i tehdit etti
»K e n d ile rin in d e A p o İle a y n ı k o şullan ö n e sü rd ü k le rin i ifade e d e n H a tip Dicle b u n la n söyle sh raladi: O la ğ a n ü s tü hal k a ld ın i- sın, k o ru cu lu ğ a son verilsin, özel t im çekilsin, koşulsuz g e n e l a f ilan edilsin. K ü rtle rln dîl v e kül t ü r ö zg ü rlü k le ri sağlansın
24 SAYFA .2 5 0 0 LİRA
(KD V DA HİL)
Atatürk'e
araştırdı ve yazdı
önünde pusu
^ S u ik a s tç ıla r
cinayetten
sonra
m otorla
Y u n a n ista n ’a
geçip
izlerini
kaybettirm eyi
planlam ışlardı
Mustafa Kemal suikastının “tetikçileri” Laz İsmail ve Gürcü Yusuf 4 — _ _ u r _ _ _ İstiklalMaiıkemesi’ndekiduruşmada 1 ö A Y lA U A
12 OC AK 1992
Yunus N adi (Abalı) ve F allh R itki (Atav) suikast o layını ve
G
İR İTLİ İz m ir V a li K onağı’nı Motorcu Şevki, tırm a n ırk e n s o lu kso - lu ğ a yd ı.A m acı v a li ile görüşü p h e r ş e yi an la tm a ktı. Ş evki, önce siya si şu be a m irle rin d e n M.AII Bey ile Y aşa r Bey’e başvurm u ş ve Gazi Paşa’ya İz m ir K e m e ra ltı'n d a su ika st y a pıla cağ ın ı ha b e r v e rm iş ti. S u ika stçıla r son to p la n tıy ı Ş e v k l'n in evinde yap m ış la rd ı.
Şevki, b ir de Gazi Paşa’ya b ir ih b a r m ektubu yazm ış; bu m ektupta su ika st hakkında a çıkla m a la rd a bu lunm uştu. G i ritli Şevki, bu m ektubu V a li P aşa’ya ve re ce kti.
G ün le rd e n p a za rte siyd i.
15 H a ziran 1926 günü hüküm et kona ğın ın m e rd iv e n le rin d e n çıkan Şevki, Sarı İ t e o la ra k b ilin e n e m e kli Jandarm a Yüz başısı Edip B ey’ in, S aruhan M ille tv e k ili Abidln B e y’ le b irlik te va p u rla İsta n b u l'a g id iş in d e n kuşkufanm ıştı.
Sarı Efe, hüküm ete h a be r v e rip kaç m ış olam a z m ıydı?
Kaçakçı G iritli Ş evki, ih ba rı bu yüz den yap ıyordu . K uşkusu, korku ya dönüş m üştü, su ika stı ih b a r e d ip bu işten s ıy rıl m ak istiyo rd u .
İttih a t T e ra k k i’n in s ila h ş ö rle rin d e n San Ele, su ik a s t ön ce si to p la n tıla ra k a tıl dıktan so n ra neden son gün İz m ir’den a yrılm a k g e re ğ in i duym uştu? Ü ste lik s u i kastta k u lla n ıla c a k bo m b a la rı da Sarı Efe’ nin evind e s a k lıy o rla rd ı.
Ve ke n d isin i de bu işe sokan Sarı E fe’ nin de ke n d isiyd i!
Son to p la n tı Ş e v k l'n in evind e y a p ıl m ıştı. Daha önceki to p la n tı da K a rşı ya ka 'd a Id rle ’ln B a h çe sl'n d e .
Ş e vkl'n in e vin d e ki bu to p la n tıd a s u i kastın nasıl yap ılaca ğı da k a ra rla ş tırıl m ıştı. H er şey m ilim i m ilim in e en in ce a y rın tısın a kad ar p la n la n m ıştı.
S uikast, G azi P aşa'ya, K e m e ra ltı C a d d e si'n in ça rşıya a çıla n bölüm ünde yap ıla ca ktı.
Y urt g e zisin e çıkan Gazi Paşa, B ur- s a ’dan M udanya'ya ge çm iş; M udanya’ dan K a ra d e n iz ad lı va p u rla B a n d ırm a 'ya g itm iş ti. Paşa, 14 H a ziran günü B alıke s ir ’den Iz m ir'e d o ğ ru y o la ç ık a c a k ; 15H a- zira n günü İz m ir'd e o la ca ktı.
S u ika st da Gazi Paşa’nın İz m ir'e g e l d iğ i gün yap ıla ca ktı.
TÜTÜNCÜ
D Ü K K Â N IN D A K İ PUSU
1 C* HAZİRAN günü akşam ü ze ri Sarı A t J Efe Edip ve S aruhan (M anisa) M ille tv e k ili Abidln b e yle r, M ahm ut Şev ket Paşa vap uru ile İs ta n b u l'a d o ğ ru yo la koyu lm u şlard ı.
Ş evkl’ yi kuşku la ndıran da bu o lm u ş tu. Hem bu olm uştu, hem Gazi P aşa 'nın İz m ir’e g e liş in in ge cikm e si.
A caba b ir oyuna mı g e tiriliy o rd u ? A caba b ir tuzak mı ku ru lu yo rd u ?
G iritli kaçakçı Ş evki, ko rku p ih b a r et m ese su ika st g e rçe kle şe ce kti.
Gürcü Yusuf, Laz İsmail ve Çopur H il mi, K em e raltı K ara kolu ö n ün de Gazi’ye ateş ed ece klerd i.
Çopur H ilm i’ nin ka rd e şi b e rb e r N uri’ nin dükkânında pusu kurm a yı ta s a rla y a n s u ik a s tç ıla r çe te sin in re is i L a zista n M il le tv e k ili Ziya HurşK’ti.
Ziya Hurşit ve a rk a d a ş la rı ka rg a şa dan ya ra rla n a ra k Y em iş Ç a rşısı'n d a bekleyen b ir a ra b a yla Ş e v k l'n in rıhtım d a bekleyen m otoru na g id e c e k le rd i, m otora b in ip Sakız adasına ka ça kla rd ı.
O rdudan “ sulhal” n e d e n iyle a tıla n Çopur Hilmi, San Edip E fe 'n in D eğer- m e n d ire ’deki ç iftliğ in in kâh yasıydı; Laz İsmail, İsta nb ul kuyum cu soyg un un a ka rışan b ir eski s a b ıka lıyd ı: S am su n'da
i
•
* ş r ■ < 9 * ■ H
i
v
I C
l
Suikastı
,
eski M aarif nazırlarından Şükrü B ey
,
eski
Ankara Valisi A bdülkadir B ey ve eski Lazistan
M illetvekili Ziya H urşit planlıyorlar
Kaçakçı ŞevkVnin evinde yapılan toplantıda suikastın
nasıl yapılacağı da kararlaştırılm ıştı. H er şey m ilim i
m ilim ine en ince ayrıntısına kadar planlanm ıştı
kahve iş le tiy o rd u . Gürcü Yusuf da Laz İsm ail’ in a r kadaşıydı.
Laz İsmail, ku yum cu soyg un u nu iş g a l a ltın d a k i İs ta n b u l'd a yap m ıştı. Gürcü Yusuf da m ü ta re ke y ılla rın d a dü ş m an d o na n m asının gözü önünde b ir F ransız vap uru nu ç e v irm iş ; m ilyo n la rc a fra n k a l m ıştı.
Ziya Hurşit, İz m ir’e bu ik i gö- züp ek sa b ıka lıyla g e lm iş ti. Laz İsm ail'in yanında Nimet Naciye adlı b ir kadın da va rd ı. Ziya Hurşit, R ize ’n in H em şin
bucağı M o lla F eyzi köyü nd en “ Kürdoğ- lu ” a ile s in d e n Kadı Mehmet H urşlt’ ln oğ lu yd u . A lm a n ya ’d a d e n iz a ra ç la rı yapım m ü h e n d is liğ i ö ğ re n im in i yapm ış; yu rd a dönünce de ilk T B M M 'ye “ Lazistan mebusu” o la ra k g irm iş ti. A tak ve gözü- pek b ir m ille tv e k iliy d i. T B M M ’d e ki m uha le fe t g ru b u o la n “ İkinci Grup” ta y e r a lm ış; İk in c i G rup lid e rle rin d e n T rabzo n M ille tv e k ili A li Şükrü Bey’in Mustafa Ke m al’ in m uhafız T a b u r K om utanı M ilis Y arb ayı Topal Osman Ağa ta ra fı ndan ö ld ü rü lm e s i ü ze rin e bu < n a ye tin Gazi Paşa ta ra fın d a n iş le tild iğ in e in a n m ış; bu yüzden kin b a ğ la m ış tı.(1)
S u ik a s tç ıla rı İz m ir'e Ziya Hurşit “ Gülcemal Vapuru" ile g e tirm iş ; G a ffa rza d e O te li' nde San Edip Efe ile ta n ış tırılm ış tı. Ziya Hurşit, e ski İttih a tç ı la rd a n B a yta r M ira layı (A lb a y) Rasir Bey'den Sarı Edl E fe’ye ş ifre li b m ektup g e tirm iş ti.
A lb a y Rasin “ Teşkilat-ı Mahsı sa ” d iy e b ilin e n giz li ö rg ü tü n kuru cu la rın d a n d ı.
S arı Efe E dip, İz m ir’de ki to p la n tı la ra ka tılm ış; yakın adam ı Çopur Hilmi de s u ika stta Laz İsmail ve Gürcü Yusuf ile b irlik te ateş e d e ce kle r a ra s ı nda g ö re v a lm ıştı.
