Vd.
nu.
I>ı·r~.(J'JlJ1). 13,i: IU'J-1l4KÖPEKTE BEYiN ARTERLERi
'
Hasan Erden' Nejdet Dersuna ismail Türkrnenoölua
A
rteri es
o
f
th
e
Brain in th
e
Do
g
Sum mary: The dog has been a trequent subjec t for Iabc rate ry studies of thecerebralciroulanon. By means ofco -\oroudlatex injected preparat ions,theanatomy of the artenel supply to the brain has been determinedin Anatolian shepherddog.Asamatenal, fourteen adult dogswereused. Tha main source of blood supply lothe brain of thedog is from the internal carotid artery andthe basilar artery. The external carotid artery can cont ribute toperfusion of the brain in dogs throughanastomosesbetween extracranialand int racranial circulations.
Keywords:Anatahan shepherddog.internal carotidartery. brain.
Özet: Köpek, beyinarterleri nikonu edinen araştırmalardasıkça kullarnlrruştu.Buçalışmadada 14adeterişkin Kangal
köpeğinin beyin arterleri. renklendirilmiş latex ile doldurulmak suretiyle incelenmiştir. Inceleme sonunda beyine kan
akışını sağlayan başlıca arterlerina. basilaris ve a. carotis int erna olduğu saptanmış , a.carotis externa'nı n da buna
katkıdabulunduğutesbit edil mişti r.
Anahtar kelimeler: Kangalköp e ğ i,a.carctisinterna,beyin. Giriş
Köpekte beyin , arterleri özetinde çok sayıda araşl ı rma( Jewe1l1952,Whisnant ve ark. 1956,De
laTorreveark.1959 ,Gillian 1974,Evans ve C
hris-tensen 1979, Lee ve ark. 1986, Simoens ve ark.
1987)bulunmaklabirlikteülkemize özgü bir ırkolan
Kangal köpeqinde bu konuda çalışmaya r
ast-lanılmamışlır. Buçalışmaile Kangal köpeğinde be-yine kan ekışuu sağlayan arterler makroanatomik
olarak incelenmesi , özellikle anastomozların
be-lirlenmesi ve elde edilecek bulguların literatürde
köpek için bildirilen verilerle karşılaştırılması
amaç-lanmıştır.
A.basilaris,
a
vertebralis ve a. spinalis vent-rahstarafından oluşturulur. (Anderson ve Kubicek1971, De la Torre ve ark.1962, Evans ve
Chris-tensen 1979,Jewell 1952,Simoens veark"1987).
Sulcus basilaris'te restrat yönde uzanu, A. c
om-municans caudelis'e birleşerek sonlan ı r (Ghoshal
1975).
A. cerotis interna,a.caratis communis'in son
iki dalından daha ince olarndır. Başlangıç
ke-siminde sinus caroticus adında bir genişleme
yapar.Canaliscaroticus'tan geçer,cavum cranil'ye
girer. A. cerebri ro stralis, a. cerebri media ve a.
communicans caudalis'e ayrılarak sonlanır (U
es-hima ve Suenaga 1972a, Nanda 1975, Evans ve
Christensen 1979,). Seyri sırasında a. phaıyngea
ascendens, a. meningea media ve a. opthalmica
externa ile anastomosis yapar (Jewell 1952,Whis·
nantve ark. 1956,De laTorre ve ark.1959,Gillian
1974, Nanda 1975, Evans ve Christensen 1979,
Nickelve ark. 1981. Lee ve ark.1986,Simoensve
ark. 1987).A.carotis interna sinus cavernosusi
çin-deki seyri sırasında karşı tarafın benzer darnanyle
birleşerek, a. intercarolica caudalis'i oluşturan bir
dal verir. Bu dal bazen anastomotik arterden çıkar.
