Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik Türk A nonim Şirketi adına Nadir Nadi • Genel Yayın M üdürü: Haşan Cemal, Müessese M üdürü: Emine Uşaklıgil, Yazı İşleri M üdürü: Okay Gönensin, • Haber Merkezi Müdürü: Yalçın Bayer, Sayfa Düzeni Yönetmeni: Ali Acar, • Temsilciler ANKARA: Yalçın Doğan, İZMİR: Hikmet Çetinkaya, ADANA: Celal Başlangıç.
İstanbul Haberleri: Reha ö z , Dış Haberler: Ergun Bala, Ekonomi: Osman Ulagay, Kültür: Celal (İster, Basan ve Yayan: Cumhuriyet Matbaacılıi Magazin: Mehmet Yaşin, Spor Danışmam: Abdülkadir Yiiceiman, Düzeltme: Refik Durhaş, Bilim-Egitim 39/41 Cagaloğlu, 34334 İst., PK: 246-lstan
r
n Alpay, lş-Sendika: Şükran Ketenci, Haber-Araştırma: Ufuk Güldemir, Yurt Haberleri: Necdet Doğan Bürolar Ankara: Ziya G ökalp Bulvan İn Koordinatör: Ahmet Korulsan, 9 Mali işler: Erol Erkut, O Reklam: Ayşe Tonın:-Ek Yayınlar: Ie!cx 42344 O İzmir H. Ziya Bulvan, 13: Hülya Akyol • İdare: Hüseyin Gürer, işletme: önder Çelik, Bilgi-Işlem: Nail İnal. 52359 • Adana: İnönü Cad. 119 Sok. NTAKVİM 25 NİSAN 1987 İmsak: 4.28 Güneş:'6.05 Öğle: 13.07 ikindi: 16.54 Akşam: 20.00 Yatsı: 21.29
Tarihi bir pasajın yılan hikâyesine dönen
Hacopolıı’nun miras bilmecesi
YA RGITA Y'IN KA RA RJ BEKLEN t YOR — Vakıflar İstanbul B ölge M üdürlüğü, 2888sayılı yasaya dayana
rak pasajın kendisine a it olduğunu öne sürüp dava açtı a m a k a yb etti Şim di Yargıtay'ın vereceği karan bekliyor.
Bugünkü maddi değeri •
milyarları aşan
Beyoğlu’ndaki Hacopolu
Pasajı, sahipleri ölünce
ortada kaldı...
Sahiplerinden aldığı
vekâletname ile yıllarca
pasajın kiralarını toplayan
Nikola Yurla adlı Rum
asıllı Türk yurttaşı, son
sahibinin ölümünden
sonraki dört yıl içinde de
kiraları topladı.
ERHAN AKYILDIZ
Hacopolu, Beyoğlu’ndaki bir pasajın adı... Çiçek Pasajı er kekler için ne denli ünlüyse, Ha copolu da kadınlar için öyle... Kadınların iğneden ipliğe, düğ meden şapkaya birçok gereksi nimine yanıt verebilen, irili ufak lı 80 kadar işyeri var Hacopolu Pasajı’nda...
Beyoğlu’nun “Pera” olduğu günlerde (yaklaşık 115 yıl önce) yapılmış, bugünkü maddi değe ri milyarları aşan, büyük, tarihi bir yapı...
Yıllardır pasajda iş tutan es nafın ağzım bıçak açmıyor bu günlerde... Suskunluklarının ne deni ise geleceklerinin ne olaca ğını bilememeleri... Kulaklarını Yargıtay’dan gelecek bir karara çevirip umutlarını da Cumhur- başkanı’na bağlamış, bekleşip duruyorlar... Pasaj esnafı, gele ceklerini ilgilendiren önemli ka rarı bekleyedursun, biz pasajın son birkaç yıldır başından geçen ilginç öyküyü sunalım...
Tünel’den Beyoğlu’na gider ken sol kolda karşınıza çıkıveren Hacopolu Pasajı’nın ilk sahibi, tapu kayıtlarına göre Elisavet
Glanzmann adlı İsviçre uyruklu
bir kadın...
Tapudaki daha eski kayıtlar da ise aynı pasaja ilişkin olarak,
“ İshak İsmail Efendi, Hacı Ali Efendi, Haşan Efendi, Mahmut Çelebi, Kamer Hatun ve Cercis Kilisesi Vakfı’ndan icarelidir (ki
ralanmıştır)” diye yazıyor... Pasajın ilk sahibi Elisavet Glanzmann, Türkiye’de bulun madığı için pasajın yönetimini 1956 ve 1966 yıllarında verdiği
“vekâletname’Terle Nikola Yur la adlı Rum asıllı bir Türk yurt
taşına bırakmış. Elisavet Glanz mann, 1969 yılında ölünce, pa saj önce kocası Aiberto Glanz-
mann’a, (aynı günlerde) onun da
ölümüyle kocasının kız kardeşi
Amalia Glanzmann’a kalmış...
Pasajın yeni sahibi Amalia
Glanzmann da yengesinin yolunu
izleyip pasajı yönetmesi için ay nı kişiyi, Nikola Yurla’yı seçip vekâlet vermiş...
İşleri bozan mektup
Bugün 75 yaşlarında olan Ni kola Yurla, 1980 yılma dek elin deki vekâlet yazılarıyla pasajda ki işleri tıkır tıkır yürütüp kira ları toplamış... Pasajın son sa hibesi Amalia Glanzmann’ın 1976 yılında ölmesine karşın, ve
kâletname ile kiraları toplama yı sürdüren Nikola Yurla’nm tı kırında giden işleri, 1980 yılı ni san ayında Beyoğlu 2. Sulh Hu kuk Mahkemesi’ne ulaşan bir ih bar mektubuyla bozulmuş.
Mahkemenin bu “ihbara” da yanarak açtığı “ kayyım tayini
davası” sonucunda da pasajın
sahibi Amalia Glanzmann’m 1976 yılında İtalya’nın Trieste kentinde arkasında mirasçı bı rakmadan öldüğü belirlenip pa sajın kayyımla yönetimine karar verilmiş.
Pasajın yönetiminin kayyıma verilmesiyle kira toplama işi su -. ya düşen Nikola Yurla, işte o günlerde (mal sahibinin ölümün den 4 yıl sonra) bir
“ vasiyetname” ile ortaya çıkıp “ Amalia Glanzmann’m 1971 yı lında yazdığı bir vekâletname iie pasajı kendisine bıraktığını” öne
sürmüş. Güzel Sanatlar Akade misinden bir bilirkişinin hazır ladığı, vekâletname ve vasiyetna
medeki imzaların aynı olduğunu belirten raporu da ekleyip vasi yetin yürürlüğe girmesi için da va açmış. Bu arada Hazine de boş durmayıp vasiyetnamedeki imzanın sahte olabileceği savıy la iptal davası açmış. Ama da vayı kaybeden Hazine, kazanan da Nikola Yurla olmuş.
Hazine ile Nikola Yurla ara sındaki yasal durum böyleyken, bu kez de (pasajın eski tapu ka yıtlarında bir vakfa ait olduğu na ilişkin bilgiler bulunduğu ge rekçesiyle) Vakıflar İstanbul Bölge Müdürlüğü devreye girmiş ve 2888 sayılı yasaya dayanarak pasajın vakıflara kalması için dava açmış. Ama bu dava da va kıfların aleyhine sonuçlanmış... Nikola Yurla adlı Rum asıllı bir yurttaşımız, elindeki vekâlet namelerle yıllarca pasajın gelir lerini topluyor... Para toplama işi, mal sahibi hanımın ölümün den sonraki dört yıl içinde de sü rüyor... Hazine ve Milli Emlak
Kontrolörlüğü, vasiyetnamedeki imzanın sahte olduğu savında di reniyor... Vakıflar, pasajın ken disine kalması için açtığı davayı kaybedince Yargıtay’a başvuru yor... Pasaj esnafının umudu ise Cumhurbaşkanı Evren’de...
Vasiyetnamedeki imzanın sah te olduğuna kesinlikle inananlar dan biri de Milli Emlak Başkont- rolörü S. Tamer Esen... Esen, örnek bir imza ya da yazı bula bilmek amacıyla Emniyet Mü- dürlüğü’ne yazdığı başvuru ya zısında, “ Vasiyetnamedeki im
zanın farklı olduğu, uzman ol mayan gözle dahi fark edilmek tedir” ifadesini kullanıp yazısı
nı, “ Konunun bu kadar detaylı
olarak aksettirilmesinin nedeni, değeri milyarları aşan bir taşın mazın, sahte bir vasiyetle devlet ten gasp edilmek üzere oluşundadır” sözcükleriyle biti
riyor...
Pasaj esnafı ise yazdıkları yazı ile Cumhurbaşkanı’ndan istedik lerini şöyle anlatıyorlar:
“ Değeri milyarlarla ifade edi lebilecek olan bu taşınmazın Ha- zine’ye veya Vakıflar’a kalması gerekirken, sahteliği konusunda şüphelerin devam ettiği bir vasi yetnameye dayanılarak Rum asıllı Nikola Yurla’ya kalmaması için yüce makamınızca uygun görüldüğü takdirde, vasiyetna medeki el yazısı ve imzalar ko nusunda Emniyet Genel Müdür- lüğü’nde (Kriminalistik Labora-
tuvarı) bulunan, son derece ge
lişmiş olduğu öğrenilen labora- tuvarda yeniden incelettirilmesi, ayrıca vasiyetnamenin yazıldığı kâğıdın menşei konusunda SE- KA’da tespit yapmak mümkün ise bu tespitin yaptırılması, ge rektiğinde İtalya’nın Trieste şeh rinde konunun uzmanı kişilerce İsviçre uyruklu ve ölü Amalia Glanzmann’ın el yazısını ve im zasını havi resmi belgelerin temi ni için gerekli araştırmanın yap tırılması konularında gerekli emirlerin verilmesini saygıları mızla arz ederiz.”
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