A caba San Efe, ke n d i le rin i e le m i ve re ce kti? .. Ka ç a k ç ılık la g e çin e n G iritli M otor cu Şevkl’nin iç in e k u rt düşm üştü
Y oksa San Efe Edip k e n d ile rin e b ir tu za k mı kurm u ştu :
G iritli Şevki d u ru ş m a la r s ı ra sın d a Sarı Edip E fe 'n in s ö zle rin i d in le d ik te n so n ra E fe’ n in k e n d ile rin e na sıl b ir tuza k kurd uğ unu an la yacaktı!
V a li Kâzım Dirik, G iritli Şevkl’yi d in le rke n d e hşe te d ü şü yo r; hem en ha reke
-teşebbüsünün en re n k li sim a la rın d a n b iris i de S arı Efe E d ip 'ti. K âzım K a ra b e k ir'e g ö re de örgüte, hüküm etin iz n iy le sızm ış b ir ajan dı.
nuşmadığını söyle- Gazi Paşa’ya hücum edecektik." m lşJ’ Gürcü Y u su f’ un so rg u su n d a ki şu
Ziya Hurşit Bey
te ge çere k ih b a rd a adı g e ç e n le ri sabaha ka rşı te k e r te k e r y a k a la tıp , hüküm et ko n a ğının bo dru m ka tın d a ki em n iye te ge tirtiy o rd u .
SUİKAST ANKARA
İÇİN PLANLANMIŞTI
T L K ya ka la n a n Ziya Hurşit o ld u ; Zl- J.ya Hurşit, G a ffa rza d e O te li'n d e po
lis le re , ya ta ğ ın ın a ltın d a sa k la d ığ ı ta b a n ca ve b o m b a la rı
ke n d i g ö s te rm iş ve h iç d i renm eden te s lim o lm u ş tu . P o lis le r, R agıp
Paşa O te li’ nde yatan Laz İsmail, Gürcü Yusuf 'u kıskıvra k ra ka la yıp , h ü küm e t o n a ğ ın a g e tirm iş - ırd i. Çopur Hilmi 9 K a rşıya ka ’da ırd e ş in in evind e ıka la n m ıştı. İlk s o rg u la rı, avcı Ekmel ve tasan B ey’ le r a p ıyo rd u . V a li <âzım Dirik, s o rg u la rı d in li y o r; d in le rk e n de hem öfke ye k a p ılıy o r, hem ş a ş ırıy o rd u . Ş a şkın lığ ı Ayıcı A rif” adını du yun ca büsbütün a rtm ıştı.
S u ika stçıla rd a n b iri de M ira la y Arif Bey’di. A rif Bey, Gazi P aşa’ya ik iz k a rd e ş i g ib i D enzeyen; Gazi - P aşa’ya b a ğ lı b ir kum a nd and ı. Sam su n ’a Mustafa Kemal ile b irlik te çıkan A rif Bey, Kâzım D lrik ’ in y a rd ım c ılığ ın ı da ya p m ıştı.
Gazi P aşa’ya bu kad ar b a ğ lı gö rü n e n ArH Bey n a sıl o lm u ştu da b ö y le s in e b ir su ika sta ka rışm ıştı?
S a a t2 1 .0 0 'd e ilk s o rg u la r tam a m la n m ıştı.
G iritli Şevki so rg u su n d a o la y ı ş ö yle a n la tıyo rd u :
“ Paşa’nın İzm ir'e geleceği gün yapı lacak suikasta yardım etm emi teklif etti; kabul ettim. Bütün tertibatı Gazi Paşa’ya hitaben yazdığım bir mektupla Vali Pa şa’ya İhbar ettim. Eski m illetvekili Ziya Hurşit, Gürcü Yusuf ve Çopur Hilm i be nim evimde toplandılar. B ir defa da Tlk- veşli Idrls’ln bahçesinde görüştük. Bun lar, Paşa’nın İzm ir’e geliş gününde Ke- meraltı'nda dört yol ağzındaki Gaffarza de O teli’nde ve altındaki B erber N uri’nin dükkftından tabanca ve m erm ilerle saldı racaklardı. Suikasttan sonra da otom obil ve benim m otorum la adalara kaçacak lardı.”
Ş e v k l’ n in son s ö z le ri; V a li Kâzım Pa- şa’yı yerinden sıçra fa ca ktı:
“ Esasen suikast, Ankara’da yapıla caktı, olmamış; İstanbul M illetvekili Rauf Bey’ln haberi varmış; o ‘B en b u lu n m a ya y ım ' diye Avrupa’ya gitmiş. M illet M eclisi Reisi Kâzım Paşa’nın da (O rg e n e ra l Kâzım Ö zalp ) haberi varm ış."(2 )
SUİKASTÇI BAKANLAR
T J U sorgu m e tin le ri C um hurbaşkan--“ ■Hığı ö z e l Kalem M üdürü Hayati, Baş yaver B in b a şı Rasuhl, C u m hu rb aşka nlığ ı G enel S e k re te ri Tevfik B ey’ le r ve İz m ir V a lis i Kâzım P aşa’ nın o rta k im z a la rın ı taşıyan tu ta n a k la Gazi P aşa’ya ile tiliy o r du.
Laz İsm ail’ in ilk s o rg u su bu tu ta n a kla saptanm ış ve ş ö yle ö z e tle n m iş ti:
“ Geçen kış, Ziya Hurşit, Laz İsm ail'i Ankara’ya götürmüş; başka birisiyle da ha görüşmüş İse de adını bilm iyor; gö rürse tanıyabilirm iş; Ankara’da Gazi Pa şa ’ya suikast yapılacağından kesin ola rak kendisine bahsetm emişler. Bu sefer de Ziya H urşit kendisini soyguna getir miş; ancak İzm ir’de kesin olarak Gazi Paşa’ya suikast yapılacağını Ziya Hurşit söylemiş; İzm ir toplantılarında Yusuf, Hilmi, Ziya hazırmış; İsm ail sonradan verdiği ifadede Şükrü Bey’ln İstanbul’ dan hareketlerinde vapura geldiğini ve Ziya İle görüştüğünü ve kendisinin
ko-Şükrü Bey, İtti hat ve T e ra k k i’nin M illi E ğ itim bakan- la rtn d a n d ı.
Şükrü Bey ile Sarı Efe Edlp'in d o s tlu k la rı Şükrü Bey’ in S ere z m uta s a rrıflığ ı g ü n le rin e da ya n ıyo rd u .
Sarı Efe, K u rtu lu ş S a va şı’nda Ku- va-yı M illiy e m ü fre z e le rin i yö n e tm iş; bütün yaşam ı s ila h - ş ö rlü k ve ko m i ta c ılık İle g e çm işti.
Efe, Celal Bey (Bayar) ve Kâzım Paşa (ö za lp )’ ın yakınıydı. Gürcü Yusuf’un ö ze tle n e n ilk so rg u su da şö y le y d i: “ Kışın Ziya Hur- şlt ve Laz İsm ail beni Ankara’ya götürdü ler. Yedl-seklz gün kaldım. Gazi Paşa'ya suikast yapılmasını önerdiler. Z lya’nın kardeşi Faik engel oldu. Ziya ve bizi İstanbul'a gönderdi. Rauf Bey, Ben A v ru p a ’da b u lu n a yım , s iz ne ya p a rsa n ız y a p ın ız ' demiş.
On beş gün önce M illetvekili Şükrü Bey’ln Ş lşli'dekl evinde toplandık. Ora da, İzm ir suikastı kararlaştırıldı. Geçen cum artesi İstanbul'dan hareketim izde Şükrü Bey silahları vapura getirdi. Ben, Osman Tahsin takma adına çıkardıkları nüfus kâğıdı He geldim . Şükrü Bey İle İs tanbul’daki evinde, tramvayda ve Beyoğ- lu’nda görüştüm. Bana hareketten önce yüz lira verdiler. Sonrası İçin de m em uri yet vaat ettiler. İzm ir'de Gaffarzade Ote- H'nde, Karşıyaka’da b ir gazinoda görü şüldü. Biz Edip Bey İle görüşm edik. İzm ir’e geldiği gün Gaffarzade O teli’- nden ve Berber N uri’nin dükkânından
s ç ö z le r, V a li Kâzım Paşa’yı ye n id e n b ir şa şkın lığ a s ü rü k le m iş ti:
"M ille tv e k ili Şükrü Bey, suikast örgü tünden Şükrü Naili Paşa’ya söz etmiş; Paşa da, ‘S iz ba şa rın , ben de a s k e rle s i z in ya n ın ıza g e ç e rim ' dem iş.”
Ziya Hurşit, “ Hayır” d iyo rd u ; “ Suikastla b ir İlgim yok!”
İz m ir V a lis i’ni a ra m a ya g e ld iğ in i; Laz İsm ail ve Gürcü Y u s u f u daha önceden ta n ıd ığ ın ı; K a rşıya ka K u lü b ü ’nden K ilis li Raslm Bey ile İz m ir M illi E ğ itim M üdürü ve S aru ha n M ille tv e k ili Abidln Bey ile gö rü ştü ğ ü n ü sö y lü y o r, s u ik a s t ile h iç b ir il g is in in o lm a d ığ ın ı ile ri sü rü yo rd u .
Mustafa Kemal, 16 H a zira n akşam ü z e ri İz m ir’e g e lm iş ve N a im p a la s O te li’- ne y e rle ş m iş ti. Gazi Paşa, Ziya Hurşit ile baş b a şa gö rüşm e k ve su ika stın a rk a s ın d a ki ö rg ü tü a n la m a k is tiy o rd u .
Ziya H u rş it’ i N a im pa la s O te ii’ne g e tird ile r.
(1) - Trabzon Milletvekili A li Şükrü Bey 27 Mart 1922 günü Topal Osman tarafından Ankara'da boğularak öldürüldü ve cesedi Çankaya Köşkü çevresindeki bir yere gömüldü. Clnayeitn Topal Osman tarafından İşlendiği anlaşıldıktan sonra Topal Osman'ın Giresun Alayı İle hükümet kuv vetleri arasında silahlı çatışma çıktı. Topal Os man, bu çatışmada öldürüldü ve cesedi de Ulus Meydanı'nda asıldı. Ati ŞOkrü'nün bir arazi uyuş mazlığı nedeniyle öldürüldüğü de ileri sürüldü. Mustafa Suphi ve arkadaşlarının Trabzonlu Yah ya KShya tarafından öldürülmeleri; Yahya Kâhya’mn 3 Temmuz 1922 günü sonradan Ata türk’ün Muhafız Alayı Komutanlığı yapan Gene ral İsmail Hakkı Tekçe ve Topal Osman'ın İki ada mı tarafından öldürülmeleri, Ali ŞOkrü’nün de Yahya KShya cinayetini gündeme getireceği gün lerde Topal Osman tarafından boğularak öldürül mesi çeşitli yorumlara yol açmıştır. (TBMM Zabıt Ceridesi D: 2 29.3.1923 c:28 s:227; Tekçe, İsmail Hakkı Günaydın, 4 Aralık, 1977.
(2) - özgün metinleri Cumhurbaşkanlığı Arşlvi'- nde bulunan bu yazışmaları bugünkü Türkçeye çevirerek yayınlıyoruz. (CA-Vesika no: 1063 A-V: 2 0-79-5 F-25-4,5,6.7
DÜŞÜNENLERİN DÜŞÜNCELERİ
İsta n b u l v e İsta n b u l B o ğ a z ı
E n g in D E R İN S U
Uzak yo l kaptanı. 1933'te Kadıköy’de doğdu. Saint
Joseph Lisesi ile Yüksek D enizcilik Okuiu'nu b itir dikten sonra kazandığı burs ile Ingiltere'de Deniz İşletm eciliğ i ihtisası yaptı. Uzun y ılla r deniz hiz metinden sonra OECD deniz dalında ülkem iz dele ge liğ i. DB Deniz N akliyatı TAŞ Avrupa te m silciliğ i yaptı. Halen özel sektörde denizcilik m üşavirliği yapmakta
D
!
<.
511 44 10 (15 h a t)- 527 42 08Otoyolu
kurbanlarıyız
Ülke ekonomisine büyük katkısının olacağı na inandığımız, İstanbul - Ankara otoyolunun kur banlarından birisiyim.Otoyolunun nedeni ile Karayolları Kamulaş tırma Dairesi’nce istimlak edilen 85 konut için. 1 Temmuz 1991 tarihinde Karayolları teknik heyeti tarafından o günkü rayiç bedeli ile 520 m1 tapulu arsa ile müstakil evime 23 milyon 700 bin lira değer biçildi.
Evlerimiz için belirti len değer o günlerde bizle- re ödenmiş olsaydı, belki bir işe yarardı. Lâkin, ha len verilmediği gibi, daha ne zaman venTeceği de belli değil. Malum; her gün, her şeye alabildiğine zam gelmekte olup, adı geçen ev için verilen değer her gün biraz daha küçül mektedir.
Bugünlerde, belirtilen değer ile bir gecekondu, bir daire alınamadığı gibi, 520 m’ arsayı dahi almak çok zor.
İlgililere sesleniyo rum: Hiç değilse bir an ön ce paramızın verilmesini veya verileceği günün şartlan dikkate alınarak yeniden değerlendirilme sini diliyoruz. ,
A li Rıza Bayındır Kayaş-Ankara
Görevdeki sosyal demokratlara
Basından okuduklarımız, televizyondan izlediklerimiz, yeni bir siyasi yaşamın
belgele-n H H E H İ B
ri olarak tarihe geçmiş durum da. Bu yeni olumlu başlangıca oylanmızla katkıda bu lunm anın sevincini duyuyoruz.
Sosyal dem okratların parti tüzüklerinde yer alan program lar, teker teker uygulamaya konuyor gibi. Böyle bir koalisyon hüküm e tinden sonra, bakanlıklarda yoğun bir trafik yaşanm akta. Sosyal dem okrat b a k a n la ra da odaları dolup taşmaktadır. G örev alm ak iste yen insanlar, buraları doldurduktan gibi ga zetelerin haber kaynaklanna da ulaşarak, ye ni görevlere hazır olduktan mesajını vermek tedirler. Bu insanlara sormak istiyorum. Ge tirildikleri m a k am lara hakkını vermeden ne reye? Sizler için nice sosyal dem okrat insanlar harcandı.
A ta’dan süregelen sosyal dem okrat bir ailenin ve sosyal dem okrat düşünceye ina nan, uğraş veren bir birey olarak, insan hak- lanndan çokça bahsedilen bugünlerde içim den geçenleri yazmak istedim.
Yaşanan on yıl, birçok-şeyi değiştirdiği gibi, acıların da on yılı oldu. Bu on yılda en çok değşen de Sayın Demirel oldu. Sayın Başbakan’m bugün kürsüde konuştuklarını yıllar önce savunan insanlar, bu on yıl içinde sürüldü, yurt dışında yaşamak zorunda bıra kıldı, işkencelerin bin bir türlüsünden geçti, öldürüldü veya sakat bırakıldılar. Suçlan ise, insan haklanna saygı, sendika hakkı, ok u mak ve üretmek istemeleriydi, ölenlerin acısı nı yüreklerimizde taşıyoruz. Ya ölmeyenler neredeler ve ne yapıyorlar? Görevdeki sosyal dem okratlar onlar için ne düşünüyorlar. Sa vunduktan sosyal dem okrat düşünceler yü zünden vatanlanndan ay n yaşatılan, hasret gidermek için uçakla geçerken sadece pence resinden baktırılm ak zorunda bırakılan bu insanlar, her şeylerini ortaya koyarak buram buram bedel ödediler. Bu insanlara sahipçık- manın zamanı bu zaman değil de ne zam an dır.
Bu on yılda köşeyi dönen, sosyal demok rat düşüncelerle alay eden, insan haklarım
ayaklan altına alarak çalıştıklan, çalıştırdık tan insanlan horlayan bazı insanlar ise şimdi yanm yıllık partili olduktan, kurultay delege liklerine seçildikleri gibi yerel yönetimlerde de köşe başlarına oturtuldular. Şimdi de partile rinden üst düzeylerde görev bekliyorlarmış. Bu insanlan anlam ak gerçekten güç.
Umudumuz, hakkı olmayan insanlann görev bekleyişleri, “ Godo’ yu” beklemek gibi olsun. Görevdeki sosyal d em o k ratlara da bizlere kulak vererek, tüm bunlan gözönünde bultm durarak başarılı olm alannı istiyoruz.
H a k B ilir-A n ka ra
Otobüs sayısı artırılsın
K âğıthane ilçesine bağlı Sanayi M ah., adı üzerinde, sanayiin yoğun olduğu bir yer leşim bölgesidir. Bunun neticesinde mahalle ye sabah ve akşam otobüsle giriş-çıkış, çile haline gelmiştir. Bunun iki önemli sebebi var dır:
1) Otobüs sayısının yeterli olmaması, 2) Otobüs şoförlerinin düzensiz durak kalkışları, keyif seyir uygulamalarıdır.
Nitekim öyle oluyor ki, çoğu zam an ya rım saat ve daha fazla zaman sürecinde oto büs beklerken vaktinde gelmeyen otobüsler
kika ara ile gelmckte-ya peş peşe vegelmckte-ya 1-2 dakik
erdleı
sayı!
Keyfi bir şekilde hareket caerek zamanında dir. Yetkililerden isteğimiz şudur ki, hiç değil se iş saatlerinde otobüs sayısını artırsınlar.
sefere çıkmayan otobüs şoförlerine karşı bir önlem alınsın. Ancak bu şekilde aksaklıklara aşılabileceği kanaatindeyim.
Yusuf Karaca- İstanbul
Okurlarımıza
İsim ve ad resi yazılı olm ayan m ektup la r yayınlanm az. O kurla rım ız is te rle rs e , k im lik le ri sa klı kalır. M ektuplarınızı, lü t fen "M illiy e t G azetesi, Söz O kurun Kö şe si, C a ğa loğ lu • İs ta n b u l" adresine gö nderin.
Siz de başardı olacaksınız
Genç b ir meslektaşım Tuncer Kurnaz, arkadaşları adına, notunu koyarak çok sam im i b ir mektup yazmış.
Okuyucu mektuplarına isim koymayıp sadece baş- harflerini koymak adetim olduğu halde bu sam im iyet kar şısında adını yazmadan geçemedim.
Bana sorduğu şu:
"Yakında stajım bitecek ve avukat olacağım. Gerçek b ir hukukçu olmak İçin neler lazım, ne kadar çalışmam lazım, hangi kaynakları kullanmam lazım, sîzler ne kadar çalışıyorsunuz?" Çok değerli kardeşime bütün bunların komprime halinde verme imkânım yok ama;
B ir kerre, çok okumak gerektiğini hemen söylem eli yim. Biz m illet olarak çok okumuyoruz. Bu alışkanlığımız yok ama hukukta önce hukuk nosyonunu elde etmek, hu kuk mantığını benimsemek lazım. Bu da çok okumakla oluyor. Okunacak şeyler arasında hukuki makaleler, son İçtihatlar, yeni yayınlanan B ir İnsan hukukçuyum diyerek sadece kanunlar arasına da gömüimemeii, b ir hukuçu aydın b iri kişi olm alıdır ve bu nedenle güncel olayları ya kından takip etm elidir. Olayların içine günlük gazeteleri okuyarak girm ek mümkündür, bu nedenle günde birden fazla gazete okumak alışkanlık haline gelm eli, ayrıca hu kukçu, hukuk çevresinin dışında başka meslek grupları nın çevresine de girm elidir.
Saydığım şeyler b ir zaman sonra İnsanın ufkunu öyle genişletir kİ, yaptığınız çalışma sıkıcı b ir iş olmaktan çı kar, artık araştırma yapmakta ve kitap okumaktan zevk a lır hale gelirsiniz. Bu halde, görüş açınız öyle genişle m iştir kİ, her şeyi beğenmezsiniz, kalitelisin i ve vasıflısını aramaya başlarsınız. İşte bu safhaya gelene kadar, ama özellikle bu safhadan sonra alçak gönüllülüğü ve dürüst lüğü de elden bırakmamak gerekir.
Bugün stajyersiniz belki geniş b ir yayın takip imkânı nız yoktur, zira yayınlar oldukça pahalıdır ama size deği şik bir tavsiyem olacak: Mahkemelere gidip mümkün ol duğu kadar çok duruşma izleyin. Burada, uygulama ile kitapta yazılı olanların farkını göreceksiniz. Bu da sizi tat bikattan uzaklaştırmayacaktır.
Bizim ne kadar çalıştığım ızı öğrenmek isterseniz kendi hesabıma 24 saat yetm iyor derim.
Size başarılar diler, böyle samimi mektuplarınızı beklerim.
T a m e r HEPER
ÜNYAMIZIN başlıca büyük şehirleri biraz da ortalarından geçen büyük caddeleri ile ünle rini artırır. Mesela New York’- un 5. Avenue’sü, Paris’in Champs Elysee’si, Londra’nın Oxford Street’i, Berlin’in Kur- fursterdamm’ı, Tokyo'nun Ginza’sı ait ol dukları şehirlerin birer sembolü olmuşlar dır. Bazı büyük şehirler de merkezlerinden geçen akarsularla ünlüdür. Budapeşte ile Tuna, Paris ile La Seine, Londra ile Thames birbirleriyle çağrışım yapan isimlerdir. Bi zim de gözümüzün nuru, tarihimizin mekâ nı, sanatımızın tezgâhı, Doğu ile Batı dün yaları arasında .“Pont d ’Euxin” köprüsü ol muş, eşsiz tabiat harikası Istanbulumuzun ortasından ve dünyanın en büyük ve en ha rikulade “su caddesi” olan İstanbul Boğazı veya tüm dünya uluslarının anımsadığı gibi “ Bosphorus" geçer. Ancak cennetin dünya üzerindeki uzantısı olan bu müstesna tabiat harikası, bir anda lstanbulumuzu mahşer yerine çevirebilecek ve bu güzelliğ ile bağ daşmayacak bir tuzak hazırlayabilmek bahtsızlığı ile karşı karşıyadır.
I960 yılında Kandilli önlerinde çarpışan Yugoslav Peter Zoranic ile Liberya bandıralı World Harmony tan kerleri, içlerinde hayatlarını kaybeden 54 deniz adamı ile alev alev yanarken, T ann’- nın lütfü ile beş gündür esen şiddetli lodos fırtınası nedeniyle suların orkoz (satıh sula rının güneyden kuzeye doğru ters akması) olmasaydı ve meşale halindeki gemiler Bey koz önlerinde çevreyi ve ülkemizin en bü yük gemisi Tarsus’u da yakarak oturmaları yerine; güneye, İstanbul cihetine sürüklen- seydi ne olurdu, diye düşünürken aradan bunca zaman geçmesine rağmen hâlâ ürpe- riyorum.
İstanbul, hiç şüphesiz o gece tarihinin en büyük tehlikesini çok ucuz atlatmıştı. 1963 yılında Rumelihisan’nda yalıya çıkan ve yatak odasında uyuyan genç kızımıza hunharca saldırır gibi hayatına son veren Arhangelsk isimli Rus gemisi, Kızkulesi ön lerinde 1966 yılında çarpışan Kransky Okti- abr ve Lutz tankerlerinden denize dökülen tonlarca gasoilun, bilahare sahilden atılan bir ateşle tutuşması sonucu Karaköy vapur iskelesinin tamamen yanması ve İstanbul' un iki yakası arasında deniz trafiğini aylar ca felce uğratması. Telli Tabya gibi trafik ve coğrafi açıdan son derece sakıncalı bir yerde kılavuz değişimi esnasında 1980 yılında çar pışan Nordic Faith ve Stavanda tankerle rinden denize akan kerosen (gazyağı) yükü nün ateş almadan tüm Boğaziçi’ni kapla ması, son aylarda vuku bulan olaylarda Irak tankerinin çarpışmayı müteakip Bo- ğaz'da büyük ölçüde deniz kirliliğine neden olması, gene çarpışarak batan Denizatı ge misinde denizcilerimizin ve son olarak ba tan Lübnan gemisinde ne şekilde bir kirlili ğe yol açacağı meçhul 21.000 baş hayvanın
telef olması ve bunlar gibi sayılmakla bit meyen olaylardan çıkan sonuçta, bütün bu ihtarlara rağmen güzel Boğazımızda seyir ve hayat emniyetini temin için gerekli ted birlerin gecikmekte olduğu ve vuku bulabi lecek çok vahim olaylara nasıl atlatılabile ceği hususunda bu konulardan anlayan ki şiler için ciddi tereddütler devam etmekte dir. Yukarıda zikredilen tan ker kazaları ve özellikle 1979 yılında Hay darpaşa mendireği dışında 29 gün yanarak İstanbullulara korkuların en büyüğünü ya şatan Romen tankeri Independenta facia sından sonra, Boğaziçi’nin ve dolayısıylma şehrimizin emniyetini sağlamak için gerekli güçlü bir deniz itfaiyesi, yakıt yayılmasını önleyecek barriyerler, deniz kirliliğini azal tacak kimyevi dispersan maddeler, satha dökülen yakıtları sahilden vidanjörlerle top lamaya çalışma gibi ilkel ve kifayetsiz yön temler yerine, deniz üzerinde daha müessir temizlik yapacak ve skimmer diye adlandı rılan cihazların temin edilip edilmediği suali aklımıza gelmektedir. Her ulusta olduğu gi- ». bi buna benzer vahim durumlarda tatbik edilecek bir acil durum olabilirlik planımız - (Contingency plan), Independenta olayı ès- •» nasmda alelacele ve çok sathi olarak hazır- ‘ landığı gibi bırakılmış veya güncel şartlara göre geliştirilmiş midir? Bu yangın esnasın da Ulaştırma Bakanlığı tarafından olay ye rinin koordinatörü olarak tayin edilmiş ve TOVALOP (Dünya Tanker Donatanları Birliği) tarafından talebimiz üzerine gönde rilen barriyerleri, Haydarpaşa- Kadıköy mendirekleri arasında kullanmış ve yangı nın hitamından 2 gece önce vuku bulan müthiş parlamada alevlerin Kadıköy koyu na sirayetine mani olmuştuk. Ancak gönde rilen 7 adet skimmer, anlaşılmaz nedenlerle ve 400 don dispersan yağ eritici maddeyi de nizde o şartlarda dahi ekoloik etkiler yaratır mülahazası ile kullanılmamasına muttali olmuştum. Acaba bu malzemelerin yerine kaim olacak daha gelişmiş cihazlar ve bun ların faydalı olacağına hâkim bilgiler ilgili lerce edinilmiş ve muhtemel bir felaketi ön leyecek veya tesirini azaltacak tedbirler alınmış mıdır? Hiçbir gemi donatanı gemisi ni riske etmek istemez. Acaba Montreux Antlaşması'mn geçiş serbestisini içeren bö lümüne dokunmadan, geçen gemilerin ve Istanbulumuzun emniyetini sağlamak çer çevesi içinde kılavuz alma mecburiyetini gü nün şartlan muvacchczesinde müzakere et mek için taraf ülkeleri anlaşmaya ek bir protokol hazırlamak için Boğaziçi sahilinde bir toplantıya davet edip otilan ikna için geç kalmış sayılmaz mıyız?
Bu konularla ilgili olarak daha önce gö revlendirilmiş tecrübeli bir denizci olarak gururumuz Boğaziçimizin emniyetinin en kısa zamanda sağlanması hususunu ilgili lerden bir kez daha beklediğimi belirtiyor ve bu güzel vatan parçasında tüm hcmşerile- rimle huzur içinde yaşama saadetine kavuş turulmamızı sabırsızlıkla bekliyorum.
Yazan:
13 OCAK 1992
H p v f r r f '\ T A t f T T A
ti JP 8 .# i i
1 / l/ ^ ji i j / \
İsmet Paşa, olayın
kamuoyunda gereği
gibi sergilenmesinin
hükümeti
güçlendireceğini
söylüyor
Savcı D e n izli M ille tv e k ili NecipA li (Küçüka) suikastın arkasında İttih a tç ıla rın ve Je ra kkip e rve r P a rtls i’nin olduğuna inanm ıştı.
Yazan:
UĞUR MUMCU
G
AZİ Paşa, Ziya Hurşit'ten önce Ziya Hurşit'in baba sı Kadı Mehmet Hurşit Bey’i tanımıştı,Mehmet Hurşit Bey, Er zurum Kongresi'nin top lanacağı günlerde Erzu rum Vali Vekili olarak Sadrazam Damat Ferit Paşa ya kafa tutmuş; sadrazama alaylı yanıt lar vermiş; Mustafa Kemal'e destek olmuş bir Kuva-yı Milliyeciydi.
Ziya Hurşit'i ilkTBMM'ye sokan da Musta fa Kemal'di.
Mustafa Kemal ile Ziya Hurşit arasında konuşma Mustafa Kemal'in, "Z iya Hurşit Bey, uzun zaman beraber çalışm ış değllm ly dik? B ir gaye uğruna çalışmadık mı? Nedir bu sui kast? Hem de şebekenin elebaşısı, ruhu İmiş siniz, öyle mi?” sorusu ile başlamıştı.
Bu konuşma kısa sürdü.
Ziya Hurşit “ öyle... Doğrudur... Suikast yapmaya geldim... Ama başaramadık” diyor; Mustafa Kemal'in “ Sizden bunu beklemez dim " sözleri üzerine Ziya Hurşit, “ Dünya bek lenmedik şeylerle doludur Paşam. Ne yapa yım ki, karşınızda bu vaziyette suçlu olarak bulunuyorum, ne diyebilirim ?" diye karşılık veriyordu (3).
Aynı gün Mustafa Kemal, Başbakan İsmet Paşa ile İçişleri Bakanı Recep Bey, Ankara ve İstanbul valilerine çektiği şifrelerle Sarı Efe Edip ve İzmir Milletvekili Şükrü Bey'in tutuk lanmalarını emrediyordu.
Mustafa Kemal, İstanbul Polis Müdürü Ek rem Bey'e çektiği şifrede de İttihatçıların tu tuklanmaları için ilk işareti veriyordu.
“ •Bugünkü 16 Haziran günü İzm ir'e ge li şimde uygulanmak üzere suikast te rtib i keşfo- lunmuş ve Önemli fa ille r suçüstü yakalanıp, tutuklanm ışlardır. Tutuklananlar İtiraflarda bulunm uşlardır. Tutuklanması İstenen San
•m
m r
A
^ İP
.
%J
—
M uştala i\
6
iuai
yönetiyor
S uikastçıların , T eşkilat-ı M ahsusa lid erlerin d en
K uşçubaşı E şref, Ç erkez E th em ve K a ra k o l
C e m iy e ti ile ilişkileri a ra ştırılıy o r
İ z m ir ’de N a im Palas O te li’n e y e rle şe n G azi P aşa,
operasyon u kendisi y ö n e tm iş v e B aşbakan
İnönü’y e çektiği g izli şifred e, olayı d u yu ru p
so ru ştu rm a n ın g en işletilm esin i iste m işti
Efe, suikastın düzenllyicilerl arasındadır. Hiç şüphesiz, Sarı Efe'nln İstanbul’da bağlı bulun duğu örgütü ve işb irliğ i yaptığı arkadaşlan vardır. İzm ir'deki suikastın başarıya ulaşması halinde adı geçen örgütün suikasttan sonra İz leyeceği siyaset için bu gece ve yann gereken önlem ler İçin toplantı yapmaları beklenir.
San Ete tutuklanmış ise ondan alınabile cek İlk basit b ilg ile r üzerine, henüz tutuklan mamış İse tutuklanmadan sonra bu örgütü ve toplantıyı ortaya çıkartmak İçin önlem alınma lıdır” (4).
Ertesi gün Ziya Hurşit, Mustafa Kemal ile yeniden görüşmek istedi.
Aralarındaki görüşme Cumhurbaşkanlığı özel Kalem Müdürü Hayati, Cumhurbaşkanlı ğı Başkâtibi Tevfik Bey ve İzmir Valisi Kâzım Dirik tarafından İmzalanan şu tutanakla sap tandı:
"-17 Haziran 1926 saat 19.00'da Ziya Hur-
ştt’ln İkinci kez Cumhurbaşkanına verdiği İfa denin özetidir:
- Dün, eski arkadaşlığımızdan söz etme niz beni çok üzdüğü için anlatacağım.
Ben, yenilik ve Cumhuriyet aleyhinde de ğilim . Yalnız yurtseverliğin b e lli kişilerin teke line alınmasına karşıyım. Ben yabana ablacak bir genç değilim .
Evet; suikastı, biz, yani, İzm it M illetvekili Şükrü ve Abdülkadlr birlikte düzenledik. Şük rü Bey'in evinde toplandık. Laz İsm ail ve Yu suf masumdurlar. Istlyerek yapmıyorlardı. Onlar Biz siyasi cinayet işlemeyiz. Paralı iş varsa yapalım' diyorlardı.
Geçen kış gerçekten Ankara'ya gittim . Kardeşim karşı koydu ve bizi İstanbul'a geri gönderdi.
Kâzım Karabeklr, Refet ve Rauf İle aram iyi değildir. Hafız Mehmet, Çolak Selahattln, Canlk Emin vesalrenln iştira kleri yoktur, kor karlar.”
SARI EFE’NİN ESRARI
fi
UMHURBAŞKANI Mustafa Kemal, bu görüşmeyi, makine başında şif- aşbakan ismet Paşa ile İçişleri Ba kanı Recep (Peker) ve İstanbul Valisi Süley man Sami Bey'e şu em irleri ile birlikte veri yordu:“ 1- Ziya Hurşit bugün benimle İkinci kez görüşmek istedi. Kabul ettim.
Suikastı İzm it Mebusu Şükrü ve eski An kara Valisi Abdülkadlr beylerle birlikte tertip ettiklerini İtiraf etti.
2- Abdülkadlr Bey'I tutuklayınız. Adı geçe nin gizlenm esi muhakkaktır. D ikkatli önlem alınm alıdır. Kendisi ile İlg ile ri vardır. Bu konu da dikkate alınm alıdır.” (5).
Gazi Paşa, suikast örgütünün Ziva Hurşit • •
dışındaki üç önemli adamını saptamıştı: Eski Ankara Valisi Abdülkadlr, İttihatçıla rın “ M aarif N azırı" İzm it Mebusu Şükrü Bey ve İttihatçıların ünlü Serez Fedaisi Sarı Efe Edip!
İstanbul'da Bristol Oteli'nde yakalanan Sarı Efe Edip, İstanbul Polis Müdürü Ekrem Bey tarafından sorgulanıyor ve Efe’den sui kastın “ Terakkiperver Fırkası umumi heyett tarafından kararlaştırıldığı” yolunda bir İtiraf alıyordu.
Karabeki r Paşa, Cafer Tayyar Paşa, Refet Paşa, Ali Fuat Paşa, Mersinli Cemal Paşa, Al bay Çolak Selahattin i tutuklatan ve paşaları daracağı eşiğinden döndüren ifade de Sarı Edip Efe'nin işte bu sözleriydi.
Sarı Efe Edip, duruşmalarda, suikastı hü kümete haber vermek üzere İstanbul'a gittiği ni, İstanbul’da Celal Bey'i (Bayar) bulup olup bitenleri Celal Bey'e haber vereceğini söyle yecek; Karabekir de Sarı Efe'nin Enver Paşa'- nın adamlarından Hacı Sami’nin başını çektiği bu örgüte hükümetin izniyle sızdığını, bu gö rev karşılığında kendisine para ödendiğini an latacaktı.
Efe, hiç beklemediği idam kararına karşı “ Bu kararda benim hizm etim nazara alınma dı” diye yakınacak ve Mahkeme Başkanı Kel Ali tarafından "H izm etiniz elbette nazara alı nacaktır” diye susturulacaktı (6).
Ali Fuat Paşa, belki de bu yüzden Sarı Efe Edlp’in hükümet tarafından Şükrü Bey'i izle mekle görevlendirildiğini ve “ suikastçılar ara sına gizlice gönderildiğini” ileri sürecek; an cak Sarı Efe Edip’in adı üzerindeki giz perde sini bugüne kadar hiç kaldıramayacaktı.
OPERASYON BAŞLIYOR
J
ZMİR’de Naim Palas O teli'ne yerle şen Gazi Paşa, operasyonları kendi si yönetiyordu.İlk gizli şifrelerden birini Başbakan İsmet Paşa'ya çekiyordu:
“ Başvekil İsmet Paşa Hazretlerine: Bugün 16 Haziran öğleden sonra saat dörtte İzm ir'de yapılması kararlaştırılan sui kast başarılı olmadığına göre sulkastçılarca tertibat alınmış olması m uhtem eldir. Henüz olay hakkında olum lu ya da olumsuz yayın ya pılmamış olduğuna göre Ankara'da bu gece ve yann bazı b ilg ile r elde ed ile bilir. Bu olası lıkları gözönünde tutarak gereken soruştur manın yapılması uygun olur.” (7).
İs tik la l M ahkem esi Başkanı K el A li(Ç etin kaya ) ve K ılıç A li. Necip A li ile b irlik te ■Uç A lile r" diye a n ılırla rd ı.
Mustafa Kemal, İstanbul Emniyet Müdürü Ekrem Bey'e gönderdiği gizli ve özel şifrede de Sarı Edip ve Saruhan Milletvekili Abidin Bey'in olay aydınlanıncaya kadar tutuklanma- yıp izlenmesi emrini veriyordu.
İsmet Paşa, 17 Temmuz günü Mustafa Ke mal'e gönderdiği telgrafta düşüncelerini, kay gı ve önerilerini şöyle dile getiriyordu:
“ İzm ir’de Reisicumhur Hazretlerine: 1- Lütuf buyurulan açıklama suikast te rti binin önem ve ciddiyetini canlandırm aktadır. Büyük b ir kaza atlatmış olduğunuza ve m illet ve memleketin en büyük felaketten kurtuldu ğuna şüphe yoktur. Ancak bu önem li tertipten yalnız b ir gün önce o da suikastçıların İçinden birinin ihbarı İle olayı öğrenmemiz dikkat çeki cidir. Bu noktayı kaydedelim. Geçen sonba harda gerçekten esaslı b ir suikast düzenlen diği bu sefer anlaşılm aktadır.
2- Olay bütün te rtib i ile elim izde görünü yor. Olayın büyüklüğünü gösterişle sergiler sek kamuoyu önünde bize b ir güç kazandıra cağından şüphe edilmez. Bu kadar haklı ve kuvvetli olduğumuz bir zamanda sorunun sahneye konmasını özenle izleyeceğiz. İstik lal Mahkemesi’nln İzm ir'de açık duruşm alar İle olayın sergilenm esi bu amacı sağlayacağı ümidindeyim.
3- M otor İle kaçış ve Atina seyahatleri gibi düşünceler dış İlişkile rin kanıtlan o la b ilir. Dış İlişki İçin en büyük kanıt bence Ziya H urşit ve Sarı Efe gibi aranızda derin düşmanlık bulun mayan adamlann en etkili ve büyük hedefe karşı silah kullanmak için Inandınlm ış olm ala rıdır. Bu İlk İzlenim ler üzerine düşüncelerim i y a z a rke n sa yg ıla n n u su ı^
KÖKÜ DIŞARDA MI?
V
ALİ Kâzım Paşa da Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığı'na gönderdiği 16 Haziran tarihli şifrede suikasttaki dış ilişki ola sılığı üzerinde durmuştu.Sarı Edip'in yakın arkadaşı Torbalılı Emin Bey, suikasttan önceki bir buçuk ay içinde ikinci kez Atina'ya gitmişti. Suikast sırasında da Atina'daydı. Vali Paşa bu olasılık üzerinde duruyordu.
Laz İsmail'in de Atina’da evi vardı. Ziya Hurşit de Atina ile ticari ilişkiler içindeydi (9).
Atina ilişkisi, daha doğrusu İsmet ve Kâ zım paşaların ve mahkeme başkanı Kel A li’nin kuşkuları, o sırada Yunanistan'da bulunan
Çerkez Elem ve kardeşleriyle “ Teşkllat-ı Mah susa" liderlerinden Kuşçubaşı Eşref ve kar deşi Hacı Sami üzerinde yoğunlaşmıştı.
Kuşçubaşı Eşref, Kafkas Türklerindendi, dedesi ve babası sarayda kuşçubaşılık yaptığı için Eşref, “ Kuşçubaşı E ş re f diye tanınırdı.
Eşref Bey, Trablusgarp, Balkan ve Birinci Dünya savaşlarına katılmış; İttihat veTerakkl'- nin gizli istihbarat örgütü “ Teşkllat-ı Mah- susa” yı yönetmişti.
Kurtuluş Savaşı yıllarında Salihli'deki çit- liğinde yaşayan ve savaşa katılmayan Eşref ve kardeşi Hacı Sami, savaştan sonra Yuna nistan'a sığınmıştı.
Kuşçubaşı Eşref ve kardeşi Hacı Sami, hem Enver Paşa'nın hem Çerkez Etem'in göz de adamlarındandı.
Kuşçubaşı Eşref ve kardeşi Hacı Sami; 1924 yılında hükümet tarafından düşman kuv vetleri ile işbirliği yaptıkları gerekçesi ile yurt taşlıktan çıkarılan 150 kişi arasında yer almış la r d ı^ ) .
Mustafa Kemal, Sarı Efe Edip ve eski An kara Valisi Abdülkadir'in yakalanıp yakalan madıklarını soruyordu.
İsmet Paşa, dış İlişkiler üzerinde duruyor du.
Bu kuşkular, İttihat Terakki üzerinde top lanıyordu.
İttihat ve Terakki ile birlikte o günlerde Yu nanistan'da bulunan Çerkez Etem İle Kuşçu- başı Eşrefe ve Kuşçubaşı Eşrefin kardeşi Ha cı Sami'ye.
Hacı Sami, 1927 yılı Ağustos ayının 29. gü nü Gazi Paşa'ya suikast yapmak üzere Yuna nistan'dan Türkiye'ye gelecek ve Gümülclne Başkonsolosu Firuz Kesim'in ihbarı üzerine Aydın'ın Bozdoğan ilçesi yakınlarında Mad- ran Yaylası'nda hükümet kuvvetleri tarafından açılan ateş sonucunda öldürülecekti (11).
Mustafa Kemal'in bütün dikkati “ Teşkllat-ı Mahsusa” ve “ Karakol Cemiyetf'inde örgüt lenen İttihat ve Terakki fedailerinin üzerilerine toplanmıştı.
Ve suikast girişiminin arkasında bir siya-sal örgütün olup olmadığına... ____________
( 3) Kandem ir Feridun, İzm ir Suikastının İçyü zü, E kicigil Yay. 1956 fsî. s: 19; Kılıç A li, İstiklal Mahkemesi H atıraları, Sel. Yay. 1956 İst s: 41
( 4) -CA- Vesiko no: 1064, A-v-2, D-79-5, F-25- 1,2; İstanbul Polis Müdürü Korgeneral Ekrem Baydar, anılarında Vali Kâzım Paşa'dan aldığı "dakika geciktiren ası lır" diye başlayan telgraf üzerine hareke te geçip Sarı E fe'yl yakalattığını anlatı yor. (Cumhuriyet 6 E ylül 1971).
( 5) -CA- vesika no: 102011,2 A-v:2 D-79-5 F: 12-1, 2,3
( 6) -Cebesoy A li Fuat, Siyasi H atıralar 2 kısım, Doğan Kardeş Yay. 1960 İst. s: 213: Tutanaklar, İzm ir'deki Ahenk Gazetesi tarafından günü gününe yayınlanm ıştır. Sarı Efe'nin itira fla rı hak kında bkz. Ahenk 28 Haziran 1926. ( 7) -CA- Vesika no: 1019 A-V-3 D-79-5 F:11. ( 8) -CA- Vesika no: 1035, A-V-2, D: 79-5, F: 24. ( 9) -Kandemir, a.g.e. s: 34: Erman, Azni Ni hat, İzm ir Suikastı ve İstikla l Mahkemele ri, Temel Yay., 1971 İst. 80; Laz İsm ail'in sorgu m etni için bkz. Ahenk, 27 Haziran 1926.
(10) -Soysal İlham ı, 150'likler; Gür Yay., İst. s: 27 ve s: 280, Tansu. Nafiz Tansu, Ertürk, Hüsamettin, İki Devrin Perde Arkası, Pı nar Yay. 1964 s: 189-193; Hiçyılm az Er- gun, Teşkilat-ı Mahsusadan M İT'e Varlık Yay. İst. s: 60-63.
(11) -Yakın Tarihim iz, Haftalık Dergi, A tatürk'ü öldürmek istem işlerdi. Firuz Kesim. 31 Mayıs 1962 Kandemir, A tatürk'e İzm ir Suikastından Ayrı 11 Suikast, E kicigil Yay. 1955. İst. s: 49-99. VMM. 511 44 10 (15 hat)- 527 42 08
AVUKATINIZ
Emekli
Sandığından
açıklama
bekliyorum
3683 saydı yasa ge reği asker emeklilerine verilmesi gereken sağlık karnesi için usulüne uy gun dilekçe ve ekli belge lerini 17.5.1991 tarihinde iadeli taaiıbütlü TC Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Sağlık Hiz metleri Dairesi Başkan lığına göndermiş bulun maktayım. Aradan 7 ay kadar uzun bir zaman geçtiği halde ne sağlık karnem geldi ve ne de di lekçeme bir cevap verildi.
Oysa müspet veya menfî, dilekçeme bir ce vap verilmesi gerekmez miydi? Söz konusu dilek çemin bu kuruma ulaştığı 1.6.1991 tarihli alma ha beri ile sabit bulunmak tadır.
İlgililerin dikkatine sunarken mağduriyeti min önlenmesini, ayrıca Emekli Sandığı’nca yapı lan işlem hakkında bir açıklamada bulunmasını diliyorum.
Ömer Orman Ataktım-Samsun
Demokrasi, Seyahat ve Konut Fonu Vergisi
1983 senesinden bugüne kadar, hükümetlerimiz, demokrasiye dönük birçok ka nun ve kararnameler çıkarmıştır. Bunların arasında sevahat tahdidini kaldıran kanun
H aksız uygulama
Yeni hükümetimizden, aşağıda belirtilen şekilde de m ağdur edilen devlet memurlarına, son yasayla yapılan haksızlığın giderilmesini bekliyoruz.Bilindiği üzere, 1979 yılında vazife başın da olan m em urlara bir derece ilerlemesi veri lerek, her mem urun bulunduğu dereceden bir üst dereceye yükselmesi sağlanmıştır. Bunlar dan tahsil durum u itibariyle son 5. dereceye kadar gelebilen ilkokul mezunu memur, 4. dereceye getirilerek eşit ve adaletli bir uygula m a yapılmıştır.
Bu kez Bakanlar K urulum un 3.10.1991 gün ve 21010 sayılı Resmi G azete’de yayınla narak, 15.10.1991 tarihinde yürürlüğe giren 457 ve 458 sayılı kanun hükmündeki karar name ile 657 sayılı kanuna tabi devlet mem ur larından hizmeti yüksek olanlar adeta ceza landırılmış olmaktadır.
Bir örnekleme yapılırsa, emekliliğini bek leyen 28-30 yıllık ortaokul mezunu bir me mur, 5. derecenin 6. kademesine gelmesine rağmen, yukarıda bahsi geçen 457 ve 458 sa yılı kanun hükmündeki kararnamenin getir diği yeni hükümlerden 1979 yılında yararlan dığı gerekçesiyle yararlandırılmam aktadır. Ve dolayısıyla 4. derecenin 3. kademesine ge tirilmesi gereken bu mem ur, 5. derecede don durularak ek gösterge ve emeklilik tazm inat ları ile maaş artışlarından m ahrum edilmek tedir. Oysa, 1979 yılında emekliliği dolan ve dolm ak üzere olan bu durum lardaki memur ların ve emekli olacaklar ile emekli olmuş olanların da zayi olan yıllan gözönüne alına rak y ararlandırm asının gerçek adaletin ge reği olduğuna inanmaktayız.
Sayın yetkililerden konuya adil bir uygu lam a getirilmesini bekliyoruz.
Yüksel Yazıcı - Samsun
da vardır. Herkes istediği zaman arzu ettiği ülkeye seyahat edebiliyor. Eskiden olduğu gi bi, yurt dışına çıkm ak için bir veya iki sene vs. beklemek yok artık. Güzel de, bu dem okratik kanundan kimler istifade edebiliyor? Fert ba şına 100 $ K onut Fonu Vergisi’ni verebilen. Yani milyonlarla oynayan zengin tabaka ve yabancı uyruklular (onlara seyahat serbest ve fon vergisi yok). Kısacası, seyahat edebilmek için ya zengin olacaksın veya y ab an a uyruk lu. Bu kanunun dem okratik tarafı nerede? Dünyanın hangi yerinde bu kadar saçma se yahat kanunu vardır? Senelerden beri süren bu komediye artık bir son verilsin, bir çözüm bulunsun. O rta tabakayı teşkil eden küçük esnaf, işçi, memur ve emekliye izin verin. O n lar da yurt dışında yaşayan aile efradını ve dostlarını ziyaret edebilsin. Bunları da dü şünme zamanı geldi de geçmiştir. Bu tabaka dan kim 100 $ Seyahat, K onut Fonu Vergisi verebilir? Ama hükümetlerimiz, kardeşim se yahat senin neyine... Sen Volga m ahkûm u sun. ömrün boyunca çalışacaksın, geçinmek için kemerini sıkacaksın, muntazam verğini ödeyeceksin ve seçimlerde oyunu senin için demokrasiye dönük kanun çıkaran hüküm e tine vereceksin şeklinde düşünüyorlarsa, de mokrasiye darbe, antidem okratik kanunla rın kurucusu ve konıyucusu olurlar. Seyahat ya serbest, vergisiz olur veya kısıtlanır. Bizde 100 $ K onut Fonu Vergisi'yle kısıtlandığı gi bi. İnsan haklarına ve hürriyetlerine saygı gösterin ki. millet size saygı duysun. Bütün millet, yalnız zenginler değildir. İşçisiyle, me muruyla, emeklisiyle, köylüsüyle, küçük es nafıyla bütün Türkiye’dir. Halkın oylarıyla başa geçen bir hükümetin, onun temel hak ve özgürlüklerine saygı göstermesi lazımdır. Mecburi fon vergileri varken demokrasiden bahsetmek oldukça gülünç ve aldatmaca olur.
Artık sözcüklerle oynamayın, Seyahat ve K onut Fonu Vergisi mevzuatına eğilip çö züm bulmanızı istiyor vc bekliyoruz.
t.D .-lstanbul
Karar sizin
B iz üç kardeş b ir a ra z i aldık. A ra ziyi alırke n üçü müz üzerine tapu alm adık. B e lki bunu a ile m izin g e le n e ğ i olara k b irb irim iz e olan güvenden böyle yaptık, tapuyu ortanca kardeşin üzerine çıkarttık. Sonra bu yere tek ka tlı kaçak b ir bina yaptık. Tabii, buna da o r tağız. Ama sonra yakınım ızda b ir a ile d e İk i kardeşin b ir buzdolabı için itila fa düştüğünü, b irin in d iğ e rin i öldürdüğünü gördük. Ş im d ilik bizim ka rd e şle rim izle aram ızda böyle b ir itila f yok am a elim izd e de tapu m uz yok.
Acaba tapusuz kardeşler, diğe rind en senet alsa o lu r mu, veya ipotek yapsa o lu r mu? Siz ne d e rsin iz?
C .A .-lstanbul Doğrusunu isterse niz, kard eşler arasındaki da yanışm a ne olursa olsun, en İy is i herkesin m alının gözünün önünde olm asıdır. Bugün siz kard e şle r b ir b irin iz e güveniyor o la b ilirs in iz ama yarın, İnsanlık h a li, b irin in ölüm ü durum unda aranıza b irka ç m ira s çı g ire ce ktir. B unlar kard eşler arasındaki tesanüdü gö ste re m e ye b lllrle r, hastalık sağlık bizim İçin, deyin kİ tapu sa h ib i kard eşiniz öyle b ir hastalığa yakalandı kİ, tem yiz ku d re tin i kaybetti, hiç kim se onun tapulu m alını size bağışlam az. D olayısı İle en İy is i, herkesin hissesi nlsbetlnde, m üşterek m ülkiyet esasları da hi lin d e tapusunu a lıp cebine koym asıdır. Bugün iç in ha kardeşinizden İpotek talep etlm şslnlz, ha h is s e li ta pu. S izin kardeşinizden talebeniz yönünden, yan i ne zaket ku ra lla rı yönünden pek b ir şey fark etm iyo r. H azır yüzünüzü kızdırm ışken b a ri tapuyu İsteyen de bu iş tam ha llo lsu n.
K ardeşinizden bono alm anızın size pek yara rı o l m ayacak. Bonoyu bugünkü değer üzerinden alacak sınız, son raki yılla rd a arsanın ve evin d e ğ e ri a rttığ ın da bono işin ize yaram ayacak. Senet derken, bono d e ğ il de bu arsanın üçte b irin in size a lt olduğuna d a ir b ir yazı alsanız böyle b ir yazı hukuken g e ç e rli de ğil. İpotekte ise yine İpotek b e d e li İle bağlısınız. D olayısı ile birkaç sene sonra değer açısından s iz i tatm in et m eyecek.
Bu b ilg ile r ışığında kara r sizin.
T a m e r HEPER
Talat Halman
Hayaletler
i AYALETLER, hortlaklar, ! gulyabaniler peşim izi bı rakmıyor. Ülkem iz içinde i ve dünyada birçok işler | düzeldi, düzelecek diye beklerken bir de bakıyo ruz, eski İlletlerin hayalet leri karşımıza diklliveriyor.
Tam bir yıl önce Körfez bunalımı amansız b ir savaşa dönüşüverm işti. En az yüz bin İraklının ölümü... Yoksul bir ülkenin hallaç pamuğu gibi atılması... İnsanlığın hayrına kullanılabilecek m il yarlarca m ilyarlarca doların birkaç haf ta içinde sıfır oluşu... ABD’nin askeri em peryalizm i ile "sü p e rle r süperi dev le t" durum una gelişi... Dünya ne kazan dı o savaştan? Yalnızca yıkım. Saddam Hüseyin hâlâ iktidarda. Arap âlemi pe rişan. Ölenler, can verdikleriyle kaldı lar. ABD, aklınca, savaş sayesinde eko nomik gücünü artıracaktı. Aksine, bu gün Am erikan ekonom isi berbat du rumda: Bütçe açığı 350 m ilyar dolar. İş sizlik, yüzde 7.1 oranında. Büyük kent ler kıvranıyor. Yüz binlerce evsiz bark sız, sefil perişan insan. Uyuşturucu m addeler, AIDS, 1991’de 24 binden faz la cinayet... Dilim ize pelesenk olmuş sözü kullanırsak; "A m e rika batıyor!"
Sovyetler B irliği çoktan battı ama, şim diki düzende yeni ve eski sorunlar yaman... 70 yıldan uzun süre önce, Rus- lar kom ünizmin pençesine düştüklerin de yaygın b ir kıtlık olmuş, yüz binlerce kişi açlıktan ölmüştü. Komünizm öldü ğünde de, bu kış, Rusya'da ve öteki cum huriyetlerin bazılarında açlıktan çok insan telef olacak diye haklı b ir kor ku var. Eskiden, başta ABD olm ak üze re, birkaç ülke muazzam ölçüde gıda yardımı gönderm işti. Şimdi, Am erika, Avrupa ve Japonya, Rus halkına yiye cek yardımına hazırlanıyorlar. Üç çey rek yüzyıl sonra, kıtlık hortladı.
B ir yandan da, eski Sovyetler'in bu günkü m irasçılarında, kendi ordularını kurmak, ellerindeki silahlara sahip çık mak, on binlerce nükleer araç ve silaha dört elle sarılm ak gibi ürkütücü bir ya rış var. İrlanda’da, Yugoslavya'da, So m ali'de olduğu gibi, yeni cum huriyetler içinde ve arasında savaşlar patlak ve receğe benzer. Etnik savaş, iç savaş, kom şularla savaş... İktisadi sorunları çözümlemeye, açlığı ortadan kaldırm a ya çalışm ak dururken, savaş hayaleti nin kucağına atılacaklar belki de.
Bizde de hortlaklar kol geziyor. Ya kında 24 Ocak 1980’de Turgut ö za l'ın allayıp pullayıp sunduğu ekonom ik re form ların 12’nci yıldönüm ünü kutlaya cağız! İyi yönleri de vardı o reform ların, yanlış ve kötü yönleri de... Bilançosunu çıkarmak, iktisat tarih çile rin i epey uğ raştıracak. Bu bir yana, 12 yıl sonra, gü nümüzdeki "u lusa l kurtarıcı" Ç llle r'in yaptığı ne ki? 24 Ocak hortlağını geri getirmek, o kadar. Bü yetm iyorm uş gi bi, "A rja n tin M ucizesi” nin mim arı oldu ğu söylenen bir H arvard-eğitim li ikti satçıyı Türkiye'ye akıl hocası olarak ge tiriy o rla r (Arjantin'de enflasyonu yüzde 5000'den yüzde 80'e düşürm üşl). Eski den kendi "m u cize ” g irişim le rim iz için ABD'li uzm anlardan medet umardık. Şimdi onların yetiştirm esi olan ikinci sı nıf Arjantinli hayaletlerin bizi kurtara
cağını sanıyoruz.
Bu arada, hayali ihracatın hayalet leri aram ızda kol geziyor. M illetin dev letin parası çalınm ış çırpılmış, kim se nin um urunda değil. "Ticarette olur böyle ş e y le ri" gibi laflar ederek unuttu lar, uyuttular.
Yahya Kemal dilim ize "H ayal Şe h ir" terim ini sokmuştu. İstanbul’un gü zellikleriyle yoğrulm uş bir ş iird ir o. Şim di okuduğumuzda bir ağıt gibi geli yor. Çünkü güzel İstanbul b ir "hayalet ş e h ir" oldu. Birkaç hafta önce, puslu bir günün ortasında, uçakla Yeşilköy'e yaklaşırken baktım, çirkin, kişiliksiz, soluk beton binalar kumkuması, omuz omuza verm iş hortlaklar gibiydi. İstan bul'u çepeçevre soluk, soğuk yapılarla kuşattık. Son yılların olağanüstü güzel kitaplarından biri olan "İstanbul'un Gözleri M ahm ur" adlı eserinde, M elisa Gürpınar diyor ki; “ Ben hâlâ İstanbul’ da sanıyorum kendimi / ama doğdu ğum kent yok / yok olmuş birdenbire / beton kanatlı bir kuşun sırtında / uçup gitti diyorla r / ya denizi ne oldu / ölü evindeki yabancı gibi...” Aydın Boy- sa n ’ın “ İstanbul E sin tile ri" başlıklı ne fis eserinde de, ş iirli bir ağıt var: "E z berlenm iş betonarme inşaatın papa ğan uygulayıcıları, yönetm elik tarifine uyan kutu-kutu oyunlarıyla, İstanbul'un her yanındaki sokakları ve caddeleri, ^'ru h su z sur duvarlarıyla doldurm uşlar dır. Bu yapılar, tüm İstanbul'un üstüne, kara bulut gibi çökmüştür. İstanbul'un bu çehresiz m im arasini yakın gelecek te düzeltebilm ek için, bir umut ışığı yan m am aktadır." Sayın Boysan, güzel kentim ize yaptıklarımızdan "s u ç " diye, "ih a n e t" diye söz ediyor. Yerden göğe kadar haklı. Biz, doğaya, tarihe, sanata, m im ariye, kültüre, uygarlığa karşı ba ğışlanm az bir suç işledik. İşlemeye de vam ediyoruz. Yabancılar bize "b a r b a r" damgası vurm uşlardı. İstanbul'un bugününü görünce "B a rba r d e ğ iliz" di ye itiraz etmemiz zor.
Nice sem tleri gezerken, Boğaz'ın Avrupa yakasına bakarken, Anadolu yakasında hızla yayılm aya başlayan çirkin likle ri izlerken, yerli yabancı b ir kaç sermayedarı daha da zengin etmek İçin dikilm esine izin verilen heyula otel leri ve gökdelenleri seyrederken, bizi yönetenlere ve kendim ize “ uygar" d i ye b ilir miyiz?
Ve dışarıda her fırsatta kınanıyo ruz, alay konusu oluyoruz. ABD’li bes teci John Corigliano'nun “ Versay Hort la kla rı" başlıklı yeni operası M etropoli tan O pera'da birkaç kere oynandı son haftalarda. İkinci perdenin gülünç kah ramanı, OsmanlIların Fransa Sefiri “ Paşa". Arap m usikisinden esintilerle “ Paşa"m ız her bakımdan iğrenç göste riliyor. Kaç yüzyıldır OsmanlI görüntü süyle alay edildi. Bugün de ediliyor. Ama yarın, daha kaç yüzyıl, “ Türkler, Tanrı’nın en güzel yaratılarından biri olan İstanbul'a karşı cinayet işle d ile r" diye haklı olarak suçlayacaklar bizi. İs tanbul'un hayaleti, nesiller boyunca, gözümüzü, gönlümüzü, vicdanımızı ra hat bırakmayacak.
Var sen yeryüzü için güzellikler hayal et; Seni affetmeyecek bunca çirkin
hayalet!
DÜŞÜNENLERİN DÜŞÜNCELERİ
Y ü k se k Ö ğ r e tim K urulu (Y Ö K )
h a ta la r ı ve sev a p la rı
Prof. D r. K udd usi G A Z İO Ğ L U
A kciğer hastalıklarında uzman ve öğretim üyesi. Am erika B irle şik D e vle tle ri’nde akciğer hasta lık la rı konusunda on y ıl çalıştı. New York Roc hester Ü n ive rsite si’nde doçent ve profesör ola rak görev aldı. İstanbul Tıp F akültesi Göğüs Has ta lıkla rı A nabilim D alı kurucusu. 1990 yılında em ekli oldu. İk is i İng ilizce 8 kitabı ve 25’i İn g iliz ce 200'den fazla yayını var.
# § L N tV E R S İT E L E R D E terö r 1 ® g | İ | olaylarının önlenm esi
M § | | | Y Ö K 'ü n önem li başanların- | | ! | f | | | d an biridir.
S İ Ü Son 10 yılda yüksek öğretim İ l l i i d l l l ? k u ru m ların a alınan öğrenci sayısı 5 k a t ve öğretim üyesi sayısı 2.5 k a t artm ıştır. Son 10 yılda üniversite sayısı 19’d a n 29’a çıkm ıştır. Y eni açılan üniversitelerin yeterli ol m adığı eleştirisi gerçeklere pek uym a m ak tad ır. A n k a ra , İzm ir üniversiteleri ve diğer üniversiteler k u ru lu rk en bu tü r eleştiriler yapılm ış, ancak b u üni versitelerin gelişme grafiği eleştirilerin yerinde olm adığım kanıtlam ıştır.
T ürkiye üniversitelerinin B a t i d ak iler k a d a r gelişm e gösterm edikleri kanısı giderek önem im k aybetm ekte dir. İstanbul T ıp F ak ü ltesi’nde bazı bi rim ler (örneğin, G ö ğ ü s H astalıkları A nabilim D alı) benzeri A v ru p a ve A m erika akciğer hastalıkları birim leri seviyesinde veya d a h a ileridir. 1990 yı lında N ew Y o rk ’ta ziyaret ettiğim 5 büyük üniversitede b u gerçeği bizzat g ö rdüm . Ü lkem ize gelen A v ru p a ve A m erika bilim ad am ları d a bu gerçeği söylem işlerdir. T ü rk iy e’de gelişmiş bu tıp birim lerinde ü stü n seviyede ara ş tır m alar ve yayınlar d a yapılıyor. Ben ve birçok m eslektaşım b u birim lerde ya kın bir gelecekte önem li keşiflerin de
yapılacağı kanısındayız.
Ü ç b ü y ü k ilde (İstan b u l, A n k ara, İzm ir) öğretim üyesi (profesör ve d o çent) sayısı 2 k a t arttığı halde bu iller dışındaki üniversitelerde öğretim üyesi sayısı 20 k a t artm ıştır. Bu üç büyük il de öğretim üyesi ve öğrenci yetiştirm ek nice ve nitelik b ak ım ın d an d a h a olum ludur. Ö rneğin, A n a d o lu ’d a benim g ö r m ek fırsatını bulduğum b ir tıp fakülte sinde 10 yılda d o k to r o lanların sayısı İstan b u l T ıp F ak ü ltesi’nde bir yılda d o k to r o lan lard an d a h a azdır. Bu d en gesizlik düzeltilm elidir.
T am süre ve kısıtlı süre çalışan öğ retim üyelerinin m aaş fa rk la n a n tid e m o k ra tik ve haksız o ran d ad ır. Kısıtlı süre çalışan b ir öğretim üyesinin hiz m eti ta m süre çalışan lard an d a h a de ğerli ye verim li olabilm ektedir. B unun belirli ve ç o k sayıda örnekleri vardır. Bu k o n u n u n yanlış b ir yasa uygulam a sın d an ileri geldiğini biliyoruz. Y üksek Ö ğretim K u ru lu ’n u n b u n u n düzeltil m esinde öncü olm asını dileriz.
Y u rt içinde ve y u rt dışında yoğun deneyim leri ve bilgi birikim i bu lu n an u n u n u elemiş eleğini asm ış em ekli bir öğretim üyesi o larak özet k anaatim : Y üksek Ö ğretim K u ru lu yararlı olm uş tu r ve d a h a başarılı olm asını içtenlikle dilerim .
G EN Ç LER !
MrfPA
Gençlik turizminin öncüsü
f
10
$
GENÇTUR
1992'DE SİZE DAHA YAKIN
ULUSLARARASI EKONOMİK ÖĞRENCİ IH GENÇLİK KÜLTÜREL DEĞİŞİM PROGRAMLARI
V Uluslararası Gönüllü Gençlik Kampları ✓ Uzun Dönem Ekonomik Ingiltere /ABD Programlan
✓ 11 /15 Yaş Junior Camp ✓ Gençlik ve Öğrenci İndirim Kartları ✓ Özel İndirimli Ulaşım ve Konaklama Hizmetleri