A.intercarotica caudafis'ten çıkandallardanbazıları
dura mater'e giderken, diğer bir kısım dallar aa.
hypophysiales caudales (interiores) adıyla ne
-urohypophysis'e giderler (De la Torre ve ark. 1959,
Nanda 1975, Nanda ve Gelly 1975, Evans ve
Christensen 1979). A. carotis intema son üçdalına
ayrı lma yerinde ince bir dal verir. Bu dal karşı t a-rafın benzerdalıyla birleşereka.intercarotica ro
st-ralis'i şekillendirir. A. intercarctica rostralis'ten
ay-rılan dallarinfundibulum, pars intermedia. chiasma (;cli ~Tarihi:i OJ.iı.ı9'J(.
*BuçalışmaTÜBITAK tarafındandesteklenen 994 nolu projeninbirbölümündenözetlenmiştir.
ı.AD.O.VeterinerFakültesi.AnatomiAnabili mDalı,AYDIN. 2.A,O.Veteriner F"kültcs·i.AnatomiAnabil imDalı,ANKARA. ,~ .S.O.Veteri nerFakültesi. AnatemiAnahilim Dalı,KONYA.
ERDE .DURSUN.TÜRKMENOGLU
opticum ve diğer ilgiliyapıları besler. Hypophysis'e
giden dallara aa. hypophysiales rostrales
(su-periores) adıverilir(Nanda 1975).
A. cerebri rostralis, a.ophthalmica interna ve
a. ethmoidalis interna'yı verir. Fissura
lon-gitudinalis cerebri'ye eriştiğinde sağ ve sol a.
ce-rebri rostralis'ler birleşirler, 2 mm kadar sonra
tek-rar ikiye ayrılırlar. Bazen her iki arteri birleştiren
arteriel bir köprü bulunur. Böyle bir
k
öpr
ünun
var-lığı halinde bu a. communicans rostralis olarak
isimlendirilir (Evans and Christensen 1979).
Ues-hima ve Suenaga (1972b) da üzerinde çalıştığı 77
adet köpeğin 5'inde a. communicans caudalis'in görüldüğünü , 3'ünde sağ ve sol a. cerebri
rost-ralis'ler arasında birleşme olmadığını ve 2 köpekte
de a. cerebri rostralis'in tek yanlı olarak
bu-lunduğunu gözlemlemişlerdir. Buna karşılık67
kö-pekte sağ ve sol a. cerebri rostralis'lerin
bir-leşt iklerini ve bu ortak kökün a. communicans rostralisolmadığını bildirmektedirler.
A. cerebri media; rami corticales , rami
cent-ralesve rami striati olarak sınıflandırılabilecekçok
sayıdadalverir (Nanda 1975).
A. communicans caudaliscaudal yönde
sey-reder. Circulus arteriosus cerebri'nin arka yanını
oluşturur. Aynı zamanda a.carotis interna'y ı a. ba-silaris'e birleştirir. Seyri sırasında a. cerebri ca-udalisve a. cereb elli rostralis'iverir(Dursun 1994).
Materyal ve Metot
Bu çalışmada 14 adet ergin Kangal köpeği üzerinde çalı şıld ı. Genel anest~zi uygu~anan
k
ö-pekierin a. carotis communis'ten kanı boşaltıldı.
Çalışma konusu damarlar %09'luk fizyolojik tuzlu
su ile yıkandıktan sonra yine aynı yerden renk-lendiri lmiş latex enjekte edilerek delduruldu.
Damar çalışmalarında büyük kolaylık sağlayan bu
yöntemlebelirginleşena.carotis externa vedalları
diseks iyon yoluyla incelendi. Terminoloji
ba-kımından Nomina Anatomica Veterinaria (1994) esasalı nd ı.
Bulgular
A.basilaris (Şekil 2/2):A.vertebralis ile a.sp
i-nalis ventralis'in birleşmek suretiyle oluşturdukları
sağ va sol anastomotik arterin, n. hypoglossus'un
başlangıcı düzeyinde birleşmeleriileşekillendiği
gö-rüldü. Medulla oblongata ve pons'un ventralinde,
fissura mediana (ventralis) ve sulcus basilaris
bo-yunca rastral yönde uzandıqı ve a. communicans
caudalis'e birleşerek sonlandığı gözlendi. Seyri sı
rasındaa.cerebelli caudalis,a.labyrinthive rami ad
pontem isimli damarlar ile medulla oblangata'nın
ventral kesimine çoksayıda dalverdiğibelirlendi.A.
cerebelli caudalis'in (Şekil 214) dorsolateral yönde
seyrederek hemispherium carebelli'nin caudal ve
caudolateral kesimlerinde dağılarak sonlandığı
sap-tandı. Seyri sırasında medulla oblongata'ya, plexus
choroideus ventriculi quarti'ye dallar verdiği tesbit
edildi. Ayrıca gerek sağ ve sol a. cerebelli
ca-udalis'ler arasında ve gerekse a. labyrinthi ile
ara-larında anostomozların şekillendiği de görüldü. A.
labyrinthi'nin (Şekil 2/5) dorsolaterale yönelerek n.
intermediofacialis ile n. vestibulocochlearis
ara-sından geçtiği, cerebellum'un paraflocculus ve
f1oc-culus bölgesi ile pons'un pedinculus cerebellaris
medius (brachium pontis) kesiminde dağılan dallar
verdiğive plexus choroideus ventriculiquarti'ye kat-kıda bulunduğu gözlendi. A. cerebelli caudalis ve
rami ad pontem ile anastomoze olan dallar verdiğ i
ve meatus acusticus internus'a girerek sonlandı ğı
tesbit edildi. Rami ad pontem (Şekil 216), a.
ba-silaris'in pons'un sulcus basilaris'indeki seyri
bo-yunca verdiği 5-6 adet ince dalolup,pons'un
vent-ral ve ventrolateral kesimlerinde dağılarak
sonlandığı görüldü. Bu dalların gerek birbirleriyle, gerekse a. layrinthi ile ve a. cerebelli rostralis ile
anostomozlarşekillendirdikleri saptandı.
A. carotis intema (Şekil 1/4, 213): A.carotis
communis'in son 2 dalından daha ince olan ı olup,
başlangıç kesiminde sinus caroticus ad ında bir ge-nişlemeyaptığıbelirlendi. Craniodorsaleyönelip,fıs
sura petrobasilaris'in derinliğinde foramen
ca-roticum.caudalis'ten canalis caroticus'a girdiğ i
görüldü. Bu kanalı katettikten sonra foramen
ca-roticum internum'dan cavum cranii'ye girip,foramen
şe-Kiipı"kh'nt'yln i\r1t'ril"ri
killendirip, yeniden cavum cranil'ye girerek, dura mater encephali'nin dış yaprağını delip, sinus ce -vemosus'a girdiği tesbit edildi.Buradaa.meningea
rnedia'mn ramusanasıomotieuscuma.carolide
in-lema'sı ve a ophlhal mica extema'mn ramuse
nas-lomotieus cum a. carolide inle ma'sın ın
bir-leşmesiyle oluşan enasto moük arter ile birleşliği
belirlendi. Kısa bir seyirden sonra dura mater e
n-cephaü'nin içyaprağ ınıve arachnoidea encephati'yi
delip, cavum subarachnoidale'ye eriştiği gözlendi" Hypophysis'in ·roslrolalerali düzeyind e a. cerebri rostralis.a. cerebri medla ve a.communicans ca-udalis'eayrıla ra kson la nd ığ ı ıesb itedildi.
A.
carolis inteme'run sinus cavemos us'ta ki seyri sırasında iki piyes hariç diğer tüm piyeslerde anasternetik arter ile birleşme noktasının 1·2 mm kadar gerisinde a. carcus interne'dan. iki piyeste ise anastomotik arterden incebir dal ayrıldığı sa p-landı. Bu dalın hypophysis'in caudomedialinde karşı larahn benzer dalıyla birleşerek a. in· tercerotica caudalis'i oluşturduğuve budamarında hypo physis'in caudal kesimine dallar verdiği çöz -lendi. A.caratis interna'nm son üç dalına ayrılmanoktasında incebir dalverdiğive budalm karşı t
a-rafın benzer dalıyla hypophysis'in rostralinde bir
-leşereka.intercarctica rostralis'işekillendi rdiğit
es-bil edildi. A. intercarol ica rostraüs'ten ayrılan çok say ıda ince dalın hypophysis'in ön kesimi, i
n-lundibulum,chiasma optieum ve diğer komşu ya·
pılardadağıldığısapıarcı.
