Tiirk N6ro~iriirji Dergisi 3: 59 - 66. 1993 Erdem: Amigdalo-hippokampektomi
i1a~a
Diren~li
Temporal Lob Epilepsisinin Cerrahi Tedavisinde
Amigdalo- Hippokampektomi
Amygdalo-Hippocampectomy
in The Surgical Treatment of The Medically
Intractable Temporal Lobe Epilepsy
ATILLA ERDEM. AYTAr:; YIGIT. ~bKRb ~AGLAR. NURULLAH YbCEER
Ankara Universitesi Tip Fakultesi Noro~irurji Anabilim Dah. Ankara
Ozet: Antiepileptik ila~ tedavisine diren~ temporal lob epilep-sisi olan 12hasta epilepsi cerrahisi i9n incelemeye ahnml~tJr. Hastalann cerrahi oncesi degerlendirrne protoko\ii, sfenoidal elektrodlann da kullaruld1~ uzun siireli uyarukhk ve uyku EEG'leri, kranial BT \'e ~RG'den olu~mu~tur. Unilateral temporal epilep-tik fokus gosteren hastalara operatif prosedur olarak anterior tem-poral lobektomiye ila\'eten amigdalohippokampektomi uygularuru~tJI. Bir ylidan daha uzun sure izlenen be~ hastadan dor-du ameliyattan soma hi~ nobet ge9rrnemi~tir.
Anahtar Kelimeler: Amigdalohippokampektomi. Cerrahi tedavi. Epilepsi.
GiRi~
Antiepileptik ila<; tedavisine diren<;li parsiyel
epilepsisi olan hastalarda. epilepsi cerrahisinin
giivenli ve etkili bir tedavi se<;enegi oldugu kabul
edilmektedir (12). Epileptik nobetlerin ba~anh
tedavisi, kognitll. psikososyal ve davram~sal iyile~me
de saglayabilir (9). Cerrahi tedavi nobetlere son
verebilecegi gibi. antiepileptik ila<;toksisitesini de
azaltabilecektir (9).
Parsiyel epilepsilerde cerrahi miidahalenin
ba~ansl. epileptojenik bolgenin kesin olarak
belirlenmesine baghdlr (13). Cerrahi tedaviye aday
olan epilepsi hastalanmn se<;iminde ve cerrahi
rezeksiyonun yonlendirilmesinde yeterli verileri tarn
Summary: Twelve patients whose temporal lobe epileptic seizures did not respond to antiepileptic drug treatment were evaluated for epilepsy surgery. Presurgical investigations includ-ed longterrn waking and sleep EEG monitoring with sphenoidal electrodes and cranial CT andMRI scans. Patients with unilateral temporal epileptic focus were operated on using the surgical pro-cedures of anterior temporal lobectomy together with amygdalohippocampectomy. Four out of five patients with the follow up of more than one year were seizure free after the operation.
Key Words: Amygdalohippocampectomy, Epilepsy. Surgical treatment
olarak saglayan tek yontemin stereo-elektroensefa-lografi (stereo EEG) oldugu dii~iiniilmektedir (27.33). Invazif bir yontem olmasl. stereo EEG
endikasyon-lanm slmrlandlrmaktadlr. Aym ama<;la
kullamlabi-lecek noninvazifbir yontem ise PET'tir(11). ancak <;ok
pahah ve teknik a<;ldan zor olmasl dolaYlslyla
kullamml ozel merkezlerle sllluh kalmaktadu. Buna
kar~lhk. epileptojenisitenin te~hisinde EEG hala yeri
doldurulamaz bir oneme sahiptir. Bu ama<;la en slk kullamlan standard interiktal yiizeyel EEG.
semp-tomatik parsiyel epilepside epileptik fokiisiin
lokalizasyonunda yetersiz kalmaktadu. Uzun siireli
video EEGmonitorizasyonu. nobetlerin
kaydedilme-sini saglarken. sfenoidal elektrodlann kullamlmasl
medial temporal lob kaynakh epileptik aktivitenin 59
Turk N6rofiirurji Dergisi 3: 59 - 66, 1993
kaydml kolayla~hrmaktadlr (28,29).REM uykusunun epileptik aktivitenin primer bblge dl~ma en az yaYII-dlgl dbnem olmasl, primer fokiisiin belirlenmesinde
uyku EEG kaYItlanna bnem kazandIrmaktadIr (19).
