Vet.BiI. Der~. (2002),18, 3: 19-22
iNEK MASTiTisLERiNOEN iZOLE EoiLEN KOAGULAZ POZITIF STAFiLOKOK
SU:;lLARININ PENisiLiN OiRENCi VE BAZI ANTiBiYOTiKLERE
OUYARLlLlKLARI
Uckun Sait Ucan
1@ Emine Aslan2P
e
nicillin R
es
i
s
tan
ce a
nd
A
ntimicrobial
Susceptibilities of
Coag
ul
ase
Positive
S
taph
y
l
ococci
I
so
l
a
t
e
d
from
Bovine
Mastitic Milk
Sa
mpl
es
Ozel:
au
~h~da Konya BOlgesinde mastitisli inek sQllerinden izole edilen 8t koagutaz pozitif Stalilokok ~unun ko-agutaz aktivitesi, Il--Iaktamaz uretimi ve bazl antibiyotiklere duyar1lhklan incelendi. TOm Stalilokok su~an",n 51'i (%63) ~ laktamaz pozitif bulundu. Su~nn 75'i (%92.6)S.aureus,
6'sl (%7.4)S.intermedius
oIarak identiliye edildi.S.aureus
su~lannln 49'u (%65.3)
va
S.lnlermedius
su~lanmn 2'si (%33.3) I}--Iaktamaz pozitifti. Koagutaz pozitif su~lann hlmOay"'
za-manda fJ--laktamaz pozitifti.S.aureus
su~lanndan 8'i (% 1 0.6) ve$.intermedius
su~lanndan 4'0 (%66.7) tOm antibiyotikfere duyarh bulundu. Cah~da 1 lane matisilin dire~liS.aureus
tespit edildi. TOm s~lar dikkate ahndlgmda. en duyar11 bu-lunan antibiyotigin danofioksasin (%100) oIdugu ve duyar1lhklanna gOre ampisilin+sulbaktam lie metlsilin (%98.8), oksasilinva
amokslsilin+k1avulanik asit (%97.5), k10ksasin (%96.3), amoksisilin (%22.2) ve penisil;n G (% 14.8) ~kfinde slraJandlgl belir1endi.Anahtar Kelimeler: Antibiyolik Direnci. Bela Laktamaz. Mastitis, Stalilokok. Inek
Summary: Coagulase activily, Beta-Iaqamase production and antibiotic susceptibility 01 the Staphylococcus strains is0-lated from mastitic udders of cows from Konya District were evaluated in this study. Seventy five (92.6 %)
S.aureus
and 6 strains (7.4%)S.intermedius
were identified. OfS.aureus
strains, 49 (65.3%) were found to be !)-laktamase positive. The corresponding value for theS.intermedius
was 2 (33.3%), Eight (10.6%) 01 theS
.
aureus
and 4 (66.1%) of theS.intermedius
strains were obselVed to be susceptible to all antibiotics tested. One of theS.aureus
strains was observed to have resistance to meticiUin. All of the strains (tOO%) showed susceptibility to DanoIloxacin. Degrees of the ant~ic sus-ceptibility by the strainsas
follows: ampicilUn+sulbactam and meticinin (98.8% each) oxacil~n and amoxicillin+<:lavulanic acid (97.5% each). cloxacillin (96.3%). amoxicillin (22.2%) ve penicillin G (14.8%).Key Words: Antibiotic Resistancy, Beta lactamase, Mastitis. Staphylococcus, Cattle Glrl~
SOl inekyili{Jinin en 6nemli sorunlanndan biri oIan mastitis bir ~k bakteriyel, mikotik ve viral patojen ta-rafumn oIu~turulur, Bakteriyel etkenler arasmda
Staphylococcus aureus (S,aureus) ilk sualarda yer alir
(Arda ve IstanbullUOO1u. 1979; Atayam ve ark., 1994; Ergan~ ve ark., 1995; Hadimti ve ark., 2001). Bak-teriyet mastitis!erin saQaltlmmda ye~itti antibiyotikler YoYun olarak kullamlmaktadlr (Dine v~ ark, 1991; Ha-dimli ve ark., 2001; KuyucuoQlu ve ~r, 2001). Ancak, Ilpkl diger infeksiyonlann sagaltlmlnda oldu{lu gibi, mastitislerin sa{lalllminda da antibiyotiklerin kul-laOlml dire~ sorununu doQurmustur. Bu direncin en iyi bilinen mekanizmasl, Stafilokoktarda ~ktam an-tibiyotiktere kar~l getisenidir (Wans ve Salmon, 1997). j3-laktam antibiyotikterin etkileri (penisilin, ampisilinGeli~ Tanhl : 19.11.2002 @: usuclln@sdcuk.edu,1r
vb), bakterilerin peptidogtikan sentezi kfin gereldi olan transpeptidaz enziminin inhibisyonu yoluyladlr. Dininyti bakteriler tarahndan OreWen ~Iaktamaz enzimi
ise.