A. cerebn rostralis'jn (Şekil 2113), başlangıcı düzeyinde a.ophlhalmieaintema'vı verip,yaklaş ı k
2mm roslr alesevrettiktensonra,dorsomedialey
ö-nelerele n. opıcus'u dorsalinden çaprazlayıp,
hemen ardından caudomedial yönde seyrederek bir ilmikoluştu rup,budüzeydede a.ethmoidalis in -lema'yı vererek, ebiasma opticum'un dorsalinde, tissura longitudinalis cerebri'ye eriştiğinde sağ ve
sol a cerebri rostralis'lerin birleşerek , 1·2 mm'lik bir seyirden sonra lekrar ayrı ldıkları tesbil edildi. Herikidamarınbirlikte önce caudodorsal yönde bir kıvrım yaparak, genio corporis callesi'nin vent-ralindecteniodorsal yöndeikincilıir kıvnmdaha ya -parak ardı ndan corpus callosum'un üzerinde, fis
-sura longitudinali s cerebri'nin derinliğinde caudal
yönde uzanmqı belirlendi. Seyri boyunca ramico
r-ticales'i vererek, bunların hemisph erium'un Iacies medialis'inde dağılarak, aynı zamanda a. cerebri
media ve a. cerebri caudahs'in ayn ı ismli dallarıyla anastomozeoldukları görüldü.
A.
ophthalmica inlerna'nın (Şekil 219), n" op -ticus eşliğinde canalls opticus vasıtasıyla cavum cranil'y i lerkeltiği ve bulbus ocuü'ye ulaşarak, bu-rada a.ophthalmica extema'nın ramus muscularisdorsalis'inden gelen ramus enestorroticus cum a.
ophthalmica interne ilebitleşliğibelirlendi.
A. ethmoiclalis interna'nm (Şekil 2110), tractus oltactorius medialis'in ventral yüzü üzerinde lamina cribrosa'ya doğru seyrederek, burada a. e
th-mcidalie extema'nın dallarıyla anastomoze olduğu
görüldu.Seyri sırası nda ıractus otfaetorius medialis ve bulbus clfactori us'a çok sayıda ince dal verdiği gözlendi"
A. cerebri media ' n ın onjninden hemen sonra
lateral yönde seyrederek, lobus peitorrras'in ön k
e-nan boyunca, tractus oltactori us taterells ve sub
s-tantia perforala rostralis'in ventral yuzünu ça
p-razlayarak hemispherium'unfacies convexa (fades
dorsolaleralis)'sı üzerinde rami corticales ve rami
cenlrales adında çok sayıda dala ayrılarak so n-Iandığ ı tesbit edildi. Rami corticales'in, cortex ce -rebri'de dağıld ığı ve a.cerebri rostralis ilea. cerebri caudahe'tengelen benzerdallarla anastomozlarşe killendirdiği belirlendi"Rami centrales'in subslantia alba'da sonlandığ ı göruldu.Bu dallardanbazılarının,
rami striati adıylacorpus striatum'u besledikleri qô
-rüldü.
A.
communicans caudalis'in (Şekil 2/14), ca-udal yönde sevrederek pons'unhemen önü nde me-dianda karşı larafın aynı isimli damarı ilebuhkte a. basüaris'e birleşerek sonlandtqı ve circulus ar-teriosus cerebri'nin caudal ve laleral 2J3'ünu şe
killendirdiği görüldü. N. cculomotonus'un orijininin hemen önü nde a.cerebri caudelis'i. aynı sinirin e r-kası düzeyindeise a. carebelli rostralis'tverdiğites -bit edildi"Ayrıca seyriboyunca komşuyapılara çok say ıdalateralve medial ince dallarverdiğigözlendi.
