FARKLI YAPIùTIRMA SøMANLARININ ISI øLETøM
ÖZELLøKLERøNøN øNCELENMESø
Examination of the heat-conductive properties of different luting cements
Meral ARSLAN MALKOÇ* Ali KELEù**
ùendo÷an KARAGÖZ*** øsmail HakkÕ UZUN*
Esma Baúak GÜL*
ÖZET
Amaç: Bu çalÕúmanÕn amacÕ, farklÕ içeri÷i olan yapÕútÕrma simanlarÕnÕn ÕsÕ iletkenliklerinin belirlenmesidir.
Gereç ve Yöntem: YapÕútÕrma simanlarÕndan Ketac Cem, Ketac Plus, Clearfil Esthetics, Bis Cem, Rely X U100, Multilink Automix, Rely X ARC ve Variolink 2 incelendi. Bu malzemeler üretici firmanÕn talimatlarÕna göre hazÕrlanarak standart kalÕplara uygulanmÕútÕr. Her materyalden 10’ar örnek hazÕrlanmÕútÕr. Ölçümler IsÕ øletim Ünitesi (P.A. Hilton Ltd. UK) ile yapÕlmÕútÕr. Her örnek için ÕsÕ iletim katsayÕsÕ Fourier formülü kullanÕlarak hesaplanmÕútÕr. KatsayÕlar, Kruskal-Wallis testi kullanÕlarak istatistiksel olarak analiz edilmiútir.
Bulgular: Materyaller arasÕnda istatistiksel olarak anlamlÕ bir fark bulunmamÕútÕr (pҹ0.05).
Sonuç: YapÕútÕrma simanlarÕnÕn termal özellikleri kimyasal bileúimlerinden etkilenmemektedir.
Anahtar Kelimeler: YapÕútÕrma simanÕ, ÕsÕ iletimi
ABSTRACT
Examination of the heat-conductive properties of different luting cements
Purpose: The purpose of this study is to determine the thermal conductivity of luting cements with different content.
Materials and Methods: Ketac Cem, Ketac Plus, Clearfil Esthetics, Bis Cem, Rely X U100, Multilink Automix, Rely X ARC and Variolink 2 were examined. These materials were prepared according to the manufacturer’s instructions and were applied to standard molds. Ten samples of each material were prepared. Measurements were taken using a Heat Conduction Unit (P.A. Hilton Ltd. UK). Heat conducting coefficient was calculated for each sample using the Fourier equation. Coefficients were statistically analyzed by the Kruskal-Wallis test.
Results: Statistically significant differences were not found between the materials (pҹ0.05).
Conclusion: Thermal characteristics were not affected by chemical composition of luting cements.
Key words: Luting cements, heat conductivity GøRøù
Kaybedilen diúlerin ilkel protetik restorasyonu M.Ö. 2500 yÕlÕna kadar uzanan bir geçmiúe sahiptir. Mouton tarafÕndan 1740 yÕlÕnda ilk altÕn kronlarÕn yapÕmÕndan sonra 1800’lü yÕllarÕn baúÕndan itibaren sabit protetik restorasyonlar geliútirilerek estetik diú hekimli÷inin de temelleri atÕlmÕútÕr (1). Kaybolan diú dokusunu yerine koymak, estetik, fonksiyon ve fonasyonu iade etmek üzere diú
*
ønönü Üniversitesi Diú Hekimli÷i Fakültesi Protetik Diú Tedavisi Anabilim DalÕ
** ønönü Üniversitesi Diú Hekimli÷i Fakültesi Endodonti Anabilim DalÕ ***
hekimli÷inde yo÷un çalÕúmalar devam etmektedir. Sabit protetik restorasyonlarÕn kullanÕmÕnÕn artÕúÕna ba÷lÕ olarak dental yapÕútÕrma materyalleri üzerine ilgi her geçen gün artmaktadÕr. Restoratif malzemelerin diú dokusuyla bütünleúmesi için simanlar yapÕútÕrÕcÕ olarak kullanÕlmaktadÕr (2).