j3-laktam halkaSlnln yaplsml bozarak etki eder (Wans ve Salmon, 1997; Oe Oliveria ve ark., 2000). I}-Iaktamaz (penisilinaz) enzimi, mastitislerden izole edilen Sta-fiJokok su~larlnln bazllan tarahndan da Oretilmektedir (TOrDto{llu ve ark., 1995: Akan ve ark., 2001; Hadimli ve ark., 2001). Nazer ve Tavakoli (1994) Idinjk ve subk-linik mastitislerden izole enikleri Slafjlokok sustannda j3-laktamaz pozitifligini %89.4 olarak bildirirken,De
Oli-viera ve ark. (2000) ise inceledikleri 811S.aureus
su-sunda I}-Iaktamaz pozitMtesini %36.4 oIarak bil-dirmi~lerdir. TOrkiye'de iss Sezen ve ark (1986) Konya B61gesinde yapllklan bir ((811~da mastitisli ineklerden izole ettikleri 19$.aureus
slJ$unun tarnamlndaj3-1. Selr;uk Om\'ersi(CSl VClcnncr FakUhcsI. Mikrobiyoloji AnabiJim 03h. KlimpOs. KONYA 2. Sel~'uJ,: OmvcrsllC$l Fcn-Edcbly:ll F3kUhcSl. 81),010J; B610mO. KampUs. KONYA
U<;AN. ASLAN
laktamaz urelimini belir1emi~lerdir. Akan ve ark (2001) inek maslilislerinden izole edilen 82 su~un o/028'inde
I>-laktamaz aktivitesini tespi! elmi~lerdir. Hadimli ve ark. (2001) mastitisli SOl ineklerinden izole edilen 107 Sla· filokok su~unun ~ktamaz aklivitelerini ara~hrml~lar ve 82 koagulaz pozitif Slafilokok su~unun %36'slve
koagulaz nagatif Stafilokoldann ise %48'i I>--laktamaz pozitif bulundu{junu bildirmi~lerdir.Bu yah~mada, Konya B61gesinde inek mas· litislennden izole edi1en koagulaz pozili1 Stalilokok su~· lannln ~ktamaz Oretimleri ve bazl antibiyotiklere duo yar1ll1klan incelendi.
Materyal ve Metol
Cah$fT\8da, Konya BOIgesi'nde bulunan 4fEl~itll kamu ve oze! lanm ~Ielmelerinden, klinik ve subklinik mastitisli ineklerden alman sOt ome~rinden izole ve idenliliye edilen loplam 81 koagulaz pozitif Stalilokok su~u kullanlldl. Subklinik mastitis oIgulan CMT lesli ile belirlendi. S~lann identifikasyonu k1asik yOnlemlere gOre yaplldl (Carter ve Chengappa, 1991; Collins ve
.<1<
.•
1995)
.
Koagulaz Tasli: Lamda yapllan koagulaz testinde,
kOJtOrden ailinan 1 veya 2 koioni lam Ozerinde 1 damla SU ile homojenize edilerek, 10·20 sn sure ile gozlendi. Koagulasyonun gorDlmemesi Ozerine 1 oze doIusu lav· ~an plazmasl (EDT Aile elde edilen) ile kan~llnlarak, 10 sn igerisinde koagulasyon verenler pozilil olarak de· gerlendirildi (Collins ve ark., 1995).