A. cerebri caudalis'in orijininden hemen sonra eaudal vüzünden bir <bı verdiği, bu dalın daha sonra rami choroidei (chorioidei) caudales adını alançoksayıdadalhalindeplexus choroicleusven t-riculi tertti veptexus choroicleusventriculi lale rali'nin
oluşumuna katıldıkları saptandı. Ayrıca rami co r-ıleefes ve rami centtates ismli çok sayıdadalın
ERDEN,DURSUN,TüRKMEN()(;I.U
tesbil edildi.
A, cerebelli rostralis'in, cerebeüum'u n rostral
kesimine gittiği ve vermis üzerinde karşı tarafı n ,
benıer dallarıyla anastomosis yaparak seyri sı
ras ında crura cerebri, pons, eellleulus caudalis ve digeryapıla radallarverdiğitesbit edildi.
Tartışmave Sonuç
A, basitaris'in Kangal köpeklerinde a. v er-tebra1is ile a. spina lis ventralis'in birleşerek oluş tumuqu anastomotikarterin n.hypoqlossus'un baş
langıcı düzeyinde birleşmeleri ile şekillendiği ve
bunun literatOrde (Jeweıı 1952,De LaTorr e ve ark, 1962, Anderson ve ark 1971, Evans and Chris
-lensen 1979,Simoens ve ark,1987) köpek içinsu -nulan bulgular ile uyum içinde oldugu tesbit
edil-miştir. Damarın genel seyri ve dallanmasının
Ghoshal (1975)'lnköpekiçin bildirdiği verilere b
en-zemekle birlikte; bu araştırmacı tarafından a. ba-silaris'in a.cerebe lli mediana adında birdal verdiği
ve
a Iabyrinthi' nin bu damarın bir datı olduğu be-lirtilmektedir. No mina Anatomiea Veterinaria(1994)'da a.cerebelli mediene yerine a.labyrinthi terimi yeralmaktadır. Bunedenleadı geçen damar,
Ghoshal (1975)'ln tanımlamasına tıpa tıp uymakla
birlikte. bu çalışmada Nemina Anetomice V
e-terinarta(1994)'ya uygunolaraka.labyrinthiifad esi
kullanılmıştır.
A, ca rotis intema'mngenel seyri vedallanması
bakımından Nand a (1975) ile Evans ve O
hris-tensen (1979),in bildird iklerine benzerlik gösterdiği
saptanmışt ı r. Ay rıca a. meningea media'nın ramus
anastomo ticus cu m a.cerotide inteme'st ile a.
oph-thalmiea exteme'run aynı isimli dalının bir-leşmesiyle oluşan anaslomotik bir dalm. sinus c a-vemosus'ta a. cerotis tntema'y a birleştiği ve bu bulgunun da literatu rde köpek için (Jewell 1952, Whisnant ve ark. 1956, De la Tane ve ark. 1959,
Gillia n 1974,Na nda 1975,EvansandChiristensen
1979, Nickel
ve
ark. 1981, Lee ve ark. 1986, Si-moens ve ark. 1987) bildirileniere benzer old uğu
görülmüştür. Bununla birlikte, aynı araştırmacılar
tarafındana.pharyngeaascendens ile a.carotis i n-tema arasında da anastomoz olduğu bildirilmesine
karşın Kangal k6peğinde böyle bir anastomozun varlığıtesbit edilememiştir.
A.intercarotica caudalis'in De la Torre ve ark,
(1959), Nanda (1975), Nand a
ve
Gety (1975) ileEvans ve Christensen (1979)'in köpekteki bul-guları na benzer biçimde şekillendiği ve Nomina Anatomica Vete rinana (1994)'da yer almayan
ancakaynıaraştı rıcılartarafından aa.hypophysiales
caudales(inferiores) olarak bildirilendalları hypoph -ysis'in caudal kesiminegönderdiğisaptanmışt ır.
A. intercarotica rostralis'in Nanda (1975 )' nın bulgularıylauyum içindeolduğutesbitedilmiştir.
A.cerebrirostrelis'in.a.ophtha lmica internave
a. ethmoidelis interne'y ı verip, chiasma ooticum'un
dorsalind e lissura longiludinalis cerebri'ye eriş
tiğinde, karşı ta ralın benzer damarıyla birleştiği ve
1-2 mm'Iikbir seyirden sonra tekrarayrıld ı kları g öz-lenmiştir. Bu bulgunun Ueshima
ve
Suenaga(1972b) ile Evans
ve
Chrislensen (1979),in bil-dirdikle riyleuyum içinde olduğugözlenmiştir. Ancak
aynı araştı rıcılar tarafından bildirilen a. com
-municans roslralis isimli damara,üzerinde çalışılan
Kangal köpeklerinderastlamlmarmştır.
A. cerebri media'nın Nanda (1975)'nın k ö-pekteki verilerinebenzerbir sey irgösterdiği
ve
ramico rticales. ram i centrales ve rami striati isimli çok
sayıdadalaayrı laraksonland ığı saptanmıştır.
A.communicans cauda lis'in caudal yönde sey
-red ip, karşı taraf ın benzer damarıyla birlikte a. ba -sitaris'e birleştiği ve ciroulus arteriosus cerebri'nin caudaf ve lateral 2/3'ünü şekillendirdiği, ayrıca B.
cerebriceudeüs ve a.cerebelli rostralis'iverdiği te
s-bil edilmiş, elde edilen bulguların Dursun (1994)'un
bildird iklerinebenzerlikgösterdiğigörülmüştür.
Sonuç olarak. Kangal köpeğinde beyine kan ak ışını sağlayan başlıca kaynağın tek olan a. 00 -silarisilesağve sola.carotis interneolduğu,bu da -marların beyin in bazal yüzünde ciroulus arteriosus
cerebri adında bir arteriel çember oluşturdukları
sapıanmışve bu çemberden orijin alan damarların
beyindeki dağılımları makreanatomik olarak in-celenmiştir. Ayrıca a.carolis exteme'nmdevamı ni-teliğinde olan e. maxiharis'den ayrılan 8. meningea media ve a, ophthalmica exte rna'run ramus anas -tomoticus.cum a.carotideintema'lanvasıtasıyla
be-yinin beslenmesine katkıda bulundukları tesbit ed
Köpçktc HcylnArterlerı
•
10
d
Şe kil·l.A. carotiscorrmunis'in
sondallar ı.
1.a.caronseommunis 2.a.earoti sextema 3.sinuscerctcue 4.a.ce -oneinterna 5.a. occipitalis 6.a.laryngea cranialis 7.a.Iingualis 8.
a
.
taclalls 9.a.auricularis caudalis 10.r.auricularislate ralis 11.r.ste rnoc leidomastoi deus 12.a.terrccreussupe rficialis 13 .a.parotideaa.m.massat er
b.m.digastr icu s c.gl. mandibu laris
d.m.sternom ast oideus a.n.laryngeus cran ialis
Şekil ·2. Beyni besley en damarların seyri ( basa iden gôrünü ş ) .
t.a.vertabral is 2.a b asilaris
3. a carotisintern a 4.a cereb elli eaudalis
5.a.labryint hi
6.rami ad pontam 7.a.meningeamedia
8.e.ophthalmica externa 9.a.ophthalmica interna 10.a. ethmoidalis interna
1 t.ramusanostomosticu s cum a. carotideintema
la.meningeamedia'nın)
12.ramus anostomosticuscum a.carotideintema
(a.ophthalmicaexterna'nın) 13.a. cerebri restrens
14.a. colTVT'linica ns caudalis a.bulbus oculi
b.pons
EımEN,DURSUN.TORKMENoGı.U Kaynaklar
Anderson.W.O.and Kubicek.W.(197 1)The Vertebral -basilar System ol Oog in Relation to Man and Other Mammals.Am.J.Aneı.. 132. 179·188
Christensen.G.C. andTaussaint.S. (1957)Vasculature
of Extemal Nare s and Related Areas in the Oog, JA V.M.A.,504-509
De laTorre.E" Ntsky,M.G.and Meschan,1. (1959)
Int-racranial and Extracranial Circulations in theDog:An a-tomicandAngiograph icStudies,Am.J.Anaı.. 105. 343· 382
De la Torre, E.•Mitchell.O.C. and Netsky. M.G. (1962) Anatomic and Angiographic Study of the Vertebral·
Besitar Arterial System in the 009. Am.J. Anat.. 110. 187-197
Doğuer. S., Erençi n, Z.(1966)."Evcil HayvanlarınK om-paratif Angiologie·si" . A.Ü.Vet. Fak. Yay. 195.A.Ü.Ba
-sımevi , Ankara.
