise uygulanmayacaktır. .(APHB Belge Türü:39)

• Birleşik Krallık ve İsviçre vatandaşlığından Türk vatandaşlığına geçenler, vatandaşlığa geçtikleri tarihten itibaren tüm sigorta kollarına tabi

olacaklardır.

(34)

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (4/10)

2-Geçici görevli olarak ülkemize çalışmaya gönderilenler:

A-Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerden geçici görevli gelenler

01/10/2008 -02/03/2011 tarihleri arasındaki uygulama (SSİY 10/1- d);

• Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir iş için gönderilen,

• Yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgeleyen, kişiler sigortalı sayılmamıştır.

Burada 5510 sayılı Kanunun 6/1-e bendine uygun bir düzenleme yapılmıştır.

Yukarıda belirtilen iki şartı taşıyan yabancıları istihdam eden işverenlerin

(35)

PwC

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (5/10)

02/03/2011 -21/08/2013 tarihleri arasındaki uygulama (SSİY 10/1- d);

• Yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi çalıştığını ya da kendi çalışmalarından dolayı aylık aldığını belgeleyen,

kişiler 3 ay sigortalı sayılmamıştır.

Bu düzenleme uyarınca, 3 aydan fazla süre için çalışma izni alınan yabancılar, işe başlama tarihinden sonra geçen 3. ayın bitiminden itibaren sigortalı

olmaları ve bunları çalıştıran işverenlerce de en geç işe başlamadan bir gün önce sigortalı işe giriş bildirgesi ile SGK’ya bildirimlerinin yapılması

gerekmekteydi.

(36)

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (6/10)

21/08/2013 tarihinden sonraki uygulama (SSİY 10/1-d);

SSİY’de 21/08/2013 tarihinde yapılan düzenleme ile, 5510 sayılı Kanunun 6/1-e maddesine aykırı olan önceki yönetmelik hükmü yürürlükten kaldırılarak

uygulama kanuna uygun hale getirilmiştir.

Buna göre, sosyal güvenlik sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla;

• Yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgeleyen, kişiler sigortalı sayılmamaktadır.

(37)

PwC

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (7/10)

B-Sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerden geçici görevli gelenler

Sosyal güvenlik sözleşmelerinde temel kural, çalışılan ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olmaktır.

Ancak, sosyal güvenlik sözleşmelerinde bazı gruplar sözleşmenin bu ana prensibinden ayrı tutulmuşlardır.

Bunlar ;

• İşverenleri tarafından geçici bir süre ile diğer akit ülkeye gönderilenler,

• Uluslararası nakliyat işinde çalışanlar,

• Elçilik, konsolosluk, misyon ve benzeri yerlerde çalışan ve gönderen ülkenin sivil ve askeri personeli,

• Akit taraflardan birinin bayrağını taşıyan gemilerde veya akit ülkenin limanlarında çalışanlar,

çalıştıkları ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olmayacaklardır.

(38)

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (8/10)

Ülkemiz ile taraf ülkeler arasında imzalanan ikili ya da çok taraflı sosyal

güvenlik sözleşmelerinde yer alan hükümler uyarınca, yabancı uyruklu kişilerin akit ülkede kurulu

kuruluş tarafından belirli bir işin icrası amacıyla geçici olarak Ülkemize gönderilmesi halinde, sigortalının kendi ülkesinde çalışıyormuş gibi iş

merkezinin bulunduğu ülkenin mevzuatına tabi tutulması kuralı getirilerek mükerrer sigortalılığın önlenmesi amaçlanmıştır.

Ülkemiz ile ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkeler ve Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’ne taraf İtalya, Portekiz ve İspanya’daki

işvereni tarafından geçici görevle çalıştırılmak üzere gönderilen kimselere ilgili sosyal güvenlik sözleşmesi hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir.

(39)

PwC

Sözleşme Yapılan Ülkeler

ÜLKE ADI İMZA

TARİHİ

YÜRÜRLÜK TARİHİ

KAPSAMI (SİGORTA

KOLU) UZUN

VADE

KISA VADE

01. İNGİLTERE 09.09.1959 01.06.1961 Evet -

02. F.ALMANYA 30.04.1964 01.11.1965 Evet Evet 03. HOLLANDA 05.04.1966 01.02.1968 Evet Evet

04. BELÇİKA 04.07.1966 01.05.1968 Evet Evet

05. AVUSTURYA 12.10.1966 01.10.1969 Evet Evet

06. İSVİÇRE 01.05.1969 01.01.1972 Evet -

07. FRANSA 20.01.1972 01.08.1973 Evet Evet

08. DANİMARKA 22.01.1976 01.02.1978 Evet -

09. İSVEÇ 30.06.1978 01.05.1981 Evet -

10. NORVEÇ 20.07.1978 01.06.1981 Evet -

11. LİBYA 13.09.1984 01.09.1985 Evet -

12. K.K.T.C 09.03.1987 01.12.1988 Evet Evet

(40)

Sözleşme Yapılan Ülkeler

ÜLKE ADI İMZA

TARİHİ

YÜRÜRLÜK TARİHİ

KAPSAMI (SİGORTA

KOLU) UZUN

VADE

KISA VADE 13. MAKEDONYA 06.07.1998 01.07.2000 Evet Evet 14. AZERBAYCAN 17.07.1998 09.08.2001 Evet Evet

15. ROMANYA 06.07.1999 01.03.2003 Evet Evet

16. GÜRCİSTAN 11.12.1998 20.11.2003 Evet -

17. BOSNA-HERSEK 27.05.2003 01.09.2004 Evet Evet

18. KANADA 19.06.1998 01.01.2005 Evet -

19. KEBEK 15.10.1998 01.01.2005 Evet -

(41)

PwC

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (9/16)

Geldiği ülkenin sosyal güvenlik kurumu tarafından, kendi ülkesinin mevzuat hükümlerine göre sosyal güvenliklerinin sağlandığına ilişkin sözleşmelerle belirlenmiş formülerleri SGK’ya ibraz eden kişiler, ilgili ülke ile aramızda

imzalanmış olan sosyal güvenlik sözleşmesinde öngörülen süre ve bu süreye ilave edilecek süre kadar sigortalı sayılmayacaklardır.

Geldikleri ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olarak kendi

çalışmalarından dolayı aylık alanlar dahil geçici görevli olarak Ülkemizde çalışanlar sigortadan muaf oldukları sürelerin bittiği tarihten

itibaren 5510/4/a (SSK) kapsamında sigortalı olacaklardır.

(42)

2-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Yabancılar (10/16)

Ancak, ilk görevlendirme süreleri dolduktan sonra işin uzaması durumunda geçici görevin uzatılması talebinin sigortalı veya işverence sözleşmeli ülkenin sigorta kurumuna

iletilmesi ve bu kurumun talep etmesi halinde, bu talep SGK tarafından

sözleşmeler kapsamında değerlendirilerek geçici görevinin uzatılması talebi uygun bulunan kişiler sözleşmede öngörülen uzatma süresince de Ülkemiz mevzuatından muaf tutulmaya devam edilmektedir.

Ülkemiz ile yabancı ülkeler arasında imzalanan sosyal güvenlik sözleşmelerinde geldikleri ülkede sosyal sigortaya tabi olduklarını belgeleyenlerin Ülkemizde ne

(43)

PwC

Sözleşmelere Göre Geçici Görev Uygulaması

Sıra Sözleşmeli Ülke Geçici Görev Süresi Uzatılabilecek Süre 1 İngiltere

Geçici görevle bulunduğu sürece kayıtlı olduğu ülke mevzuatı uygulanır.

2 F.Almanya 5 yıl 3 yıl

3 Hollanda 24 ay Mutabık kalınan süre kadar

4 Belçika 24 ay

Mutabık kalınan süre kadar(Uygulamada 60 ay ile sınırlı)

5 Avusturya 24 ay Mutabık kalınan süre kadar

6 İsviçre 24 ay Mutabık kalınan süre kadar

7 Fransa 3 yıl

Mutabık kalınan süre kadar(Uygulamada 6 yıl ile sınırlı)

8 Danimarka 12 ay İşin bitimine kadar(mutabakat koşuluyla)

9 İsveç 12 ay 12 ay

10 Norveç 12 ay Mutabık kalınan süre kadar

11 Libya 01.09.1985 tarihinden sonra daimi geçici işçi sözleşmesi vardır

12 KKTC 24 ay Mutabık kalınan süre kadar

13 Makedonya 24 ay 60 aya kadar uzatılabilir

(44)

Sözleşmelere Göre Geçici Görev Uygulaması

Sıra Sözleşmeli

Ülke Geçici Görev Süresi Uzatılabilecek Süre

14 Azerbaycan 24 ay 60 aya kadar uzatılabilir

15 Romanya 24 ay 60 aya kadar uzatılabilir

16 Gürcistan 24 ay 60 aya kadar uzatılabilir

17 Bosna-Hersek 24 ay 60 aya kadar uzatılabilir

18 Kanada 24 ay 60 aya kadar uzatılabilir

19 Kebek 60 ay Mutabık kalınan süre kadar

20 Çek Cumhuriyeti 24 ay Mutabık kalınan süre kadar

21 Arnavutluk 24 ay 60 aya kadar uzatılabilir

22 Lüksemburg 12 ay 12 ay

(45)

PwC

3-Bağımsız Çalışan Yabancılar (1/2)

 Ülkemiz ile arasında sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde

sigortalı olan veya aylık alan yabancı Türkiye’de bağımsız çalışacaksa; sosyal güvenlik sözleşmeleri, idari anlaşmalar ve protokollerdeki mevzuata tabi olmaya ilişkin düzenlemelere göre işlem yapılacaktır.

 Yurtdışında sigortalı olan +yurtdışında ikamet eden yabancılar; Türkiye’de bağımsız çalışmaları durumunda 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılmamaktadır.

(2013/11)

 Yurtdışında sigortalı olan+ ancak Türkiye’de ikamet eden yabancılar;

(sosyal güvenlik sözleşmelerindeki hükümler saklı kalmak kaydıyla) Türkiye’de bağımsız çalışmaları durumunda 4/b (bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılmaktadır.

 Sosyal güvenlik sözleşmeli ülkeden aylık almasına rağmen hangi ülke mevzuatına tabi olunacağına ilişkin sözleşmede düzenleme olmayan veya sözleşmesiz ülkelerden aylık alanlar; Türkiye’de bağımsız çalışmaları durumunda 4/b (bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılmaktadır.

(46)

3-Bağımsız Çalışan Yabancılar (2/2)

Bağımsız çalışan yabancıları durumlarını belgelendirmeleri:

 Sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerde sigortalı olanlar, akit ülkede sigortalı olduklarını gösterir mutabakatı sağlanmış belgeyi,

 Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde sigortalı olanlar, o ülkede belge vermeye yetkili kuruluşlardan alacakları sigortalı olduklarını gösterir belgeyi,

Bağımsız çalıştıkları yerdeki yetkili SGİM/SGM’ye vermeleri gerekmektedir.

(47)

PwC

Genel Sağlık Sigortası Hükümleri Açısından Yabancıların Durumu

(48)

1-Genel Sağlık Sigortasında Temel Kavramlar

5510 sayılı Kanun (Madde-3):

Genel sağlık sigortası: Kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigortayı,

Genel sağlık sigortalısı: Kanunun 60 ıncı maddesinde sayılan kişileri,

Bakmakla yükümlü olunan kişi: Genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

a) Eşini,

b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını,

c) Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babasını,

(49)

PwC

2-Genel Sağlık Sigortasında Genel İlkeler

 5510/60. maddesinde sayılan kişilerin genel sağlık sigortalısı olması zorunludur.

 Genel sağlık sigortası hak ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmak, azaltmak veya başkasına devretmek için sözleşmelere konulan hükümler geçersizdir.

 Genel sağlık sigortası kapsamında finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ile yol gideri, gündelik ve refakatçi haklarından, genel sağlık sigortalısı ve

bakmakla yükümlü olduğu kişiler yararlandırılır.

 Genel sağlık sigortası kapsamında finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ile yol gideri, gündelik ve refakatçi haklarından yararlanmak, genel sağlık

sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler için bir hak, bu hizmet ve hakların finansmanının sağlanması Kurum (SGK) için bir yükümlülüktür.

12. Çözüm Ortaklığı Platformu

49 9 Aralık 2013

(50)

3-Genel Sağlık Sigortalısı Sayılanlar

5510/60. maddesinde kimlerin genel sağlık sigortalısı olduğu ayrıntılı olarak sayılmıştır.

Buna göre;

İkametgahı Türkiye'de olan kişilerden;

 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olanlar,

 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlar,

 4/c (kamu görevlileri) kapsamında sigortalı sayılanlar,

 50 maddeye göre isteğe bağlı sigortalı olan kişiler,

 Mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı

kapsamında sigortalı olmayan kişiler,

(51)

PwC

4-İş/Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan

Yabancıların GSS’den yararlanma durumları

GSS’den yararlanma şartları:

 5510 sayılı Kanunun 4/a (SSK) kapsamında bir işverene bağlı olarak

iş/hizmet sözleşmesine göre çalışan yabancılar ve bakmakla yükümlü oldukları eş, çocuk ve anne-babaları; (T.C uyruklu kişiler gibi) sağlık hizmeti

sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması halinde, GSS kapsamında sağlanan tüm sağlık hizmetlerinden yararlanma hakları

vardır.

4/a sigortalılığı sona eren yabancıların GSS’den yararlanma şartları:

 4/a (SSK) kapsamında sigortalıkları sona eren yabancılar 10 gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanırlar.

 Sigortalılığı sona eren yabancının sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa, bu durumda sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 90 gün süreyle bakmakla

yükümlü olduğu kişiler dahil sağlık hizmetlerinden yararlandırılırlar.

51 9 Aralık 2013

(52)

5-Bağımsız Çalışan Yabancıların GSS’den yararlanma durumları

GSS’den yararlanma şartları:

 5510 sayılı Kanunun 4/b (Bağ-Kur) kapsamında bağımsız çalışan yabancılar ve bakmakla yükümlü oldukları eş, çocuk ve anne-babaları; (T.C uyruklu kişiler gibi)

1)Sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün

sayısının olması

2)Sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması,

halinde GSS kapsamında sağlanan tüm sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.

4/b sigortalılığı sona eren yabancıların GSS’den yararlanma durumları:

(53)

PwC

6-Türkiye’de Yaşayan Yabancıların GSS’den yararlanma durumları (1/1)

01/01/2012-28/05/2013 tarihleri arasındaki uygulama Mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla,

 Oturma izni almış,

 Yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan

yabancı ülke vatandaşları zorunlu olarak genel sağlık sigortalısı sayılmıştır.

Bu durumdaki yabancılar, Türkiye'deki yerleşim sürelerinin bir yılı geçtiği tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı olacakları kabul edilmiştir.

Bir ay içinde “genel sağlık sigortası giriş bildirgesi” vererek tescillerini yaptırmaları gerekmektedir.

Genel sağlık sigortası giriş bildirgesinin süresinde verilmemesi halinde aylık asgari ücret tutarında idari para cezası öngörülmüştür.

Aylık primleri GSS primleri=Aylık Asgari Ücret X 2 X %12 tutarı üzerinden tahakkuk ettirilmiştir.

53 9 Aralık 2013

(54)

6-Türkiye’de Yaşayan Yabancıların GSS’den yararlanma durumları (1/2)

29/05/2013 tarihinden sonraki uygulama (6486 s. Kanun) Mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla,

 Oturma izni almış,

 Yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan yabancı ülke vatandaşları,

 6486 sayılı Kanunla yapılan düzenleme uyarınca Türkiye’deki yerleşim sürelerinin bir yılı geçtiği tarihten sonra talepte bulunmaları

hâlinde, talep tarihini takip eden günden itibaren genel sağlık sigortalısı sayılacaklardır.

Bir ay içinde genel sağlık sigortası giriş bildirgesi verme zorunluluğu kaldırılmıştır.

(55)

Sorularınız?

© [2013] PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede “PwC” ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers International Limited’in bir üye şirketi olan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir. “PwC Türkiye”, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.

İletişim bilgilerimiz:

Ekin Altıntaş Direktör

Tel: +90 212 326 6428

e-posta: ekin.altintas@tr.pwc.com

Özgür Ekinci Kıdemli Danışman

Tel: +90 212 326 6060 / 3950 e-posta: ozgur.ekinci@tr.pwc.com

Celal Özcan

İş ve Sosyal Güvenlik Kıdemli Danışmanı Tel: +90 212 326 6734

e-posta: celal.ozcan@tr.pwc.com