Ayaktan Cerrahi Uygulamalarında Hasta Eğitimi

C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1999, 3 (2)

AYAKTAN CERRAHİ UYGULAMALARINDA HASTA EĞİTİMİ

Mevlüde KARADAĞ **

* Ulusal Cerrahi Kongresi 98’de Bildiri olarak sunulmuştur 6-10 Mayıs 1998, İzmir

** Öğ. Gör. Dr. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas

ÖZET

Ambulatory (ayaktan) cerrahi uygulamaları hastaların hastaneye yatmasına gerek duyulmaksızın diğer ameliyatlarla eşdeğer güvenlik ve etkinlikle yapılması gereken, komplike olmayan cerrahi girişimlerdir. Son yıllarda dünyada ve ülkemizde oldukca yaygın hale gelen bu uygulamalarda, ameliyat öncesi ve sonrası dönemde hastanın birçok bakım sorumluluğu hastanın kendisi ve ailesi tarafından yerine getirilmektedir. Bu nedenle hasta ve ailesinin eğitimi ayaktan cerrahi uygulamalarının ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır. Hasta ve ailesinin eğitimi ameliyat öncesi başlar, hasta taburcu olduktan sonra da devam eder. Eğitimde amaç, bireylerin ameliyat öncesi ve sonrası bakım gereksinimlerini karşılamalarına yardımcı olmak ve gerektiğinde sağlık ekibinden yardım almalarını kolaylaştırmak iyileşme sürecini hızlandırmak ve normal yaşama en kısa sürede geçişi sağlamaktır.

Anahtar Sözcükler: Ayaktan cerrahi, Hasta eğitimi, Anksiyete, Taburculuk eğitimi

S U M M A R Y

Patient teaching of ambulatory surgery

Ambulatory surgical interventions are uncomplicated surgical interventions, that should be done an equal safety and effectiveness alike other surgical operations, which the patient's do not require to be hospitalised. Ambulatory surgery has recently become very common in the world and in our country. During this intervention most of the responsibility for the pre-operative and post-operative care are assumed by the patient’s himself and his family. Therefore education of the patient's family is an integral part of ambulatory surgical interventions. Education of the patient and his family begins before the operation and continues after his discharge from the hospital. The goals of this education are; to help to the individuals before and after the operations in meeting their care needs; when necessary to facilitate receiving help from the health care team; to enhance rapid recovery process and to return to the normal life as soon as possible.

Key Words: Ambulatory surgery, Outpatient surgery, Patient teaching , Anxiety, Discharge educatıon

GİRİŞ

Ülkemizde ayaktan cerrahi, günlük

cer-rahi ya da gündüz cercer-rahisi olarak

adlandırı-lan ambulatory cerrahi, hastaların hastaneye

yatmasına gerek duyulmaksızın diğer

ameli-yatlarla eşdeger güvenlik ve etkinlikle

ya-pılması gereken, komp-like olmayan cerrahi

girişimleri kapsamaktadır (Litwack 1995).

1970'li yılların başlarında popüler olmaya başlayan ayaktan cerrahi uygulamalarının; hasta sayısındaki artışa, anestezi ve cerrahi teknikler-deki gelişmelere paralel olarak her geçen gün artış gösterdiği gözlenmektedir. Resmi ve özel sağlık kuruluşlarının çeşitli düzenlemeler yapma-ları, hastanede bakım masraflarının yüksek

olma-sı, sigorta şirketlerinin alternatif uygulamalara ödenek sağlaması gibi faktörler hastaların ayak-tan cerrahi uygulamalarına yönelmelerine neden olmaktadır (Johnson 1996). A.B.D.’de 1985 yılında yapılan cerrahi uygulamaların %26’sı ayaktan cerrahi uygulama iken, bu oranın 1990 yılında %52’ye yükseldiği gözlenmektedir (Litwack 1995). 2000 yılında