A÷Õz ortamÕ alÕnan sÕcak ve so÷uk yiyeceklerden dolayÕ devamlÕ olarak ÕsÕsal de÷iúimlere maruz kalmaktadÕr. A÷Õzda oluúan sÕcaklÕk artÕúÕ ve azalmasÕ diú yapÕsÕnda çatlak ve kÕrÕklara, restorasyonda ise kenar sÕzÕntÕlarÕna neden olabilir (3). Bu konu farklÕ araútÕrÕcÕlarÕn ilgisini çekmiútir. Zahn ve Cohen (4) maymun diúleri üzerinde yaptÕklarÕ araútÕrmalarda 5.5 derecelik isi artÕúÕnÕn pulpada belirgin hasar oluúturdu÷unu ve pulpa canlÕlÕ÷ÕnÕn %15 oranÕnda azalaca÷ÕnÕ öne sürmüúlerdir. Ayni zamanda 11 derece ya da daha fazla isi artÕúÕn pulpada geri dönüúümsüz nekroza neden oldu÷unu belirtmiúlerdir. Palmer ve ark.(5) ise do÷al diú yüzeyinde oluúan en yüksek ve en düúük sÕcaklÕklarÕ saptamak için üst çenedeki diúlerin palatal yüzeylerine ve alt çenedeki diúlerin santral fossalarÕna ÕsÕl çift ÕsÕ ölçer (thermocouple) yerleútirerek diú yüzeyinde meydana gelen uç sÕcaklÕk de÷erlerini 0°C ve 67°C olarak belirlemiúlerdir. Bu durumda do÷al diúlerde pulpal dokunun koruyucusu mine ve dentin tabakasÕdÕr.
Günümüzde sabit protetik restorasyonlar için hazÕrlanan diúlerde mine dokusu büyük oranda diúten uzaklaútÕrÕlmakta ve dentin tabakasÕ açÕ÷a çÕkmaktadÕr. Böylece pulpal doku mikrobiyal ataklara ve ÕsÕsal de÷iúimlere karúÕ hassas hale gelir. Bu durumda restorasyon için kullanÕlan malzeme ve restorasyon- dentin arasÕnda kullanÕlan simanÕn ÕsÕ iletim karakteri pupanÕn ÕsÕsal hasarlardan korunmasÕ açÕsÕndan önemlidir.
Literatür genel olarak incelendi÷inde bu konuda a÷Õzda kullanÕlan restorasyonlarÕn türleri, kalÕnlÕklarÕ, pulpaya uzaklÕklarÕ ya da polimerizasyon için kullanÕlan tekniklerin çeúitlili÷i araútÕrÕlmÕú ve pulpadaki ÕsÕ de÷iúimleri ölçülmüútür (6-8). Ancak restoras-yon ve dentin dokusu arasÕnda kalan malzemenin ÕsÕ iletim özellikleri konusunda yeterli bilgi mevcut de÷ildir. Bu çalÕúmanÕn amacÕ sabit protetik restorasyonlarÕn yapÕútÕrÕlmasÕ amacÕyla kullanÕlan sekiz farklÕ simanÕnÕn ÕsÕ iletim özelli÷inin de÷erlen-dirilmesidir. ÇalÕúmamÕzÕn baúlangÕç hipotezi simanlar arasÕnda ÕsÕ iletimi açÕsÕndan farklÕlÕk yoktur savÕ üzerine kurulmuútur.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu çalÕúma sabit parsiyel protez restorasyonlarÕn yapÕútÕrÕlmasÕnda kullanÕlan simanlardan, 1 adet cam iyonomer siman (Ketac Cem, 3M ESPE, St. Paul,
Minnesota,USA), 1 adet rezin modifiye cam iyonomer siman (Ketac Cem Plus, 3M ESPE, St. Paul, Minnesota,USA) ve 6 adet rezin siman [ Clearfil Esthetic (Kuraray Medical Inc. Okayama, Japan), Bis Cem (Bisco, Schaumburg, IL, USA), Rely X U 100 (3M ESPE, St. Paul, Minnesota,USA), Multilink Automix (Ivoclar Vivadent AG, Schaan, Liechtenstein), Rely X ARC (3M ESPE, St. Paul, Minnesota, USA) , Variolink II (Ivoclar Vivadent AG, Schaan, Liechtenstein)] olmak üzere toplam 8 adet farklÕ siman materyali kullanÕlmÕútÕr. KullanÕlan simanlarÕn içerikleri ve üretici bilgileri Tablo 1 de verilmiútir.
