Haydi Çardak
Köyüne!
OKTAY AKBAL
r
yıld ır» de m iş! «Yok. B u g ü n İstan b u l'd a n y a p ıt ç ık m ıy o r. « İstanbul b iz e ş a ir, s a n a tç ı v erm e m iş, y ü z e lli İki yüz U İstan b u llu y a z a rla rın d ille ri yok. T ü rk ç e le ri yok» buyur- f m uş! « B u gü n kü İstan bu l T u rk ç e s iy ıe ro m a n y a z ıla m a z . V Ş iir y a z ıla m a z . H ic b ir şe y y azıla m a z. Ü ç b e ş y ü z sö z -c ü k lü k b ir d ild ir İstan bu l T ü rk çe si.» d iy e k e s ip atm ış! «İstanbul d iliy le y a z ıia b ils e y d i en iy is in i N â z ım y a za rd ı» d iy e y a rg ıy ı b a sm ış!.. (T ü rk iye Y a z ıla rı, A ğ u s to s 1977).
Y a ş a r K e m a l u z u n c a b ir z a m a n d ır İs v e ç ’in b a ş k e n ti S to c k h o lm ’deydi. B u g ü n le rd e g e lm iş... G e zm e ye mi, k a l m aya m ı, b ilm e m . B ir y a b a n c ı g a z e te c i, «Sü rgü n y a ş a m ı b ilm e ye n te k y a z a r sîz s in iz » de m iş. Ö y le y a b ir ç o k b ü y ü k y a z a r « S ü rgü n » de y a ş a m ış , N â z ım H ikm e t g ib i s iy a s a l a ç ıd a n , H em in g w a y g ib i, M ille r gib i P a ris 'in h a v a s ı n a tu tk u n lu k ta n , ş u n d a n bundan... « B ü yü k yaza r» s a y ıl m a k iç in b ir e k s iğ i v a rd ı b iz im y a z a rım ız ın « S ü rg ü n sd e y a ş a m a k ! O da tu tm u ş S to c k h o lm 'e y e rle şm iş, s ö y le n tile r ç e ş itli, ev alm 'ış, g e n e g id e c e k m iş fa la n fila n .. B ir sü re de «Sürgün» g ib i y a ş a s ın o ra la rd a b a k a lım . İsted iği z a m an y u rd u n a ge le n , is te d iğ i z a m a n giden , iste d iğ i z a m a n p o litik a a d a m ı o la n , İsted iğ i za m a n o ra la rd a ç ile ç e k m iş b ir y a z a r İzlen im i y a ra ta b ile n b ir kişi,.. B u d e ğ iş ik y a şa m , d e ğ iş ik d u y a rlık la r, y a p ıtla rın d a yen i ta tla r da v e rir elbet...
H e rke s bilir, Y a ş a r K e m al, Ç u k u ro v a iıd ır. B u n u e z b e r le d ik , K a d ir li'n in b ir köyü nden.. H e rh a ld e Ç a rd a k köyü. A b id in D in o İle h e rh a ld e P a r is ’te ş a k a la ş ır la r m ış , İstan b u l’dan y a z a r ç ık m ıy o r, şu İsta n b u llu y a z a rla rı a lıp Ç a r d a k k ö yü n e g ö tü rse k , T ü rk ç e ö ğ re n s in le r, ro m a n la rın ı
ö y k ü le rin i bu T ü rk ç e ile y a z s ın la r d e rle rm iş! N e y se bu k a d a r iy iliğ i y a p ıy o r b iz le re . n erd en , n a sıl T ü rk ç e ö ğ re n ilir, y e lin i g ö s te riy o r! G it Ç a rd a k k ö yü n e b ir iki ay y a ş a , T ü rk ç e ö ğ re n gel, Y a ş a r K e m a l g ib i ro m a n la r y a za r, u lu s la r a r a s ı ün k a za n ırsın !..
Ş ö y le b ir k a r ış tırd ım Y a z a rla r S ö z lü ğ ü n ü . C u m h u ri yet y a z ın ın ın ü nlü k iş ile rin d e n İsta n b u l’da d o ğ a n la r ve ç o ğ u n lu k la İs ta n b u l’d a y a ş a y a n la r b a k ın k im le r: A h m e t R a - sim , R e şa t N u ri G ü n te k in , F a lih R ıfk ı A tay, M a h m u t Y e sa - ri, P e y a m i S a fa , H ü se y in R ah m i G ü rp ın a r, A b d ü lh a k Ş ln a - 8İ H isa r, H a lid e E d ip A d ıv a r, R e fik H a lil, N u ru lla h A ta ç , F a ru k N a fiz , A h m et H am d i T a n p ın a r. H a lik a rn a s B a lık ç ıs ı, F a z ıl H ü sn ü D a ğ la rc a , O rh a n V e li K a n ık , M e lih C e v d e t A n d a y , B e h ç e t N e c a tig ll, C e y h u n A tu f K a n su , S a b a h a ttin K u d re t, A z iz N e sin , K e m a l T a h ir, V e d a t G ü n yo l, H a ld u n T an e r, M e tin E lo ğ lu , E d ip C a n se v e r, B ilg e K a ra s u , O rh an D uru, A d n a n Ö z y a lç ıh e r, D e m ir Ö zlü , H ilm i Y avu z, K e m a l Ö z e r...
B u n la ra A n k a ra ve İzm ir g ib i b ü y ü k ken tle rd e , d o ğ m u ş o la n la rı d a e k le rse k so n a ltm ış y ıllık e d e b iy a tım ız ın en ö n de g e le n a d la rın d a n k o s k o c a b ir lis te o lu şu r. B u n la ra b ir de, köyde, k a s a b a d a d o ğ u p da, ö ğ re n im iç in , g e çim iç in b ü y ü k k e n tle re g e lip y e rle şm iş, e d e b iy a tç ılığ ı, y a z a r lığ ı, o z a n lığ ı bu b ü y ü k ke n tle rin d e rg ile rin d e n , k ita p la rın da n , y a z a rla rın d a n , k ıs a c a s ı k ü ltü rü n d e n ö ğ re n m iş, ününü
l
bu k e n tle rd e y a p m ış, s o n ra da bu k e n tle re y e rle şip bir<
d a h a da k a s a b a s ın a , k ö yü n e d ö n m e m iş, dö n m e ye de he- ? v e s le n m e m iş y a z a rla rı, o z a n la rı d a e k le m e liy iz ... H e p si b ir ? bü tü n ü ‘o lu ş tu ru rla r, İstan bu l, A n k a ra , İzm ir k e n tle rin ine d e b iy a tın ı d e ğ il, T ü rk iy e e d e b iy a tın ı!... B en h e r z a m a n k a r ş ı ç ık tım , k e n t y a za rı, köy y a z a rı a y rım ın a ... K e n tten y a z a r çık m a z , k ö yd e n y a z a r ç ık a r, ya d a tersi!. B u n la r g ü lü n ç sa v la rd ır. A la lım Y a ş a r K e m a l’i, Ç a rd a k k ö yü T ü rk ç e s iy le m i y a z ıy o r? İlk y a z d ık la rı, A d a n a ' d a y k e n K e n ta l S a d ık G ö ğ c e li im z a s iy le y a y ın la d ığ ı h a lk ş iir i tü rü n d e k i o kö tü m a n zu m e ler, Ç a rd a k k ö yü e d e b i y a tın ın ü rü n le ri s a y ılır. A m a o n la rı ne b ir k ita b ın a a ld ı, ne d e a lın m a s ın ı iste d i. Ü n ü n ü yap an ro m a n la rı, ö y k ü le ri T ü r k iy e T ü rk ç e s iy le y a zd ı. H e p im iz g ib i... B u n la ra yer yer
b ö lg e s e l d e y im le ri s e rp iş tird i, b ü tü n a y rım ı budur. Y a ş a r K e m a l Ç u k u ro v a y ö re s in in re n k le rin i v e rd iy se , S a m im K o - c a g ö z Ege, K a fta n c ıo ğ lu K a rs , Y ıld ız U rfa y ö re le rin in in s a n la rın ı, s o ru n la rın ı, yere l re n k le rin i v erd ile r, İşlediler. B a ş k a y a z a rla rım ız d a İçin de y a ş a d ık la rı, İyi b ild ik le ri k ö y leri, k a s a b a la rı, k e n tle ri y a z d ıla r... A m a b e lirli b ir bö lg e d iliy le , T ü rk ç e s iy le d e ğ il. T ü rk iy e T ü rk ç e s iy le y a z d ıla r bu ro m a n la rı, ö y k ü le ri... H e p im iz o ku d u k, a n la d ık , bu yüzden...
Y a ş a r K e m a l g ib i ü nlü b ir y a z a ra y a k ış tıra m a d ım b ö y le g e re k siz , tu ta rs ız , b a ş ta n b a ş a y a n lış s ö z le r i... «Ü ç b e ş y ü z s ö z c ü k lü İsta n b u l T ü rk ç e s i...» , « İstan b u llu y a z a rla r g its in Ç a rd a k k ö yü n d e T ü rk ç e ö ğ re n sin ...» g ib i keslnlom e* 1er, ö ğ ü tle r b ira z tu h a f k a ç m ıy o r m u ?