Aynca, nbrolojik muayene, morfolojik (BTve MRG)
ve fonksiyonel (SPECT)gbriintiileme ybntemleri,
nb-ropsikolojik testler (bu arada Wada testi), cerrahi
bn-cesi degerlendirmede vazge<;ilmez bgelerdir.
ila<;adiren<;li parsiyel nbbetlerin biiyiik
<;ogunlu-gunu, temporallobdan kaynaklanan kompleks
par-siyel nbbetler olu~turmaktadIr (33).Anterior temporal
lobektomi ile birlikte amigdalohippokampektomi. bu
hastalann tedavisinde yaygm olarak
uygulanmakta-dIr (33). Nbbet fokiisiiniin lokalizasyonuna
ybne-lik noninvazif incelemelerin sonucu tek bir fokal bbl-geyi gbsteriyorsa, makul bir giivenle, 0 bblgeye cer-rahi miidahaleye karar verilebilir (15). Elde edilen veriler <;eli~kiliise, invazif monitorizasyon ka<;1mlmaz olur.
Bu yazIda, noninvazll ybntemlerle incelenerek cer-rahi tedavi yapIlan, ilaca diren<;li temporal lob epi-lepsisi olan 12 hastamn dbkiimii sunulmu~tur.
MATERYAL VE METOD
AUTF ibn-i Sina Hastanesinde ilaca diren9i
te-mporallob epilepsisi tamsIyla izlenen 12 hastaya, cer-rahi tedavi uygulandl. Karbamazepin, fenitoin veya fenobarbitali, tek ba~ma veya bir arada, tolere
edile-Erdem: Amigdalo-hippokampektomi
bilir en yiiksek dozda aldl8I halde nbbetleri devam eden hastalar, ilaca diren<;li kabul edildi. Biitiin
has-talara, aynnhh nbbet sorgulamasl (kendisinden ve
gbrgii tamklanndan), nbrolojik muayene, uzun siire-li uyamkhk ve uyku EEG'leri, sfenoidal elektrodlu EEG kaYItlan, kranial BT ve MRG incelemelerinden olu~an bir cerrahi bncesi degerlendirme protokolii uy-gulandl. Epileptojenik bblgenin lateralizasyonunda, EEG kaYItlannda, bzellikle REM uykusu dbneminde bazal ve sfenoidal elektrod bblgelerinde, unilateral temporal dikenlerin ortaya <;1krnasltemel ahmrken, kranial BT ve MRG incelernelerinde kontrlateral
ano-mali bulunmamasma dikkat edildi.
Ameliyat teknigi olarak bncelikle sylvian fissiir
ek-spoze edildi. Operasyonun birina safhasmda
stan-dard anterior temporallobektomi uygulandl. Daha
soma amygdaloid niikleus'un medial segmenti hari-cindeki bbliimlerini kapsayan gros rezeksiyonu, pes
hippokampi ve anterior parahippokampal gyrus
ek-sizyonu yapllarak ameliyatlar tamamlandl. SONUC;LAR
Hastalann demografik ve nbbet bzellikleri Tablo
I'de verilmi~tir. Hastalarm 8'i erkek. 4'ii kadmdl.
Bii-tiin hastalar kompleks parsiyel nbbetler geQrmektey-di. Birhastada kompleks parsiyel nbbetlere. sekonder generalize nbbetler de e~lik etmekteydi. Nbbetlerin ba~lama ya~1 ortalama 9.2+7.9 (2 ile 28 arasmda), ameliyat slrasmdaki ya~ ortalamasl 27.3+8.1 (9 ile
Tablo I : Demografik ve Nobet Ozellikleri.' Hasta No
Ya~ Cinsiyet Nobet tipi
Ba~lama Y~Ilpllepsi siresiOzg~ Nobet sJkhAJ,Klinik bulgu (ytl) I (Y.M.) 24KPN222OSME<1lhafta .'
-SGN 2 (F.D.) 19-
EKPN910<1/av -. 3 (F-.K-.) 23 E KPN 221'<l/av-
-. 4 (F-.A-.) 29 K KPN1613<l/gUn Depresyon -.5 (H.K.) 25 K KPN 916<1I~-
FK . 6(T\.A.) 36 K -KPN26-
<l/ay10 -'7 (H.M.) 33KPN28E5<llhafta OhIS -8 (o.B.) 9OMSKPN6<1/.unE3 IT 9 (Y.A.) 3820-
EKPN18<llhifta -10 (HA) 34E4KPN30<1/ay-
IT 11 (A.b.) 30KZ,OMSKPN5<1/ll'iin -12 (A.T.) 274KKPN23<lhlW-
-KIsaltrnalar: KPNSGNOMS (OrganikFK (Kompleks(Sekonder mentalgenerahzeparsiyelsendrom)nobet)nobet) (Febril konviilsiyon) KT
Turk Noro$iriirji Dergisi 3: 59 - 66, 1993
38 arasmda), epilepsi siiresi (nobetlerin ba~lamasm-dan ameliyata kadar ge~en siire) o"rtalarna 18.1+8.1 yll (5 ile 30 yll arasmda) idi. Son bir Yll i9ndeki 'no-bet slkh~, 4 hastada giinde l'den. 3'iinde haftada
l'den, nnde ayda l'den daha ~ok nobet ge9rme ~ek-lindeydi. Bir hasta 1.5 ya~mdayken "uzun siirdiigii" ifade edilen bir febril konviilzyon. 2 hasta kafa trav-maSl ge9rmi~ti. Hi~bir hastada fokal norolojik bulgu yoktu, bunakar~ilik birinde depresyon. 4'iinde de
or-ganik mental sendrom (zeka geriligi ve organik
ki~i-lik bozuklugu) belirtileri tespit edildi. Hastalann elektroensefalografik. nororadyolojik ve histopatolo-jik inceleme sonu9an Tablo n'de sunulmu~tur.
Sfe-noidal elektrodlarm da kullamldlgl uzun siireli
uyamkhk ve uyku EEG·leri. 12 hastamn 7'sinde sag temporal bblgede, 5"hastada da sol temporal bolge-de lokalize olan, yava~lama ~eklinbolge-de zemin
aktivite-si bozuklugu. ve diken, dikendalga veya keskin
dalgalar ~eklinde interiktal epileptiform aktiviteden olu~an epileptik fokiis gostermekteydi ($ekill ve 2).
iki hastada sag temporal fokiise ek olarak. daha az
aktif olan bir'sol temporal fokiis de goriildii. Aynca
Erdem: Amigdalo-hippokampektomi
bunlardan birinde, epileptiform aktivitede
ekstra-temporal yaYlhm da saptandl. Altl hastada kranial BT ve MRG normal bulundu; 4 hastada BT normal iken bunlann 3'iinde MRG'de medial temporal
skle-roz, birindeyse temporal lob atrofisi ve kistik lezyon
goriildii ($ekil 3 ve 4). rki hastada da BT ve MRG
ay-m bulgulan gosterdi (birinde teay-mporallobda daha
be-lirgin olan sag hemisferik atrofi, digerinde sol
temporal kistik lezyon). Cerrahi rezeksiyonla ~lkan-lan temporal korteksin histopatolojik
incelemelerin-de, bir hastada oligodendroglioma, bir hastada
kavi-tasyon ~evresinde gliosis,9hastada da hippokampal
skleroz tammlandl.
Tablo Ill'de, hastalann cerrahi somaSl seyri
ve-rilmi~tir. Ameliyattan soma bir Ylldan uzun siire iz-lenen 5 hastamn birinde kompleks parsiyel nobetler
ge~i~, fakat sekonder jeneralize nobetler aynen
de-yam etrni~. 4'iinde ise hi~ nobet olmaml~tIr. Bir
has-tada antipsikotik tedaviyle diizelen bir paranoid
psikoz ortaya ~lkml~tIr. Bir Ylldan kIsa siire izlenen 7 hasta da ba~ka nobet ge~irmemi~tir,
Tablo II : Elektroensefaloltrafik. Nororadvoloiik ve Histopatoloiik Bulltular Hasta No EEG (Sph) BBTMRGHistopatoloii 1 Sag<Sol TEFNNHS 2 Sag TEFNNHS 3 Sag TEFNNHS 4
Sag TEFNSag T atrofi kistik lezyonKavitasyonve gliozis 5
Sag TEFNNHS
6
Sol TEFNNHS
7
Sol TEFNSol medial T sklerozHS
g
Sag TEFNSag medial T sklerozHS
9
Sol TEFNSol medial T sklerozHS
10
Sol TEF NNHS
11
Sag <Sol, TEFSag hemisferik atrofiSag hemisferik atrofi?
12
Sol TEFSol T kistik lezyonSol T kistik lezyonOligodendrogliom Klsaltrnalar : TEF : Temporal epileptik fokusNEEG (Sph): Sfenoidal elektrodlu EEGHS : Normal
: Hippokampal skleroz
T : Temporal
Tablo III : Cerrahi SonraSl Seyir Hasto No. : 1 2 3 45 67 89101211 Takip siiresi : 23 21 17 16 129 g3 1611 (ay) N6bet :+
--- -
--(+) K~N'ler ge~ti, SGN'ler aynen devam ediyor.
(-) N6bet yok
Tiirk Naro~iriirji Dergisi 3: 59 - 66, 1993 Erdem: Amigdalo-hippokampektomi m1mmm1mllmr'mmm'mmm'n1l1lm1mmm1mllllll'IIIIIIIII'1I111111"IIHmn'n1I1Im'mmnnm'mrrnn'm11l1lr'mmnr'mmm'mmm'nnnm1nnmnI1l1l1l1l11mmm1mllnll'IIlIIlIII'UIIIIIII'111111111'1 C-z..-C Tlt.-.J6 Il"('!' I~
~~~~V~'
w~~h~t
,I .Id,hllII .L ••LL'Un!.w.lliJu.:! ..•I.•1. Irr.• I"!,,,,.IH.ilJJUMlllk~ ·l".llt; L• .I..J.,.J.V!~l,tt!hl,.,.I!\.L.l:.I.~., jT'''--I''-''$ekil1 : Sfenoidal elektrod'lu uyku EEG'sin de non-REM daneminde sol temporal dikenler. En yiiksek amplitiid sol sfenoidal elektrod bal-gesinde gariilmekted'ir (6no'lu basta).
Turk Norofjiriirji Dergisi 3: 59 - 66, 1993 Erdem: Amigdalo-hippokampektomi 1III11I1l'IIllIlIlI'mlDlII'llIIUllj'lIlllllll'lIIlUlII'lllllllll'llIl11l1l'lllllllll'IIIlIIllIJUlImU'mllllll'IIllIlUl'II1lIllU'UIIIUII'IIII11I11'llllllll/\llllllll'UII' , • i I ••• Cz.-Cl 11I1111I11111111111111I1111I"""""11111I'"1111111I"1111"11I11"1111I11'1'"11I11'1111I1111'111111I11'1111I1111'1111I1III'IIIIIIIII'IIII11I1I'IIIIIIIII'IIIIIIIII'IIIIIIIII'lIImm'mmrr, Tit - C ••. I , -Cz ~ fp!
-h
~'h-T
fp'l-Pi~ekil2: Sfenoidal elektrodlu uyku EEG'sinde REM doneminde sol temporal dikenler sfenoidal elektrod bolgesinde slmrlanmlfj, lateral temporal yuzeye1 elektrodlara dUfjuk amplitiidlii olarak yayllmakta (10 no'lu hasta).
~ekil 3: PreoperatiE MRG tetkikinde, sag medio-bazal temporal lobda kavitasyon alam (ok) goriiliiyor (4no'lu hasta).
~ekil 4: PostoperatiE kontrol MRG'de standard temporallobek-tomiye ilaveten medio-bazal temporal striiktiirlerin de eksize edildigi goriiliiyor.