Bu materyaller iç çapÕ 25 mm ve kalÕnlÕ÷Õ 1.5 mm olan teflon kalÕplar kullanÕlarak üretici firmanÕn talimatlarÕna göre hazÕrlandÕ. Test materyalleri sertleúmesini tamamladÕktan sonra özel olarak hazÕrlanan poliüretan kalÕplara yerleútirildi (Resim 1). Her bir gruptan onar adet örnek hazÕrlandÕ ve test edildi.
Resim 1
ISI øLETøM DÜZENEöø VE DENEYø Örneklerin ÕsÕ iletkenli÷ini belirlemek için ÕsÕ iletim ünitesi'nin (P.A. Hilton Ltd. Stockbridge, Hants, UK) lineer ÕsÕ iletim modülü kullanÕldÕ (Resim 2). Örnek ile aparat arasÕnda daha fazla yüzey konta÷Õ sa÷lanabilmesi için örne÷in her iki tarafÕ da ÕsÕ ileten macun ile kaplandÕ. Poliüretan kalÕp içerisine konan test örne÷i özel bir macunla ÕsÕ iletme aparatÕnÕn örnek yuvasÕna yerleútirildi. Örnek ÕsÕ iletme parçasÕnÕn ÕsÕtma ve so÷utma
kÕsÕmlarÕ arasÕndaki lineer modülün örnek taúÕyÕcÕsÕna yerleútirildi. Test edilen her bir örnek için modülün ÕsÕ giriú noktasÕ 10 W enerji ile ÕsÕtÕlÕrken ÕsÕ kuyusu bölümü ise su ile so÷utuldu. Bu nedenle, istenen dengeye ulaúÕlana kadar ÕsÕ iletimi ölçüm cihazÕ, örne÷in bir yüzeyinde ÕsÕ artÕúÕ yapÕlÕrken di÷er yüzeyde so÷utma iúlemi gerçekleútirildi, daha sonraki aúamada istenen ÕsÕ dengesini oluúuncaya kadar beklenildi ve de÷erler kaydedildi. De÷erler Fourier’in ÕsÕ iletim katsayÕsÕ olarak kaydedildi (9).
Resim 2
Fourier’in ÕsÕ iletim yasasÕ Q= –k AǻT/ǻx dir (10). Bu denklem özellikle de katÕ ve sÕvÕlarÕn termal iletkenlik katsayÕnÕ belirlemek amacÕ ile kullanÕlÕr (11-13). Zamanla transfer edilen ÕsÕ birimleri (Q) deneyde kullanÕlan materyalin kesit alanÕ (A) ve iki nokta arasÕndaki ÕsÕ farkÕ (ǻT) ile direkt orantÕlÕdÕr. Termal iletim katsayÕsÕ (k) da bir materyalin önemli özelliklerinden birisidir. (10)
Elde edilen katsayÕlar Kruskal–Wallis tek yönlü varyans analizi testi ve Mann Whitney U testi (SPSS 10.0; SPSS, Chicago, IL, USA) uygulanarak karúÕlaútÕrÕldÕ ve farklÕlÕklar p<0.05 önem seviyesinde istatistiksel olarak analiz edildi.
SONUÇLAR
Elde edilen ÕsÕ de÷erleri ile test örne÷inin ÕsÕtÕlan yüzeyindeki (Ta) ve so÷utulan yüzeyindeki (Tb) ÕsÕ de÷erleri regresyon e÷risi analizi yapÕlarak (Tablo 2) belirlendi. Her
örnek için 8 farklÕ noktada ÕsÕ kaydedildi ve Fourier denklemi oluúturularak ÕsÕ iletim katsayÕsÕnÕn (k) de÷eri her bir örnek için W/mK olarak hesaplandÕ (Tablo 3).Test edilen sekiz farklÕ yapÕútÕrma simanÕ arasÕnda ÕsÕ iletkenli÷i açÕsÕndan anlamlÕ bir farklÕlÕk bulunmadÕ (p>0.05). AyrÕca test örneklerinin ÕsÕtÕlan yüzeyindeki (Ta) ve so÷utulan yüzeyindeki (Tb) ÕsÕ de÷erleri bakÕmÕndan da istatistiksel olarak anlamlÕ bir farklÕlÕk saptanmamÕútÕr (p>0.05).
