BAĞIRSAKLAR
BAĞIRSAK KONJENİTAL ANOMALİLERİ I
Segmental anomaliler Stenoz Atrezi Atrezia koli Atrezia ilei Atrezia jejuni Atrezia ani
•
Kısa kolon (köpek-kedi)
•
İnce bağırsak mukozasının hipoplazisi
(taylarda)
•
Konjenital kolonik agangliozisi (taylarda)
•
Persiste Meckel divertikulumu (at ve
domuz)
•
Bağırsak divertikulumları
BAĞIRSAKTA ÇEŞİTLİ LEZYONLAR
•
İntestinal lipofuscinozis
•
İnce bağırsakta musküler hipertrofi (at
ve domuz)
•
İnce bağırsakta divertikülozis
•
Domuzlarda bağırsak amfizemi
BAĞIRSAK OBSTRÜKSİYONLARI
STENOZ VE OBTURASYON
Konjenital segmental anomaliler (Stenoz ve atrezi)
Edinsel stenozlar (İntramural apse ve hematom; tümörler; ülserleşme sonrası nedbeler)
Yabancı cisimler
Enterolitler, Fitobezoar, Trikobezoar
Parazitler
Atlarda ileumda içerik sertleşmesi
Köpek ve kedilerde kolonda içerik sertleşmesi
Atlarda sekumda ve kolonda içerik sertleşmesi
EKSTRİNSİK OBSTRÜKSİYON
• TÜMÖRLER
• ADEZYONLAR
• ABDOMİNAL YAĞ NEKROZU
• SAPLI TÜMÖRLER
FONKSİYONEL OBSTRÜKSİYON
• Paralitik ileus
• Psödo- obstrüksiyon (Nöromusküler fonksiyon bozukluğu)
• Ganglionöritis, Nöronal hiposelularite
• Megakolon (Clydesdale taylarda) Myenterik pleksus hipogangliozis
• Atlarda ot hastalığı (Grass sickness)
• Kedilerde disotonomi (Key-Gaskell sendromu)
BAĞIRSAK OBSTRÜKSİYONUNDA KLİNİK BULGULARA VE ÖLÜME YOL AÇAN DURUMLAR • Akut şok • Endotoksemi • Dehidrasyon • Timpani • İskemi • Otointoksikasyon Elektrolit dengesizliği
Mide ve bağırsak rupturu
Disemine damar içi pıhtılaşma (DIC)
BAĞIRSAKLARDA YER DEĞİŞTİRMELER
EVENTRASYON
Konjenital
Edinsel (Travmalara bağlı)
Şistosomus refleksus Patent umblikus
Sekum ve Kolonda Dilatasyon, Timpani ve Torsiyon
Ruminantlarda sekum dilatasyonu ve torsiyonu
Yüksek konsantre rasyonlar
Gebeliğin geç dönemleri ve diğer nedenlere bağlı ileuslar Uçucu yağ asitlerinde artış Atoni Dilatasyon Rotasyon ve torsiyon Obstrüksiyon ve sekum strangülasyonu
Atlarda sekum ve kolonda timpani
Klinik
• Şiddetli abdominal şişkinlik
• İntraabdominal organlara basınç
• Postkaval basınca bağlı kanın kalbe dönüşünde azalma
• Diafragmaya basınç sonu solunum kapasitesinde azalma
• Şiddetli sancı
• Hipovolemi, asidozis, bağırsak rupturu
ATLARDA KOLONLARIN YER DEĞİŞTİRMESİ
•
Kolonun sağ dorsal yer değiştirmesi
•
Kolonun sol dorsal yer değiştirmesi
Karın duvarı
Dalak Sol böbrek
Dalağın suspensor ligamenti
Normal pozisyon
Sol dorsal kolon
KOLONUN SOL DORSAL YER
DEĞİŞTİRMESİ
Dalak ile sol böbrek arasında bulunan
geniş aralığın anatomik dispozisyonu
Kolonlarda gaz toplanması
İÇ FITIKLAR
•
Doğal bir delikten geçerek fıtıklaşma
(Hernia Winslovi)
•
Omental fıtık
•
Mezenterik fıtık
•
Pelvik fıtık
•
Hernia spatii renolienalis
DIŞ FITIKLAR
• Ventral karın duvarı fıtığı
BAĞIRSAKTA İSKEMİ VE İNFARKTÜS
• VENÖZ İNFARKTÜS
• Bağırsakların yer değiştirmesi
• Mezenteriumun uzun ekseni boyunca torsiyonu
• Volvulus
• İnvaginasyon (İntussusception)
• Atlarda sekum inversionu ve sekokolik invaginasyon
Arterlerde Tromboembolizm
•
Kuzularda Mannhemia spp (Pasteurella
spp) septisemisi
•
Sığırlarda Hemophilus somnus
bakteremisi
•
Strongylus vulgaris larvaları (Verminöz
endoarteritis- a. mesenterica cranialis ve
kollarında)
Perfüzyonda azalma
• Hipovolemi (hemorajik şok/köpek, kedi ve diğer türler)
• Disemine damar içi pıhtılaşma (DIC) (Özellikle köpeklerde)
• Karaciğer hastalıkları ve portal hipertansiyon (Köpek)
• Kalp yetmezliğine bağlı hipotansif şok
• Verminöz endoarteritis (At)
• Akut meşe palamudu zehirlenmesi
• Civa zehirlenmesi (At)
• Nonsteroidal yangı giderici ilaçlar (at/köpek)
– Fenil butazon (at)
İSKEMİK LEZYONLARIN SONUCU
Strangülasyon, volvulus ve benzeri lezyonlar
Arteriyel perfüzyonda azalma ve tromboembolizm
Doku sıvıları ve kanın bağırsak lümenine efüzyonu iskemik bölgelerde anaeroblarda proliferasyon ve gaz birikimi
Anaerobların (Clostridium’lar) ürettiklerine toksinin sistemik etkileri
Lumendeki endotoksinlerin emilimi
Bakterilerin transmural invazyonu ya da bağırsak rupturu
Fiziksel
obstrüksiyon + İleus Fiziksel
obstrüksiyon + İleus
gangren + iskemik bağırsak rupturu
Dolaşım yetersizliği
KRONİK YANGISAL HASTALIKLAR
Lenfositik-plazmasitik enteritis
Köpeklerde eozinofilik gastroenteritis Eozinofilik granülom
Kedilerde eozinofilik enteritis
Atlarda kronik ezinofilik enteritis
Granülomatoz enteritis
Paratuberkülozis
Histoplasma enteritisi
Köpek ve kedilerde transmural granülamatöz enteritis (Regional enteritis)
Atlarda idiopatik granülamatoz enteritis
AMİLOİDOZİS
KÖPEKLERDE TİFLOKOLİTİS
• Glukokortikoid uygulamalar
• Fonksiyonel adenokortikal tümörler
• Omuriliği etkileyen travmalar
• Cerrahi müdahaleler
• İndometasin (analjezik/deneysel Ülseratif kolitis)
• Üremi (nekrotik kolitis/ülserleşme/perforasyon)
• Köpeklerin hemorajik sendromu (Clostridial, C. difficile)
• Clostridium difficile Ülseratif kolitis
• Trichuris vulpis Hafif kolitis, hemorajik tiflitis,
ve tiflokolitis
Ülserleşme, perforasyon ve peritonitise kadar
KEDİLERDE KOLİTİS
• İdiopatik kolitis
• Panlökopeni
• Mikotik kolitis (Candida, Zigomisetler Aspergillus hemorajik ülseratif kolitis)
• Nekrotik kolitis
• Kedi lösemi virus enfeksiyonu
• Basillus piliformis (hafif kolitis)
• Salmonella typhimurium (transmural akut ülseratif
kolitis)
• Ülseratif kolitis
ATLARDA TİFLOKOLİTİS
• Kolitis
• Salmonellozis
• Atların monositik ehrlichiozisi
• Rhodococcus equi
• Histoplazmozis
• Cyathostom larvaları
• Strongylus larvaları
• Anoplocephala spp.
• İskemik mukozal lezyonlar
• Fenil butazon
• Sağ dorsal kolitis
• Granülomatoz ve eozinofilik tiflokolitis
GEVİŞGETİRENLERDE TİFLOKOLİTİS
SIĞIR Salmonellozis Mukoza hastalığı Sığır vebası Koksidiozis Sığır gangrenli nezlesi Adenovirus enfeksiyonu Kış dizanterisi Arsenik zehirlenmesi Ağır metaller Meşe palamudu zehirlenmesi
Trichuriazis (Ender/buzağı/hemorajik tiflitis)
Paratuberkülozis (Granülomatoz tiflokolitis)
Akut ve subakut fibrinohemorajik Tiflokolitis (2-3 aylıktan büyük Hayvanlarda)
KOYUN
• Mavidil
• Küçük ruminant vebası
• Ağır metal intoksikasyonu