Cevdet Kudret'e saygı

Cevdet Kudret’e

Saygı

İHSAN KUDRET - ALPAY KABACALI

T T & r & t t f

CEVDET KUDRET E SAYGI

J k p

Türk Klasikleri Dizisi

CEVDET KUDRET E SAYGI

Hazırlayanlar: İHSAN KUDRET ALPAY KABA CALI

© KÜLTÜR BAKANLIĞI - 1993 / ANKARA ISBN 975 - 17 - 1362 - 5

Kapak Düzeni / Sait Maden

BİRİNCİ BASKI, 5000 Adet

Mersin İmar İnş ve Tic. Ltd. Şti. Basımevi /1993 Tel: (324) 234 38 10 MERSİN

1990'h yıllar yalnız Türkiye toplumunda değil tüm dünya

coğrafyasında da ilginç oluşumların ve onlara bağlı gelişmelerin ya­

şandığı bir dönemdir. Bu dönemde Bakanlığımın politikasının

özünü,

demokratikleşme

çabalarının

toplumumuzda

yay­

gınlaştırılması oluşturmaktadır. Çoğulcu, katılımcı, çağı yakalamış

insanların ürünleri ile bütünleşmiş bir kültür politikası

te-mellendirilmesi amaçlanmıştır.

İnsanlığın geçirdiği büyük dönüşümlerin ve değerlerin ar­

kasındaki kavramlar “Kitap” ve “Okumak” tır. Ne görselliğin gücü,

ne de iletişimin durmak bilmeyen teknolojik gelişmeleri, bu iki kav­

ramın insanlara özgü haz duygusu nedeniyle hiçbir zaman önemini

yitirtemeyecek, özelliği ve önemi dünya durdukça sürüp gidecektir.

İnsanlar günlük yaşama biçimleri, dünyadaki olumlu olum­

suz gelişmeler, etkileşimler, olaylar, üzüntüler ve sevinçler içinde

düşünce üretip kendilerini yenileyecekler ve bu çabadan da hiçbir

zaman vazgeçemeyeceklerdir.

Bütün bu somut gerçeklerin yanında, karşımızda fazla de­

ğiştiğini söyleyemeyeceğimiz diğer bir

gerçek var. O da az

okuyan bir toplum oluşumuz

1992'yi KİTAP ve OKUMA yılı ilan

ederek bu sorunun altında yatan nedenleri araştırmak, çözüm yol­

ları aramak, ektinlikler yapmak, okuma konusunu gündemde tut­

mak çabası içinde geçirdik. Kampanyalar yaptık, yarışmalar dü­

zenledik, kitaplarımızı ücretsiz verdik, tüm bu etkinliklerimizi yine

sürdüreceğiz.

1993 yılında “KİTAP SATIN ALİN... AYDINLANIN" diyerek

ikinci adımımızı atıyoruz. Yine kampanyalar, yarışmalar yoluyla

insanımızı kitaba ve kitap satın almayı

önlendirmek ama­

Geniş ufukları olan, düşünen, düşündüğünü açıklayan, görsel

iletişim ataçlarının verdikleriyle yetinmeyen, kültürlü insanların

yaşadığı

demokratik ortamı olan, geleceğin, 2000'li yıl­

latın Tiırkiyesi için bu kavramların yerleştirilmesi çok önemli.

Bunun sonunda kitabı isteme, sahip olma ve bundan haz duyma

duygusunun yaygınlaştığı insanların Türkiyesi, okuyan, yazan Tür­

kiye, düşlenenlerin gerçekleştiği Türkiye olacaktır.

Bakanlığımız 1993’te gerek çalışmaları sırasındaki de­

ğerlendirmeleri gerek Türkiye’nin her köşesinden gelen istemin yo­

ğunlaşması nedeniyle baskı sayılarını yükseltti.

Toplumsal düşünce birikimimizi oluşturan, bu arada da ulu­

sal kültürümüze katkıda bulunmuş olan ve fakat özel yayınevleri

tarafından yayınlanmasında bilinen güçlükleri yaşayan kitapları

yayınlamaya devam edeceğiz. Böylece, ulusal kültür birikimimizi

yalnızca bir koruma mantığıyla değil, günümüz gereksinimlerini

karşılayacak bir yaklaşımla ele almış olacağız.

Okumak ve yazmak, insanların insanca duygularının, kendi

kendisiyle yalnız kalabildiği tad alma ve haz duyma anlarının ya­

şandığı tek alandır, insanlar yaşanan bu anlarının sonucunda dün­

yamızı süsleyen fikir ürünlerini ortaya koyuyor, yetenekli kişiler

oıtaya çıkıyor, hepimizin, ülkemizin, giderek dünyamızın malı olu­

yor.

Bu gerçek ve bilinç içinde kitap ve okumak somutunda baş­

lattığımız girişimlerimizi 1993'te yine gündeme getiriyor KİTAP

SATIN ALIN... AYDINLANIN” diyoruz.

Çoğulcu ,

katılımcı, demokratik yapılı, çağını yakalamış,

ona içeı den bakan kuşaklar olarak yetişmemizin gerçeği bu di­

yorum

buna içtenlikle inanıyorum.

D. Fikri SAĞLAR

Kültür Bakanı

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ / XI

YAŞAMÖYKÜSÜ / XIII

BİZDEN SELÂM OLSUN...

Cevdet Kudret’ten Anılar / Adnan Binyazar / 1 Cevdet Kudret’i Anarken / Pertev N. Boratav / 5 Bodrumlu Emrah / Güngör Dilmen / 7

Dostum Cevdet Bey İçin / Turan Erol / İ l * * * / İhsan Kudret / 14

Bilgeliğe Varan Adam / Nezihe Meriç / 15 Şiiri Üzerine Kısa Notlar / Hilmi Yavuz / 18

CEVDET KUDRET İÇİN YAZILANLAR

Bir Eser / Ahmet Haşim / 25 Birinci Perde / Yaşar Nabi / 26

Tersine Akan Nehir / Kenan Hulusi / 29 Rüya İçinde Rüya / Selâmi İzzet / 32 Birinci Perde / K(enan) H(ulûsi) / 33

Cevdet Kudret: Birinci Perde / Abdülhak Şinasi / 34 Kurtlar / Nurullah Ata / 36

Sınıf Arkadaşları / İhsan Devrim / 38 Sınıf Arkadaşları / Yaşar Nabi Nayır / 39 Sınıf Arkadaşları / Pertev Naili Boratav / 42 Hikâye ve Roman Antolojisi / Şerif Hulûsi / 43 Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman / S. Emre / 44 Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman / K. Ertop / 47 Orta Oyunu / tlber Ortaylı / 49

Sokak / Alpay Kabacalı / 50 Bir Bakıma / Adnan Binyazar / 51 Edebiyatı Öğretmek / Doğan Hızlan / 53

C. Kudret’in Denemeciliği / Adnan Binyazar / 55 81 Yaşında Bir Delikanlı / Vecihi Timuroglu / 59 Altmış Yıllık Bir Emek Anıtı / Vedat Günyol / 66 Titiz Bir Araştırmacı / Fahir İz / 68

Yazın Öğretmeni... / Mehmet Başaran / 70

Dil ve Dil Devrimi Üzerine Görüşleri / Yusuf Çotuksöken / 75

1930'lu Yıllarda Cevdet Kudret / Tuncer Uçarol / 78 Şiirin Belleğinde Kalan Şair / Eray Canberk / 82 Aydınlanmacı Bir Araştırmacı / Konur Ertop / 84 Cevdet Kudret / Zeynep Oral / 88

Cevdet Kudret’in Kalemi / Adnan Binyazar / 89 Kalanlara Selâm Olsun / Alpay Kabacalı / 92 Cevdet Kudret’e Uğurlama / * * * / 94

Cevdet Kudret’i Toprağa Verirken / Konur Ertop / 95 Cevdet Kudret İçin / İlhan Selçuk / 97

Cömert Geldi, Cömert Gitti / Yaşar Kemal / 98 Cevdet Kudret İçin Ne Dediler? / 99

Cevdet Kudret... / Melih Aşık / 100 Gerçek Edebiyatçı / Mehmed Kemal / 101 Sönmez Bir Meşale / Oktay Akbal / 102

Perşembeye Çarşamba Demeyenlerden / Doğan Hızlan / 103 Cevdet Kudret / Zeynep Oral / 104

İnsanlar Başaklara Benzerler / Server Tanilli / 105 1 üfegi Eline Alınca / Raif Ertem / 107

Ona Çok Şey Borçluyuz / Atilla Birkiye / 107 Abdurrahman Nisari Olayı / Oktay Akbal / 108 Cevdet Kudret de Gitti / Karşı / 110

Cevdet Kudret Kurucumuzdu / T.E.T. Tarih Vakfı / İ l i Ağıt / Demirtaş Ceyhun / İ l i

Aydınlanma Savaşımcısı / Mehmet Başaran / 115 Ardından.../ Ayla Kutlu / 116

“Gitmek mi Zor...” / Tarık Dursun K / 117 Büyük Bir Öğretmen / Talip Apaydın / 118 Cevdet Kudret’e / Sevgi Özel / 119

Bir Meşale Daha Söndü / Lütfiye Aydın / 120 C. Kudret ve Anımsadıklarım / Ah Rıza Önder / 121

CEVDET KUDRETTEN KONUŞMALAR, GÖRINT p d

Bilim Dili Üzerine / 125 Dil Bayramı / 129

“Bir Sanatçının Günlüğü” / 141 Yaş Yetmiş / 147

Doğan Hızlan’la Konuşma / 153 Yaş Yetmiş Beş / 156

Eleştiri, Veriştiri, Sövüştürü, Övüştürü / 160 Atilla Özkırımlı ile Görüşme / 164

Filiz Nayır Deniztekin’le Görüşme / 167 “Düşünceye Özgürlük Yürüyüşü”nde / 173 Atilla Birkiye ile Konuşma / 174

Alpay Kabacalı ile Görüşme / 178

ESERLERİNDEN ÖRNEKLER

Şiirlerden:

Toprağa Bağlı / 187 Gece Sokaklar / 187

Bir Adam Mazisinin Üzerine Eğiliyor / 188 Pencere Camlarında Akşam / 188

Rüya İçinde Rüya / 189 On Ölüm Şarkısı / 190 Bir Yoksul Böyle Öldü / 198 Tanıdıklar / 200

Çocukluk / 201 Dilek / 202 Romanlardan:

Damağa Batan Saman Çöpü / 203 Küllenen Ateş / 208 Satılık Elbise / 210 Hikâyelerden: Sokak /213 Karanfil Sokağı’ndaki Ev / 219 Oyunlardan: Yaşayan Ölüler’den / 224 Cumartesi Çocuğu’ndan / 237 Denemelerden: Sanata Dokunmayalım / 244 Strip-tiz Yapalım / 246 Anlamlı, Anlamsız / 248 Balyemez / 250

CEVDET KUDRET İÇİN KAYNAKÇA / Asım Bezirci / 255

FOTOĞRAFLARLA YAŞAMINDAN KESİTLER / 263

ıx