HİDATİK KİST REZEKSİYONU SONRASI KİTLE ETKİSİ YAPAN PORENSEFALİK KAVİTE OLGUSU

Turk Noro~irurji Dergisi 11: 140 - 144, 2001 Posta/Cl: Hidatik Kist Rezeksiyol1u Sonrasl Kit/e Etkisi Yapal1 Porel1sefa/ik Kavite O/gl/Slt

Hidatik

Kist

Yap an

Rezeksiyonu

Porensefalik

Sonrasl

Kitle

Kavite

Olgusu

Etkisi

Porencephalic

Cavity

Excision

Case

With

Of

Hydatic

Mass

Cyst

Effect

After

LUTFU POSTALCI, BULENT DEMiRGiL, ALi DALGIC;:,ZEKi ORAL

BakIrkoy Ruh Saglrgl ve Sinir Hastahklan Egitim ve Ara~hrma Hastanesi, H.Noro~irurji Klinigi

Geli~ Tarihi: 15.11.2000<:::> Kabul Tarihi: 19.02.2001

Ozet: Serebral kist hidatik hastalrgl butun ekinokokus granUlozus olgulanmn %1-2'sin de gorulur. Tedavisi kistin Dowling cerrahi teknigi ile <;lkanlmasldlr. Rupture olmadan kistin rezeke edildigi olgularda, operasyon somaSl klinik tablo yuz guldurucudur. Bu yazlda serebral hidatik kistin total, ruptUre edilmeden <;lkanlmasma kar~m, klinigi olumsuz yonde progresyon gosteren bir olgu sunuldu. Operasyon sonrasmda sekonder optik atrofisi ilerleyen olguda; kistin <;lkanlmasl sonucu olu~an porensefalik kavitenin yaptlgl kitle etkisinin klinik tabloya neden oldugu du~unuldu. Serebral hidatik kistin cerrahi tedavisinde, kistin <;lkanlmasma kar~m klinik tablosu duzelmeyen olgularda porensefalik kavitenin Manyetik Rezonans GoruntUleme ile kitle etkisi ortaya konulmalr ve kavitenin kistoperitoneal ~ant veya ventrikul ile aglzla~tmlmasl ~eklinde drenajl planlanmahdlr.

Anahtar Kelimeler: Ekinokokus, hidatik kist, porensefalik kavite

GiRi$

Hidatik kist Ekinokokus granUlozus tarafmdan olu;;turulan bir enfestasyondur. Ana konak<;l kopek, kedi, tilki gibi hayvanlardlr. insan ara konak<;l olup

1

An

Abstract: Cerebral localization ratio for Hydatic Cysts among whole Ecinococcus granulosis diseases is approximately %1-2. The treatment is surgical excision of cyst by Dowling Tecnique. Postoperative clinical status is good enough in cases which the cyst has been excised without any rupture. In this paper, even though total excision of a serebral hydatic cyst was succesfully performed without any rupture, unexpected worsening neurological condition of a patient is reported. Mass effect of the porencephalic cavity, developed due to total excision of the cyst, has been thought to be responsible for postoperatively progressing seconder optic atrophy. In case of any improvement has not been observed clinically, mass effect porencephalic cavity should be demonsrated by Magnetic Resonance Imaging technique and the treatment shuold be performed by shunting procedures between the porencephalic cavity and the intraperitoneal or the intraventricular regions.

Key Words: Ecinococcus, hydatic cyst, porencephalic Cavity

parazitin larva formu ile hidatik kist olu;;ur. Bula;;ma paraziti ta;;lyan hayvanlann dl;;kIlan ile atIlan yumurtalann kontamine ettigi besinler ve su yolu ile olur. Yumurtalar gastrointestinal sisteme girdikten soma larva formunu ahr ve mukozadan ge<;erek

TUrk Nijro~irilrji Dergisi 11: 140 - 144, 2001 Pasta/cl: Hidatik Kist Rezeksiyol111 SOIlrasl Kit/e Etkisi Yapall Porellsefalik Kflvite OlgllSll

portal dola:;;lma gec;er. Karacigeri a:;;arak sistemik dola:;;lma katrlabilen larvalar herhangi bir organda kist hidatige yol ac;abilir (2,6,10,11,13).