hastane

gelirleri-nin %50’sini ayaktan tedavi uygulamalarının

oluşturacağı tahmin edilmektedir (Litwack

1995). Cerrahi endoskopik teknoloji, lazer

ve fiber optik araçların gelişmesi ve yeni

anestetik maddelerin anesteziden en az yan

etkiyle ve daha hızlı uyanmayı sağlaması,

ayaktan cerrahi uygulamalarını giderek daha

popüler hale getirmektedir. Örneğin 1977

yılında katarakt ameliyatı için hastalar

ame-liyattan bir gün önce hastaneye yatırılıp,

a-meliyat yaklaşık olarak iki saat sürer iken ve

hastalar ameliyat sonrası birkaç gün yatakta

hareketleri kısıtlı olarak yatmak

zorunday-ken; günümüzde bu hastalar ameliyattan bir

saat önce hastaneye gelmekte, ameliyat

yak-laşık olarak 30 dakika sürmekte ve hastalar

ameliyattan bir iki saat sonra taburcu

edil-mektedirler. Ayrıca günümüzde hastalar

u-cuz ve nitelikli sağlık hizmetlerini daha fazla

talep eder hale gelmiş, bu da ayaktan cerrahi

uygulamalarına ilgiyi arttırmıştır (Johnson

1996, Litwack 1995).

Ayaktan cerrahi uygulamaları ameliyat stre-sini yok etmemesine karşın, hastaneden kısa sürede ayrılacağını bilmek bireyin kendini daha iyi hissetmesini sağlayabilir (Bean 1990). Çünkü hasta olma ve hastaneye yatma, birçok kişi için kontrolünü kaybetme ve yaşamın kısıtlanması anlamına gelebilir. Hastaneye yatma bireylerin bilinmeyen korkusu yaşamalarına neden olurken, yaşlılar ve çocukların durumlarının olduğundan daha ciddi olduğunu düşünmelerine neden olabi-lir (Johnson 1996). Ayrıca hastaların erken dö-nemde ayağa kaldırılmasının flebit, pnömoni gibi ameliyat sonrası komplikasyonların önlenmesin-de önemli olduğu bilinmektedir. Hastalar kendi ortamlarında genellikle daha rahat oldukları ve daha iyi dinlendiklerinden, evde iyileşme daha hızlı ve rahat olabilmektedir. Diğer taraftan has-tanede kalma süresinin azalması hastane enfeksi-yonu gelişme riskini azaltır. Bu durum hastane personelinin enerjisini daha fazla gereksinimi olan hastaların bakımında kullanmasına olanak sağlamaktadır (Bean 1990, Johnson 1996, Litwack 1995). Ayrıca bu uygulama ile hastala-rın günlük yaşam alışkanlıklahastala-rındaki değişiklik-ler çok az olacağından ve hastane kuralları ve rutinlerine bağlı kısıtlamalar daha az yaşanaca-ğından, bireysel gereksinimler; daha iyi karşıla-nabilmektedir (Johnson 1996).

Ayaktan cerrahi uygulamalarında istenilen başarının elde edilmesi ameliyat öncesi ve sonra-sı hasta ve ailesinin etkili olarak ele alınmasonra-sı, iyi bir bakım ve eğitim verilmesiyle mümkündür. Özellikle hastaların ameliyat öncesi ve sonrası birçok bakım gereksinimi hasta ve ailesi tara-fından yerine getirildiğinden, bu gereksinimlerin karşılanmasında hasta ve ailesinin eğitimi ayak-tan cerrahi uygulamasının ayrılmaz bir parçası-dır. Böylece ameliyat öncesi hazırlıklar evde tamamlanabilmektedir. Ancak günümüzde bu uygulamalarla ilgili çeşitli sorunlar olduğu gö-rülmektedir. Hastaların hastanede geçirdikleri sürenin az olması servise ameliyat günü kabul edilmeleri, ameliyat öncesi hazırlıkların evde kendileri tarafından yapılması gibi nedenlerle hasta ve yakınlarının ameliyat öncesi ve sonrası uygun bakım ve eğitim almalarında bazı aksak-lıklar ortaya çıkmakta; bu durum evde bakım aktivitelerini yerine getirirken bireylerin çeşitli sorunlar yaşamalarına neden olabilmektedir (Johnson 1996, Lancaster 1997). Ayrıca ayaktan cerrahi girişim uygulanan hastaya bakım veren hemşirelerin de hastaya kısa zamanda neler ögreteceği, etkin öğretim yönteminin ne olduğu, bu bilgileri ne zaman öğreteceği v.b. konularda çeşitli endişeler yaşadıkları da belirtilmektedir (Johnson 1996, Litwack 1995, Lancaster 1997). Klinik gözlemlerimize göre ülkemizde ayaktan cerrahi girişim uygulanan hastaların tedavileri çoğunlukla poliklinik veya ameliyathanede ya-pılmakta, bu nedenle hastaların hemşireyle etki-leşimleri çok sınırlı olmakta, hastalar ameliyat öncesi ve sonrasında yeterli eğitim alamamakta ve evde kendi bakımlarını karşılama konusunda birçok sorunlar yaşamaktadırlar.

