PAZAR OCRGISİ
-HOW
İstanbul'un göbeğinde,
Bizans döneminden kalma
tarihi bir bina. İçi de dıştan
görünüşü kadar ilginç....
Haliç'teki Kadın Eserleri
Kütüphanesi ve Bilgi
Merkezi, kadınlarla ilgili her
türlü eserin, dokümanın,
arşivin bulunduğu,
sergilerden tutun da
konserlere, sempozyumlara
kadar çeşitli aktvitelerin
düzenlendiği bir kültür
merkezi.
L
EVHASINDA “ Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi” ya zan tarihi bina Haliç boyunda ilerleyen herkesin dikkatini çekmiştir. Araştırmacı ve meraklı bir top lum olmadığımız için pek azı mız içeri girip, binayı gezmişiz- dir herhalde. Oysa Türkiye’nin ilk ve tek Kadın Eserleri Kütüp hanesi ve Bilgi Merkezi olan bu bina kadınlara ait her türlü do kümanı bulabileceğimiz bir ha zine durumunda.Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kadınların kendi lerini ifade etme, yaşamlarını yazıya aktarma ve gelecek ku şaklara bilgi ve eser bırakma yönünde sınırlı olanaklara sa hipler. Kadınların kabukların dan sıyrılıp, kendilerine olan güvenlerini kazanmaya başla maları, onlara yönelik eserleri ve aktiviteleri de artırıyor. Yurt dışında Londra, Paris, Amster- dam, Berlin, Sydney, Cambrid- ge ve diğer kentlerde kurulmuş olan kadın kütüphanelerinin bir ayağının da Türkiye’de kurul muş olması Türk kadınının da dünya standartlarınan aşağı kalmak istemeyişinin gösterge si.
Pek çok yönden diğer kütüp hanelere benzemeyen Kadın
metinler, konferans metinleri, araştırma taslakları, üç boyutlu objeler (çanta, T-shirt, pankart) ve bildirileri toplayan ve bünye sinde bulunduran kütüphane, konusunun tek uzmanı.
UZMANLAŞMIŞ
MÜESSESE
Görsel arşiv bölümünde ka dın konulu pek çok fotoğraf, kartpostal, afiş ve postere rast lamak mümkün. Kadın Sanatçı lar Diateği adı altındaki ilginç bölümde ise plastik sanatlarla uğraşmış kadınlar hakkındaki bilgiler ve onların eserlerinin diaları bulunuyor. Kadın yazar lar arşivinde ise tüm kadın ya zarların fotoğrafları, biyografi leri ve yayınları var.
Kitap bölümüne girenler, ka dınlar hakkında yazılmış 5000’i aşkın kitapla karşılaşıyorlar. Gri yayınlar adındaki bölüm tez, gazete küpürü ve konferans metinleri gibi basılmamış ma teryali içeriyor.
Süreli yayınlarda 1867 yılın dan beri çıkmış olan bütün kadın yayınlarına rastlamak mümkün. Bunların içinde 40 tane eski harf li kadın dergisi de (Aile, Hanım lara Mahsus, Gazete, İnci, Kadın- ’ ar Alemi bunlardan birkaçı) bu lunuyor. 1928 döneminden sonra
Kütüphane ve Bilgi M erkezi nin bağışlar dışındaki tek geliri her sene yayınladıkları ajandalar (solda).
Neredeyse tarihe karışmış tüm kadın dergilerinin birer sayıları Kadın Eserleri Kütüphanesi'ni zenginleştiren yayınlar arasında (sağda).
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE HER
TÜRLÜ DOKUMANIN
BULUNABİLDİĞİ KÜLTÜR HÂZİNESİ
Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi’nin amacı V akıf Sene- di’nde şöyle belirtiliyor; “ Kadın ların geçmişini iyi tanımak, bu bilgileri bugünün araştırmacüa- rına derli toplu bir şekilde sun mak ve bugünün yazılı belgele rini gelecek nesiller için sakla mak.”
Felsefeci-edebiyat eleştirme ni Dr.Füsun Akatlı, İ.Ü Edebi yat Fakültesi Kütüphanecilik bölümü eski başkanı Prof. Dr.Jale Baysal, çevirmen kütüp haneci Aslı Dazaz Mardin, arke olog fotoğrafçı Füsun Ertuğ Ya raş ve araştırmacı çevirmen Doç. Dr.Şirin Tekeli tarafından
14 Nisan 1990 tarihinde kurulan Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi çalışmalarını İs tanbul Büyükşehir Belediye- si’ne bağlı olarak sürdürüyor.
Kadınlarla ilgili her türlü ki tap, süreli yayın, broşür, gazete dergi küpürleri, makaleler, master ve doktora tezleri, yasal
Tarihi bir binada resim sergisi görmek İsteyenler, 5 Aralık 1994'e kadar Berna Türem en resim sergisini gezebilirler.
A R A LIK A YI ETKİN LİKLERİ
• 10 ARALIK CUMARTESİ
11.00-13.00 arası Kemal Tahlifin ‘Karılar Koğu şu’ adlı romanından sinemaya uyarlanan filmin gösterimi
13.00'de Öget Öktem Taner, Fatma Arda Say man ve Jüledi Aral'ın yöneteceği pslko-drama ça lışması
15.00'de Tülin Tankufun ve izleyiciler filmin ka dın bakış açısından yorumunu yapacaklar.
• 15 ARALIK-9 OCAK
Hülya Düzenlikoc'un heykel sergisi
• 17 ARALIK CUMARTESİ
Kültürel Örgütlenmede Sivil Toplum Örgütleri ne Düşen Sorumluluk Konulu Panel. Katılanlar; Moderator Newal Çizgen, Panelist Beşhlr Ayva- zoğlu, Gencay Gürün, Hülya Uçansu,
• 13 OCAK-13 ŞUBAT
Piyale Madra Sergisi
Tüm bu etkinlikler Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi'nde gerçekleşecek. Gelecek ayla rın programını almak, ya "da kütüphane ile Irtisata geçmek isteyenler aşağıdaki adres veya telefona başvurabilirler.
Fener Mah. Fener PTT Yanı (Tarihi Bina) 34220 Haliç İstanbul. Tel: 534 95 50 Fax: 523 74 08
ki yeni harfli dergilerin en çok tanınanları ise “ Cumhuruyet Kadını” , “ Anne” , “ Eviş” ve “ Ka dın Gazetesi” . Bunların dışında günümüzün tüm kadın dergileri nin tüm sayıları da kütüphane nin raflarını süslüyor.
ETKİNLİKLER
İşi kütüphanecilikle sınırlı tutmak istemeyen yöneticiler kültür etkinliklerinde de çok başarılı olmuşlar. 4 senedir ser gilerden konferanslara, panel lerden sempozyumlara, konser lerden söyleşilere kadar 100’ü aşkın kültür etkinliği düzenlen miş kütüphanede. Her ay bir sergi ve iki, üç etkinlik düzenle mek kütüphanenin politikası haline gelmiş. Bu güne kadar düzenlenmiş etkinliklerden ba zıları şunlar... Uluslararası Ka dın Kitap Sempozyumu, Tiyatro ve Fotoğraf Yarışması, Aile Hu kuku ve Boşanma Paneli, Kadın ve Din konulu bir atelye, her yıl
düzenlenen 8 Mart Bateri, mitolojide ve gün ü ı^zH £'k«fin konulu sempozyurra Taamdaki Dünya ve Dünyadaki Katim, Or tadoğu ve Kadın, Medyada Ka dın ve daha pek çok kadın k o nulu etkinlik. Bu ayın resim sergisi Berna Türemen’e ait. “ Bitmez Tükenmez Kadın” isim li sergi ise 5 Aralık 1994 tarihine kadar Kadın Eserleri Kütüpha nesinin alt katında gezilebilir.
DESTEK VE BAĞIŞ
Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi tarafından oluşturulan kütüphanene ve ar şiv herkese açık. Yılda dört kez çıkarılan haber bülteni üyelere düzenli olarak gönderiliyor. Üye olanlar kütüphaneden k i tap da ödünç alabiliyorlar. Ay da ortalama 500-1000 arası ziya retçisi olan kütüphaneyi en çok araştırmacılar, gazeteciler, poli tikacılar ve öğrenciler dolduru yor. Binayı ilginç bulup sadece
içini gezmek için girip, akşama kadar çıkmayanlar da yok değil.
Vakıf çalışmaları üye bağış larının yanısıra ajanda, yayın, kartpostal, çanta satışlarından edinilen gelirlerle sürdürülü yor. Kitap, dergi alımında k o laylık gösteren yayınevi ve sa haflar kütüphanenin zenginleş mesini sağlıyor.
Hiçbir özveriden kaçınılma- yarak, gelecek kuşaklara değer li bilgi ve dokümanları aktar mayı amaç edinmiş olan Kadın Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi her türlü bağış ve yardıma açık. Kütüphanedeki arşiv çalışmala rına vakit ayırabilecek gönüllü lere büyük gereksinim duyulu yor. Kütüphanenin çalışmaları na parasal destekte bulunmak isteyenler ise T ü r k iy e V a k ıf la r B a n k a sı E tile r Ş u be s in d e k i 2009197 numaralı he saba bağış yapabilirler.
• Ömür GEDİK • Fotoğraflar: Selim GENÇ
Eski dip lomaların nasıl ol duğunu merak edenler arşivdeki bu kız okulu diploma sına ba kabilirler. Kütüphane Kurucuların dan Aslı Davaz Mardin
“Burası k£ zerine
uzmanlaşmış bir kütüp! Gerek
bir erkeğin, gereksr tadının,
“kadın” hakkında bili. . istediği,
okumak istediği herşey kütüphanemizde mevcut. Dünyadaki kadın kütüphaneleri kadınların oy hakkı mücadeleleri sonucunda kurulmuş. Kadınların seçim mücadeleleri sırasında ürettikleri belgelerin kaybolmaması ve bu belgelerin gelecek nesillere taşınması için böyle bilgi merkezlerinin kurulması şart olmuş.
& holdcı t? c'c o.çığız"
Bu merkezler sonradan kadınlarla ilgili her türlü eserin ve dokümanın saklandığı kütüphaneler haline gelmiş. Genel kütüphanelerde bulunmayan pek çok kitap ve yayını, bu tip özel kütüphanelerde bulmak mümkün. Kadınlar konusundaki her türlü basılmış ve basılmamamış yayın burada bulunuyor. Kapımız tüm (iğrenmek isteyenlere açık. Tek amacımız bildiklerimizi ve geçmişten bize aktarılanları gelecek nesillere devredebilmek.”
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği T a h a T o ro s Arşivi