Turn hidatik kist olgulannda serebral yerle:;;im oram %1-2 civannda olup genellikle supratentoryal yerle:;;imlidir(2,7). Pediatrik ya:;;gruplannda daha slk rastlanmaktadu (3,7). Akdeniz ulkeleri, Guney Amerika ve Avusturalya'da endemiktir (2,6,10,11). Bulgulan lezyonun yerle:;;imine gore degi:;;mekle birlikte kafa ic;i basmc; artI:;;l sendromuna (KiBAS) ili:;;kin olanlan on plandadlr (2,3,7,10,ll).Tedavi hidatik kistin cerrahi olarak, Dowling teknigi ile C;lkanlmasldlr (2,3,6,7,10,11).

Sunumuzda, KiBAS bulgulan ile klinigimize ba:;;vuran bir olguda, hidatik kistin Dowling cerrahi teknigi ile saglam olarak C;lkartIlmasma kar:;;m KiBAS bulgulannm surmesine ili:;;kin klinik seyir anlatIlml:;; ve hidatik kist cerrahisinin komplikasyonlan gozden gec;irilmi:;;tir.

OLGU SUNUMU

18 ya:;;mda erkek olgu; yakmmalan 3 ay once ba:;; agnsl, bulantl ve kusma ile ba:;;lan11:;;. Oz gec;mi:;;inde c;obanhk oyklisu var ve 4 Ylldu bir mezbahada c;ah:;;lY0r. Norolojik muayenesinde

$ekill: Olgunun operasyon oncesi koronal kesitte LV kontrasth M~G goriinhisii. Girus rektusun optik kiazmaya dogru deplasmal1l izlenmektedir.

sagda daha belirgin olmak uzere her iki gozde papil odemi ve sol tarafta hemiparezi mevcuttu. Her iki goz 5 metreden parmak sayryordu.

Kranial Manyetik Rezonans Goriinh.ileme (MRG) incelemesinde; sag fronto-temporal bolgede diizgiin sl111rh, c;evresinde minimal odemi olan, lezyonun slmrlan boyunca ince bir kontrast tutan, beyin-omurilik SlVlSl (BOS) dansitesinde ve 1-2 mm subfalsiyan herniasyona yol ac;ml:;; kitle etkisi olan, 65 x 60 mm boyutlannda kistik lezyon goriildii ($ekil

1).

Sistemik hidatik kist ara:;;tHmasmda; Casoni ve Weinberg serolojik testleri negatif; batm ultrasonografi (USG) ve akciger grafisi normal olarak degerlendiri!di.

Olgu operasyona almdl ve sag fronto-temporal kraniotomi yapllarak hidatik kist Dowling cerrahi teknigi ile saglam olarak C;lkanldl . Operasyon somasmda, her iki gozde l:;;lk refleksi ahmyordu ve papi! odeminin geri!edigi gozlendi. Kontrol BBT'sinde hemorajik komponente rastlanmadl ($ekiI2).

C::lkartIlan kitlenin patolojisi hidatik kist olarak rapor edildi ve 10 mg/kg oral Albendazol tablet verilerek postop 7. gun taburcu edildi.

Olgu taburcu olduktan 1 hafta soma sag gozde gorme kaybl ile acil poliklinigimize ba:;;vurdu.

$ekil2: Olgunun 1. operasyon sonrasl kontrol BBT goriintlisii.

Tiirk Nijro~iriirji Dergisi 11: 140 - 144, 2001 Postalel: Hidatik Kist Rezeksiyol1l1 Som'asl Kit/e Etkisi Yapml Porensefalik Kavite O/gllsll

Yapllan muayenesinde; sag gozde tarn gorme kaybl

vardl,

sol goz temporalde

5 metreden

parmak

saYlyordu.

Gozdibi

muayenesinde

sagda

ileri

derecede olmak iizere papil odemi gozlendi.

BBT'de

opere

hidatik

kist lojunda

beyin

parankiminin

loju doldurmadlgl,

lojda

BOS

dansitesine uymayan SlVloldugu ve loj slmrlarmda

preop tetkiklerde de gozlenen ince kontrast tutulumu

izlendi ($ekil 3).

Mevcut klinik ve radyolojik tablo goz oniine

almdlgmda:

1.operasyonda

gozden

ka<;m19

olabilecek

bir riiptiir sebebiyle rezidiv-niiks kese

varhgl

dii9iiniilerek

olgu acil olarak

yeniden

operasyona

ahndl.

Operasyon

snasmda,

opere

hidatik kist lojunda san-kahverenkli

SlVloldugu, loj

duvannm

beyaz renkli ve diizgiin klivaj verdigi

gozlendi. Loj duvan klivajl izlenerek rezeke edildi.

Alman

biopsi

reaktif

gliotik

doku

olarak

degerlendirildi,

hidatik

kiste ait skoleks ya da

membranlara ili9kin bulguya rastlamlmadl.

Kontrol BBT'de hidatik kist lojunun varhgmm

devam

ettigi

gozlendi,

ba9kaca

hem ora jik bir

komponent

yoktu.

Erken pas top donemde

sag

gozde 191krefleksi zaYlf olarak almmaya ba9ladl ve

191kse<;ebiliyordu, sol goz temporal

gorme alam

dogal,

nazal

gorme

alam

1 metreden

parmak

saYlyordu.

$ekiI3: Olgunun 2. operasyo"n oncesi LV kontrastiJ BBT goriinti.isii. Porensefalik kavitenin <;evresinin kontrast tuttugu izlenmektedir.

Ancak ilerleyen

giinlerde

hastamn

gormesi

yeniden geriledi ve postop 7. giin her iki gozde total

gorme kaybl geli9ti. Yapllan gozdibi muayenesinde;

sag gozde optik atrofi,

sol gozde

papil

odemi

saptandl.

Kontrol MRG'de porensefalik

kavitenin optik

kiazmaya baslsmm oldugu izlenmekte idi ($ekil 4).

Olgu 3. kez operasyona ahndl ve bu kez herhangi

bir enfestasyon dii9iiniilmediginden

kavite lateral

ventrikiil ile aglzla9tlnldl.

Loj <;eperinden ahnan

biopsi reaktif gliotik doku olarak rapor edildi. Olgu

aym bulgular ile taburcu edildi.

Periyodik olarak takip edilen olgunun postop

6. aydaki muayenesinde;

pupiller

izokorik,

191k

refleksi

iki tarafh

ahmyor,

goz hareketlerinde

klSlthhk yak, her iki goz nazalde

30

cm'den parmak

saYlyordu. Bunun d19mda taraf veren noropatolojik

bulgusu yoktu. Kontrol MRG'de kist lojunun belirgin

olarak kii<;iildiigii, kiazma iizerinde kitle etkisinin

kalmadlgl gozlendi. ($ekil 5)

TARTI~MA

Serebral

hidatik

kist cerrahisinde

ortaya

<;lkabilecek ozgiin komplikasyonlar;

hidatik kistin

riiptiire olmasl ile 01u9an anaflaktik 90k veya multipl

tekrarlayan hidatik kist geli9imi, kist lojuna kanama,

subdural

veya epidural

hemorajik

koleksiyon,

$ekil 4: Olgunun 3. operasyon somaSl erken donemde koronal kesitte LV kontrastiJ MRG goriintiisii.

Tiirk Noro§irzirji Dergisi 11: 140 - 144, 2001 PostalCl: Hidatik Kist Rezeksiyollu SOllrasl Kitle Etkisi Yapall Porellsefnlik Knvite OlgllSIl

$ekil 5: Son operasyonundan 6ay soma olgunun koronal

kesitte

MRG

'si; Kist lojunun kii~iildiigii ye

kiazma iizerindeki baslllm ortadan kalktIgl

izlenmektedir.

epileptik

nob et, biiyiik

boyutlu

hidatik

kist

olgulannda

porensefalik

kavitenin

kile etkisinin

siirmesi ~eklinde slralanabilir

(1, 2,

3, 7,

12).

Riiptiire olan hidatik kistlerde kitle etkisi yapan

reaktif

gliotik

doku

varlrgl

daha

once

de

gosterilmi~tir (5, 8).

Nurchi ve arkada~lan tarafmdan

yaymlanan

bir olguda, kist duvanmn

temas ettigi kom~u dura

ve falksda, sert ve gergin bir bolge tammlanml~

ye perisitium

olarak

adlandlnlml~tIr.

Bu <;e~it

bir perisitiumun

beyinde , karaciger ve akcigerde

saptanan

hidatik

kistlerden

tamamen

farklr

olarak gozlendigi;

bunun

muhtemelen

araknoid

ye

duradaki

reaksiyon

SOnucu

olu~tugu

belirtilmi~ tir( 8).

Er~ahin tarafmdan yaymIanan 19 olguluk bir

serideki

2 olguda,

biiyiik boyutlu

intrakranial

hidatik

kist

rezeksiY0],1undan

sonra

olu~an

porensefalik

kaviteler belirtilmi~tir. Bu olgularda

porensefalik

kistler intrakranial

hipertansiyona

ili~kin semptom ve bulguIanna sebep olmu~ ve BBT

de kitle etkileri goriilmlt~tiir. Kistoperitoneal ~ant

uygulamasl

iIe bu

semptomlann

geriledigi

bildirilmi~tir (5).

Olgumuzda

hidatik

kist

saglam

olarak

<;lkartIlml~trr. Operasyon

oncesi ve sonrasmda

epileptik

nobet gozlenmemi~tir.

Yaprlan kontrol

BBT'lerde

hidatik

kist lojunda,

epidural

veya

subdural

alanda

hemorajik

koleksiyon

gozlenmemi~tir.

Birinci operasyon

sonucu kIinik

tabIonun progresyonu rezidii-niiks kist varhgIm akla

getirmi~

ve albendazol

tedavisi

ba~lanml~tIr.

intrakranial alanda olu~mu~ bir hidatidoz, sonu<;ta

sistemik

bir

enfestasyonun

sonucudur

ve

kemoterapinin

uzun donemde

profilaktik

etkisi

bilinmektedir (7,9). Reoperasyonda loj i<;indereaktif

Slvmm ve loj duvannda

reaktif

gliotik dokunun

gozlenmesi,

porensefalik

ka viteye

baglr

ki tIe

etkisinin

siird iigiinii

dii~iind iirm ii~tiir. YapIla n

kranial MRG'de girus rektusun

optik kiazmaya

dogru basl yaptrgmm gozlenmesi bu gorii~iimiizii

destekIemi~tir.

Olgumuzda BOSdolamml veya emilimi ile ilgiIi

herhangi bir patoloji gozlenmemi~tir.

TekrarIayan

operasyonlarda alman biopsi orneklerinde hidatik kiste

ili~kin enfestasyona rastlanmaml~tIr.

Porensefalik

kavitede bulunan

steril Slymm

ventrikiil ile agIzla~tmlmasl durumunda;

'birIe~ik

kapIar

teoremi'

temelinde

BOS'un

bu kaviteyi

doldurarak,

kavitenin

kitle

etkisini

ortadan

kaIdIracagl

dii~iiniiImii~ ve porensefalik

kavite

ventrikiil ile agIzla~tmlml~tIr. Sonu<;olarak; olgunun

klinik progresyonu

iyi yonde bir seyir izIemi~, 6.

aydaki kontroliinde

de radyolojik olarak diizeIme

tespit edilmi~tir.

Biiyiik boyutlu serebral hidatik kist olguIannda;

yapIIan cerrahi tedavi ile hidatik kistin <;Ikanlmasma

kar~m kIinik seyrin diizeImedigi

durumIarda,

olu~an

porensefalik

kavitenin

kitle

etkisinin

siirebiIecegi akIa gelmelidir. Bu durumda,

kranial

MRG ile porensefalik

kavitenin kitIe etkisi ortaya

konulmah ve kavitenin kistoperitoneal ~ant (7) veya

ventrikiil

ile agIzla~tlnlmasl

~eklinde

drenajl

pIanIanmahdIr.

Yazl~ma Adresi: Liitfii Postalc1

KIzIltoprak istasyon Caddesi

SadIkoglu Ap. 27/ A, Daire:7,

81040 -

istanbul

Tiirk Niiro~iriirji Dcrgisi 11: 140 - 144, 2001 Posta/cl: Hidatik Kist Rezeksiyol/ll Sonrasl Kitle Etkisi Yapan Porel/sefalik Kavite Olgllsll

KAYNAKLAR

1. Altinors N, Senveli E, Donmez T, Bavbek B, Kars Z, Sanli M: Management of problematic intracranial hydatid cysts. Infection 23: 283-7, 1995

2. Altmors N, Bavbek M, Caner Hakan H., Erdogan B: Central nervous system hydatidosis in Turkey: A cooperative study and literature survey analysis of458

cases.J Neurosurg. 93;1-8, 2000

3. Ben Becher S, Cheourkist hidatik M, Ben Hassine L, H6uas F, Ghram N, Hammou A, Boudhina T: Cerebral hydatid cysts in children. Arch Pediatr 4: 1107-10, 1997

4. Beskonakh E, Cayh S, Yalcmlar Y: Primary intracranial extradural hydatid cyst extending above and below the tentorium. JNeurosurg 10:315-6, 1996

5. Er;;ahin Y, Mutluer S, Guzelbag E: intracranial hydatid cysts in children: Neurosurg 33:219-225, 1993 6. Greenberg Mark S., Handbook of Neurosurgery,

i.i<;uncubask!, Florida: Greenberg, 1994,287-88 s. 7. Kocaman S, Er;;ahin Y, Mutluer S: Cerebral hydatid

cysts in children. JNeuroscei Nurs, 31: 270-7, 1997

8. Nurchi G, Floris F, Mantaldo C, Mastio F, Peltz T, Coraddu M, Multipl cerebral hydatid cysts: Case report with magnetic resonance imaging study. Neurosurg

30:436-8, 1992

9. Singounas E G, Leventis A S, Sakas D E, Hadley D M, Lampadarios D A, Karvounis P C: Successful treatment of intracerebral hydatid cysts with albendazole: Case report and review of the literature. Neurosurg 31: 571-4, 1992

10.Tuncer R: Temel Noro;;irurji, Cilt1,birinci bash Turk Noro;;irurji Dernegi, 1997, sayfa 5

11. Wilkins RH, Renqachany SS: Neurosurgery, Cilt 3, ikinci baskl, New York: McGraw-Hill, 1994,3404-6 s. 12. Yuceer N, Guven M B, Yllmaz H: Multipl hydatid cysts of brain: a case report and review of literature. Neurosurg Rev 21:181-4, 1998

13. Vatansever M, Biliciler B, Aladag M A, <;:olak A: A huge cerebral hydatit cysts associated with small liver cysts: a comparison of growth rates and sizes. Neurosurg Rev19:123-6, 1996