Oysa ayaktan cerrahi girişimin başarısı has-tanın ameliyat öncesi ve sonrası bakımlarının evde en etkin biçimde devam ettirilmesine bağlı-dır. Bu durum ise, hasta hastaneye kabul edil-meden önce hasta ve yakınlarının eğitimine baş-lanmasını ve ameliyattan bir gün önce, ameliyat günü ve taburculuk döneminde eğitimlerin tek-rarlanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu eğitimler

hekim, anestezi uzmanı ve hemşireden oluşan bir ekip tarafından verilebileceği gibi sadece hekim ya da hemşire tarafından da verilebilmektedir (Johnson 1996, Litwack 1995, Lancaster 1997). Bu nedenlerle hemşirelerin ayaktan cerrahi giri-şim uygulanan hastaların bakımı ve eğitiminde yapılması gerekenleri bilmesi önemlidir. Aşağıda ayaktan cerrahi uygulamalarında hasta ve hasta-ya evde bakım veren kişilere yönelik hasta-yapılması gereken eğitimin içeriğine ilişkin bilgiler yer almaktadır.

Hasta Hastaneye Kabul Edilmeden Önce Yapılan Eğitim

Ayaktan cerrahi uygulamalarında hasta

eğitimi hekimin ameliyat kararını verdiği

anda başlar ve hasta taburcu olduktan sonra

da devam eder. Bu eğitimin amacı, hastaların

ameliyat öncesi ve sonrası evde bakım

ge-reksinimlerini karşılamalarına yardımcı

ol-mak ve gerektiğinde sağlık ekibinden yardım

almalarını kolaylaştırmaktır (Johnson 1996,

Lancaster 1997).

Ayaktan cerrahi uygulamalarında görev alan hemşireler öncelikle ameliyat öncesi dönemde hasta ile ya telefon görüşmesi yaparak veya has-tanede yüzyüze görüşerek gerekli verileri elde eder. Bu görüşmeler hemşirenin hastasının fizik-sel ve duygusal durumunu değerlendirmesini, böylece hastanın ameliyatını ve taburculuğunu etkileyebilecek sorunları belirleyerek, ameliyat-tan önce çözümlenmesini sağlar. Bu sorunlardan en önemlisi anksiyetedir.

Ameliyat Öncesi Anksiyete

Ayaktan cerrahi uygulamalarında beklendik bir durum olan anksiyete, hastanın öğrenmesini etkiler. Bilindiği gibi ameliyat olma ve hastaneye yatma anksiyeteyi artırmaktadır. Lazarous ve Averil (Hopps 1983) bireylerin anlamadıkları, kontrol edemedikleri ve beklemedikleri durumlar karşısında çaresizlik ve anksiyete yaşadıklarını belirtmektedirler (Dobree 1990, Hopps 1983, Lancaster 1997). Yapılan bir çalışmada ayaktan cerrahi uygulanan hastaların şu andaki durumları,

