FİİL ÇEKİMİ (KONJUGATİYON)
Hitit fiillerinin 1.Tk.Ş. Prezens ekine göre “-hi ve -mi” çekimi olmak üzere iki çeşit fiil çekimi vardır.Bunlar ise aktiv ve medio passiv olarak ikiye ayrılır.Tempuz(fiil zamanı) ve modus(dilek ve istek kipi) gayet basittir.Tempora yani zamanlar olarak aynı zamanda gelecek şeklinde de kullanılabilen bir prezens de ve bir de di’li geçmiş zamanı kapsayan preteritum bulunmaktadır.Indikativ(Haber ve Bildirme) Kipi ve Imparativ kip şekli de söz konusudur.
Indikativ-Presens(Şimdiki,geniş ve gelecek zaman)
Aktiv Medio Passiv
-mi çekimi -hi çekimi
Sg. 1. -mi Sg. 1.-ḫi(-ḫe) Sg. 1.-ḫaḫari(-ḫari,-(ḫ)hari,-(h)a 2.- ši,-ti 2.-ti(-šti) 2. –tati(-ta),-tari,-ta,-tari,-tāri
3.-zi 3.-i(-e) 3.-a,āri,āri
Pl. 1.- ueni(-uni,-weni) Pl. 1.- ueni(-uni,-meni,-mani) Pl. 1. uaštati(-uašta
2.-teni(-tani) 2. –teni(-tani,-šteni) 2. –t/duma(-t/dumari)-tummat
3. -anzi 3. -anzi 3. –anta/-anda,-antari,ant/dāri
Indikativ-Preteritum(di’li geçmiş zaman)
Aktiv Medio Passiv
-mi çekimi -hi çekimi
Sg. 1. -un(-nun) Sg. 1.-( ḫ) ḫun Sg. 1.- ḫaḫat(i),(ḫat(i))-ḫaḫatti
2.- š(-t) 2.- ta,šta(-t) 2.- (t)ati, (-ta(t))-at
3.- t(-š) 3.- š(-ta,- šta) 3. -at,-ati,-ta,-tat,-tati
Pl. 1.-uen(-man) Pl. 1.- uen(-men) Pl 1.- uaštat(i)
2.-ten(-tin) 2.- ten(-tin)(-šten) 2. –dumat,-tumāt(?) 3.-er(-ir) 3.-er(-ir) 3.-antat(i)
Imparativ(Emir Kipi)
Aktiv Medio Passiv
-mi konj. (mi çekimi) -hi konj. (hi çekimi)
Sg. 1.-(a)llu (-lit,-lut) Sg. 1.-allu Sg. 1.- ḫaḫaru(ḫaru)
2.-,(-i,-t) 2.-,(-i) 2.- ḫut(i)
3.-t/du 3.-u 3.-(t)-aru,-taru Pl. 1.-ueni(uani) Pl. 1.- ueni (-uani) Pl. 1. ua štati
2.-ten(-tin) 2.-ten(-tin) 2.-dumat(i)-tu(m)mat,tumati 3.-ant/du 3.-ant/du 3.-antaru