Dursun.N.(1981)i VeterinerKOrl"4l ar at~ Anal omi (Do'
laşı mSistemi li. A.Ü.Vet. Fak.Yay.195.A.Ü.Basımevi, Ankara.
Dursun. N.(1994) Dolaşım Sistemi."Veteriner Anatomi LL" •MedisanYayınevi. Ankara
Ev ans, H.E.and Chrisle nsen. G.C. (1979) Miller'sAna
-lomy ofthe Oog,W.B.SaundersCo.•Philadelphia,Lo n-don.Tcrcntc
Ghoshal.N,G, (1975). CamivoreHeartand Arteries,
Sis-son and Grossman's TheAnatomy of the Dorrestc Ani
-maıS . ed: Getty. R.. Vol 2. Fiflh ed., W.B. Saunders
ccrrcanv,Philadelphia.
Gil1itan,L.A. (1974)Blood Supply to Brains ofUngulates
wıt h and without a Rete Mirabile Caroticum, J. ccrro.
Neur.•153.275-290
lnternaticnel Oommitte On Vetarinary GrossAnatomical
Nomenclature (1994). "Nomina Anatomica Veterinaria". fourth ed.,Zürichandıtbece. NewYork.
Jewell, P.A. (1952) The Anastomeses Between Internal
and External Oarotid cırcvıatıcn s in the Oog, J. Aoet..
86,83-99
Lee, M.C., Reid, lA and Ramsay. O.J. (1986) Blood Flows in the Maxillocarotid Anastomeses and Internal Carotid Arteryof ConsciousDogs.Anal. Rec.,192-197 Nanda.B.S. (1975) Blood Supply to the Brain, Sisson
andGrossman'sTheAnatomy of the Domestic Animals,
ed:Getty,R.,Vol 2. Fifth ed.,W.B. Saunders Co., Phi· ladelphia
Nanda.B.S.and Gelty, R.(1975) Arteria intercaroticaca
-udalisandlls Homologuein theDotresticAnimals,Anal. Anz.•137,11 O-11 5
Nickel. R., Schurrvner, A. and Seiferle. E. (1981) The Anatomy of the Domestic Animals, Vol 3, Verlag Paul Parey,Berlin,HarTtıurg
Simoens, P., Lauwers, De üeeet. J.P. and De Scha-epdrijver,L. (1987) Morphology of the Cranial Rena mi
-rabilia in the Derres tc MarTVnals. scb weız. Arch. Tl -erheilk..129.295-307
Ueshima. T. and Suenaga. Y. (1972a) Arteries 01the Basal Region ol the Brain in the Dcq.ı. Origins ol Main Arteries, Journal of Facuıty ol Agricuhure Fettani Un
i-versity, 7, 38-46
Ueshıma, T. and Suenaga. Y. (1972b) Arteries of the Basal Region ol the brain in the Oog. II. Anatomical
Structures and Courses of Main Arteries. Journal01 Fa
-cuhy olAgricuhure TonaniUniversity. 7. 47-56
Whisnant, J.P.• Millikan,C.H.,Wakim, K.G. and Sayte. G.P.(1956) couaterat Circulation to the Breinof the009 Following Bilateral ligali on of the Carotid and Vertebral Arteries,Am. J.Physiol., 275·277