TOple yapllan lestte ise, 0.8 ml nUlrient buyyona 0.2 ml plazma ilave edildi ve test edilecek su~ ekildi. Su banyosunda (37 °C) inkObasyona blraklkfl. O~ saat soma muayene edildi. Nagalif bulunan omelder oda Sl' cakllglnda bir
gece
daha inkObe edilerek, yenidende·
gerlendirildi (Collins ve ark., 1995).~ktamaz aklivitesi: Su~Jann f}-Iaktamaz ak· livitelerinin belh1enmesinde f}-la,ktamaz identifikasyon ~ubuldanndan yararlanlJdl (OXOID BR66A). Muener Tablo 1. Slafilokok IOrlennin
Il-Iaktamaz
aktiviteleriStafilokok tOnj n Il-taktamaz Il-taktamaz pozitil negatil S.auf9U$ 75 49 26 (%65.3) (0/034.7) S.inlermediu5 6 2 4 (%33.3) (%66.7) Toplam
81
5
1
30 (% 63) (%37.3)20
Hinton Agarda Dreyen Stafilokok kolonilerinden surma yaplkh ve 'YlIbukJar nemli ortamda 24 saat inkObe edildi. Sonuylar S., 15. dakikalarda
ve
24 saat sonunda de-Qer1endirildi. Koyu pembe renk pozitif, 24 saat sonunda rengin deQi~memesi ise negalif olarak deger1endirildi.Anlibiyolik Duyarllilk Testi: Stalilokok s~lannm
an·
tibiyotikJere duyarllilkian disk difOzyon tekni{ji ile sap-tandl (Bauer va ark. 1966). Testte penisilinG
(10 unite), kJoksasilin (S meg), oksasilin (1 meg), amoksisilin (25 meg), amoksisilin+kJavulanik asll (30 meg). melisi!in (5 meg), ampisiHn+sulbactam (20 meg) (Oxoid) ile da· nofloksasin (S meg) (Plizer) diskleri kullamkll.Bulgular
Call~mada incelenen loplam 81 su~ ve ozellikJeri Table 1'de verildi. Bir su~un koagulaz pozitifli{jinin de· gerlendirmeSi, su~un lam veya taple pozitif oImaslna gore yaplkh. Su~lardan 66'SI (%81.5) tupte koagulaz testi ile pozitif bulundu. TOm su~r
larroa
yapllan ko-agulaz testinde pozitif idt. Su;;lardan 7S'i (%92.6)S.aureus,
6'SI (%7.4) ise5.intermedius oIarak
identifiye edildi.S.aureus
s~lafl araslnda 49 (%.65.3) su~ f}-laktamaz pozitif, 26 s~ (%34.7) ise negalil bulundu.S.intennedius
s~lannda \l-laktamaz pozitiflik 2 s~ta (%33.3) tespit edilirken negatiflik 4 (%66.7) su~ta b& lirlendi.5.aureus
su~lannm 8'; (%10.7) tOm an· tibiyot;klere duyarll bulundu.0(:
su~, saciece penisiline direnyli dl{jer antibiyotikJere duyarll bulunurken, 2 su~ yalnlz amokslsfline dire~1i diQer1erine duyarll bulundu. Metisiline diren.;:ti yatnlz btrS.aureus
s~u tespit edildi. Bu su~ aynl zamancla Il-laktamaz pozitifidi.
Cah~madakloksasiline dire~li S.aureus s~ say,sl 3'10.
S.aureus
su~lannm 60'1 (%80) amoksisiline diren.;: gasterdi. Am-pisilin+sulbaktam kombinasyonuna 1 (%1.3), amok· sisilin+kIavulanik asit kombinasyonuna 2 (%2.7) su~ di· re~1i bulunul'ken danollaksasine direrl(:li bir SU$8 rastlanmadl. Cah~mada denenen tam antibiyotiklere duyarllhk saciece S.intermedius ~lanndan 4'Onde (%66.7) tespit edildi. Metisilin, kloksasllin ve oksasiline diren.;:li S.intermedius su~u lespit edilmedi.S.interrnedius
SU~IaIl araSH)(ia aym zamandaI>-lal<tamaz
pozitil olan penisiline diren.;:li 2 su~ gOzlencfi. S,inlermedius su~Jannln tOma amoksisilin+kIavulanik asit He danolioksasine duyarll bulundu. Tabio 2'de izole edilen Slafilokok IOnerinin geli~tirdilderi antibiyotik di· rerw;lerine gore slmltandmlmasl verilmi~tir. En yak ge-li~lirilen direncin penisiline kar;;l oldugu gOzlerd]('%85.2).
Tartl,ma ve Sonuc;
lnek mastitislerinin saga./Ilml amacly1a ~itli an· tibiyolikler yogun olarak kullanlhr. Ancak ledavide her zaman dogru antibiyotik S8(:imi mumkOn olmamakta ve
fnek Mastitislerinden hole Edilen Koa!:i.iIlI.1. •..
Tablo 2. lncelenen Stafilokok SJ4Ianmn lunere gOre anlibiyotik dirent;lilikieri
Antibiyolikler
Staf~okok lun) P Amok KIok. Oks. Amok.+Kla. Amp. + SuI. Dan. Met.
Saurous
67
60 3 2 2 0 n '" 75 (%89.3) (%80) (%4) (%2.7) (%2.7) (%1.3) (%0) (%1.3) S.intermedius 2 3 0 0 0 0 0 0 n:6 (%33.3) (%50) (%0) (%0) (%0) (%0) (%0) (%0) Toplam69
63 3 2 2 0 n '" 81 ('%85.2) (%77.8) (%3.7) (%2.5) (%2.5) (%1.2) (%0) (%12) P: Penisilin. Amok: Amoksisilin, Oks: Oksasitin, Amok+KIa: Amoksisilin+Klavulanik Asit Amp+Sul: Ampisi~n+Sulbaktam. Dan: Oanolloksasin, Met: Metisilinbakterilerde geti~en direnc, mastitislerin sa~ttlmlnda ba$8nslzllga sebep otmaktadlr. Aynca, bu durum ekcr nomik kayba ve halk sa1)IIQI sorunlannln geti~mesine
de yol ac;:maktadlr (Francis, 1989). Bu sebepterden do·
laYI mastitis sarJattlmlnln, mutlaka antibiyogram SQ. nuctanna dayandmimasl ve direnc geti~en antibiyoti!)in kullammlndan kaylnitmasl gerekir (Sezan ve ark., 1986; Ergani~ ve ark., 1995; Hadimti ve ark .. 2001). Siafilokok maslitistennde. etken bakteri taraflndan ge· li~tJrilen antibiyotik direneinin en sik rastlananlanndan birisi I}-Iaktamaz enzimi aktrv~esi araclhQlyta oIamdlr (Watts ve Satmon, 1997). au enzim araclhQI ~e Sla· filokoklar (ve di1)er bazl bakteriler) ~ta penisitin olrnak uzere (3-laktam grubu di1)er antibiyotiklere ka~1
dlreny geli~tirirler. .
Bu yall~mada ineetenen 81 Slafilokok s~unun
51 'i (0/063) j3-laktamaz poziti! bulundu.
S.aureu$
su~· lannln ~laktamaz pozitifli1)i iS8 49 su~ta (0/063.3) be-tir1endi. Eskiizmir1iter ve Oncet (2001) 115 Stafilokok su~u ile yapllklan yall~mada %61 .7'lik bir (3-laktamaz pozitifliQi veS.aureus
s~tarl y6nOndende-ger1endirildi!)inde bu oranm %64.2 otdu1)unu bit· dirrni~terdir. Jones ve Health (1985)
S.aureus
su~ lannln %66'slnda ~laktamaz pozitifligi bildirrni~lerdir. Sezen ve arK (1986) ise S.aureus sU$lannda bu oranl %100 otarak belir1emi~ierdir. Akan ve ark. (2001) inek maSli!islerinden izote ediien koagulaz pozitif Stafilokoksu~lannln ~Iaktamaz aktivitesini %28 olarak tespi! et· tiklerini. benzer bir call~mada Hadimti ve ark. (2001) ise %43.9 oIarak betirlediklerini bildirmi~lerdir. De!)i~ik
yall~malarda elde edilen koagulaz poziti! Siafilokok
SU~lannm ~ktamaz aktivileleri bUyOk fal1<lIl1klar gOs· termektedir. Ote yandan bu yall~manm sonuclan ile aynl b6tgeden yapltml~ olan di1)er yaJl~lafin (Sezen ve al1< .. 1986; Hadimli ve al1< .. 2001) SQn~tan
ara-21
slnda
da
!arkllllklar g6rOtmektedir. Sezen ve ark. (l986)'nln %100'tOk f}-Iaktamaz pozitiftigi, inceledikleri omek saYlsmm az otmaslfie
aylklanabitir. HadimJi ve ark. (2001) koagulaz pozitif veS.aureus
su~lan iyin bil· dirdik\eri %43.9 ve %46.1 'Ilk orantar, bu yall~mada elde edilen deger1erden (slraslyta %63 ve %65.3) d~OktOr.Ote yandan Hadimli ve ark. (2001) S.intennedius su~ lannda j}-laktamaz pozitiftiQi %0 olarak bildiritil1<en, bu caJl~mada bu oran %33.3 olarak butunmu~tur. SOz kcr nusu yall~malarda Omeklemenin farkh sOrulerden Va·
pll(nl~ otmasl bu farldlll!)1 aylklayabitir.
Bu yah~mada ~ktamaz poziti! su~lann tOmOnOn aynl zamanda koagOIaz pozitif olmasl (hem tOp hem de lamda koagulaz testi ite) bu iki ozettik araslnda bir ili~ki
otabitecegini d~undOrmektedir. Koagutaz aktivitesinin OlyOmOnde, tOple koagutaz !eslinin d*r1endirildiQi ba~ka bir yah~mada da benzer son~ va yarglya ula·
~llml~tlr (Akan ve ark., 2001).
Penisitine direnyli su~tann bUyOk 1f09unlugunun (3 su~ ha~) aym zamanda amoksasiline de direnyti 01· maSI, f}-Iaklamaz pozitiflik ile f}-Iaktam grubu an· libiyotiklere ka~1 geli~n direnc araslflda bir paraJeUik oldu!lunun i~reli olarak d~rlendirildi. Ote yandan amoksisilinin. bir ~Iaktamaz inhibitOrO olan k1avulanik asil ile kombinasyonu bu direnci Onemli OIyUde
On·
lemj~tir. DolaYlslyta yeni anlibiyotiklerin geti~tiritmesinde buna banzer kombinasyontarln otu~turulmasl bir slrateji otarak benimsenebitir. Genel olarak ele allndlglnda ~ taktamaz ite hidrotize otmayan (3-laklam grubu digsr antibiyoliklere (metisitin, oksasitin, kIoksasitin) kaf{\1 ciddi bir direny getijimi tesp~ edilmemi~tir. OzeUikle haslane enleksiyontannda Onemli bir palojen oIanme-tisilin direncli S.aureus (MDSA) (Mutlu ve al1< .. 1997) su~tanna bu yall~mada yalnlzca 1 tane rasllanml~ 01-masl, 80Igesei dOzeyde sOz konusu direnyti patojenin,
U'-;AN.ASLAN
mastitis elkeni olarak henOz be:;;eri enfeksiyonlardaki
ooyutta bir tehdit olmadlQI ~k1inde a<;lklanabilir.
Sonu<; oIarak. BOlgedeki inek mastitisine sebep
DIan koagufaz pozitif Stafilokok su~lannda gOzlenen !}-Iaktamaz Orelimi
i
le
antibiyotik direnci araslOda bir ili~ki oIdu{Ju kanlslna vanldl.Kaynaklar
Akan, M., K~, L,
0nceI,
T .. Eken. H.S. (2001) Mas-titislerden izole edilen Stafilokok s~nnln beta laktamaz ak-bvitesi VEt bazl anlDiyotiklere duyar11Iddatl. Veteriner He-klmlan Mikrobiyoloji Dergisi. 1 (2): 31-34.AJ~, E .. DII~, DA, Erganl~, 0., Tekeli, T., U~n, U.S .. Sezen. S. (1994) Saghkll
ve
subklinik mastitisli ineld6fde kuru dOOemcIe antibiyotik uygulamalannln etkisi. Tr.J.of Ve-tennary and Animal Sciences. 18: 241-250.Arda M. ve lstanbulluoglu. E. (1979) Mastitise sebep oIan aerobik, mikroaeroliUk. anerobik baklerilerin izOlasyon ve ldentifikasyonu Ozerinde call~lar. TOBiT AK VHAG-304, Kesin Rapor.
BaU8f. A.w., Kirby, W.M., Sherris. J.e., Turck, M. (1966) Antibiotic susceptibility testing by a standardised single disc method. Arner.J.Clin.Pathol .• 45: 493-496.
Carter, G.A., Cheogappa M.M. (1991) Essentials of Ve-terinary BacterIOlogy and Mycology. 4th Ed. Lea & Febiger,
Pennsytvanla.
CoIlns, C.H .. Lyne, P.M., Grange, J.M. (1995) Mic-robiological Methods. 7th Ed. &merworth-Heinemann ltd ..
Oxford.
De Oliviera, A.P .• Watts, J.L, Salmon. SA. Aerestrup, F. (2000) Antibacterial susceptibility of Staphyiococcus aureus ISOlated from bovine mastitis in Europa and the Un~ed Sta· tes. J.Dalr.Sci., 63: 855·862.
D.nc. O.A., Ergan~, 0., Guier. M .. Ut;an, U.S. (1991) inek· lenn subklinik mastilislerinde Baytnl'in Etkisi. Hay.Ara~.Derg. 1(1): 12-15.
Ergan~. 0., KuyucuoQIu, Y., Ok.
O.
(1995) lnek VEt koyun Mastitislerine sebep clan koagutaz negatif VEt pozitif Sta-filokoldann biyotiplendhilmesi. Veteonarium. 6 (1-2), 23-27.Eskiizmir1i1er, S .. Oneel, T. (2001) Izmir B6Igesinde gOrU1en
22
mastitis oIgulanndan izole edilen I}--Iaktamaz (+) ve j}-laldamaz (-) Staphylococcus turlerinin arnoksisilin ve amok-sisiln+k1avulanik asit'e duyarllhklannln ka~l~tlnlmasl. SOt InekCiliginde MastitIS Sempozyumu, 4-5 MaYIS. Burdur. Francis. P.G. (1989) Update on mastitis: III. MastitIS The-rapy. Br.VeI.J .. 145(4): 302-311.
Hadimli. H.H., Ate9, M .• Guier, L. Kav, K., Oncel, T. (2001)
Mastitisli sut ineklerinden aole edilerl Stafilokoldann j}-laktamaz aktMteleri va antibiyolikiere duyarlthklan. Vel Bil.Oerg .. 17(4): 21-25.
Jones. T.O .. Health. P.J. (1985) Beta lactamase proruction
in Staphylococcus aureus isolated from bovine mastitIS milk.
Vet.Aec. 117: 340-342.
KuyucuoQlu. Y., Uyar, M. (2001) A/yon B6Igesi SUI inek-lerinde subklinik ve klinik mastitislerin gOrOlme oranlan VEt et·
ki~ antibiyoliklenn lespiti. Veteriner Hekimleri Mikrobryolojt Dergisi. 1(1): 19-25.
Mutlu. B .. GUnde~, S .. Kolayh. F. (1997) Hastane
per-sone~r'lIn burun kUltur!enl'lden izole e<ilan Staf*>kok tOr!erWri metisilin duyarllh{jl. VIII. TOri< K~nik Mikrobiyoloji va infeksiyon Hastallklan Kongresi, 6-10 Ekim, Antalya
Nazer, AH.K., Tavakofi. A.H. (1994) Prevalance of antibiotic resistance and beta-lactamase production by bacteria
iso-laled isolated Irom
cases
01 bovine mast~is. J.AppI.Anim.Res .. 6: 167-176.Sezen,
ty ..
Ergan~, 0., Cor1u, M., At~. M. (1986) Mastitisliinek sOllemden izole edilen Staphylococcus aureus'larda,
peoisi~n rezlStanSl ile bazl enzim karakter!en
ve
biyoIdmyasa/testier Ozerinde yaJl9nlalar. Selyuk Oniversilesi Vel. Fak. Der-gisi, 2(1): 91·101.
TurUtoglu. H .. Mudul,
$
..
6ncei, T. (2001) Burdur bOIgesinde mastrtislerden lZoIe edilen ffilkroorganizmalarda f}-laktamaz varllgl. SUtInelcili9inde
Mastitis
S~zyumu, 4-5 Ma}'ls. Burdur.Watts. J.L., Sarnon. SA (1997) Activity of selected an-timicrobial agents against strains of StaphylOCOCC1JS aureus isolated from bovine intramammal}' inlections that produce beta lactamase. J.Oairy.Sci., 80: 78&791.
