s.O.V.F.EıikKurul Yöncrgesi
SELÇUK ÜNivERSiTESi VETERiNER FAKÜLTES
i
ETiK KURUL (SÜVFEK) VÖNERGES
i
Dayanak
Madde 1. Bu Vörlerge 6343sayılıKanunun 5., Veteriner HekimliQi DeontolojiVönetmeliğinin 6.,17.,26.,Dünya Veteriner HekimleriBiniğiMesleki EtikVasasının41d,9.,12.Maddeleri,
Hayvan
Haklan Evrensel Bikjirgesi, Helsinki Bikjirgesi ileulu-salve uluslararasıdüzeydesağlıkbilimlerietiğine ilişkin diğerdüzenlemelerdikkatealınarak hazırlanmıştır.AmaçveKapsam
Madde
2
.
BuYönerge,SekfukÜ
rwersitesl
Veteriner Fakültesi birimlerindeyapılacak olan bilimselaraştırma, yayın,sağlık hizmetleriuygulamalan ve~itim-öğretim gibi temel etkinliklerdekullanılanyöntem vemateıyaller ile ilgiliminimum etik standartlan saptamak; etik ilkeler do{ırultusunda görüş bildirmek; gerektiğinde yeni ilkeleroluşturmak ve bunlann tI'/ -gulamalannailişkin düzenlemeleri yapmak; Fakülte içinden ya dadışandan yapılacakaraştırmaveyayın işlerine ilişkin başvurulardaçörcşbildirrnekle yükümlü EtikKurulun görevlerini veçalışmabiçimini belirlemekamacıyla düzenlenmiştir. TanımlarMadde3.BuVönergedeadıgeçen; 3.1.Başkan:SÜVFEKBaşkanını,
3.2.Fakülte:SelçukOnivers~esiVeteriner Fakültesini,
3.3.Kurul: Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi EtikKurulunu, 3.4.EtikKurul:Selçuk ÜniversitesiVeteriner Fakültesi EtikKurulunu,
3.5.
vôrerçe
:
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi EtikKurul Vönergesinijade
eder. Kuruluşve
Üyelerin NitelikleriMadde4.EtikKurul Selçuk ÜniversitesiVeteriner Fakültesiöğretim üyeleriarasından Fakülte Kurulutarafından seçilecek TemelBilimlerBölümürden1,HastalıklarveKlinik Bilimleri Bölümürden2,
Zootekni
veHayvan
Besleme Bölümünden1ve Deontolojibirimirden1öğretimüyesitarafından oluşturulur.
Etik Kurulüyeleri kendiaralanndanbirbaşkan,birbaşkan yardımcısıvebir raportörseçer.
Kurul,çalışmalannıalt kurullaroluşturarakyürütebilir.Gerektiğinde, fakültadanveyadışandan, konusunda deneyimli
uz-manlardan,yazılıolarakveyakurultoplantısına davet edilerekgörüş alınmasını Dekan/ık makamına sunabilir.Üyelerin Görev Süreleri
Madde5.Etikkurulüyeleri
üç
(3)yıliçinseçnr
.
Görevsüresi bilenbir üyeyeniden
seçilebilir.Birtakvimyılıiçinde,izinsiz ve yazılı mazeretsizolaraküç
(3)toplantıya katılmayanbir üyenin üyeliği düşer. Kurulüyeliğirden çekilmeveüyeliğin düş mesiDekanonayınınilgiliyetebliğiileyülÜnüQe girer.Boşalanüyelik içinyenibir üye seçilir.Görev
ve
SorumlulukMadde6.EtikKurul,Madde2 çerçevesindeki g6rev1erini yerine getirir.Buamaçla;
6.1. Kendisineiletilenaraştırma projelerini,protokolleri ve belgeleri inceier,değer1endirirve en geç bir ay içerisinde
gö-rüşünübildirir.6.2.EtikKurulonayı alındıktan sonra devam eden
veya
EtikKurulonayıalmadanbaşlartuş biraraştırmaiçinetik yönüileri sülÜlerel< yapılan yazılı başvurularda Kurul,araştırmanınetik kurallara uygunl~u konusunu gerekçesini belirterek De-kanlıkmakamınabildirir.6.3. Veni veyer1eşmemiş teknolojilerinveteriner hekimliği alanındaki uygulamalannı değeı1endirerek ilgililere görüşlerini sunar vebaşvuruhalinde denetler.
6.4.Gerektiğindeyenietikilkelerisaptar veburılannYörlergede yeralmasını sağlamaküzereDekanhkmakamınaöneride bulunur.
S.Ü.V.F.EıikKurul Yönergesi
KurulunÇalışmaYöntemi
Madde 7. Kurulbaşkanın gündemliçağrısı üzerinetoplanır. Kurul, aksine bir karara1madıkça, çalışmalarını gurupesasına dayalı olarak sürdürür. Alt kurullar kendilerine iletilen dosya üzerindeki çalışmalarını belirienen süre içerisinde ta-mamlayarak,hazır1adıkları raporu EtikKuruldagörüşülmeküzerebaşkanasunar1ar.
EtikKurul,başkanın çağrısı üzerine en az
üç
üyeninkatılımı iletoplanır.Kurul her ay en az bir defatoplanır. Gerektiğindebaşkanın çağrısıüzerineolağanüstü toplantılaryapabilir.
Başkanın yokluğunda çalışmalar başkan yardımcısının yönetiminde yürütülür. Kurul,değeriendirmalerini dosya üzerinden yapar,gerektiğindeilgilikişilerden yazılıveyasözlü bilgialır.
Karar1ar kurul üyetamsayısının yarıdanbirfazlasıilealınır.
oy
eşitliğihalindebaşkanınoyu iki(2)oysayılır.EtikKurultoplantı tutanaklarını gerektiğinde ulaşılabilecek şekildeen azbeş(5)yılboyunca saklama ileyükümlüdür. Raporların Hazırlanması
Madde 8. Herbaşvuruiçinayrıbirdosyaaçılır. Gerektiğindedosya ilgili gruptagörüşülmek ve ön raporhazır1anmak üzere birsüre beHrienerek alt kurula sevkedilir.Hazır1anan rapor1ar etikkuruldatartışmaya açıldıktansonraoylanırve kesin rapor kurul üyelerinceimzalanır. "Karşı
oy'
kullanan üyegerekçesini yazmakzorundadır.inceleme Yöntemi
Madde 9. Kurul,başvuruyu öncelikle ilgili Mevzuat ve deontolojik yönleri iledeğeriendirirveaçıklığa kavuşturur. Burada sorunun, eylem veyaişleminkurallarauygunluğu ya daay\<ırılığıbelirtilir.
EtikKurul, incelemelerisırasında özellikle Tür1<iye'nin imzakoyduğuuluslararası sözleşmeleri ve bildirgeleri göz önünde bulundurur. Başvuru belgelerinde, bu bildirgelere uygunluk aranır. Kurul, ulusal veya uluslar arası metinlerde dü-zenlenmemişbirsorunlakarşılaştığında bunu ilkeyebağlayabilir.
Raporuniçeriği
Madde 10. Raporda, etikdeğeriendirma gerekçesi ile belirtilir. "Sonuç" kısmında, "Etik Kurul Yönergesi ilkelerine Uyul-muştur."cümlesine yer verilir. Bu ilade"EtikKurulOnayı"olarak kabul edilir.
Belgelerin iadesi
Madde 11.EtikKurulagönderilmişsevkyazısı dışındakibütün belgelerinasılları Dekanlık makamına geriverilir.
Araştırıcıların Sorumlulukları
Madde 12.Yönergenin 2.Maddesi çerçevesindeyapılacak çalışmalarda araştırıcıların etik kurallara ilişkin sorumlulukları eşittir.
12.1 .Deneyhayvanları üzerindeyapılacakolanaraştımıalardave çokyönlü testlerdeaşağıdakihususlara uyulur. - Hayvan deneyleri konusundakikısıtlamalara;
- A1temam yöntemleringeliştirilmesi içinçabaharcanmasına;
- Hayvan deneylerinin olumsuz ve belirsizsonuçlarından iletişimsistemleri ve veribankalannınhaberdar edilmesine; - Hayvanlar üzerinde gereksiz deneyleryapılmamasına;
12.2.Araştırıcılar, sahipoldukları bilgilerihayvanların deneylersırasındaduyabilecekleriıstırapveendişeyiazaltacak ya da ortadankaldıracak düzenlemeleri yapmak içinkullanmalıdıriar.
12.3.Hayvan deneylerine katılan yardımcıların eğttimlerini arttımıak, becerilerini ve bilgilerini hayvanların esenliği için kul
-Ianmalarını sağlamak araştırıcılarıngörevleriarasındagörülmelidir. Hayvan Deneyleri ile ilgili Etikilkeler
Madde 13.Araştımıaprojelerininhazırianmasında veuygulanmasındahayvan deneylerineilişkinolarakaşağıdaki etikil-kelereuyulmalıdır.
13.1 .Etiğin "yaşama saygı ilkesr' her hayvan türü için de kabuledildiğinden bilimselaraştımıalarda kullanılması zorunlu olan deneyhayvanlarına kötü uygulamalardankaçınmak araştırıcının baştagelensorumlulukları arasındagörülmelidir. 13.2.Araştırmalarda bilginin elde edilmesindegeçeriiliği kanıtlanmış alternam yöntemler varsa,çalışmanın etikolarak
s.O.V.F.Etik Kurul Yöncrgcsi
vanlar
üze-roe
yapılmasıuygun görülmemeridir.Dahaörceoenaynntılı oıarak yapılmış deneylertekrarlanmamalıdır.13.3. Deney Çinen uygunhayvan modeli seçilmeli ve bilimsel sonucu verebilecek en azsayıdahayvankullanılmalıdı r. 13.4. Yeni bilgilerinelde edilmesinisağlayacak, sağlık veyaşamiçinfaydalı olacak hayvan deneyleri etikaçıdanuygun görülebilir.
13.5.Hayvanıaragereksizacıvea~nverecek deneyler uygun biranesteziyöntemi uygulanarakyapılmalıdır.
13.6. Toksikolojik, farmakolojik ve biyolojik testler ve kanser araştırmalan, enfeksiyonlu hastalık gözlemleri gibiaraş
tırmalar, sonuçlar elde edilene kadar sürdürülebilir. Bu durumda toksisite, enfeksiyon,serrotonann veya büyüyen tu-rröral oluşumun yolaçabileceği ağn ya da ıstırabın ağırtabloyadönüşmesi halirde uygulanacak işlem projede be-lirtilmelidir.
13.7.Yıyecekve su rejimirdekideğişiklikleri kapsayan deneyselçalışmalar kısasüreli olarakplanlanmaııdır. Program hay' vansağlığına zararlıolacakhiçbiretkiye nedenolmama/ıdır.
13.8.Araştırmalarsüresincekullanılan hayvanlara, türüne uygunşartlar hazır1anmall; en iyifızyolojik,psikolojik ve çevresel koşullar sağlanmalıdır.Buamaçla Yôrlergenin 3.Maddesi uyanncaoluşturulacak "UzmanAlt Kurullf tarafındandeney
hayvanlannın,hayvanba.nnaklannın ve Iaboratuvar1ann nitelik vekullanılmalanna ilişkinesaslar saptanarakDekanlrğabi"" dirilir.
13.9.Denemelersonunda,kullanılanhayvanlarasağlıklı yaşam koşullan sağlarunalıdır.
13.10.Şiddetlive sürekliağnçekenya da normalyaşamını sürdüremeyecek duruma gelen hayvanlar ileçevresiÇin risk oluştu rabilecekhayvanlann
en
uygunyöntemle,acıduymayacakşekik::le yaşamlannason
verilmelidir.AraştınnaIçinBaşvuru
Madde14.Araştınnaprojelerinde, deneyselçalışmalarda ve çok yönlütestlerde etik kurallara uygunlukesastır.Bu
çe-IışmalardaEtikKurulonayı alınmasıamacıyla araştıncıyadaeraşnncuar başwıudabulunabilir.Araştıncı, başvuru yazısınaaşağıdakibilgileri Çeren protakolü eklemelidir. 14.1.Çalışmalara ilişkinolarak;
a·Araştırmanınadı, amacıve gerekçeleri b-Araştırmanınmateryal verreıccu
c-Araştıncıya daaraştıncüann adarı,unvanlan,adresleri ve imzalan d-Destekleyenkuruluşun adıve adresi
e-Araştırmaylailgili literatür bilgi t-Kaynakfar
g. SÜVFEK Yörtergesininaraştınnaya katılacak tümaraştıncılar tarafından kabuledildiğini
jaoa
edenimzalanmışSÜV· FEKTaahhütnamesi14.2.Çalışmada kullanılacakhayvanlarailişkinolarak;deneyhayvanlannın a·Tanımı
ve
sayısıb-Araştınnayadahilolma. ölçütleri
c-
Araştırmadançıkanlmaölçütleri d-Araştnmasüresie- Kontrol gruplan ve kontrol süresi f·Yapılacakklinik velaboraıuvartesteri
g-Araştırmayason verme ölçütleri
h-Araştırmasonudeneyhayvanlannayapılacak işlem
Madde 15. Araştınna projeleri, deneysel çalışmalar ve
çok
yönlü testler yanında; 2. Madde çerçevesinde ça r-çekleştirilecekolanetkinliklerdedebuyörlergedebelir1enen etikilkeler geçerlidir.$,0.
v.r
.
EtikKurul YönergesiMadde 16. YönergeninkaI:U tamnden itbaren SeIçU< ÜOiveısilesi Veteriner FaküIIesI'Wl tCm
PeriYOdiIdemde
ya-yırrlanacal< olanhayvan deneYIeı'ne dayalı biimSeImakaieierdeveFaJ<ıjfteniı düzerle<jQi tı<""""" lOpIarI>laIlia
su-rUaCakbidrive
post_'tOtikKınJ onayıAJ'''''Şbfveya
'tO,"KUrU
lI<eieme
uyı.ılrruş1lr' _ye
r
ahıalıdır.Eli< KuniatıaŞWnJmadanslniacakolanböi
ve
posteı1erleyayırrlanacal<makaieierdeye<alacakolan'töbkKınJ ~ _ ~f beyanından ~eli<soruıIanntfrnSOLUTÜJ(LUyazar
lyazar1araailIir.iz;"
ZoronluluğuMad:le17.S.Ü.VetemerFakülesi _ hayır.rilr_ aıaşt>rmayapacakolan tfrnanıştırrnacılar yazık ola-rakbaşvu-arakSeLçU<CJııMırsiıesiV...Fakülesi
Eli<
KınJ Onayı_ zonnladıılar.F_ DekanlıQına ~tfrnhayvan
i;eren
deneyselprojelerSeLçU<CJııMırsiıesiV"emor FakülesiE' " KıN..-ıabaŞ\OUmJŞ sayılırlar.
Anış1onnadakIlleğ"lklikler
Mad:le
'8.
Araştırma protokcıi:rdekıN onayındansomı yapılacak~ ioınia yazılı_ _~ıesi""
0na-yınınallMBS/ZOI\ri.I:ts.Aksitakı:irde yapılacak deQi:ŞÜden1erı ~eti<SOILrinıtLmSOLUTÜJ(LUYaı:Bti
ya-zariaraaittir.Vürü1ük
Mad:le19.
Bu
V~FaküI.
Kuı.tılara!ından cırıaylar<>{ıı2&'1212001 . . - ilt>aren)Ü1AJ(legrer.Vr.ülme
Mad:le
20
.
V~tüoirie<iriFaıa. Dekanı y(ır(i(r.YÖNERGENf..ıHAZlRl.ANMASINDAYARARlANıLANKAYNAKLAR
1.ArimaIAIematiVeS,Welaı8..ı Eh:s.Ed LF M vanııtı:tıenMdM.8aIS, Pı.i:ıiSt'ıeCI: EsıeovierSCienCeB.V..""i~1997. 2.AnirnLIIMdThıWL.egaIRigıs.AnimaIWe/ltJleEnStiLıAe, pınedonRec)ded P8pef,
USA.
1990.3...,..,W""'"'-Ed.M.C- _ .B.O._ CABL~
o><on,
1997.4.ArWnaISrıResean::h:New
PerSPedNeS
rıAnimaIE>q:::ıeıimeı ılationEd DavidSpeıIrgar. 196 1. 5.ArW.aIachversite:si
TıpFaIaesi EtikKıNYOnergesi,1994.6.Arl<ara
lnversitesi
Veteme, FaIlüI:esi EÜ<KıN Ylınergesi, 1900.7.C<ıın::Ifoo-ınemalional ~ciMe<toalSOen::eS(CIOMS)....,.".,
" " ' -
Ilgi
Eıi<Veses
.
e
.Dünya
V.._ _""'!li""""'Gönenci,....-."ve etolo;V_ 1998
.
9.0CrıYaVeterinert-ieb"rieriBiıiğlMegekiEtikYasası.1
992-10.EvHayoJanIannın KoıuYrıasınaDairA~SOzIeşmesi, straıtug. 1967.
11.GATAHayvan
deneYIeri
EtikKunJYönergesi. 1999.12.GATA IlaçAraştıımalan HaIdOrda YerelEtikKıN Yöneigesl, 1995.
13.GlJidelorthecareandUseof laboratory Animals.Institı..«eofl..aboratoryArWnaIRosearchCOrrrı'MSt::ınofNatiOrıaI Researdı
co-~,1996.
14.HayvanHaIdaL1Evrooseı Bildıgesi(AnimaIRqıts).UNESCO.paris,1978.
15.HeISri;iBildirgesi.1964,1969.
16.IlaçAraştırmaları HakkındaYOnetrneIi<, 1993. '7'~""""""_O._2000.
18.Marnıaıa
Cnversitasi
Tıp Fal<alesiDeneyHayvanıEtikıu.w YOnergeısi.1996-19. TenTcqııer ~EtitKlN YOnergasi, 1994.
20.TenVeterrıer Hakiıe;~EÜ< KLN YOnergesi. 2000.