TARTIùMA
Bu çalÕúmanÕn sonuçlarÕ de÷erlen-dirildi÷inde kurulan baúlangÕç hipotezimiz do÷rulanmaktadÕr. Test edilen simanlarÕn ÕsÕ iletim katsayÕlarÕ ve ÕsÕtÕlan ve so÷utulan yüzeylerdeki isi de÷erleri arasÕnda farklÕlÕk saptanmamÕútÕr.
Diú hekimli÷inde sabit parsiyel restorasyon uygulamalarÕnÕn artÕúÕna paralel
olarak yapÕútÕrÕcÕ simanlar için çok farklÕ sistemler ortaya konulmaktadÕr. Her geçen gün bu tür materyallerin sayÕsÕ, içeri÷i ve çeúitlili÷inde artÕú görülmektedir. Sabit protetik tedavi hastanÕn a÷Õz hazÕrlÕ÷Õ, ölçü iúlemi, laboratuar safhasÕ gibi bir takÕm hassas, pahalÕ ve karmaúÕk safhalardan sonra sonlandÕ-rÕlmaktadÕr. Bu önemli safhalarÕn en sonuncusu sabit parsiyel restorasyonun seçilen uygun bir siman materyaliyle diúe yapÕútÕrÕlmasÕdÕr. Sabit parsiyel protezlerin ve geleneksel kronlarÕn baúarÕsÕzlÕ÷Õnda simantasyon hatalarÕnÕn ikinci en büyük neden oldu÷u düúünüldü÷ünde simanlarÕn seçiminin ne kadar önemli oldu÷u anlaúÕlmaktadÕr (14).
ødeal bir yapÕútÕrÕcÕ siman; öncelikle doku ile uyumlu olmalÕ, içeri÷inde diú dokularÕna zarar verecek toksik madde bulundurmamalÕ, çürük önleyici özellikleri olmalÕ, a÷Õz ortamÕnda bozulmaya karúÕ yeterli dirence sahip olmalÕ, nemden etkilenmemeli, restorasyon ile diú arasÕndaki en ince ayrÕntÕlara kadar ulaúabilmeli, düúük viskoziteye sahip olmalÕ, restorasyon ile diú arasÕndaki streslere dirençli olmalÕ, yüksek gerilme makaslama ve çekme dayanÕmÕ göstermeli, estetik materyallerle birlikte kullanÕlacak ise ÕúÕk geçirgenli÷i yeterli olmalÕ, ÕsÕ yalÕtkanlÕ÷Õna sahip olmalÕ, yeterli çalÕúma ve sertleúme süresi olmalÕ, uygulamasÕ kolay olmalÕ, üzerine gelecek malzemenin yapÕsÕnÕ bozmamalÕ, diú sert dokularÕna ba÷lanmasÕ iyi olmalÕ, radyo opak görüntü vermeli, uygulandÕktan sonra restorasyon altÕnda homojen yapÕsÕnÕ korunmalÕ, raf ömrü uzun olmalÕ ve ekonomik olmalÕdÕr (1,15,16).Ancak günümüzde hala ideal bir yapÕútÕrÕcÕ siman üretilememiútir.
Sabit protetik restorasyonlarÕn yapÕútÕrÕlmasÕ söz konusu oldu÷unda mine tabakasÕndan yoksun diúin pulpa ve dentin dokusunun ÕsÕsal, mikrobik ve mekanik travmadan korunmasÕ için, seçilen siman önem taúÕmaktadÕr. Siman materyallerinin kimyasal birleúimi farklÕdÕr, bu durum materyaller arasÕnda belirgin olarak fiziksel, kimyasal ve biyolojik farklÕlÕklarÕ do÷urur (1). Simanlarla ilgili fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkilerine dair ayrÕntÕlÕ laboratuar çalÕúmalarÕ yapÕlmÕú olmasÕna ra÷men (17-19) klinikte uygulanan
simantasyon iúlemi sonrasÕnda restorasyon ve diú dokusu arasÕnda kalan simanÕn isi iletimi hakkÕnda bilgi eksikli÷i göze çarpmaktadÕr. YapÕútÕrÕcÕ simanlarÕn sertleútikten yada polimerize olduktan sonra a÷Õz içinde oluúan farklÕ ÕsÕlar sonucunda özellikle restorasyon marjinlerinde diú dokusunu etkileyebilecek ÕsÕ iletim özellik-lerini araútÕran bir çalÕúma bulunmamaktadÕr.
ÇalÕúmamÕzda Fourier'in ÕsÕ iletim prensipleri uygulanmÕútÕr. Materyallerin ÕsÕ iletimi, sÕcaklÕk sensörleri bulunan ÕsÕtÕlan ve so÷utulan parçalar arasÕna örneklerin yerleútirilmesiyle incelenmiútir. Sistemde ÕsÕ, ÕsÕtÕlan bölümden so÷utulan bölüme do÷ru, test edilen malzeme üzerinden taúÕnmaktadÕr. E÷er materyal yüksek ÕsÕ iletkenli÷ine sahipse ÕsÕtÕlan bölümde üretilen ÕsÕ kolaylÕkla so÷utulan bölüme iletilmektedir. Buna karsÕn materyalinin ÕsÕ iletkenli÷i iyi de÷ilse, so÷uk tarafa daha az ÕsÕ iletilecek ve ÕsÕtÕlan taraftaki sÕcaklÕk artacaktÕr. Sistemde kararlÕ durum koúullarÕ oluútu÷unda sÕcaklÕk sabit hale gelir ve olçum yapÕlabilir. Sunulan yöntem son derece güvenilir ve kolaydÕr (9).
ÇalÕúmamÕzda, test edilecek siman materyalinin seçiminde klinikte güncel olarak kullanÕlan cam iyonomer, rezin esaslÕ cam iyonomer ve rezin esaslÕ simanlar gibi içeri÷i ve polimerizasyon biçimleri farklÕ olan materyaller tercih edilmiútir. Diú dokularÕnÕn ve diú hekimli÷inde kullanÕlan malzemelerin ÕsÕ iletkenli÷i birçok araútÕrmacÕ tarafÕndan farklÕ metotlar kullanÕlarak incelenmiútir (20-24). Bu noktada önemli olan durum test edilen malzemenin ÕsÕ iletkenli÷inin diú dokularÕndan az olmasÕdÕr. Dentinin isi iletimini Lisanti ve Zander (25) 2.35 X 10-3 cal/sec/cm2/0C/cm2,
Simeral (26) ise 2.29x10-3 cal/sec/cm2/0C/cm2 olarak tespit etmiúlerdir. Minede ise bu de÷er Soyenkoff and Okun (27) tarafÕndan 1.55 X 10 -3 cal/sec/cm2/0C/cm2 olarak rapor edilmiútir.
Graig ve Peyton (28) ise bu de÷erleri dentin için 1.36-1.39 X 10-3 cal/sec/cm2/0C/cm2, mine
için ise 2.23 X 10-3 cal/sec/cm2/0C/cm2 olarak
tespit etmiúlerdir. Ayni çalÕúmada araútÕrÕcÕlar isi iletim de÷erlerini çinko fosfat siman için 2.5-3.1 X 10-3 cal/sec/cm2/0C/cm2, silikat
siman için ise 1.78-1.86 cal/sec/cm2/0C/cm2 olarak rapor etmiúlerdir. ÇalÕúmamÕzda
kullanÕlan yöntem ve ÕsÕ iletim katsayÕsÕ farklÕ olsa bile elde edilen sonuçlar daha önce yapÕlan çalÕúmalarla uyum göstermektedir. Sunulan çalÕúmada ÕsÕ iletim katsayÕsÕ 1,75± 0,05 W/mx0C ile 2,41± 0,29 W/mx0C de÷erleri
arasÕnda de÷iúmektedir. Genel olarak bu de÷erler minenin ÕsÕ iletim de÷erinden yüksek, dentin ile benzer de÷erlerdedir. Keleú ve arkadaúlarÕnÕn (9) kompozit, amalgam ve dolgu malzemesi olarak kullanÕlan cam iyonomer simanlar ile yaptÕklarÕ çalÕúmada ise bu de÷er 2.05- 2.98 W/mx0C arasÕnda de÷iúmektedir.
Dolgu malzemesi olarak kullanÕlan cam iyonomer simanlarda bu de÷er genel olarak daha yüksek çÕkmÕútÕr, aradaki farklÕlÕ÷Õn sebebi siman içerikleri ve doldurucu oranÕndaki de÷iúikliklere ba÷lanabilir. ÇalÕúmamÕzÕn sonuçlarÕna göre ÕsÕ iletimi acÕsÕndan, test edilen simanlar dentine yakÕn de÷erlerde ÕsÕ iletimi göstermektedirler ve klinik olarak kullanÕmlarÕnda sakÕnca yoktur. Bu durumda siman seçiminde renk uyumu, ba÷lanma dayanÕmÕ, biyouyumlulu÷u, kenar sÕzÕntÕsÕ gibi di÷er faktörler göz önüne alÕnmalÕdÕr.
Klinik olarak protetik sabit restorasyon ve diú dokularÕ arasÕnda kalan siman kalÕnlÕ÷Õ 25- 100 mikron kalÕnlÕ÷ÕndadÕr. Bu kalÕnlÕk ÕsÕ iletimimde önemli rol oynayabilir. ÇalÕúmamÕzda kullanÕlan ÕsÕ iletim düzene-÷inde cihaz standartlarÕ gere÷i siman kalÕnlÕ÷ÕnÕ 1.5 mm olarak belirlenmiútir. Bu de÷er klinik kalÕnlÕ÷Õn çok üzerindedir ve bu kalÕnlÕkta simanlarÕn ÕsÕ iletim karakteristi÷i farklÕlÕk gösterebilir. Klinik koúullarda pulpal dokunun korunmasÕ için preperasyondan sonra kalan dentinin ve nihai restorasyonun yapÕútÕrÕlmasÕndan sonra siman kalÕnlÕ÷ÕnÕn ÕsÕ izolasyonu açÕsÕndan önemi büyüktür. Seçilmiú ve arkadaúlarÕnÕn yaptÕ÷Õ çalÕúmanÕn sonuçlarÕna göre dentin kalÕnlÕ÷ÕnÕn azalmasÕ ÕsÕ iletimini önemli oranda artÕrmaktadÕr (7). Restoratif iúlemlerin diú dokularÕnda oluúturdu÷u ÕsÕ etkilerinin incelendi÷i pek çok çalÕúmada oral kavitenin baúlangÕç sÕcaklÕ÷Õ 36-37°C olarak kabul edilmiú ve a÷Õz içerisinde oluúan uç sÕcaklÕk de÷erleri göz önünde bulundurularak analizler de÷erlen-dirilmiútir (7,8).
SONUÇ
YapÕútÕrma simanlarÕnÕn termal özellikleri kimyasal bileúimlerinden etkilenmemektedir. Daha ilerdeki çalÕúmalar farklÕ deney düzenekleri, farklÕ dentin kalÕnlÕklarÕ ya da restorasyon çeúitleri kullanÕlarak yapÕlabilir.
KAYNAKLAR
1. O'Brien WJ. Dental Materials and Their Selection. Michigan: Quintessence Publishing Co; 2002; 132-56.
2. Ewoldsen N, Demke RS. A review of orthodontic cements and adhesives. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2001;120: 45-8.
3. Yang HS, Lang LA, Guckes AD, Felton DA. The effect of thermal change on various dowel-and-core restorative materials. J Prosthet Dent 2001;86:74-80.
4. Zach L, Cohen G. Pulp Response to Externally Applied Heat. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1965; 19: 515-30.
5. Palmer DS, Barco MT, Billy EJ. Temperature extremes produced orally by hot and cold liquids. J Prosthet Dent 1992;67:325-7.
6. Malkoc S, Uysal T, Usumez S, Isman E, Baysal A. In-vitro assessment of temperature rise in the pulp during orthodontic bonding. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2010;137:379-83.
7. Secilmis A, Bulbul M, Sari T, Usumez A. Effects of different dentin thicknesses and air cooling on pulpal temperature rise during laser welding. Lasers Med Sci 2013 ;28:167-70.
8. Ozturk B, Ozturk AN, Usumez A, Usumez S,Ozer F. Temperature rise during adhesive and resin composite polymerization with various light curing sources. Oper Dent 2004;29:325-32.
9. Keleú A, Ahmeto÷lu F, YalçÕn M, ùimúek N, Bulut E.T, Karagöz S. Amalgam, Kompozit ve Cam øyonomer SimanlarÕn IsÕ øletkenlik Özelliklerinin øncelenmesi. ønönü Üniversitesi Sa÷lÕk Bilimleri Dergisi 2012; 2: 25-8.
