G Ü R E Ş Ç I L E R D E V Ü C U T K O M P O Z I S Y O N U ,
A N A E R O B I K P E R F O R M A N S , B A C A K V E S ı R T
K U V V E T I A R A S ı N D A K I I L I Ş K I N I N B E L I R L E N M E S I
Şenel Ö. *
Taş M. *
Harmancı H . **
AkyüzM. *
Özkan A. ***
Zorba E . **
ÖZET
Bu çalışmanın amacı güreşçilerde vücut kompozisyonu, anaerobik performans, bacak kuvveti ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Çalışmaya farklı kulüplerde güreş branşıyla uğraşan 31 (Xyaş: 21.09±0.99 yıl) gönüllü erkek üniversite öğrencisi katılmıştır. Deneklerin vücut kompozisyonunun belirlenmesinde; boy uzunluğu, vücut ağırlığı, deri kıvrım kalınlığı, çevre ve çap ölçümleri yapılmıştır. Vücut yağ yüzdesi Zorba formülü ile hesaplanırken, somatotip özellikler Heath-Carter yöntemi kullanılarak hesaplanmıştır. Anaerobik performans ise VVİngate anaerobik güç ve kapasite testi ile belirlenirken bacak kuvveti ve sırt kuvveti belirlemek içinse izometrik bacak-sırt kuvveti dinamometresi kullanılmıştır. Yapılan Pearson Çarpımlar Moment Korelasyon sonucunda elde edilen vücut yağ yüzdesi ile pik güç (r=.-472; p<0.01), ortalama güç (r=.-567; p<0.01), sırt kuvvet (r=.659; p<0.01), arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca yağsız vücut kitlesi ile pik güç (r=.679; p<0.01), ortalama güç (r=.648; p<0.01), sırt kuvveti (r=.779; p<0.01) arasında da anlamlı ilişki bulunmuştur. Buna benzer bir ilişkide yağ kütlesi ile pik güç (r=.441; p<0.05), ortalama güç (r=.536; p<0.01), bacak kuvveti (r=.630; p<0.05), sırt kuvveti (r=.829; p<0.01) arasında bulunmuştur. Bu sonuçlara ek olarak mezomorfik vücut yapısı ile pik güç (r=.367; p<0.05), ortalama güç (r=.393; p<0.05), bacak kuvveti (r=.-718; p<0.05), sırt kuvveti (r=.-695; p<0.05) ve ektomorfik vücut yapısı ile pik güç (r=.411; p<0.05), ortalama güç (r=.443; p<0.05) arasında da ilişki bulunmuştur. Sonuçlar göstermiştir ki pik güç ile sırt kuvveti (r=.654; p<0.01) arasında pozitif anlamlı ilişki bulunurken ortalama güç ile de bacak kuvveti (r=.613; p<0.01) ve sırt kuvveti (r=.798; p<0.01) arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Sonuç olarak, çalışmadaki bulgular güreşçilerin vücut yağ yüzdesi, yağ kütlesi, yağsız vücut kitlesi, mezomorfik, ektomorfik özelliklerinin anaerobik performanslarında ve bacak-sırt kuvvetlerinde belirleyici rol aldığını göstermiştir. Ayrıca güreşçilerin izometrik bacak-sırt kuvveti ile anaerobik performans arasında pozitif ilişki bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Bacak-sırt kuvveti, vücut kompozisyonu, anaerobik performans, güreşçi.
Geliş tarihi: 0 8 . 0 1 . 2 0 0 9 ; Yayına kabul tarihi: 1 0 . 0 4 . 2 0 0 9
* Gazi Üniversitesi B e d e n Eğitimi ve S p o r Yüksekokulu, A N K A R A
** Dumlupınar Üniversitesi B e d e n Eğitimi ve S p o r Yüksekokulu, K Ü T A H Y A *** Başkent Üniversitesi, S p o r B i l i m l e r i Bölümü, A N K A R A
Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Gazi BESBD), XIV (2009), 2:13 - 22
DETERMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN BODY
COMPOSITION, ANAEROBIC PERFORMANCE, KNEE AND
BACK STRENGTH IN WRESTLERS
ABSTRACT
The purpose of this study was to investigate the relationship between body composition, anaerobic performance and knee-back strength in wrestlers. 31 wrestlers from a university students participated in this study voluntarily (Xage: 21.09 ± 0.99 yrs). For the determination of body composition, subjects height, body weight, circumferential measurement (gulick measuring tape-holtain, UK), diameter measurement (antropometric set-holtain, UK) and skinfold thicknesses (skinfold caliper-holtain, UK) were taken and body fat percentage was determined by Zorba formula and somatotype characteristics somatotype properties were determined according to Heath-Carter system. Wingate Anaerobic Power Test (WanT) was used for the determination of anaerobic performance and Isometric Knee-Back Dynamometer was used for the determination of knee and back strength. Results of Pearson Product Moment correlation analysis, body fat percentage was negative significantly correlated with anaerobic power (AP)(r=-.472; p<0.01), anaerobic capacity (AC) (r=-.567; p<0.01) and was positive significantly correlated with back strength (r-659; p<0.01). Fat Free mass was significantly correlated with AP (r=.679; p<0.01), AC (r=.648; p<0.01) and isometric back strength (r=.779; p<0.01). Similarly fat mass was significantly correlated with AP (r=.441; p<0.05), AC (r=.536; p<0.01), isometric knee strength (r=.630; p<0.05) and isometric back strength (r=.829; p<0.01). In addition, mesomorphic properties was found to be significantly correlated with AP (r=.367; p<0.05) and AC (r=.393; p<0.05), isometric knee strength (r=-.695; p<0.05), isometric back strength (r=-.695; p<0.05). Ectomorphic properties was found to be significantly correlated with AP (r=.411; p<0.05), AC (r=.443; p<0.01). Results also indicated that AP was positive significantly correlated with back strength (r=.654; p<0.01) while AC was found to be positive correlated with knee strength (r=.613; p<0.01) back strength (r=. 798; p<0.01). As a conclusion, the findings of the present study indicated that body composition, mesomorphic and ectomorphic properties were significantly correlated with anaerobic performance, knee and back strength in wrestlers. Similarly isometric knee and back strength was found to be correlated with anaero bic performance.
Key words: Knee-back strength, body composition, anaerobic performance, wrestler.
G İ R İ Ş
Sporsal performansı etkileyen faktörlerden biri de bedensel yapı y a n i fiziksel özelliklerdir. Çünkü b u özellikler fizyolojik kapasitelerin ortaya konulmasını etkilemektedir. Sahip olunan fiziksel yapının özelliği yapılan spor dalına u y g u n olmadıkça istenilen p e r f o r m a n s düzeyine ulaşmak p e k mümkün değildir. Fiziksel yapı bir s p o r c u n u n yüksek düzeyde p e r f o r m a n s gösterebilmesi için gerekli olan özelliklerde sadece bir tanesidir. B u n u n yanı sıra kuvvet, güç, esneklik, sürat, dayanıklılık ve çabukluk gibi diğer p e r f o r m a n s göstergeleriyle birleşerek sporcunun performansını o l u m l u yönde e t k i l e m e k t e d i r( 1' **. Ayrıca araştırmacılar tarafından yapılan bazı çalışmalarda
artışa sebep olduğu ifade e d i l m e k t e d i r( 7 ). B u n u n nedeninin de bacak bölgesini oluşturan kaslann, kas kitlesinin ve kas liflerinin fazla oluşu ve kasın m e y d a n a getirdiği kuvvet-gücün daha yüksek olabileceğini göstermektedir< 1 8 ).
Güreş de sadece rakibi y e n m e k için yapılan ayak oyunlarından oluşan mücadele değil aynı zamanda üst düzey dayanıklılık (aerobik, anaerobik, s o l u n u m fonksiyonları), kuvvet, esneklik, sürat, çabukluk, denge, reaksiyon ve strateji gibi sportif p e r f o r m a n s ve k o n t r o l gerektiren bir s p o r d u r( 2 6 1. Ayrıca güreş k e n d i içinde farklı k a t e g o r i l e r ve sikletler ile g ö z e çarpar (serbest, g r e k o r o m e n . . . vb.). Güreşçilerin sikletleri b e l i r l e n i r k e n büyük ölçüde fiziksel görüntülerini de (boy uzunluğu, vücut ağırlığı) g ö z önünde bulundurmaktadır. Ayrıca fiziksel k a p a s i t e l e r i ve b i o m o t o r yetilerde son derece önemlidir.
Ülkemizde ata s p o r u o l a r a k k a b u l edilen ve gençler arasında da gittikçe yaygınlaşan b i r spor branşı olarak göze çarpan güreşin popülaritesi tartışılmazdır. S p o r B i l i m l e r i alanında farklı branşlarda vücut k o m p o z i s y o n u , a n a e r o b i k p e r f o r m a n s , bacak kuvveti ve sırt kuvveti arasındaki ilişkileri tanımlayan çalışmalar olmasına rağmen b u branşta b u özelliklerin ilişkilerini tanımlayan çalışmalar oldukça sınırlıdır. B u bağlamda b u çalışmanın amacı, güreşçilerde vücut k o m p o z i s y o n u , anaerobik p e r f o r m a n s , bacak kuvveti ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.
Y Ö N T E M
A r a ş t ı r m a G r u b u
Çalışmaya farklı kulüplerde güreş branşıyla uğraşan 3 1 (yaş: 2 1 . 0 9 ± 0 . 9 9 yıl) gönüllü erkek üniversite öğrencisi katılmıştır.
V e r i T o p l a m a Araçları
Çalışmaya katılan deneklerin b o y uzunluğu, vücut ağırlığı, deri kıvrım kalınlığı, çevre ve çap ölçümleri yapılmıştır.
D e n e k l e r i n b o y u z u n l u k l a n hassaslık derecesi 0 . 0 1 m o l a n stadiometre (SECA, A l m a n y a ) ile vücut ağırlığı ölçümleri ise hassaslık derecesi 0 . 1 k g olan e l e k t r o n i k baskülle (SECA, A l m a n y a ) ölçülmüştür.
D e r i kıvnm kalınlığı ölçümleri ± 2 m m hata ile her açılımda l m m ^ ' y e 1 0 gr basınç uygulayan skinfold kaliper (Holtain, U K ) kullanılarak, çevre ölçümleri Gulick a n t r o p o m e t r i k mezura (Holtain, U K ) kullanılarak, çap ölçümleri ise h a r p e n d e n kaliper ( H o l t a i n , U K ) kullanılarak ± 1 m m hata ile ölçülmüştür.
Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Gazi BESBD), XIV (2009), 2:13 - 22
A n a e r o b i k performansın belirlenmesinde VVingate A n a e r o b i k Güç Testi (VVAnT) için modifiye edilmiş bilgisayara bağlı ve u y u m l u bir yazılımla çalışan kefeli bir M o n a r k 8 3 4 E (İsveç) bisiklet ergometresi kullanılmıştır.
B a c a k k u v v e t i n i b e l i r l e m e k için i z o m e t r i k bacak k u v v e t i d i n a m o m e t r e s i (Prosport- T M R H B D 1 0 0 0 ) kullanılmıştır.
V e r i l e r i n T o p l a n m a s ı
Çalışmaya katılan güreşçilerin tüm ölçümleri antrenmanlarından önce aynı kişi tarafından yapılmıştır.
B o y Uzunluğu Ölçümleri: Deneklerin b o y uzunlukları baş frankfort düzlemindeyken derin
bir inspirasyonu takiben başın verteksi ile ayak arasındaki mesafenin ölçülmesi ile yapılmıştır'1 0 1.
V ü c u t Ağırlığı Ölçümleri: Vücut ağırlığı (VA) ölçümleri denekler standart spor kıyafeti
(şort, tişört) içerisinde, ayakkabısız olarak standart tekniklere göre ölçülmüştür'1 0'.
D e r i Kıvrım Kalınlığı Ö l ç ü m l e r i : D e r i kıvrım kalınlığı ölçümleri a b d o m i n a l , triceps,
subskapula, biceps, suprailiak, uyluk, göğüs bölgelerinden yapılmış ve ölçümler deneklerin sağ tarafından alınmıştır. D e r i kıvrımı kalınlıklarının ölçümünde baş p a r m a k ile işaret parmağı arasındaki deri altı yağ tabakası kalınlığı kas dokusundan ayrılacak kadar hafifçe yukarı çekilmiştir. Kaliper p a r m a k l a r d a n yaklaşık 1 c m uzağa yerleştirilmiştir ve tutulan deri altı yağ tabakası kalınlığı kaliper üzerindeki göstergeden 2-3 saniye içinde okunarak milimetre cinsinden kaydedilmiştir*1 1 1 2 1.
Deneklerin vücut yağ yüzdesinin belirlenmesinde Zorba'nın formülü'2 7' (Formül 1) kullanılmıştır. V Y Y = 0 . 9 9 0 + 0 . 0 0 4 7 (VA) + 0 . 1 3 2 X (7 bölgenin skinfold toplamları (mm)) (Formül 1)
Ç e v r e Ö l ç ü m l e r i : Çevre ölçümleri el bileği, fleksiyonda biseps ve baldır bölgelerinden
deneklerin sağ tarafından yapılmıştır. Çevre ölçümlerinde, mezuranın " 0 " u c u sol elde, diğer tarafı sağ elde o l m a k üzere bölgelere sarılmış ve " 0 " noktası üzerine gelen r a k a m test f o r m u n a kayıt edilmiştir.
Ç a p Ö l ç ü m l e r i : Çap ölçümleri h u m e r u s ile f e m u r e p i k o n d i l l e r i n d e n yapılmıştır. Ölçüm
yapılmadan önce u y g u n noktalar p a r m a k l a tespit edilmiş ve kaliperin u c u mümkün olduğu kadar çok basınç uygulayacak şekilde kullanılmıştır.
S o m a t o t i p D e ğ e r l e n d i r m e s i : D e n e k l e r i n s o m a t o t i p değerleri H e a t h Carter S o m a t o t i p
Yöntemiyle belirlenmiştir'20'. B u yönteme göre deneklerin vücut ağırlığı, boy uzunluğu, fleksiyonda biseps ve baldır çevresi, h u m e r u s ve f e m u r çap ölçümleri ile triseps, subskapula, suprailiak ve baldır deri kıvrım kalınlıkları kullanılarak somatotip değerleri aşağıdaki formüller ile belirlenmiştir*'.
W i n g a t e A n a e r o b i k G ü ç T e s t i ( W A n T ) : Deneklere test başlamadan önce test hakkında
ayrıntılı bilgi v e r i l d i k t e n s o n r a bisiklet e r g o m e t r e s i n d e 6 0 - 7 0 W iş yükünde, 6 0 - 7 0 d e v i r / d k pedal hızında, 4 - 8 sn süreli 2 veya 3 sprint içeren, 4 - 5 dakika ısınma protokolü uygulanmıştır. Isınma sonrasında 3 - 5 d a k i k a pasif d i n l e n m e verilmiştir. Isınma ve d i n l e n m e d e n s o n r a h e r denek için sele ve g i d o n ayarları yapılmıştır. O t u r m a seviyesi d e n e k selede oturur pozisyonda, pedal çevirirken pedalın e n alt n o k t a d a i k e n diz t a m ekstansiyona gelecek şekilde ayarlanmış ve ayakları pedala klipsler yardımı ile sabitlenmiştir. H e r deneğin vücut ağırlığının % 7 . 5 ' i n e karşılık gelen ağırlık test esnasında uygulanacak direnç olarak bisikletin kefesine yerleştirildikten sonra test başlamış; b e l i r l e n e n b i r p e d a l hızına ulaşmaları için ( 1 3 0 - 1 5 0 r p m ) başlangıçta 3 - 4 s n yüksüz, daha sonra yüklü olarak 3 0 sn süre ile mümkün o l a n e n yüksek m a k s i m a l istemli pedal hızını korumaları istenmiştir1 1 5'. Denekler test b o y u n c a sözel olarak teşvik edilmiştir.
İzometrik K u v v e t : İzometrik bacak ve sırt kuvvetin belirlenmesinde, d i n a m o m e t r e deneğin
ayak b o y u n a göre ayarlanmış d a h a s o n r a d e n e k cihaza olabildiğince k u v v e t uygulamıştır. Denekler tarafından i k i d e n e m e sonucunda elde edilen e n iyi sonucu e n yüksek değer olarak kabul edilmiştir.
V e r i l e r i n A n a l i z i
V e r i l e r i n analizinde tanımlayıcı istatistik ile güreşçilerin vücut k o m p o z i s y o n u , a n a e r o b i k p e r f o r m a n s , bacak kuvveti ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla P e a r s o n Çarpım M o m e n t l e r Korelasyon Katsayısı uygulanmıştır. Analizde W i n d o w s için SPSS 1 0 . 0 paket programı kullanılmış ve anlamlılık düzeyi 0 . 0 5 olarak alınmıştır.
B U L G U L A R
Çalışmaya katılan güreşçilerin vücut k o m p o z i s y o n u , a n a e r o b i k p e r f o r m a n s ve i z o m e t r i k bacak-sırt kuvveti ölçümleri Tablo 1,2'de sunulmuştur.