Tiirk Noro$iriirji Dergisi 3: 59 - 66. 1993
TARTI~MA
Eu <;ah~mada elde ettigimiz sonu<;, ilaca diren<;li
temporal lob epilepsisi olan hastalann tedavisinde
temporallobektomi ve
amigdalohippokampektomi-nin etkili oldugunu gostermektedir. Yalmz bir yIldan daha uzun siire izlenen be~ hasta ele ahndlgmda bi-le, bir daha nobet ge<;irmeyen hastalanmlZln oram %80'dir. iyi sonu<;alamadlglmlz tek hastada, devam eden sekonder jeneralize nobetlerin, EEG'deki inte-. riktal dikenlerin ekstratemporal yayillm da gosterme-siyle ili~kili oldugunu dii~iiniiyoruz (3). Uzun siireli iyi prognozun haberdsi olarak. postoperatif ikind YI-lm sonundaki nobet durumu kabul ediYI-lmekle birlik-te, bir yIl hi<;nob et ge<;irmeyen bir hastanm bir daha nob et ge<;irmeme olaslhgmm %90oldugu bildirilmi~-tir (10).Buna gore, bizim elde ettigimiz sonu<;da iimit verici goriinmektedir.
Yakm zamanlarda yaymlanan epilepsi cerrahisi <;ah:;;malannda,cerrahi oncesi degerlendirmede inva-zif yontemlere aguhk verilmi~tir (21,27.32).Fakat bu yontemler hem pahahdlr, hem de morbidite riski (ka-nama veya infeksiyon gibi) vardlr (31).Bu yiizden,
in-vazif yontemler kullanma zorunlulugu olmayan
hastalann se<;imi onem kazanmaktadlr. Barry ve
ark'lan (3) en ba~anh sonu<;lann, iyi lokalize
unila-teral interiktal temporal dikenleri olan hastalarda
el-de edildigini goz oniine alarak, interiktal
ekstrakranial EEG'nin bazl hastalann cerrahi oncesi
degerlendirilmesinde gerekli tek EEG olabilecegini
onermi~lerdir. Adler ve ark'lan (1) ekstratemporal
parsiyel epilepsinin cerrahi tedavisinde, hasta
se<;i-minde invazif monitorizasyon kullanmadlklan
hal-de, invazif yontemlerin kullamldlgl serilerle
kar:;;lla:;;tmlabilirsonu<;larelde ettiklerini bildirmi~ler-dir. Birba~ka <;ah~mada,Chung ve ark.'lan (8)baglm-SIZbitemporal interiktal diken ve keskin dalgalan olan hastalarda, %90'm iizerinde lateralizasyon var-sa, cerrahi somaSI prognozun iyi oldugunu ve bu
has-talarda derin elektrodlu kaYltlann gerekli
olmayabilecegini one siirmii:;;lerdir. Bu bilgilere da-yanarak. cerrahi tedavi adaYI hastalanmlzm se<;imin-de noninvazif yontemlerle slmrh bir cerrahi oncesi degerlendirme protokolii kullandlk ve yalmz unila-teral temporal veya %90'm iizerinde launila-teralizasyon gosteren bitemporal epileptik fokiisii olan hastalara cerrahi tedavi uyguladlk. Epileptojen b6lgenin loka-lizasyonunda kullandlglmlz ba~hca ara<;,uzun siireli ekstrakranial interiktal EEG kaYltlan oldu. Standard uyamkhk EEG'sine ek olarak. uyku deprivasyonu ve
Erdem: Amigdalo-hippokampektomi
uykudan da aktivasyon yontemleri olarak yararlan-dlk Daha onceki bir <;ah~mada, temporal lob
epilep-sisinde nonREM uykusunun epileptik aktiviteyi
artudl~m, buna kar:;;lhk REM uykusu suasmda epi-leptik aktivitenin azaldl~m bildirmi~tik (14).
Epilep-tik hastalarda uyku kaYltlannm onemi ve
patofizyolojik anlaml, Billiard ve ark'lan
(5)tarann-dan gozden ge<;irilmi:;;tir.Primer fokiisiin
belirlenme-sinde REM uykusunun katk1sl, derin elektrodlu
kaYltlarla da g6sterilmi:;;tir (19).Ekstrakranial EEGka-Yltlanmn epileptik fokiis lokalizasyonundaki degerini
artlrmakta kullandl~mlz bir ba:;;ka yontem de,
sfe-rioidal elektrodlarm kullarulmasl oldu. Sfenoidal
elek-trodlann, yiizeyel elektrodlara ula:;;amayan
mediobazal temporal lob kaynakh epileptik aktiviteyi
kaydetmekte yararh oldugu ~e~itli bildirilerde
dog-rulanrru:;;t:JI(7.17,22,23,25,28,29).Bununla birlikte,
sfe-noidal elektrodlarm medial temporal. temporal
neokortikal ve orbital frontal fokiisleri aYlrmada
ye-terli olmad1~ savunan ara~hrmalar_da
yaymlanrru:;;-tlr (18). Biz, klasik gorii~e uyarak. sfenoidal elekt-rodlarda maksimal amplitiid gosteren dikenlerin
me-diotemporal yapllardan kaynaklandl~ kabul ettik.
Temporal lob epilepsisi olan hastalann
%60.65'inde hippokampal skleroz, %35.40'mda ise ba:;;-ka patolojiler (tiimor ve anomaliler) nobetlerden
so-rumlu tutulmaktadlr (2). Hippokampal skleroz,
temporallobun mediobazal klsmmda noronal
sey-relme ve glial hiiae artl:;;lylakarakterize olup,
s1khk-la aym tarafta temporal lob atrofisiyle birarada
bulunur (2).Bu lezyonlarm goriintiilenmesinde en slk
kullamlan yontemlerden birisi olan MRG'nin BT'ye
gore tartl~llmaz bir iistiinliigii vardu (4,16,26).Bizim 12 hastamlzdan yalmz 2'sinde BT'de patolojik bulgu gozlenirken, MRG ile bunlara ek olarak 4 hastada
da-ha lezyon gosterilebilmi~tir. Bu da-hastalardan 3'iiniin
MRG'sinde medial temporal skleroz olarak
tammla-nan goriintii, temporalloblar arasmda asimetri ve
at-rofik lobda smuh hiperintens sinyal ~eklindedir.
MRG'de goriintiilenen 3 medial temporal skleroza
kar~lhk. histopatolojik incelemede 9 hastada hippo-kampal skleroz saptanml:;; olmasl, MRG'nin de yete-rince hassas bir yontem olmadlgml gostermektedir. Hastalanrmzm yansmda BT ve MRG normal
bulun-mu~tur. Hastalanmlza, "standard"
temporallobek-tomi ve amigdalohippokampektomi yapllml~tlr.
Unilateral anteromedial temporal lob fokiisii olan
hastalarda temporallobektominin sonucunu
Turk N6roliirurji Dergisi 3: 59 - 66. 1993
yapllannm rezeksiyonunun geni~ligi oldugu bildiril-mi~tir (20).Cerrahinin hedefi. fonksiyonel alanlara
za-rar vermeden. epileptojen bblgenin maksimal
rezeksiyonudur. Bu ilkeler dogrultusunda yapllan cer-rahi miidahalelerin sonucunda. hi~bir hastamlzda ek nbrolojik defisit ortaya 9kmaml~tlr. Yalmz bir has-tada. antipsikotik tedaviyle kIsa siirede diizelen bir paranoid psikoz geli~mi~tir. Cerrahi somaSl ortaya 9-kan, paranoid veya ~izofreni benzeri psikozun
ora-m. ~e~itli bildirilerde %3.8 ile %35.7 arasmda
degi~mektedir (30).Bu durumda. hastalann
ameliyat-tan soma psikiyatrik a~ldan da izlenmesi gerekli
gb-riinmektedir.
Giderek artan yaymlarda epilepsi cerrahisinin
olumlu sonu9an bildirilmekle birlikte, bu tedavi
se-~eneginden yararlanabilen hastalann saYlsl heniiz
~ok azdu. Epilepsi cerrahisinin olasl adaylanmn sa-YlSlile ameliyat edilen hasta saYlsi arasmdaki uyum-suzlugun ~e~itli sebepleri vardu (6.24). Bir yandan
epileptik hastalann tedavisini iistlenen hekimlerin
konuya ilgi gbstermemesi. bte yandan epilepsi
cer-rahisi alamnda yeti~mi~ beyin cerrahl saYlsmm ~ok az olu~u. bu arada saYllmaktadlr. Bir ba~ka etken de. cerrahi tedavi adaYl hastalann cerrahi bncesi deger-lendirmesini yiiriitebilecek donamma sahip
nbrofiz-yoloji birimlerinin eksikligidir. Cerrahi tedavi
se~eneginden yararlanabilmi~ hastalanmlzda.
nbbet-lerin ba~lamasmdan ameliyat tarihine kadar ge~en
siirenin ortalama 18 yll oldugu da gbzbniine
ahmr-sa, daha geni~ bir hasta popiilasyonuna daha etkili
hizmetler verebilecek. epilepsi cerrahisi ybnelimi de olan uzmanla~ml~ epilepsi merkezlerinin kurulmasl, ilgi ve ~aba bekleyen bir adlm olarak durmaktadlr.
Yazl~ma Adresi: Do~. Dr. Atilla Erdem
A.b.T.F. ibni Sina Hastanesi. Nbro~iriirji 06100 ANKARA Tel: 310333312934
KAYNAKLAR
1. Adler J. Erba G. Winston KR. Welch K. Lombrose CT: Results of surgery for extratemporal partial epilepsy that began in child-hood. Arch Neurol 48:133-140. 1991
2. Babb TL. Brown WJ: Pathological findings in epilepsy. In:En-gel JJr ed. Surgical treatment of the epilepsies. New York. Ra-ven Press. 1987. pp.511-540
3. Barry E.Sussman NM. a'Connor MJ. Harner RN: presurgical electroencephalographic patterns and outcome from anterior temporal lobectomy. Arch Neurol 49:21-27. 1992
4. Berkovic SF. Andermann F. alivier A. Ethier R. Melanson D. Robitaille Y. Kuzniecky R. Peters T. Feindel W: Hippocampal sclerosis in temporal lobe epilepsy demonstrated by magne-tic resonance imaging. Ann Neurol 29:175-182. 1991
Erdem: Amigdalo-mppokampektomi
5. Billiard M. Besset A. Touchon J. Cadilhac J: Pathophysiologi-cal implications of all night sleep polygraphic recordings in epi-leptic patients. In: BaldyMoulinier M. Ingvar DH. Meldrum BS (eds). Cerebral blood flow. metabolism and epilepsy. London Paris: John Libbey Eurotext. 1983 pp. 185-189
6. Chadwick D: Why are so few patients with epilepsy treated surgically?: A United Kingdom perspective. Acta Neurochirur-gica Suppl 50:117-118. 1990
7. christodoulou G: Sphenoidal electrodes. Acta Neurol Scandi-nav 43:587-593. 1967
8. Chung MY. Walczak TS. Lewis DV. Dawson DV. Radtke R: Temporal lobectomy and independant bitemporal interictal activity:What degree of lateralization is suffident ? Epilepsia 32:195-201. 1991
9. Dreifuss FE: Goals of surgery for epilepsy. In: Engel J.Jr.(ed):Sur-gical treatment ofthe epilepsies. New York. Raven Press .. 1987. pp:31-49
10. Elwes RDC. Dunn G. Binnie CD. polkey CE: Outcome follo-wing resective surgery for temporal lobe epilepsy: a prospec-tive followup study of 102 consecutive cases. J Neurol Neurosurg Psychiatry 54:949-952. 1991
11. Engel J.Jr: The use of positron emission tomographic scanning in epilepsy. Ann Neurol15 (suppl):180-191. 1984
12. Engel J.Jr. ed.: Surgical treatment of the epilepsies. New York. Raven Press .. 1987
13. Engel J.Jr: Focal epilepsy and pathophysiology of the epilep-tic focus. In: Baldy Moulinier M. Lassen NA. Engel J.Jr. Askie-nazy S (ed):Focal epilepsy: clinical use of emission tomography. London: John Libbey and Company Ltd .. 1990. pp 113 14. Erdem A. Yigit A: Psikomotor epilepside uyku
elektroensefa-lografisi. Nbroloji 19:83-86. 1992
15. Gloor P: Commentary: approaches to localization of the epi-leptogenic lesion. In: Engel J.Jr (ed). Surgical treatment of the epilepsies: Engel J.Jr (ed). New York. Raven Press. 1987. pp 97-100
16. Heinz ER. Heinz TR. Radtke R. Darwin R. Drayer BP. Fram E. Djang WT: Efficacy ofMR vs CT in epilepsy. AJR 152:347-352. 1989
17. Kristensen 0,Sindrup EH: Sphenoidal electrodes. their use in the electroencephalographic investigation of complex partial epilepsy. Acta Neurol Scandinav 58:157-166, 1978
18. Marks DA. Katz A. Booke J. Spencer DD. Spencer SS: Compa-rison and correlation of surface and sphenoidal electrodes with simultaneous intracranial recording:an interictal study. Elect-roenceph clin Neurophysiol 82:23-29. 1992
19. Montplaisir J. Laverchere M. SaintHilaire JM: Sleep and focal epilepsy: Contribution of depth recording. In:Sterman MB. Sho-use MN. Passouant P (ed): Sleep and Epilepsy. New York. Aca-demic Press. 1982. pp.301-3I4
20. Nayel MH. Awad lA. Imders H: Extent of mesiobasal resecti-on determines outcome after temporal lobectomy for intrac-table complex partial seizures. Neurosurg 29:55-61. 1991 21. alivier A. Gloor P. Quesney LF. Andermann F: The
indicati-ons for and the role of depth electrode recording in epilepsy. Appl Neurophysiol 46:33-36, 1983
22. Pampiglione G. Kerridge J: EEG abnormalities from the tempo-rallobe studied with sphenoidal electrodes. J Neurol Neuro-surg psychiat 19:117-129, 1956
23. Quesney LP: Extracranial EEG evaluation. In:Engel JJred. Sur-gical treatment of the epilepsies. New York. Raven Press. 1987. pp.129-166
24. Ribaric II: Why are so few patients operated on for epilepsy: A Yugoslavian perspective. Acta Neurochirurgica Suppl 50:107-116. 1990
25. Rovit RL. Gloor P. Rasmussen T: Sphenoidal electrodes in the electroencephalographic study of patients with temporal 10-be epilepsy. J Neurosurg 111:151-158.1960
Turk Noroljirurji Dergisi 3: 59 - 66. 1993
26. Schemer w.Meenche HJ. Felix R: Temporal lobe epilepsy: Corn parison of CT and MR imaging. AJR 149:1231-1239.1987 27. Spencer S: Depth electroencephalography in selection of
ref-ractory epilepsy for surgery. Ann Neurol 9:207-214. 1981 28. Sperling MR. Engel J.Jr: Sphenoidal electrodes. J Clin
Neuroph-ysiol 3,:67-73.1986
29. Sperling MR. Mendius JR, Engel J. Jr: Mesial temporal spikes; a simultaneous comparision of sphenoidal. nasopharyngeal and ear electrodes. Epilepsia 27:81-86. 1986
30. Trimble MR: Behaviour changes following temporal lobectomy with spedal reference to psychosis. J Neurol Neurosurg psychiat 55:89-91. 1992
Erdem: Amigdalo-hippokampektomi
31. Van Buren]M: Complications of surgical procedures in the di-agnosis and treatment of epilepsy. In: Engel ]Jr. ed. Surgical treatment of the epilepsies. New York. NY Raven Press, 1992. pp.465-475
32. Wyler AR, Ojeman GA, Lettiech E, Ward AA: Subdural strip electrodes for localizing epiloptegenic fod. J Neurosurg 60:1135-1200. 1984
33. Wyler AR: Surgical treatment of temporal lob epilepsy. Neu-rosurgery Quarterly. 1 (4):214-232. I991
34. Ya~argil MG. Wieser HG. Valavanis A. Von Ammon K. and Roth P: Surgery and results of selective amygdalo-hippocampectomy in one hundred patients with nonlesional limbic epilepsy. Neurosurg Clin of North America 4(2):243-261. 1993