10. Çengel YA, Heat Transfer: A Practical Approach,2nd ed. McGraw-Hill, New York, 2003.
11. Saatci B, Marasli N, Gunduz M. Thermal conductivities of solid and liquid phases in Pb-Cd and Sn-Zn binary eutectic alloys. Thermochimica Acta 2007; 454: 128-34.
12. Meydaneri F, Saatci B, Ozdemir M. Thermal conductivities solid and liquid phases for pure Al, pure Sn and their binary alloys. Fluid Phase Equilibria 2010; 298: 97-105.
13. Garrido PL, Hurtado PI, Nadrowski B. Simple one-dimensional model of heat conduction which obeys fourier’s law. Phys Rev Lett 2001;86:5486-9.
14. Diaz-Arnold AM, Holmes DC, Wistrom DW, Swift EJ Jr. Short-term fluoride release/uptake of glass ionomer restoratives. Dent Mater 1995;11: 96-101.
15. AydÕn M. Diú hekimli÷inde simantasyon ve kurallarÕ. TDBD 1999;47: 45-8.
16. IúÕksal KG. Fluorid bileúikleri ve linoleik asitle hazÕrlanan geçici simanÕn basma dayanÕmÕ, çözünürlük, fluorid salÕnÕmÕ, ph, radyoopasite ve antimikrobiyal özelliklerinin araútÕrÕlmasÕ. Doktora Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sa÷lÕk Bilimleri Enstitüsü. østanbul, TÜrkiye. 2007.
17. Cattani-Lorente MA, Dupuis V, Moya F, Payan J, Meyer JM. Comparative study of the physical properties of a polyacid-modified composite resin and a resin-modified glass ionomer cement. Dent Mater 1999; 15: 21-32.
18. Attar N, Tam LE, Mc Comb D. Mechanical and physical properties of contemporary dental luting agents. J Prosthet Dent 2003; 89: 127-34.
19. Küçükeúmen HC, Küçükeúmen Ç, Öztaú D, Kaplan R. FarklÕ Tiplerdeki Geleneksel Ve Rezin-Modifiye Cam øyonomer SimanlarÕn Su Emilimi Ve Suda Çözünürlü÷ü. AÜ Diú Hek Fak Derg 2005; 32: 25-34.
20. Little PA, Wood DJ, Bubb NL, Maskill SA, Mair LH, Youngson CC. Thermal conductivity through various restorative lining materials. J Dent 2005; 33: 585-91.
21. Yondem I, Altintas SH, Usumez A.Temperature Rise during Resin Composite Polymerization under Different Ceramic Restorations. Eur J Dent 2011;5:305-9.
22. Panas AJ, Zmuda S, Terpilowski J, Preiskorn M. Investigation of the thermal diffusity of human tooth hard tissue. Int J Thermophys 2003; 24:837-47.
23. Civjan S, Barone JJ, Reinke PE, Selting WJ. Thermal properties of nonmetallic restorative materials. J Dent Res 1972; 51: 1030-7.
24. Figueiredo de Magalhaes M, Neto Ferreira RA, Grossi PA, de Andrade RM. Measurement of thermophysical properties of human dentin: effect of open porosity. J Dent 2008; 36: 588-94.
25. Lisanti VF,Zander HA. Thermal Conductivity of Dentin. J Dent Res 1950; 29:493-7.
26. Simeral W.G. Thermal Conductivity of Dental Maternals, Microfilm of papers presented at the Annual I.A.D.R. Dental Materials Group Meeting, March 17-18, 1951, J. D. Res., 30:499, 1951 (abstr.)
27. Soyenkoff BC, Okun JH. Thermal Conductivity Measurements of Dental Tissues with the Aid of Thermistors. J Am Dent Assoc 1958;57:23-30.
28. Craig R. G, Peyton F. A. Thermal Conductivity of Tooth Structure, Dental Cements, and Amalgam .J Dent Res 1961; 40:3;411-18.
Sorumlu Yazar:
Yard. Doç.Dr. Meral Arslan Malkoç ønönü Üniversitesi
Diú Hekimli÷i Fakültesi
Protetik Diú Tedavisi AD, Malatya 44280, Türkiye E mail: mrlmalkoc@hotmail.com
Tel: + 90 422 3416305-06 Fax: + 90 422 3411107