Tablo 1. Güreşçilere Ait Vücut Kompozisyonu Ortalama ve Standart Sapma Değerleri.
Vücut Kompozisyonu Yağ Yüzdesi (%) Yağ Kütlesi (kg) Yağsız Beden Kitlesi (kg)
Endomort Mezomorf Ektomorf
Ortalama St Ortalama St Ortalama St Ortalama St Ortalama St Ortalama St 12.21 2.95 9.31 3.44 67.84 9.10 3.30 1.13 4.76 1.05 1.61 1.37
Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Gazi BESBD), XIV (2009), 2:13 - 22
Tablo 2. Güreşçilere Ait Anaerobik Performans ve İzometrik Bacak-Sırt Kuvveti Ortalama ve Standart Sapma Değerleri.
Anaerobik Performans İzometrik Kuvvet
Anaerobik Güç (W) Anaerobik Kapasite (W) Bacak Kuvveti (kg) Sırt Kuvveti (kg)
Ortalama St Ortalama St Ortalama St Ortalama St
776.5 126.76 574.06 94.10 136.86 44.60 163.71 40.32
Yapılan Pearson Çarpımlar M o m e n t Korelasyon sonucunda elde edilen vücut yağ yüzdesi ile p i k güç ( r = . - 4 7 2 ; p < 0 . 0 1 ) , o r t a l a m a güç ( r = . - 5 6 7 ; p < 0 . 0 1 ) , sırt kuvveti ( r = . 6 5 9 ; p < 0 . 0 1 ) arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca yağsız vücut kitlesi ile p i k güç ( r = . 6 7 9 ; p < 0 . 0 1 ) , ortalama güç ( r = . 6 4 8 ; p < 0 . 0 1 ) , sırt kuvveti ( r = . 7 7 9 ; p < 0 . 0 1 ) arasında da anlamlı ilişki bulunmuştur. B u benzer bir ilişkide yağ kütlesi ile p i k güç ( r = . 4 4 1 ; p < 0 . 0 5 ) , ortalama güç ( r = , 5 3 6 ; p < 0 . 0 1 ) , bacak kuvveti ( r = . 6 3 0 ; p < 0 . 0 5 ) , sırt kuvveti ( r = . 8 2 9 ; p < 0 . 0 1 ) arasında bulunmuştur. B u sonuçlara ek olarak m e z o m o r f i k vücut yapısı ile p i k güç ( r = . 3 6 7 ; p < 0 . 0 5 ) , o r t a l a m a güç ( r = . 3 9 3 ; p < 0 . 0 5 ) , bacak kuvvet ( r = . - 7 1 8 ; p < 0 . 0 5 ) , sırt kuvveti ( r = . - 6 9 5 ; p < 0 . 0 5 ) ve e k t o m o r f i k vücut yapısı ile p i k güç ( r = . 4 1 1 ; p < 0 . 0 5 ) , o r t a l a m a güç ( r = . 4 4 3 ; p < 0 . 0 5 ) arasında da ilişki bulunmuştur.
T A R T I Ş M A
B u çalışma güreşçilerde vücut k o m p o z i s y o n u , a n a e r o b i k p e r f o r m a n s , bacak kuvveti ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Elde edilen bulgular çalışmaya katılan güreşçilerin n o r m a l vücut kitle indeksine ( 2 4 . 0 ± 3 . 3 ) ve yağ yüzdesine sahip olduklarını göstermiştir. Literatürdeki çalışmalarla kıyaslandığında elit güreşçilerinde aynı özelliklere sahip olduğu görülmektedir"8'2 1'2 6'. A y n c a buna ek olarak literatürde güreşçilerle ilgili yapılan çalışmalarda yer alan vücut kitle indeksi değerleri ile de benzer özellikler göstermektedir1 2 5'. A y n c a genel olarak çalışmaya katılan güreşçilerin vücut kitle indeksi incelendiğinde n o r m a l kilolu kategorisine girdikleri tespit edilmiştir*11'. B u sonuçlar literatürdeki sonuçlarla benzerlik göstermektedir1 1 3 1 6 2 3'. Örneğin Vardar ve arkadaşları'2 5' tarafından benzer yaş g r u b u n d a yapılan çalışmada güreşçilerin vücut ağırlıkları o r t a l a m a 5 5 k g ile 7 3 k g , vücut yağ yüzdeleri % 5 ile % 1 5 . 3 , vücut kitle indeksi 1 9 . 1 k g / m2 ile 2 4 . 1 k g / m2 arasında değiştiği bulunmuştur. Y i n e Schmidt ve arkadaşlannın'21' güreşçiler üzerinde yaptıklan çalışmada da benzer vücut yağ yüzdesine (%12.0±3.4) sahip olduklannı saptamışlardır. Benzer şekilde Y o o n '2 6' tarafından yapılan çalışmada milli takımlarda yer alan güreşçilerin 5 4 kg ile 1 3 0 k g arasında değişen vücut ağırlığına ve düşük yağ yüzdesine (%10) sahip oldukları belirtilmiştir.
Bilindiği gibi vücuttaki yağlı dokuların fazlalığı, yağsız vücut kitlesinin azlığı performansı olumsuz yönde etkilemektedir'9'. Çünkü yağ dokularının kas dokuları gibi vücudun enerji d e p o s u o l a n A T P yapımına hiçbir katkısı y o k t u r ve kasların h a r e k e t l e r i n i kısıtladığından fazla enerji harcamasına sebep olur. B u d a u y g u l a n a n gücü azaltır. Yukarıda da ifade edildiği gibi anaerobik ve aerobik çalışmayı kapsayan bütün spor branşları için vücuttaki yağlı dokuların fazlalığı yağsız kas kütlesinin azlığı performansı olumsuz etkileyen bir d u r u m d u r .
S o m a t o t i p özellikleri ele alındığında güreşçilerin literatürde yapılan çalışmalarda yer alan elit güreşçilerle benzer şekilde e n d o - m e z o m o r f i k özellikler göstermelerine rağmen b u özelliklerin elit güreşçilerin ortalamalarına göre d a h a düşük olduğu görülmektedir"3'2 6'. Literatürde elit güreşçilerin somatotip ortalamasının sırasıyla (2.3, 6 . 4 , 1 . 6 - 3 . 1 , 5.0, 2.4) olduğu ve çalışmada elde edilen verilere göre daha düşük olduğu görülmektedir1 5 1 3'2 6'. Genel a n l a m d a ele alındığında b u çalışmada yağ oranı, vücut kitle indeksi ve somatotip özellikleri açısından güreşçiler literatürdeki diğer sporcularla benzer özellikler göstermektedir.
Çalışmada yer alan güreşçilerin anaerobik performanslarına bakıldığında orta düzey anaerobik güce sahip oldukları görülmektedir, tmamoğlu ve arkadaşları'1 4' tarafından yapılan çalışmada güreşçilerin a n a e r o b i k güç ortalaması 1 5 8 . 0 7 ± 2 0 . 4 8 k g . m s1 o l a r a k bulunmuştur. D a v i s '6' tarafından yapılan sınıflandırmada ise erkekler için 1 2 0 - 1 4 9 k g . m s1 arası iyi, 1 5 0 - 1 7 9 kg.m.s'1 arası çok i y i olarak sınıflandırılırken, T a m e r '2 2' göre 2 0 - 3 0 yaş arası erkekler için 1 4 0 - 1 7 5 k g . m s1 iyi olarak sınıflandırılmıştır. B u değerlendirmeler göz önünde tutulduğunda araştırmada elde edilen sonuçlar literatürdeki sonuçlarla benzerlik göstermektedir.
B u n a e k olarak b u çalışmada a n a e r o b i k performansı etkileyen bir başka faktörde kassal kuvvet olabilir. Çalışmada yer alan güreşçilerin kuvvet p a r a m e t r e l e r i ele alındığında elde edilen sonuçların literatürdeki diğer çalışmalarla benzerlik gösterdiği ve sonuç olarak değerlerin iyi düzeyde olduğu görülmüştür'1 9-2 6'. S c h m i d t ve arkadaşları'2 1' tarafından yapılan çalışmada ise sırt kuvveti 157.9±25.2 kg, bench pres 161.4±25.6 kg olarak bulunurken Aydos ve arkadaşlan'2' sırt kuvvetini 94.9±21.44 kg, bacak kuvvetini 140.27±31.89 kg, pençe kuvvetini 5 3 ± 1 0 . 1 k g olarak bulmuştur.
