Çizelge 73. Dünya Termik Santral Kömürü (Steam Coal) Ticareti (Milyon rnt)
Çizelge 74. Dünya Kromit Rezervleri (Bin ton) İHRACAT Avusturalya Kanada Çin Kolombiya Polonya G.Afrika ABD SSCB Diğerleri Toplam İhracat İTHALAT Japonya Diğer Uzak Doğu B. Avrupa Kanada Diğerleri Toplam İthalat 1985 38 5 5 3 26 40 29 13 13 172 24 27 82 8 31 172 1986 42 4 7 5 23 41 27 13 14 176 23 33 81 8 31 176 1987 45 4 10 8 21 34 22 15 16 175 25 32 80 6 32 175 Ülke ABD Brezilya Finlandiya Hindistan Filipinler G.Afrika Türkiye Zimbabve Diğer Piyasa Ekonomili Ülkeler Arnavutluk SSCB
Diğer Merkezi Planlı Ülkeler Dünya Toplamı Rezerv 9,000 19,000 15,000 15,000 913,000 5,000 19,000 17.000 7.000 142,000 4,000 1,165,000
Kaynak : Mineral Commodity Summaries,
Rezerv+ Potansiyel 10,000 32,000 66,000 32.000 6,300,000 80,000 830,000 25,000 22,000 142,000 4,000 7,500,000 1988
Kaynak : EMJ, Nisan 1988
2.13. KROM 2.13.1. Rezerv
Çizelge 74'de dünya kromit rezervlerine ait bilgiler verilmiştir.
2.13.2. Üretim
1987 yılında kromit üreticileri, talepteki ar tışlar ve buna bağlı olarak üretimde görülen büyümeler nedeniyle, iyi bir yıl geçirmişlerdir.
Dünya kromit üretimi (parça ve % 40-45 C r203 tenörlü konsantre) yaklaşık, 11 milyon ton/yıldır. Sözkonusu üretimin % 93'ü toplam yedi ülke tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu ül keler sırasıyla, Güney Afrika (% 35), SSCB (% 27), Arnavutluk (% 8), Finlandiya (% 6.1), Türkiye (% 5.8), Hindistan (% 5.8) ve Zimbabve
(% 5)'dir.
Çizelge 75'de dünya kromit üretimi ile ilgili bilgiler verilmiştir.
1987 yılında ferro-krom üretimi ise 2.34 milyon ton/yıl olarak gerçekleşmiştir.
Krom ekonomik olarak sadece kromit mi neralinden üretilmektedir. C r203, A l203 ve Cr/Fe oranlarına göre üç grupta sınıflandırılan kromit cevheri, tüketim alanlarında bu sınıflan dırmaya göre ticari işlem görmektedir.
Çizelge 76'da kromitin sınıflandırılmasına ilişkin bilgiler sunulmuştur.
2.13.2.1. Kapasite
Dünya kromit ve ferro-krom üretim kapasi teleri sırasıyla Çizelge 77'de ve 78'de verilmek tedir.
Çizelge 75. Dünya Kromit Üretimi (Bin mt) Ülke G.Afrika SSCB t Arnavutluk t Hindistan Türkiye Zimbabve Finlandiya Brezilya Filipinler Toplam Diğer Genel Toplam 1982 2,432 2,940 675 339 452 432 346 276 322 8,213 267 8,480 1983 2,506 2,940 685 422 346 420 245 155 267 7,986 236 8,222 1984 3,407 2,940 720 423 487 477 446 256 261 9,417 341 9,758 1985 3,699 2,940 825 560 600 536 450 275 272 10,157 394 10,551 1986 3,480 2950 850 620 600 540 450 285 183 9,958 378 10,336 1987 3,800 3.000 850 650 630 550 680 300 220 10,680 367 11,047
Kaynak : Minerals Yearbook, 1986; Mining Annual Review, 1988
Çizelge 76. Kromitin Kimyasal İçeriğine Göre Sınıflandırılması
Cevher Sınıfı Jeolojik yatak türü Podiform + Stratiform Stratiform Podiform Kimyasal Yapı (ağırlık olarak) Cr/Fe % 46-55 Cr2 03 Cr/Fe : 2/1 % 40-46 Cr2 03 Cr/Fe: 1.5-2/1 33-38 Cr2 03 Ana kullanım Alam Metalurjik Metalurjik Kimyasal Yüksek-Krom Yüksek-Demir Yüksek-Alüminyum 22-34 Alj 03 Cr/Fe: 2.0- 2.5/1 Refrakter Kaynak : DPT Yayın No 2121, 1988
48
Çizelge 77. Dünya Kromit Üretim Kapasitesi (Bin st, metal)
Çizelge 78. Dünya Ferrokrom Üretim Kapasitesi (Bin st, metal)
Ülke 1983 1984 1990t Ülke 1983 1984 1990t K. Amerika G. Amerika Brezilya Küba Toplam Avrupa Arnavutluk Finlandiya Yunanistan SSCB Toplam Afrika Madagaskar G.Afrika Sudan Zimbabve Toplam Asya Hindistan Iran Japonya Pakistan Filipinler Türkiye Vietnam Toplam Okyanusya Y.Kaledonya Dünya Toplamı 125 _22_ 154 323 187 17 1,000 1,500 1,890 640 33 125
