Editörden
JCoDe’un ikinci sayısı, mimari tasarım ve uygulama süreçlerinde son yıllarda etkin biçimde kullanılmaya başlanan YBM “Yapı Bilgi Modelleme / BIM “Building Information Modelling” i odak olarak almaktadır. YBM, son yıllarda mimarlık, mühendislik ve imalat alanlarında ortaya çıkan en gelecek vaad eden teknolojilerden biri olma özelliğindedir. Mimari tasarım ve imalat süreçlerindeki tüm paydaşların ortak, entegre ve bütünleşik biçimde çalışmasına olanak veren YBM sistemleri, genel anlamda bir yapının dijital ortamda üretilen hassas, sanal bir temsili olmanın ötesinde, tasarımdan planlamaya, hassas maliyet analizlerinden operasyon ve uygulamaya kadar çok geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Geleneksel yöntemlere kıyasla Yapı Bilgi Modelleri bu noktada, yapıların coğrafi bilgileri, geometrileri, taşıyıcı/mekanik sistemleri, metraj ve maliyet analizleri, malzeme envanterleri, üretim yöntem ve takvimleri gibi farklı mimari bilgi türlerini bütüncül bir biçimde sunmaktadır. Dolayısıyla Yapı Bilgi Modelleme mimarlıkta, temsile dayalı bir yazılım olmaktan ziyade, bir süreç otomasyonu olarak da değerlendirilebilmektedir.
Bu bağlamda JcoDe’un ikinci sayısında, YBM düşünce ve felsefesi;
mimari tasarım ve inşa süreçlerindeki kullanımları; sistem, araç ve arayüzleri; lojistik, maliyet, enerji, malzeme, güvenlik, üretkenlik ve verimlilik gibi noktalarda mimari süreç yönetimine katkıları; disiplinler arası işbirliği olanakları; mimarlık eğitimine entegrasyonu ve mimari tasarımın geleceğine dair etkileri gibi alt başlıklar çerçevesinde tartışmaya açılmaktadır. Alandaki ulusal kaynak eksikliğini gidermeye çabalamak, YBM kavramı ile yeni tanışanlara farklı perspektiflerden rehberlik etmek, dünyada ve Türkiye’de gün geçtikçe dijitalleşen yapı sektörünün YBM farkındalığını artırmak, bu sayının temel amaçları arasındadır.
Ömer Çavuşoğlu ve Gülen Çağdaş, YBM’nin erken tasarım evresindeki karar alma süreçlerinde rolünü, sürdürülebilirlik bağlamında tartışmaya açmaktadır. Çalışmada erken tasarım süreçlerindeki karar mekanizmalarında etkin olan kavramsal, içgüdüsel ve varsayımsal
Yapı Bilgi Modelleme (YBM)
Building Information Modelling (BIM)
girdilerin tasarıma etkisi, protokol analizleri ve bulguları üzerinden değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, Yapı Bilgi Modelleme ortamının sağladığı geri beslemelerin, erken tasarım kararlarının alınma sürecine ne gibi katkı ya da etkilerde bulunduğu, geniş bir kaynakça eşliğinde detaylı bir tartışmaya açılmıştır.
“İnşaat Sektöründe Elektronik İhale (E-İhale) Sistemleri ve Yapı Enformasyonu Modellemesi Entegrasyonu: Örnek Bir Çalışma” isimli araştırmada, Ayşen Saraç Çıracıoğlu ve Hakan Yaman, YBM’nin inşaat sektöründe E-İhale hizmetlerinin etkin kullanılamayışına alternatif bir çözüm sunmaktadır. E-ihale hizmetleri ve Yapı Bilgi Modellemesi bütünleştirilmesi, kullanılan terimler ve gerekli teknolojiler ile detaylandırılarak anlatılmıştır. Çalışmada derin bir literatür araştırması yapılmış, Dünya’da örnek E-İhale uygulamaları tüm gereklilikleriyle incelenmiştir. Örnek olarak, Türkiye Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP), yapım işleri başlığı altında araştırılmıştır.
Enes Kaan Karabay, “Hesaplamalı Tasarım ve Yapı Bilgi Model Entegrasyonu: “Dynamo” ile Yeni Olanakların Araştırılması”
makalesinde, bir tasarım sürecindeki Hesaplamalı YBM içeren çalışmanın aşamalarını açıklamakta; özellikle Autodesk, Revit'e yeni eklenen “DynamoPlayer” eklentisi ile, yazılı algoritmaların büyük bir tasarımcı grubundaki kullanımını nasıl kolaylaştırdığını ve bilgi gereksinimini nasıl azalttığını tanımlı örnekler üzerinden detaylandırmaktadır. Çalışma, bu yeni mantıksal işlemler sayesinde, yinelenen görevler için gereken iş gücünün azaltılabildiğini ve bunun da son kullanıcı tarafından yapılan otomasyonların yolunu açtığını öne sürmektedir.
Ayşe Polat, “Building Smart with Using BIM Correctly” adlı çalışmasında, Akıllı Bina yapım teknolojisindeki gelişmeleri, Yapı Bilgi Modelleme sistemleri ekseninde ele almaktadır. Özellikle 3B modelleri ve yapı elemanları ile ilerleyen değerlendirme, daha hassas bir tasarım dokümantasyonu sağlanması yönünde hangi kritik nokta ve aşamaların oluşturulması gerektiği üzerinde titizlikle durmaktadır.
Öncelikle bu sayının gerçekleştirilmesine olanak sağlayan İTÜ Rektörlüğü ve Mimarlık Fakültesi Dekanlığı’na, bu ikinci sayıya özveri ile zaman ayırarak katkıda bulunan tüm yazarlarımıza, içeriği iyileştirmeye dönük kıymetli yorum ve hakem değerlendirmeleri ile Yayın ve Danışma Kurulu’na ve Editoryal Sekreterya’ya Editörler olarak şükranlarımızı sunarız.