Ayrıca b u çalışmada elde edilen bulgular bacak-sırt kuvveti ile m a k s i m u m güç ve o r t a l a m a güç arasında anlamlı pozitif ilişki olduğunu göstermiştir. B u sonuçlar izometrik bacak-sırt kuvveti ve anaerobik performans arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalarla benzerlik göstermektedir. Örneğin, T h o r l a n d ve a r k . '2 4' yaptıkları çalışmada sprint ve o r t a mesafe bayan koşucularının kuvvet ve a n a e r o b i k özellikleri arasındaki ilişkiyi i n c e l e d i k l e r i çalışmalarında i z o k i n e t i k diz k u v v e t i ile a n a e r o b i k kapasite arasında yüksek b i r ilişki bulmuşlardır. D e Ste C r o i x ve a r k . '7' tarafından yapılan çalışma ise yaşın, c i n s i y e t i n , vücut ağırlığının, d e r i kıvrım kalınlığının, b a c a k kas h a c m i n i n ve i z o k i n e t i k bacak k u v v e t i n i n a n a e r o b i k p e r f o r m a n s değerleri üzerindeki etkisini i n c e l e m e k amacıyla yapılmıştır. Çalışmada i l e r l e y e n yaşla b i r l i k t e bacak kas h a c m i n i n arttığı,
Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Gazi BESBD), XFV (2009), 2:13- 22
b u n u n d a a n a e r o b i k p e r f o r m a n s değerleri üzerinde anlamlı b i r e t k i s i n i n olduğu b i l d i r i l i r k e n i z o k i n e t i k b a c a k k u v v e t i n i n a n a e r o b i k p e r f o r m a n s değerleri için tanımlayıcı b i r değişken olamayacağı belirtilmiştir. B e y a z '4' tarafından 1 5 sedanter e r k e k üzerinde yapılan çalışmada izokinetik kuvvet değerleri ile m a k s i m u m güç değerleri arasında pozitif bir ilişki (r=0.77) bulunmuştur. Bulgular, b u çalışmada elde edilen sonuçlarla örtüşmektedir. D a h a öncede bahsedildiği g i b i a n a e r o b i k güç ve kapasiteyi e t k i l e y e n faktörlerden b i r tanesi kuvvettir. Kas kuvveti artıkça, kasların kısa süreli yüksek şiddetli a k t i v i t e l e r d e kasılma gücüde ve dolayısıyla da a n a e r o b i k performansı da artmaktadır.
Sonuç o l a r a k güreşçilerin yağsız vücut k i t l e l e r i n i n ve vücut yağ yüzdelerinin a n a e r o b i k performanslarında ve i z o m e t r i k bacak-sırt kuvvetlerinde belirleyici r o l aldığını bulunmuştur.
K A Y N A K L A R
1. Açıkada, C. & Ergen, E. (1990). Bilim ve Spor. Ankara. Büro-Tek Ofset Matbaacılık.
2. Aydos, L , Pepe, H., Karakuş, H. (2004). Bazı Takım ve Ferdi Sporlarda Rölatif Kuvvet Değerlerinin Araştırılması. Gazi üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi. 5(2): 305-315.
3. Baker, N. ve Nance, S. (1999). The Relation Between Strength and Power in Professional Rugby League Players. Journal of Strength and Conditioning Research. 13(3): 224-229.
4. Beyaz, M. (1997). izokinetik Tork Değerleri ve Wingate Test İle Anaerobik Gücün Değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi, istanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Fizyolojisi Araştırma ve Uygulama Merkezi, istanbul.
5. Cisar, C.J., Johnson, G.O., Fry, A.C. (1987). Preseason Body Composition, Build and Strength as Predictors of High School Wrestling Success. J Appl Sports Sci. Res.,1: 66-70.
6. Davis, D., Klmmet, T. (1986). Physical Education: Theory and Practice. Macmlllan. Australia.
7. De Ste Croix, M.B.A., Armstrong, N., Chia, M.Y.H., Welsman, J.R., Parsons, G. ve Sharpe, P. (2000). Changes in Short-term Power Output in 10 to 12 years old, Journal of Sports of Sciences. 19: 141 -148.
8. Doğu, G., Zorba, E., Ziyagil, M.A., Aşçı, A., Aşçı, H. (1994). Elit Türk Güreşçilerinin Vücut Yağ Oranlarının Hesaplanması. Spor Bilimleri Dergisi. (6)2: 3-14.
9. Dore, E., Bedu, M., França, N.M., Diallo, O., Duche, P. ve Praagh, E. V. (2000). Testing Peak Cycling Performance: Effects of Breaking Force During Growth. Medicine and Science In Sport Exercise. 32(2): 493-498.
10. Gordon, C O . , Chumlea, C.C & Roche A.F. (1988). Stature, Recumbent Length and Weight, içinde (Eds) Lohman, T.G, Roche, A.F & Marorell, R. Anthropometric Standardization Reference Manual. Illinois. Human Kinetics Books. 3-8.
11. Heyward, V.H. & Stolarczyk, L.M. (1996). Applied Body Composition Assessment, Illinois: Human Kinetics. 21-43.
12. Harrison, G.G, Buskirk, E.R, Carter J.E ve ark. (1988). Skinfold Thicknesses and Measurement Technique, içinde: (Eds) Lohman, T.G, Roche, A.F & Marorell, R. Anthropometric Standardization Reference Manual. Illinois. Human Kinetics Books. 55-80.
13. Igbokwe, N.U. (1991). Somatotype of Nigerian Power Athletes. Journal of Med. Phys. Fitness. 31(3): 439-441.
14. imamoğlu, O., Bostancı, Ö., Kabadayı, M. (2004). Beden Eğitimi ve Spor Bölümü Öğrencilerinin 30 Metre Koşu ve Margaria Kalamen Anaerobik Güç ilişkisinin Araştırılması. Spormetre. Il(4): 147-154.
15. Inbar, O., Bar-Or, O. ve Skinner, J.S. (1996). The Wingate Anaerobik Test, Champaign, Illinois: Human Kinetics. 2540.
16. işleğen, Ç., Ergen, E. Yapıcıoğlu, Ş. (1986). Futbolcular, Güreşçiler ve Cimnastikçilerin Somatotip Özelliklerinin Karşılaştırılması. Spor Hekimliği Dergisi. 21(4): 121-128.
17. Özkan, A., Arıburun, B. ve Kin-işler, A. (2005). Ankara'daki Amerikan Futbolu Oyuncularının Bazı Fiziksel ve Somatotip Özelliklerinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. X(2): 35-42.
18. Özkan, A., Sarol, H. (2008). Alpin ve Kaya Tırmanışçılarının Bazı Fiziksel Uygunluk ve Somatotip Özelliklerinin Karşılaştırılması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. XIII(3): 3-10.
19. Rezasoltani, A., Ahmadl, A., Nehzate-Khoshroh, M., Forohideh, F. Yllnen, J. (2005). Cervical Muscle Strength Measurement in Two Groups of Elite Greco-Roman and Free Style Wrestlers and a Group of Non-Atletic Subjects. Br. J. Sports Med. 39(7): 440-443.
Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Gazi BESBD), XIV (2009), 2:13- 22
20. Ross, W.D. & Marfell-Jones, M.J. (1991) Klnanthropometry. In MacDougall, D.J., Wenger, A.H & Green, H.J. (Eds). Physiological Testing of the High-Performance Athlete. Illinois. Human Kinetics Books. 223-308.
2 1 . Schmidt, W.D., Piencikowskl, C.L., Vandervest, R.E. (2005). Effects of a Competitive Wrestling Season on Body Composition, Strength and Power in National Collegiate Athletic Association Division III College Wrestlers. Journal of Strength Cond. Research. 19(3): 505-508.
22. Tamer, K. (2000). Sporda Fizyolojik Fiziksel Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Ankara. Bağırgan Yayınevi.
23. Terbizan, D.J., Seljevold P.J. (1996). Physiological Profile of Age-Group Wrestlers. Journal of Sports Medicine Phys. Fitness 36(3): 178-185.
24. Thorland, W.G., Johnson, G.O., Cisar, C.J., Housh, T.J. ve Tharp, G.D. (1987). Strength and Anaerobic Responses of Elite Young Female Sprint and Distance Runners, Medicine and Science in Sport and Exercise. 19(1): 56-61.
25. Vardar, S.A., Tezel, S. Öztürk, L , Kaya, O. (2007). The Relationship Between Body Composition and Anaerobic Performance of Elite Young Wrestlers. Journal of Spoorts and Medicine. 6(2): 34-38.
26. Yoon, J. (2002). Physiological Profiles of Elite Senior Wrestlers. Sports Medicine. 32(4): 225-233. 27. Zorba, E. (1989). Milli Takım Düzeyindeki Türk Güreşçileri için Derialtı Yağ Kalınlığı Denklemi Geliştirilmesi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, istanbul.
