M arm ara kıyılarındaki İstanbul “6"
BAKIRKÖY
Bakırköy tren istasyonu (üstte) ve Bakırköy Akıl Hastanesi bahçesi ...
ve İzmir’den sonra dördüncü sırayı a lır bu köy...
A dı dillere destan otm uş B akırköy' dür bu dev köyümüz. Ç evresinde do ğan yeni yeni b ucaklarıyla gittikçe büyüyen, gittikçe k alab alıklaşan B a
kırk ö y ’ün eski sakinlerin ce hâlâ «köy» diye anılan merkez bucağı da büyük gelişm e gösterm iş olm asına rağmen eski havasından çok şey yi- tirm em iştir k i bu da önemli b ir özel liğidir Bakırköyüm üzün...
Hazırlayan: C, i.
İS T A N B U L’ un eski mi eski b ir köyü vard ır ki, nice vilâyeti kaç kereler cebinden çıkarır. 1 milyonun çok üs tündeki nüfusuyla, İstanbul, Ankara
BAKIRKÖY’ÜN TARİHİ
B a k ırk ö y ’ün tarihi, B iza n s'a kadar uzanır. İstanbul surlarının hayli d ı şın d a kalan bu toprakların doğal gü zelliklerinin yan ısıra yum uşak hava s ı ve güzel denizi im parator Büyük Konstantin’in hayranlığını kazandı ğından 324 yılında burada Septim um adında büyük bir sayfiye m erkezi kurdurm uş ve burasını saraylar, k o naklar, kiliselerle donatm ıştı. Doğu R om a’yı (Bizans) B atı Rom a'ya bağ layan yol buradan geçerdi. Zam anla burayı koruyacok bir kale inşa edil diği gibi güzel deniziyle bereketli top rakların birleştiği noktada bir de li m an inşa olunmuştu. İstanbul’a ge len yabancı ko n a kla r burada karaya çık a rla r ve Septim um 'dan başlayan görkem li bir törenle İstanbul’a ge tirilirlerdi.
Septim um 1204 y ılına kadar büyük önem ve değerini olduğu gibi yapısal görkem ini de korumuştu. A ncak IV. H açlı Seferi sıra sın d a lâtinlerin isti lâsına uğrayıp büyük bir yağm a ve tahribe uğram ıştı. Lâtinler burada yoşıyan nice BizanslIyı kılıçtan ge çirm ekten de geri kalm am ışlardı bu İstilâ sırasında.
Bu olaydan sonra Septimum eski görkem iyle birlikte eski önem ve de ğerini de tamamen yitirm işti. Nitekim Fatih Sultan Mehmed İstanbul’u fet hettiğinde burada M arko Hori adını taşıyan m ütevazî bir b a lıkçı köyü bulunm aktaydı sadece...
Jvlakro Hori, rum ca «Uzun köy» de mekti. Köy tamamen deniz kenarın da kıyıya paralel ince uzun bir hat halinde kurulm uş olduğundan bu ad- * la anılm ıştı. Türkler M akro Hori'ye M akri Köy dem işler ancak buraya yerleşm eyi düşünm em işlerdi. Bu ne denle M akrı Köy yüzyıllar boyunca bir Rum köyü olarak kalm ıştı. Türk aileleri ancak Onyedlnci yüzyıldan sonra buraya gelip yerleşm eye b aş lam ışlardı. Bugün B akırköy adıyla andığım ız eski M akrı K öy’de ilk c a minin 1602 yılında yaptırılm ış olm a sı da bunu gösterir. A n ca k bundan sonra köyün birden Türk ailelerin rağbetini çektiği görülmüştü. Hele II. Sultan M ahm ud'un yenileştirm e hareketleri sırasın d a modern bir veçhe verdiği ordunun barut ihtiya c ın ın sağlanm ası için burada bir Baruthane yaptırm asından sonra M akrı Köy daha büyük ilgi ve rağbet görm üştü...
M akrı Köy adı Cum huriyetin ilânın dan sonra B a k ırk ö y ’e çevrilirken 30
M ayıs 1926 günü İstanbul iline bağlı b ir ilçe haline getirilm işti. Bakırköy, Cum huriyet dönem inde de eski köy havasını koruyan mütevazi bir kasa ba olm aktan ileri gidem em işti önce leri. Şehrin v a rlıklı kişilerinin bura d a ki yazlık köşkleri bu mütevazi k a sabayı süsleyen zenginlikler olm uş tu. A n ca k II. Dünya Savaşından son ra Bakırköy'ün m erkez k a sa b a sı o l duğu gibi çevresi de büyük bir hızla gelişm işti. O uçsuz b u caksız boş a- lanlarda doğan köyler, birkaç yılın içinde koca koca kentler haline geli verm işti. Zuhuratbaba, Osm aniye, Bahçelievler, Yenibosna, Kocasinan, Tozkoparan, Güngören, Sefa’köy ve daha bir çoğu... Hele Ataköy, İstan b u l’ un en modern bir m ahallesi o la rak gökdelenleriyle B akırköy içinde bir Avrupa kenti görünümü arzet- mektedir.
Bakırköy ayni zam anda İstanbul’un önem li sanayi bölgeleri arasında, dev tesisleriyle yer alm aktadır. B u nun yan ısıra B akırköy ayni zam anda turistik tesisleri, plâjlarıyla da bir tatil ve dinlenm e köşesi durum un dadır. Y a ln ız Türkiye’nin değil, Avru pa’nın sa yılı hava lim anlarından biri olan Yeşilköy Atatürk Hava Limanı da bu ilçem izin sın ırla rı içinde apayrı bir özellik ve güzellik arzetmektedir. B a kırköy’ün bir başka özelliği de Türkiye’nin en büyük A k ıl ve Sinir H astanesi teşkil etmektedir. Bu has tane yurt çapında öylesine bir ün yapm ıştır ki. «Bakırköy» adı bile bu sa ğ lık kurumumuzu anım satm aya yeterli olm aktadır adeta.
Bakırköy, 230 kilom etrekarelik bir a- lan üzerine y ayılm ış onyedi mahalle, b a ğ ım sız belediyeleri olan dokuz ka saba ve a yrıca on köyden oluşm ak tadır. Ö nce m ahallelerini sıralayalım : Cevizli, Zeytinlik, S ak ıza ğ ac ı, Y e n i m ahalle, Zuhuratbaba, Kartaltepe, Osm aniye, Bahçelievler, Tozkoparan, Ataköy I, ll„ III. ve IV. kısım larıyla), Yeşilyurt, Yeşilköy, Şenlik, Zümrüt- yuva, M erter... K asabalarına gelin ce; A vcılar, Küçükçekm ece, Sefaköy, Yenibosna, Kocasinan, Güngören, Esenler, Bağcılar, H alkalı... Köyleri ise; Şam lar, Kayabaşı, Altm şehir, İki telli, Firuzköy, Habi'bler, Mahmutbey, A tışalam , K irazlı, Güneşli...
(Devam edecek)
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
