Korkut Özal “MHP’yi yanına alan iktidar olur.” görüşünde.
T
ürk siyasi hayatında, uzunca bir süredir somut bir tıkanma gözleniyor. Siz bu tıkanmayı nasıl yorumluyorsunuz?ÖZAL- Bu tıkanmayı herkes görüyor da, galiba içinde bulunanlar görmüyor; ya kabul etmiyorlar bunu, ya da ger çekten görmüyorlar. Bundan dolayı siyasetin tıkanması daha büyük önem arzediyor. Çünkü Türkiye çö zümsüzlüğe gidiyor. Siyasette biraz ümit sahibi olanlar ise, kendileri geldiği zaman işlerin dü zeleceği zehabında olanlar...
- Peki neden tıkandı siyaset Türkiye’de? ÖZAL- Bence bunun sebebini üç kaynakta aramak gerekiyor. Birincisi, Türkiye’nin yöne tim yapısı. Bu yapı, bugünün Türkiyesi’ni gö türmeye yetmiyor. İkincisi, dünya bir deği şim konjonktüründen geçiyor. Alıştığımız şeylerden farklı şeyler oluyor dünyada. Üçüncüsü de, Türkiye iyi yönetilmiyor. Çünkü, Türkiye siyasetinin araçları ve üslubu, Türkiye’ye güzel bir yönetim getirmiyor. Bütün bunlar üstüste gel diğinde, Türkiye’nin bugün gelip bir duvara dayanmış olduğu açıkça gö rülüyor. Rahmetli ağabeyimin vefa tından itibaren görülmeye başlandı bu. Maalesef Türkiye bugün tam bir siyasi çıkmazın içindedir. Mev cut hareketlerle bu siyasi çıkmaz dan çıkılabileceğini de sanmıyo rum. Çünkü sebepleri ortadan kal dırmaya yönelik çabalar mevcut değil. Bir yanlış, başka bir yanlışla kapatılmak isteniyor.
- Siyasi partilerdeki çözülmeye de
bu tıkanma mı sebep oluyor sizce? En hızlı çözülen parti de, bir dönem değişi min simgesi haline gelmiş olan ANAP. Neler söyleyebilirsiniz bu konuda?
ÖZAL- Rahmetli ağabeyim Türki ye’nin tıkandığını görmüş insandı. Bu ne denle, elinde o zamanın şartlarına uygun bir reçeteyle gelmişti. Siyasete particilik oyu nu için girmedi. Hatırlar mısınız bilmem, “Ben muhalefet olmam” derdi. Çok kimse bunu yanlış anladı. Onun dediği, “Benim yapılacak şeylerim var, onun için siyasetteyim”di. Nitekim hiç muhalefet olmadı. Şimdi onun partisi, ismi aynı olmakla birlikte apayrı bir parti. Evet, at binicisine göre kişner ama at da değişti. ANAP bugün tutucu bir parti görünümüne girdi. ANAP’ta canlı, dinamik, Türkiye’nin meselelerine çözüm ürete cek ne bir yaklaşım, ne de davranış var. Ayrıca ANAP’ın hiç muhale fet deneyimi yok. ANAP’ı incelerseniz, en başarılı döneminin 1983-87 arası olduğunu, yani Turgut Bey’in reçetesiyle geldiği devir olduğunu görürsünüz. 87’den sonra ANAP da bir düzen partisine dönüşmüştür.
- Peki Türkiye nasıl bulacak çıkış noktasını?
ÖZAL- Tabii biraz zor bu. Çünkü meseleyi çözmekle yükümlü olanlar şu veya bu şekilde, hatta bazen kişisel çıkarlar yüzünden bu gerçeği görmeye yanaşmıyorlar. Hala ufak manipülasyonlarla sistemin kurtulabileceğini sanıyorlar. Bakın bugün parlamento çalışmıyor, siya si partiler çözüm üretemiyor.
- ANAP’ın çözülmesinde Mesut Yılmaz’ın kişiliğinin etkisi var mı?
ÖZAL- Mesut Bey’in kendi kusurları var. Kendi kusurlarını gör mesi lazım. Görebiliyor mu bilemiyorum. Mesut Bey’in çalışma siste minin, parti yönetiminde sorunlara yol açtığını dışardan gözlüyorum ben. Çevresinde kurduğu yapı, partinin halkla bütünleşmesini önlüyor. Türkiye’de seçimi kazanıp hükümet olmak belki mümkün. Ama ikti dar olmak mümkün değil. Zaten sistemin tıkanmasının temel nedenle rinden birisi, hükümetlerin iktidar olamamasından kaynaklanıyor. İk tidar demek, Türkiye’yi olduğu gibi değiştirebilecek güçlü yapıları ku rabilmek demek. Onları oluşturmak mümkün değil Türkiye’de.
Hükü-KORKUT ÖZAL
met başkasının
elinde, iktidar başkasının elinde. Hükümetlerin yapmak is tedikleri, iktidar tarafından engelleniyor.
- Tansu Çiller’in son siyasi manevralarını nasıl
değerlendiriyorsunuz? I
ÖZAL- Belki beni biraz saf bulacaksınız / ■
ama, ben diyorum ki, onun yerinde olsam bir / 4 ,
an evvel yeni bir oluşumla seçime giderim.' Tansu Çiller’in Türkeş’le iyi bir diya- loğu var. Türkiye’nin şu andaki kon
jonktüründe Tansu Hanım’ın popüla- J m
ritesi, Mesut Bey’den çok daha faz-
Jm.
la. Bu kadar ağır şeyler yapmasınarağmen, çözümsüzlükler üret- m eşine rağm en Tansu Ha-
nım’ın kamuoyunda uyan- ,
dırdığı intiba, sanıldığı ka- Â ğ
A K T Ü E L
44
P O L İ T İ K AASİ DURUMA KOYDUĞU
Kendisini geriye çektiği köşesinde siyasi gelişmeleri yakından izleyen Kor kut Özal, DYP ve MHPnin işbirliği yapacağı bir baskın genel seçimin, itti- fakın iktidarıyla noktalanacağına kesin gözüyle bakıyor. Özal, Mesut Yıl-
maz’lı ANAR ve Yeni Demokrasi Hareketi içinse pek faz
la iyimser değil. Fotoğ raf lar : ÇE T İN KORK MAZ
dar olumsuz değil. Şu anda Tan su Hanım MHP’yle ittifak kura rak seçime giderse, ki bunun ola cağı görünüyor, Türkeş tek başı
na birşey yapam az. Ama
DYP’nin birinci parti olacağı bir ittifaka girerse, silip süpürürler. Bu seçim sistemini rahmetli ağa beyim oluşturdu ama ben yanlış olduğunu düşünüyorum. Parla mentoyu, hükümetin kurulacağı yer olarak düşündüğünüz müd detçe bu sıkıntı olur. Halbuki parlamento temsili olursa, bu sı kıntılar ortadan kalkar. Her türlü düşünce orada temsil imkanı bu lur. Böyle bir parlam ento, bu günküyle kıyaslanmayacak kadar güçlü olur. Diyeceksiniz ki o za man da hükümet kurulamaz. O zaman da başkanlık sistemine ge çin. Şimdi ne hükümet güçlü, ne de parlamento temsili.
Tansu Hanım’ın, 94’ün sonu ya da 95’in başında yapılacak bir erken genel seçimle, MHP’yi ya nına alıp tek başına iktidar olaca ğım düşünüyorum.
- Bu çizdiğiniz erken seçim at
mosferi tablosunda RP nerede du ruyor?
ÖZAL- Böyle baskın tarzın da bir seçim gelirse, RP’nin de, ANAP’ın da DYP-MHP ittifakı karşısında ne yapacağına karar vermesi gerekir. Çünkü böyle bir durumda ANAP da, RP de sıkın tıya düşecektir. Ama sol partiler tamamen silinir.
- DYP-MHP ittifakı, RP’yi de
güç durumda bırakır mı?
ÖZAL- Görünen o ki, MHP bir anahtar parti durumuna geli yor. MHP kiminle ittifak yapar
sa, iktidar o olacakmış gibi görü nüyor. MHP’nin politikası böyle bir seyir takip ediyor. İktidarla uyumlu ilişkiler bunun bir göster gesi. MHP şu anda politika oyu nunu en güzel oynayan parti. İk tidarın nimetlerinden yararlanı yor, kadrolarını yerleştiriyor. DYP- MHP işbirliğinin alternati fi de yok doğrusunu söylemek gerekirse. Çünkü ANAYOL fik rini kişisel meselelerle battal etti ler. Mebus pazarları kurarak ek seriyet elde etmeye çalışmayı, ben demokrasinin nakısası ola rak görüyorum . Böyle şeyleri yapmamak lazımdır. Bu, kamuo yunun siyasetçi hakkındaki izle nimlerini kökünden zedeliyor. Si yasetin haysiyetini hepimizin ko ruması lazım.
- DYP-MHP işbirliği, RP-
ANAP işbirliğine sebep olabilir mi?
ÖZAL- Refah hepsini yapar
da ANA P yapam az. R e fa h ’ın korkusu yok, gelin işbirliği yapa lım da diyebilir. Ama yapamazlar gibi geliyor bana. Çünkü bugün ANAP bu sebeple biraz şaibe al tında zaten.
- Sistemin tıkanıklığından en
fazla şikayetçi olanlardan biri de Yeni Demokrasi Hareketi. Siz nasıl buluyorsunuz YDH’deki gelişmele ri?
ÖZAL- Yeni Demokrasi Ha reketi son birkaç ay içinde bir çı kış yaptı. Orada benim gördü ğüm, söylenenlerin bazıları çok makul şeyler. Yalnız ben o hare ketin içinde olanların Türk poli tikasının inceliklerini pek
bildik-“Türkiye’de seçimi kazanıp hükümet olmak belki mümkün. Ama iktidar olmak mümkün değil. Hükümet başkasının, iktidar başkasının elinde. Hükümetlerin yapmak istedikleri, iktidar tarafından engelleniyor.”
lerini sanmıyorum. Türk politika sının bazı incelikleri var. Türk in sanını “köylü, m öylü” diyerek küçük görmemek lazım. Bizim insanlarımızın bu işlerde çok de neyimli olduğunu düşünüyorum. Yeni Demokrasi Hareketi, siyasi parti olup rey almayı düşünüyor sa, seçmenin onlardan ne bekle diğini çok iyi anlam ası lazım. Şimdi hep kendileri konuşuyor lar ve seçmeni dinledikleri yok. Mesela, “Muhammed’i, Marx’ı, aşmak lazım” dediler. Muham- med demek yakışık almıyor biz de. Çünkü biz edepli toplumuz. Burada Hz. Muhammed demek lazım dır. Hz. M uham m ed’le Marx’ı, yani dinle bir siyasi dok trini yanyana getirmek büyük bir siyasi falsodur. Çünkü din bam başka bir değer sistemi, insanın inançlarıyla ilgili. İnancı akılcı birtakım şeylerle aynı teraziye koyarsanız, doğru yapmış olmaz
sınız. Laiklik meselesinin çıkmazı da burada. Laiklikle biz dini bir nevi akılcı sistem haline getirmek istiyoruz. Oysa din inançtır. Ben inandığım için müslümanım.
İkincisi, belki yanlış bir tabir ama bu işe girenlerin hepsi salon demokratları. Her ne kadar kıra- vat takmıyorlarsa da fikri bakım dan kıravatlı insanlar. Halbuki kravatsızların meselelerine gir meleri lazım. Söyledikleri fikirle rin çoğu, fikir olarak güzel. Ama zaten bugün Türkiye’de nelerin yapılması gerektiği konusunda ihtilaf yok. Bütün iş nasıl yapıl ması gerektiğinde. Ben henüz “nasıl”larını görmedim.
Bir başka önemli şey de şu: Yeni Demokrasi Hareketi, hay ret edilecek ölçüde destek görü yor. Devletin radyo-televizyonu bile destekliyor. Beni çok şaşırttı bu. Devletin televizyonunun böy le bir siyasi hareketi destekleme sini tanımlamakta zorluk çekiyo rum. Hiçbir yeni kuruluşa devlet bu kadar prim vermez. Ö zaman insanın aklına şu geliyor: Acaba devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek belirli bir yere mi iti liyorlar? Çünkü ister istemez Türkiye bir değişime gidecek. Değişime gitmeden buradan çık manın imkanı yok. Ama bu deği şim nereden gelecektir, nasıl ge lecektir? Güdümlü bir değişim mi olacaktır, halkın bağrından gelen bir değişim mi olacaktır? Dolayısıyla, devletin televizyonu nun YDH’ye destek vermesi beni düşündürüyor. TRT ekranların da halkı temsil eden insanları çok az görürsünüz.
- Korkut Özalh yeniden ve fii
len siyaset sahnesinde görecek mi yiz?
ÖZAL- Konuşmamdan anla dınız, ben zaten siyasetin içinde yim. Türkiye’nin siyasi dinamik lerini oldukça yakından izlemeye çalışıyorum. Şu anda politikaya girenlerin hepsinin havanda su dövdüklerini görüyorum. Mevcut parlamentoda parlamenter olup da, vicdanıyla başbaşa kalınca huzurlu olan kaç kişi çıkar aca ba? Mazeret bulunabilir elbette, efendim önümü kestiler filan di ye. O zaman da bırakıp gidersin. Bu şartlardaki bir politikanın içi ne ben girmem. Ben şu anda mil letvekili olsam ıstırap çekerim. Ben parlam entoda oturacağım ama Türkiye’yi atanmış kimseler yönetecek. Bunlara razı olup ben milletin vekiliyim diye oturmaya benim vicdanım razı olmaz...
S E F A K A P L A N
A K T Ü E L
4 6
P O L İ T İ K Aİstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi