Evsel Atıkların Ekonomiye Kazandırılması

(1)

Evsel Atıkların

Ekonomiye Kazandırılması

TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi

(2)

EVSEL ATIKLARIN

EKONOMİYE KAZANDIRILMASI

TR62 (Adana, Mersin) Bölgesi

(3)

ÖNSÖZ I III IV IV IV 1 7 8 8 11 13 14 15 18 19 20 21 27 30

35 36 36 36 37 38 42 44 44 47 49 1.1 Ülkelerin Bulundukları Gelir Grubuna Göre Katı Atık Yaklașımları

1.2 Ülkelerin Gelir Gruplarına ve Bölgesel Sınıflandırmalara Göre Atık Oranları

2.1 Ülkenin ve Bölgenin Atık Hizmetlerinden Yararlanma Durumu 2.2 Katı Atıkların Toplanması ve Tașınması

2.3 Katı Atıkların Transferi ve Aktarma İstasyonları 2.4 Katı Atıkların Bertarafı

2.4.1 Düzensiz Depolama 2.4.2 Düzenli Depolama

2.4.3 Entegre Katı Atık Bertaraf Yönetimi

3.1 Evsel Atığın Teorik Maksimum Değerinin Hesabı 3.1.1 Ambalaj Atığının Miktarı, Kompozisyonu 3.1.2 Toplanabilen Ambalaj Atığı Miktarı

3.1.3 Ambalaj Atıklarının Birim Fiyatları ve Fabrika Giriș Fiyatları

3.1.4 Türkiye’de ve Bölgedeki Ambalaj Atıklarından Sağlanabilecek Tasarruflar 3.1.5 Evsel Katı Atıklardan Biyogaz ve Enerji Üretimi

3.2 Kayıt Altına Alınan Ambalaj Atığının Ekonomik Değeri 3.2.1 Türkiye’de Mevcut Durum

3.2.2 Bölgede Mevcut Durum

3.3 Yerel Yönetimlerin Atık Yönetimi Maliyetleri

2.5 JICA-Adana Mersin Bölgesel Katı Atık Yönetimi Çalıșması ve 1999–2013 İlerleme Durumu

İÇİNDEKİLER

(4)

49 53 55 56 56 58 58 59 61 62 63 64 65 66 66 68 70 70 71 73 74 75 77 78 3.4 Yerel Yönetimlere AB, ÇȘB ve İlbank’ın Sağladığı Destekler

4.1 Halkın Bilinçlendirilmesi

4.1.1 Kâğıt Atıkların Olușumunun Engellenmesi ve Azaltılması 4.1.2 Kâğıt Dıșındaki Atıkların Azaltılması ve Engellenmesi 4.2 Evsel Atığın Toplanmasında Geliștirilebilecek Alanlar 4.2.1 Yer Altı Konteyner Sistemi

4.2.2 Pnömatik (Vakumlu) Atık Toplama Sistemleri 4.2.3 Kent İçi Toplama Optimizasyonu

4.3 Karbon Ayak İzi ve Emisyon (Karbon) Satıșı 4.3.1 Kyoto Protokolü, Kapsamı ve Yükümlülükleri

4.3.2 Kyoto Protokolü Esneklik Mekanizmaları ve Emisyon (Karbon) Ticareti 4.3.3 Türkiye’de Durum

4.4 Türkiye’de İyi Uygulama Örnekleri 4.4.1 Ankara Katı Atık Projesi

4.4.2 Pozantı Belediyesince Yürütülen Projeler 4.4.3 İzmir Çamur Çürütme ve Susuzlaștırma Tesisi 4.4.4 TUSENET Projesi

4.4.5 Yerel Yönetimlerin Geri Dönüșüm Çalıșmaları 4.5 Dünyada İyi Uygulama Örnekleri

4.5.1 Fransa’daki SIVOM Tesisi 4.5.2 İsveç Örneği

81 82 5.1 Avrupa Birliği Atık Yönetimi Direktifleri

5.2 Ulusal Mevzuat

1. SU KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE HAVZA BAZLI YAKLAȘIM

79

(5)

- -

-

- -

-

Önsöz

(6)

-

- -

-

(7)

(8)

(9)

x

O

(10)

(11)

B

- -

-

- -

(12)

-

- -

-

(13)

- -

- - -

x -

- - -

-

- - - -

-

(14)

- - -

-

- -

-

- -

-

(15)

- -

- - -

(16)

(17)

-

- -

-

ma - -

-

- -

-

(18)

-

- -

-

- -

-

- -

(19)

- -

-

- -

-

(20)

- -

6%

46%

Yüksek Gelir Yüksek Orta Gelir

19%

29%

(21)

44%

21%

12%

7%

6%

5% 5%

-

(22)

(23)

-

68%

81%

88%

Adana

Türkiye Adana Mersin

0 20 40 60 80 100

(24)

- -

-

(25)

tesisi / Düzenli

Aktarma istasyonu

-

- -

-

Endüstri Geri

Tesisi Geri Tesisi Top.

Tesisi

(26)

- - - -

- - -

- -

-

- -

(27)

- -

-

- - - Aktarma

TRANSFER

Tesisi/

Düzenli Depolama

(28)

- - -

(29)

- - -

-

- - -

-

(30)

-

- -

-

- -

(31)

- - -

- -

-

- - -

(32)

- -

-

- -

(33)

-

- -

-

- -

(34)

-

- - -

-

- -

-

(35)

- -

-

(36)

- - -

-

(37)

- - -

-

- - -

- -

(38)

- - -

-

KANTAR _Organik

Kompost

Metan Tekerlek

Geri

Fermantasyon Sistemi

(39)

1999

-

x

- -

-

(40)

-

- -

-

- -

-

- - -

- -

-

(41)

-

- -

-

- -

-

- -

-

- -

--

-

- -

x

1999

(42)

-

- -

x

-

x

(43)

-

- -

- --

-

- --

-

- -

-

-- - -

-

(44)

(45)

- - -

-

- -

2 3

4 -

(46)

- -

-

- - - -

- -

-

(47)

- - - -

5 -

6 -

(48)

-

- - -

(49)

- -

-

- - -

(50)

- -

-

- -

9

10

(51)

- -

-

(52)

-

- -

(53)

-

- - -

-

14 -

15 -

(54)

- -

-

(55)

m

m m

-

(56)

Toplama Sanayii 54%

-

- -

-

(57)

PET, NAYLON

METAL CAM

Toprak) 65%

8%

2%

Plastik

Cam Karton

dahil)*

Metal

elektronik ekipman

Hacimli karton -

(58)

-

- -

-

- -

-

(59)

-

SEKTÖR

YATIRIM DURUMU

MAKAMI DURUMU

VADE

Kanalizasyon,

-

sondaj, hizmet

Nakit Kredi

-

16

(60)

-

- -

(61)

- - - - - -

- - -

(62)

(63)

- - -

- -

- - -

- -

-

17

(64)

Geri

- -

-

- - -

- -

(65)

- -

- - -

-

- -

-

(66)

-

- -

-

(67)

-

- -

-

(68)

- -

-

- -

-

(69)

-

- -

-

(70)

-

- -

(71)

-

- -

(72)

-

- -

-

- - -

(73)

- - -

- -

(74)

2

- -

(75)

-

- -

- - -

(76)

-

- - -

-

- -

-

(77)

-

- -

-

- 1)

-

2)

(78)

-

- -

1.

-

2.

- - - -

(79)

-

- - -

- -

-

(80)

-

- - -

(81)

-

- -

-

(82)

- -

(83)

-

- -

-

- -

-

(84)

- -

-

(85)

-

(86)

(87)

- -

(88)

Titanyum Dioksit Endüstrisi

Pil ve Akümülatörler

Ekipmanlar

ve Kontrolü

-

(89)

-

- -

-

(90)

(91)

- - -

- -

(92)

(93)

- -

92% 97%

Adana 100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Türkiye Adana Mersin

- -

(94)

-

- -

-

- -

68%

81%

76%

Türkiye Adana Mersin 85%

80%

75%

70%

65%

(95)

20

21

-

- -

- - - -

- - -

- - - - -

- - -

- -

(96)

-

(97)

- -

-

len m m m

(98)

-

(99)

- -

-

(100)

(101)

-

- - - - -

-

- - -

22 -

23 -

-

(102)

- -

- - - -

-

(103)

-

- -

- - - -

(104)

(105)

-

- -

- - - -

-

(106)

- -

(107)

(108)

-

- - -

(109)

(110)

- - -

- -

- - - - - - -

(111)

-

- - -

- -

-

- - -

(112)

- -

-

- -

- - -

(113)

KAYNAKLAR

(114)

e-

-

(115)

-

(116)

-

- -

-

(117)

-

(118)

Ambalaj atıklarını organik atıklardan ayrı biriktirerek ambalaj atığı kutuları- na atabilirsiniz. Böylece ekonomiye katkıda bulunurken doğal kaynaklarımızı ve çevremizi korumuş oluruz.

Ambalaj atıklarını ekonomik ömrünü tamamlayıncaya kadar yeniden kulla- nınız.

Kullandığınız ürünlerin bakımını zamanında yaparak kullanım ömürlerini uzatmış ve atık miktarının artmasını önlemiş olursunuz.

Alışverişlerinizde doğa ile dost poşetleri kullanınız. Marketlerde plastik poşet kullanımını azaltınız.

Bitkisel atık yağlarınızı lavaboya, çöpe, suya veya toprağa dökmeyip birik- tiriniz. Zira bir litre bitkisel atık yağ 1 milyon litre içme suyunu kirletir.

Ömrünü tamamlamış lastiklerinizi ücretsiz olarak satın aldığınız noktaya ya da lastik değişimi yapılan servis noktalarına iade ediniz.

Bitmiş pillerinizi çöpe değil, pil satışı yapılan marketlerdeki atık pil toplama kutularına bırakınız.

Üretilen çöp miktarının %20-25’ini geri kazanılabilir nitelikli atıklar oluştur- maktadır.

Bir ton kağıt/karton atığın geri dönüşümü ile 17 ağacın kesilmesi önlen- mektedir.

Sadece bir alüminyum kutunun geri dönüştürülmesi ile bir televizyonun 3 saatte harcadığı enerji geri kazanılmaktadır.

Bir litrelik plastik kutu veya şişenin geri dönüşümü ile 100 W’lık bir ampu- lün 3 saat boyunca yanmasına yetecek kadar enerji tasarrufu sağlanmaktadır.

Bir adet cam şişenin geri dönüşümü ile bir bilgisayarın 30 dakika çalışma- sına yetecek kadar enerji tasarruf edilmektedir.

Geri dönen her bir ton cam için yaklaşık 100 litre petrol tasarruf edilmektedir.