Türk diş hekimliğinde 76 yıl

Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan, en üst se­

viyedeki danışma kurulunda, dokuz bin diş he­

kimini temsilen bir üyenin bulunmaması,

bakanlığın diş ve ağız sağlığına ne derece önem

verdiğini gösterir

Bilim literatüründe doktora ve ihtisasın birbirin­

den farklı yönleri ve amaçları kesin hudutlarla

ayrılmış olmasına rağmen, maalesef bu uygu­

lamanın diş hekimleri camiası için farklı olarak

ele alınması çok üzücüdür

TÜRK DİŞ HEKİMLİĞİNDE 76 YIL

I ÜRK üp tarihinde yazılı metin olarak ortaya çıkan ---ilk belgenin Uygur Türk­ lerine ait olduğunu bilmekteyiz. Bu kıymetli eserin Alman bilgi­ ni Le Coq tarafından, bugünkü Çin Türkistan’ın Turfan bölge­ sinde bulunduğu anlaşılmıştır.

Orta Asya Türk toplumlann- da Şaman adı verilen din adam­ larının aynı zamanda hekim olarak görev aldıklarını ve Orta Asya’da ilk hastanenin Türkler tarafından kurulduğu tespit edil­ miştir.

Prof. Dr. Terzioğlu’nun yü­ rütmüş olduğu bilimsel çalışma­ da Musa Bin Hamun’a ait mes­ leğimizle ilgili bilgilerin temelini, Uygur Türklerinden kalma bilgi­ lerin oluşturduğunu ortaya koy­ muştur. Ayrıca, Prof. Dr. Ziya Cemal'in Viyana’da tertiplenen 4. Dişhekimliği İnternasyonel Kongresi’nde dile getirildiği, HİSTOİRE de V hygiene Buc­

co-dentaire chez Les anciens Tu- ros başlıklı tebliğinde, Türklerin ağız temizliğinde, Müslümanlık­ tan önceki ve sonraki dönemler­ de vermiş olduğu kıymetli, delilleriyle açıklamış olduğu dik­ kati çekmektedir.

Sözü edilen bu temizliğin misvakla yapıldığını, bunun el­ de edilmesi için şeftali, mersin ve arak adı verilen ağaçların kulla­ nıldığı, bu ağaçların uç kısımla­ rının dövülmesi ile, ince liflerin elde edildiğini bu sayede de me­ kanik temizlik için fırça şeklin­ de kullanılmasının sağlandığı bilinmektedir. Bu bitkilerin, özel tatlan sebebiyle ve ihtiva ettik­ leri kimyasal özellikleri dolayısıy­ la diş ve etlerinde koruyucu bir imkânın yaratıldığı anlaşılmıştır.

Türk toplumunun Osmanlı İmparatorluğu döneninde, her konuda olduğu gibi tıp alanında da diğer milletlerden mukayese edilmeyecek üstünlüğe sahip ol­ duğu, ortaya konulan tıbbî eser­ lerin tetkikinde, göze çarpar.

Macar arşiv belgelerine göre,

1 9 5 3 'te İÜ D iş H e k im liğ i F a k ü lte s i'n d e n m e z u n o ld u . 1 9 62 s e n e s in d e a y n ı ü n iv e r s ite d e p r o te z d o k t o r (M e d . D e n t.) u n v a n ın ı a ld ı. 1 9 6 3 'te A n k a ra Ü n iv e r s ite s i D iş H e ­ k im liğ i Y ü k s e k O k u lu k u r u c u s u o la r a k g ö r e v a ld ı. 1964-66 s e n e le r in d e N e w Y o rk Ü n iv e r s it e s i’n d e ve D e ­ w e y S c h o ll’d a P o s t- G r a d u a te k u r s la r ı a ld ı. 1 9 6 7 s e n e ­ s in d e A n k a r a Ü n iv e r s ite s i D iş H e k im liğ i F a k ü lte s i'n d e p r o fe s ö r o ld u . 1979 s e n e s in d e İİT İA D iş H e k im liğ i Fa- k ü lt e s i’n d e d e k a n o ld u . 19 8 0 -1 9 8 1 s e n e s in d e P h ilip p s Ü n iv e r s ite s i n d e ç a lış tı. 1982 s e n e s in d e M a rm a ra Ü n i­ v e r s ite s i D iş H e k im liğ i F a k ü lte s i'n d e d e k a n o la r a k g ö

r e v a ld ı. '

1526 tarihinde kazanılan Mohaç Z aferi’nden sonra Macaris­ tan’ın fethini müteakip. Kanuni Sultan Süleyman’ın emirleriyle saray başhekimi Musa Bin Ha- m un’nun, Macaristan Sağlık Teşkilâtı’nı kurmuş olduğu tespit edilmiştir.

MODERN DİŞ

HEKİMLİĞİ

Prof. Dr. Cemil Topuzlu Pa­ şa’ nın sivil ve askeri tıp fakülte­ lerini birleştirip dekan olarak göreve başlaması ile, dişhekim­ liği okulunun kurulması aynı döneme rastlar.

10 Ağustos 1909 tarihinde Millî Eğitim BakanJığı’nm, 2 tıp kuruntunun birleştirme işleminin 1909 yılı Eylül ayına kadar ta­ mamlanmasını isteyen 45 nolu yazısına rağmen, bu istek kadro­ ların kaldırılması düşüncesi ile engellenmek istenmiştir. Tıp fa­ kültesi bütçe çalışmaları safha­ sında, dişhekimliğine tahsis edilmesi planlanan paranın lü­ zumsuz olduğu ve bunun tıp ho­ caların ın m aaşlarına ilâve edilmesi teklif edilerek, böyle bir kuruluşun fayda temin etmeye­ ceği, tıp bocalan tarafından di­ le getirilince; Prof. Dr. Cemil Topuzlu Paşa, her iki engeli aşmak için, zamanın Millî Eği­ tim Bakanı Emrullah Efendi ile

temasa geçer. Maliye Bakam Ca- vit Bey’in yardımı ile, bir taraf­ tan tıp fakültesinin İdarî kadrolan tespit edilir, diğer ta­ raftan da dişhekimliği okulu için, bütçede tahsisat aynlarak kuru­ luş tamamlanır. Elimizdeki bel­

gelere göre, dişhekim liği okulunun açılışı, 6 Ekim 1909 ta­ rihidir.

Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan, en üst seviyedeki danış­ ma kurulunda, dokuz bin dişhe- kimini temsilen bir üyenin

Galatasaray Egitim\&kfi

GALATASARAYLILARA DUYURU

T ü m G a la ta s a ra y lI k a rd e ş le rim iz le b irlik te o l­ m a k d ile ğ i ile c a m ia m ız a s a y g ıy la d u y u ru lu r.

GALATASARAY EĞİTİM VAKFI

D o ğ a n S a rıb e y o ğ lu : 5 25 76 96 B e n e r A k b a ş : 166 13 6 6 A k k ın S o k o llu : 149 11 0 0 /2 2 6

bulunmaması, Sağlık Bakanlığı’ nın diş ve ağız sağlığına ne dere­ ce önem verdiğinin bir delili ol­ ması gerekir.

Senelerdir şifahîveyazılı ola­ rak çeşitli fakülte yetkilileri ta­ rafından dile getirilen bu isteğin ihmal edilmesi ciddî bir eksiklik yarattığı muhakkaktır. Ümit edi­ yoruz ki, sekiz fakülte ve dokuz- bin hekimi temsil eden bir üye, sağlık şuarasında, lüzumlu olan yerini alabilsin.

BAZI SORUNLAR

Bilim literatüründe dok­ tora ve ihtisasın birbirinden fark­ lı yönleri ve amaçları kesin hudutlarla aynlmış olmasına rağ­ men, maalesef bir uygulamanın dişhekimleri camiası için farklı olarak ele alınması çok üzü­ cüdür.

Bugün tıp biliminde, göz, cil­ diye, iç hastahklan, nöroloji, psi­ k iy a tri... vs... gibi ihtisas dallarının mevcudiyeti ne kadar lüzumlu ise, dişhekimliğinde de protez, diş ve ağız cerrahisi, pe­ dodonti, ortodonti, diş ve ağız hastalıktan tedavisi ihtisas dalla­ rının en kısa zamanda açdması o kadar zaruridir. Çünkü, zama­ nımızda pratisyen dişbekimleri- nin her bilim dalındaki başansı yeterli olmayabilir.

Her bilim dalına ait ihtisas sahibi dişhekimlerince, diş ve ağız sağlığı hizmetinin en iyi şe­ kilde verilmesi bir noktada za­ ruridir.

Doktora çalışmaları öğretim üyesi yetiştirmek için bir basa­ maktır, ihtisasla doktoranın hiz­ met ve amaç yönünden farklılığı artık kabul edilmelidir.

Bu arada, YÖK’ün almış ol­ duğu bir karar sonucu, diş tek­ nisyenliği yüksek okullannın kurulması sağlanmıştır. Böylece diş ve ağız sağhğı için çok lüzum­ lu olan bir eksiklik bertaraf edil­ miş bulunmaktadır.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi