Tablolarda yaşayan Çanakkale

(1)

-7 ? S> % £ £ r H ' i

Çanakkale kahramanı Albay Mustafa Kemal Reyin ilk yağlıboya tablosu. Bu resmi Alman ressam Vietor Krausz bizzat savaş alanında gerçekleştirmiş ı>e (¡ünümüze kadar (¡elmiş..

'UabbLii\

ia

^ W V w

Çanakkale

Çanakkale Savaşı’ndan geriye on binlerce kilometre uzaklıkta yaşayan ülkelerin insanları arasında kurulan dostluk köprüsü ve her biri birer sanat şaheseri olan savaş tabloları kaldı.

(2)

Ö

ZGÜRLÜK için yazılan bir destandı Çanakkale. Ve

aradan geçen yıllarda Türk insanı ile on binlerce kilometre uzaklıktaki ülkelerin insanları arasında dost luklar yarattı. Avustralya’nın Anzak’ları ile Türkler artık yıllar öncesi başlayan bir dostluğu yaşıyorlar.

Çanakkale zaferi tablolarda da yaşıyor. Savaş res samı Hayri Çizel’in o birbirinden güzel tablolarında ve

lir Alman, Wilh. Victor Krausz’un resimlerinde. 1916 yılında yayınlanan Die Türkei im Weltkrieg adlı kitapta Krausz un savaş alanında yaptığı resimler var. Bunların özelliği Çanakkale kahramanı Mustafa

Victar Krausz’un iki lablosıı. Birinde Çanakkale'de savaş alanında bir çadır ten üstte) ve Alman Mareşali Liman von Sanders (üstte) görülüyor.

;•* ' . / s . ' . \

Biri Alman, biri Türk, iki gencecik ressam

Çanakkale Savaşı boyunca cephe cephe

dolaşıp savaşı, savaşın önemli isimlerini

resimlemişler.

Bunlardan

biri

Hayri

Çizel, diğeri ise Alman ressam Victor Kra

usz. Onların çizgileri ile bir özgürlük des

tanından görüntüler günümüze geliyor.

(3)

Ressam Hayri Çizel Çanakkale Savaşı’na g en ç bir Türk askeri olarak katılmış re resim yeteneği ile savaş ressamı olmuş. En üstteki ve üstteki tablolarında, bizzat yaşadığı Çanakkale Savaşı'ndan iki an ğörüliiyor.

K em al Beyin henüz albaylık döne

minde Krausz tarafından ilk yağlı boya tablosunun yapılması. 1916 Viyana baskılı kitap Alman Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanmış. Önsözde "Bu tablo larda Türklerin kalplerinin içinde- kini fark etmek mümkün” diye yazıyor.

Hayri Çizel kimdir? Aslında Türk resim sanatına sessizce hiz met veren bir isim. Onun çizdiği sayısız eser, yakın Türk tarihine ışık tutuyor. Balkan Savaşı’nda, Çanakkale Savaşı’nda genç bir asker olarak görev alan ve cephe cephe gördüklerini çizen Çizel’in resimleri, şu sıralarda büyük ilgi toplamaya başladı. Hayri Çizel’in bir başka özelliği ise savaşı çizdiği halde vahşetten uzak kalabilmesi. Onun pastel renklerinde savaş bile bir başka güzel, bir başka hüzünlü görünüyor.

(4)

“ Another scene of the Dardanelles War.

Two very young painters lived the war on all of its front, pain ting the important scenes they had in front of their eyes.

T

HE Dardanelles battle was an epic written for freedom. And since, it cre ated a friendship between Turks and people of countries ten thousands miles away.

The Anzacs and the Turks live now a friendship started years ago from mutual respect, brave soldiers experience during the battle toward their opponents.

The victory of the Dardanelles lives in paintings as well. Hayri Cizel, the pain ter of battle scenes, immortalizes the spirit of the struggle. The German artist Wilh Victor Krausz was also on the scene. The book Die Turkei im Weltkrieg, published in 1916 contains drawing he did on the scene. The particularity of the latter is that he made the first oil portrait of Mus tafa Kemal Bey, the hero of the Darda nelles war, when he was a colonel. This book was published by the Ministry of Defense of Germany in 1916 and printed in Vienna. It’s preface contains the follo wing statement: “In these paintings one can see what the Turkish hearts contained. ”

i î ' l PR

Istanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi