BASİT MAKİNELER 8.Sınıf
Basit Makineler
Birkaç parçadan oluşan ve günlük hayatta iş kolaylığı sağlayan aletlere basit makineler denir.
Günlük hayatta kullandığımız pense, ceviz kıracağı, gazoz açacağı, makaralar, maşa, kerpeten gibi aletler basit makinelere örnektir.
Basit makineler;
• Kuvvetin yönünü değiştirebilir.
• Kuvvetin büyüklüğünü değiştirebilir.
• Kuvvetten kazanç sağyalabilir. Kuvvetten kazanç oranında yoldan kayıp vardır.
• İşin yapılma süresini kısaltabilir.
• İş kolaylığı sağlar.
Basit makinelerde uygulanan kuvvet yükün ağırlığından az ise kuvvetten kazanç vardır.
Kuvvetin büyüklüğü yüke eşit ise kuvvetten kazanç ya da kayıp yoktur.
Kuvvet kazancı = veya Kuvvet kazancı = formülleri ile hesaplanabilir.
Kuvvet < Yük
Kuvvetten kazanç yoldan kayıp var. Kuvvet > Yük
Kuvvetten kayıp yoldan kazanç var.
Basit makinelerde uygulanan kuvvet yükün ağırlığından fazla ise kuvvetten kayıp vardır.
Sabit makara
Pense Kerpeten Makara Ceviz kıracağı Maşa
Kaldıraç
Eğik düzlem
Hiçbir basit makinedeNOT iş ve enerjiden kazanç
sağlanmaz.
KUVVET KAZANCI
KuvvetYük Kuvvet yolu
Yük yolu
MAKARALAR
Sabit Makara:
Örnek: Örnek:
8.Sınıf
Basit Makineler
Bir noktaya sabitlenen ve konum değiştirmeden kendi ekseni etrafında hareket eden makaralardır.
Yük ile birlikte hareket eden makaralardır.
Görselde verilen F1 , F2 , ve F3 kuvvetlerinin büyüklük- lerini kıyaslayınız.
Görselde verilen basit makine ile ligili ifadelerden doğru olanların karşısına (D), yanlış olanların karşı- sına (Y) harfi yazınız.
Kuvvetten kazanç sağlar. ...
İşten tasarruf etmemizi sağlar. ...
Kuvvetin büyüklüğünü değiştirmez. ...
Kuvvetin yönünü değiştirir. ...
• Kuvvetin yönünü değiştirerek iş kolaylığı sağlarlar.
• Kuvvetten kazanç yada kayıp yoktur. Kuvvetin büyüklüğü yükün ağırlığına eşittir.
• Kuvvetin uygulandığı ip ne kadar çekilirse yük o kadar hareket eder.
• Kuvvetin yönünü değiştirmezler.
• Kuvvetten kazanç yoldan kayıp vardır.
• İş kolaylığı sağlarlar.
30 cm
30 cmF Yük
20N
F1 F2 F3
20N 20N
...
Hareketli Makara:
20N
• Bir hareketli makara tek başına kuvvetten iki kat kazanç sağlar.
• Kuvvetin büyüklüğü yükün ağır- lığının yarısına eşittir.
• Kuvvet (F)=
• Yükü 1m yükseltmek için kuvve- tin uygulandığı ip 2m çekilmeli- dir. (Yoldan 2 kat kayıp)
Yük 2 F
1m 2m
Kuvvetten 2 kat kazanç
MAKARALAR
Örnek:
Örnek:
NOT:
Örnek:
8.Sınıf
Basit Makineler
Hareketli makara sayısının artması kuvvet kazancını da arttırır. (Makara ağırlıkları önemsiz.)
Görselde verilen F1 , ve F2 kuvvetlerinin büyüklükle- rini kıyaslayınız. (Makara ağırlıkları önemsiz.)
Görselde verilen 1, 2 ve 3 numaralı sistemlerle ilgili olarak yanda verilen soruları cevaplayınız.(Makara ağırlıkları önemsiz.)
Sistemlerdeki kuvvet kazançlarını kıyaslayınız.
F1 , F2 veF3 kuvvetlerinin büyük- lüklerini kıyaslayınız.
Hangi sistemlerde kuvvetin yönü değişmiştir? Yazınız.
Görselde verilen basit makine ile ligili ifadelerden doğru olanların karşısına (D), yanlış olanların karşı- sına (Y) harfi yazınız. (Makara ağırlığı önemsiz.)
Kuvvetten kazanç sağlar. ...
İşten tasarruf etmemizi sağlar. ...
Kuvvetin büyüklüğünü değiştirmez. ...
Kuvvetin yönünü değiştirir. ...
F1 F2
F1 = = = 20N F1 = = = 10N
F1
1
F1 F2
F3
2 3
a-
b-
c-
F2
...
Kuvvetten 4 kat kazanç Kuvvetten 8 kat kazanç
Yoldan 4 kat kayıp (Yükü 1m yükseltmek için kuvvetin uygulandığı ipi 4m çekmeliyiz.)
Yoldan 8 kat kayıp (Yükü 1m yükseltmek için kuvvetin uygulandığı ipi 8m çekmeliyiz.)
Hareketli makara 2 tane Hareketli makara 3 tane
80N
80N
Yük 4
Yük 80 8
4
80 8
P
P
...
...
...
P
P P
İp aşşağı yöne çekiliyor ise
Kuvvet kazancı = Makara sayısı İp yukarı yöne çekiliyor ise Kuvvet kazancı = Makara sayısı +1 Sabit ve hareketli makaraların bir arada kullanıldıkları sistemlerdir.
Palangalar:
PALANGALAR
8.Sınıf
Basit Makineler
Örnek:
1 2 3 4
F1
F2 F3
F4
P P
P
P
Görselde verilen 1, 2, 3 ve 4 numaralı basit makine düzenekleri ile ilgili ifadelerden doğru olanların karşısına (D), yanlış olanların karşısına (Y) harfi yazınız. (Makara ağırlıkları önemsiz.)
1, 2 ve 4 numaralı sistemlerde yoldan kayıp vardır. ...
1, 2 ve 4 numaralı sistemler işten kazanç sağlarken 3 numaralı sistem de işten kazanç yoktur. ...
1 ve 2 numaralı sistemler palangalara örnektir. ...
4 numaralı düzenek kuvvet kazancının en fazla olduğu düzenektir. ...
Sadece 3 numaralı sistem kuvvetin yönünü değiştirir. ...
P yükünü 1m yükseltmek için en fazla çekilmesi gereken ip, F1 kuvvetinin uygulandığı iptir. ...
Düzeneklerin hiçbiri enerji tasarrufu sağlanmaz. ...