_22_
154 323 187 17 1,000 1,500 640 33 125^ 2
154 323 187 17 1,000 1,500 42 1,460 10 377 42 1,460 10 377 42 1,460 10 377 1,890 1,890 190 30 2 1 170 240 5 190 30 2 1 170 240 5 225 30 2 1 190 240 5 690 33 4,200 4,200 4,250Kaynak : Minerals Facts and Problems, 1985
K. Amerika Meksika ABD Toplam G. Amerika Brezilya Avrupa Arnavutluk Çekoslavakya Finlandiya Fransa Yunanistan D. Almanya B. Almanya italya Norveç Polonya Romanya ispanya isveç Türkiye SSCB Yugoslavya Toplam Afrika G. Afrika Zimbabve Toplam Asya Çin Hindistan Japonya Filipinler Toplam Dünya Toplamı 2 187 190 76 2 187 190 76 2 150 150 76 22 16 33 58 17 12 62 30 20 30 58 13 167 41 420 49 22 16 33 58 17 12 62 30 0 30 58 13 167 41 420 49 22 16 66 58 17 12 62 30 0 30 58 13 167 96 420 49 1,050 401 189 590 1,030 401 189 590 1,120 401 189 590 70 84 348 37 70 84 348 37 70 144 348 37 540 540 600 2,440 2,420 2,530
Kaynak : Minerals Facts and Problems, 1985
stoklardaki azalmaya paralel olarak, hareketli lik göstermiştir. LME (London Metal Exchange) hisse senedi payları 1981'den beri en yüksek pirimi yapmıştır. Yılın ikinci yarısında kurşun stokları artış göstermiş ve bunun sonucu olarak da kurşun fiyatları daha kararlı olmaya başla mıştır.
2.14.1. Rezerv
Çizelge 81'de dünya kurşun rezervleri hak kında bilgi verilmiştir.
Çizelge 81. Dünya Kurşun Rezervleri (Bin short ton)
Ülke ABD Avustralya Kanada Meksika Peru G.Afrika Yugoslavya
Diğer Piyasa Ekonomili Ülkeler
Merkezi Planlı Ülkeler
Dünya Toplamı İşletilebilir 11,000 16,000 8,000 3,000 2,000 4,000 2,000 9,000 20,000 75,000 Toplam 22,000 28,000 15,000 4,000 3,000 6,000 3,000 14,000 30,000 125,000 2.14.2. Üretim
1987 yılında Batı Bloku toplam kurşun ma deni üretimi yaklaşık 2.4 milyon short ton olup bu değer, son üç yıl ortalamasına eşittir. Maden üretiminde ABD'de düşüş kaydedilirken, Kana da ve Avustralya'da artışlar olmuştur. 1987'de yıl ortasından başlayarak ABD'de bazı ocaklar yeniden üretime başlamışlardır. International Lead and Zinc Study Group (ILZSG)'ye göre 1988'de ABD'nin kurşun madeni üretiminde artışlar kaydedilerek 415,000 short tona yükse lecektir.
Batı Bloku'nun birincil ve ikincil rafine kur şun üretimi 4594 bin short tona ulaşmıştır. Bu değer bir yıl öncesine göre % 2.6'lık bir artışı göstermektedir. Rafine kurşun üretimi artışları ABD ve Avusturalya'da olmuştur. ABD'deki ar tış, ikincil kaynaklardan sağlanmıştır. Bu ülkede 1986'da 607,000 short ton olan ikincil üretim, 1987'de 674,000 short tona yükselmiştir. 1988' de Batı Bloku'nun rafine üretiminin 4.7 milyon short tona çıkması beklenmekteydi.
Çizelge 82'de dünya kurşun madeni üreti mi verilmektedir.
Çizelge 83 ise Batı Bloku'nun kurşun metali üretimini vermektedir.
Kaynak : Mineral Commodity Summaries, 1988
Çizelge 82. Dünya Kurşun Madeni Üretimi (Bin short ton , Pb)
Ülke 1982 1983 1984 1985 1986 1987 SSCBt Avustralya ABD Kanada Çint Meksika Peru K. Kore' Yugoslavya Toplam Diğer Genel Toplam 430 455 530 341 160 170 198 95 113 2,492 956 435 481 466 252 160 184 207 75 114 2,374 984 440 441 335 264 160 203 194 110 114 2,261 991 440 498 424 268 190 198 202 110 110 2,440 954 440 435 353 304 227 200 194 110 110 2,373 874 440 435 330 400 230 185 190 110 100 2,420 940 3,448 3,358 3,252 3,394 3,247 3,360
Kaynak : Minerals Yeaıbook, 1986; Mineral Commodity Summaries, 1988