Literal(Lafzi) yaklaşımda ayetin dış anlamı ön plana çıkarılır.
Zahiriler Kur’an’ı anlamayı bu şekilde gerçekleştirmişlerdir.
Allegorical anlama şeklinde ise ayetin literal anlamından çok deruni anlamı önemlidir. Tasavvufi yorumları buna örnek
verebiliriz.
Bilimsel yoruma göre ise bilimin ve teknolojinin sonuçları, Kur’an’dan çıkarılabilecektir.
İdeolojik yaklaşımda ise sahip olunan görüş Kur’an’la teyid edilmeye çalışılır.
Diğer bir metot da tarihselciliktir.
Bu yaklaşımda, metnin o dönemin içinde bulunduğu tarihi, sosyal, siyasi, ekonomik, coğrafi, inançsal ve geleneksel
yapısı göz önünde bulundurularak ve de kutsal metnin literal olarak söylediğinin ötesinde illetinin ne olduğundan hareketle metne yaklaşılır ve hükümler buna göre oluşturulur.
Kaynak Kullanımı: W.Montgomery Watt’ın ifadesiyle
“ Çağımızdaki Kur’an araştırmaları, aslında Kur’an’ın sahihliği konusunda ortaya hiçbir ciddi şüphe
çıkarmamıştır. Bu çalışmalarda üslup değişir, ancak çoğunlukla şüpheden aridir.” diyerek Kur’an’ın
otantikliğine vurgu yapmıştır. Kur’an metnini sağlamlığı onun için kaynak kritiği yapmamızı
gerektirmemektedir. Çünkü o başlangıcından itibaren yazılmış ve daha sonra kitaplaştırılmıştır. Ana kaynak olan Kur’an’ı , Islam Tarihi’nin diğer ana kaynaklarının verdiği bilgiler ışığında ışığında okumak ayetleri daha iyi anlamada yardımcı olacaktır.
W. Montgomery Watt, Kur’an’a Giriş, çvr, Süleyman
Kalkan, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2000, s.65
Kronoloji: Zaman ve olayların meydana geliş sırası, olaylar arasındaki ilişkiyi belirleme
noktasında önemlidir. Çünkü kronoloji, neden
ve etkileri belirlemede yorum için önemli bir
anahtardır. Tarihte olaylar, neden-sonuç ilişkisi
düzleminde açıklanabilir. Olayların arka planı
vardır. Bu arka plan aydınlatılmadığı sürece
herhangi bir olayın analizini yapmak imkanı
yoktur. Bu da ancak kronoloji takip edilerek
yapılabilir. Kur’an’ın tarihlendirilmesi kolay
olmamakla birlikte Islam tarihi kaynakları
ışığında önemli ölçüde bir kronoloji elde
edilebilecektir.
Nesnellik: Nesnellik bilindiği gibi bilimsel geçerlilik ölçütlerinden en
önemlisidir. Önyargısız bir şekilde metnin ne demek istediğini anlamaya çalışmak
objektifliğin ana ilkesidir. Metnin bize ne söylemek istediğini anlamaya çalışmak, kendi ön kabullerimizi metne
doğrulatmak üzere gitmemek, nesnellik için olmazsa olmazdır.
Nedensellik: İnsanın özne olduğu tarihsel varlık alanında her önceki olay bir sonraki olayı etkileyebilir, determine edebilir.
Dolayısıyla nedenselliğin çok yönlü yapısı olaylarla ilgili faktörleri tek tek
değerlendirmeyi gerekli kılar.Allah Kur’an’da hükümlerini koyarken nedenlerine de vurgu yapmıştır.Olay ve olguları neden-sonuç
ilişkisi bağlamında gözlemlemek onların
daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır.
Tarihsel Bağlam: Kur’an ayetlerini
anlayabilmek için Kur’an’ın indiği ortam olan Arabistan’ı, coğrafi, kültürel, sosyal, siyasi, ekonomik ve dini kabulleri
açısından tanımak gerekir. Anlaşılmak
için inen ve metinlerin oluşumunda olgu ve kültürün rolü olduğu açık