cerrahi girişimin nasıl yapılacağı ve sonucu, evde bakımın sürdürülmesi konularında endişeleri olduğu belirlenmiştir (Lancaster 1997). Ayrıca tanı ve prognoz hakkında yeterli bilgiye sahip olmama, bilinmeyen korkusu, anestezi korkusu, yabancı bir ortamda bulunma, ameliyatın erte-lenmesi nedeniyle bekleme, çocukların bakımı ve evdeki düzenin sürdürülmesi konularındaki en-dişeler de anksiyeteye neden olabilir (Lancaster 1997). Çalışmalar anksiyetenin vücutta iyi-leşmeyi geciktiren biyokimyasal değişikliklere neden olduğunu, bu nedenle ameliyat öncesi bireye verilen bilginin anksiyeteyi azaltarak iyi-leşmeyi hızlandırdığını göstermektedir (Dobree 1990, Hopps 1983). Normal ameliyatlarda da ameliyat öncesi bilgi vermenin ameliyat sonrası komplikasyonların oluşma olasılığını azalttığı bilinmektedir (Dobree 1990). Baylack (1968) ve Hayward (1975) ameliyat öncesi yaşanan yüksek anksiyetenin ameliyat sonrası ağrıyı artırdığını, bu nedenle ameliyat öncesi verilen bilginin anksiyeteyi hafifletebileceğini, buna bağlı olarak hastanın daha az ağrı yaşayacağını ve daha az analjezik gereksinimi olacağını ifade etmektedir-ler (Dobree 1990, Hopps 1983). Ayrıca ameliyat sonrası ağrısı azalan hastaların daha çabuk mobilize olduğu, buna bağlı olarak daha hızlı iyileştikleri de vurgulanmaktadır (Hopps 1983). Egbert'in yaptığı çalışmada ameliyat öncesi bilgi verilen hastaların, bilgi verilmeyenlerden ortala-ma 2,5 gün daha erken taburcu oldukları belir-lenmiştir (Dobree 1990, Hopps 1983). Bununla birlikte ameliyat öncesi anksiyetenin yoğunluğu hastaların bireysel özelliklerine göre değişmek-tedir. Araştırmalar düşük düzeyde anksiyetenin yararlı olduğunu ve dikkati artırdığını, buna kar-şılık yüksek düzeydeki anksiyetenin yanlış algı-lamalara, konsantrasyon bozukluğuna, bilgiyi analiz etmede ve hatırlamada zorlanmalara neden olduğunu göstermiştir (Carpenito 1995). Hasta-nın yüksek ya da panik düzeyde anksiyetesi danışmanlık almasını zorunlu hale getirmektedir. Bu nedenle hemşire yüksek düzeyde anksiyetenin nedenini araştırarak kontrol

edilebi-lir düzeye getirilmesinde hastasına yardım edebi-lir (Carpenito 1995, Watson, Sangermono 1995).

Ameliyat Öncesi Eğitim

Ayaktan cerrahi uygulamalarında hastanın gereksinimlerine göre bireysel olarak verilen ameliyat öncesi eğitim beş grupta özetlenebilir.

1- Psikososyal destek; hastanın anksiyetesi-nin azaltılmasını, sorularının yanıtlanmasını, ye-niden güveninin kazanılmasını sağlayan girişim-ler bu grupta toplanmaktadır.

2- İşlemlerle ilgili bilgiler; bunlar ameliyat öncesi ve sonrası hastaya neler yapılacağı ve hastanın nerede bulunacağına ilişkin bilgileri kapsamaktadır. Ameliyathane, uyanma odasının yeri, odada bulunan aletler, aç kalma, lavman, premedikasyon gibi ameliyat öncesi hazırlıklar; anestezi tipi, ameliyat sonrası vücuda takılan dren, I.V infüzyonların açıklanmasını içeren bilgiler bu grupta yer almaktadır.

3- Beceri öğretimi; bu grupta ameliyat son-rası hastanın yapması istenilen derin solunum, öksürük ve bacak egzersizleri, öksürürken insiz-yon bölgesinin desteklenmesi, yatakta dönme gibi aktivitelerin öğretimi bulunmaktadır.

4- Hastanın yaşayabileceği rahatsızlıklara ilişkin bilgiler; hastanın ameliyat öncesi ve son-rası yapılan işlemler sıson-rasında neler hissedeceği (örneğin: premedikasyon verildiğinde baş dön-mesi olabileceği), yaşayabileceği sorunlar (örne-ğin: anestezi sonrası kusma, ağrı, idrar

retansiyonu v.b. olabileceği) açıklanır.

5- Hastanın sorumluğunu açıklayan bilgi-ler ise; hastanın ameliyat öncesi hazırlıklarda ve ameliyat sonrası yaşanabilecek sorunlarla başetmede neler yapabileceği, bu sorunlarla başetmedeki rolünü içerir (Brumfield ve ark. 1996, Watson ve Sangermono 1995).

Ayaktan cerrahi girişim uygulanan hastala-rın eğitiminde bu bilgilere ek olarak, ameliyat günü nereye, nasıl geleceği, yanında bakımından sorumlu bir yetişkinin bulunması ve özel araçla gelmesinin önemi, sigara kullanıyorsa birkaç gün öncesinden bırakmasının gerekliliği, ameliyattan

önceki gece saat 24'ten sonra oral yolla bir şey almaması, değerli eşyalarının ve takılarının evde bırakılması gerektiği, ameliyat gününe kadar yaptırması gereken testler de açıklanır (Bean 1990, Johnson 1996, Lancaster 1997, Litwack 1995).

Ayaktan cerrahi uygulamalarında hasta ve ailesine yapılacak eğitimde şu noktalara dikkat edilmelidir.

Hemşire ameliyat öncesi eğitim sırasında öğrenmenin “bireyin gereksinimlerine cevap verdiğinde daha etkin olabileceği” ilkesinden yola çıkarak öncelikle hastanın almak istediği, merak ettiği bilgileri vermelidir (Lancaster 1997). Brumfield ve arkadaşlarının (1996) yap-tıkları bir çalışmada, ayaktan cerrahi girişim uygulanacak hastaların öncelikle almak istedikle-ri bilgilerle, hemşireleistedikle-rin öncelikle vermek iste-dikleri bilgilerin farklı olduğu bulunmuştur. Ça-lışmada hastaların ilk sırada, yapılacak işlemlerle ilgili bilgileri, ikinci sırada kendilerine psikososyal destek sağlanmasını istedikleri ve en son olarak da kendi sorumluluklarının öğretilme-sini istedikleri; buna karşılık hemşirelerin lara önce psikososyal destek verme, sonra hasta-nın sorumluluklarıhasta-nın ne olduğunu öğretme ve en son olarak işlemlerle ilgili bilgi vermeyi tercih ettikleri belirlenmiştir (Brumfield ve ark. 1996).

Hasta ve yakınlarına yapılacak eğitimde se-çilecek yöntem kurumun olanaklarına uygun olmalıdır. Eğitim yöntemi seçilirken birkaç yön-temi bir arada kullanmaya dikkat edilmelidir. Ayrıca bireysel eğitim planı hastanın eğitim ge-reksinimlerine uygun olarak hazırlanmalıdır. Bununla ilgili standart eğitim planları hastaların gereksinimlerine çoğu kez yanıt vermeyebilir. Ayrıca hemşire kabul öncesi dönemde hasta ve ailesinin sorularını yanıtlayabilmek için en az bir görüşme planlamalıdır. Hemşire, hasta ve ailesine evde kullanmaları için yazılı veya görsel eğitim materyali vermeyi de unutmamalıdır (Bean 1990, Johnson 1996, Lancaster 1997, Litwack 1995).

Ameliyattan Bir Gün Önce Yapılan Eği-tim

A.B.D.’de ayaktan cerrahi girişim uygula-nan ünitelerin bazılarında bireylerle telefon bağ-lantısı kurularak, bazılarında ise ameliyattan önce gece hasta ve yakınları hastaneye çağırıla-rak eğitimler tekrarlanmakta, böylece bilgi pekiş-tirilmekte, yanısıra hasta ve ailesinin varsa soru-larının yanıtlanmasına olanak tanınmaktadır (Lancaster 1997). Bu görüşmeler sırasında, has-tanın gece oral yolla her hangi birşey almaması gerektiği, evde alması gereken ilaçlar ve ne za-man alacağı, hastaneye bir yetişkinle gelmesi, eve özel araçla gitmesi gerektiği konuları önemle vurgulanmaktadır (Georgry 1981, Lancaster 1997, Watson, Sangermono 1995).

Ameliyat Günü Yapılan Hazırlık

Profesyonel ameliyathane hemşiresinin rolü hasta ve ailesiyle dostça, sıcak bir ilişki kurarak anksiyetelerini hafifletmek, gerekli hatırlatmaları yapmak, soruları yanıtlamaktır (Lancaster 1997). Hemşire hastanın fiziksel ve duygusal durumunu değerlendirerek, ameliyathane ortamının hastayı nasıl etkilediğini belirlemelidir. Ameliyathane hemşiresi yapılan işlemleri açıklayarak ve hasta-nın sorularını yanıtlayarak anksiyetesinin azal-masına yardımcı olmalıdır (Lancaster 1997, Litwack 1995).

Taburculuk Eğitimi

Ayaktan cerrahi uygulama yapılan hastalar ameliyattan sonraki birkaç saat içinde ya da bir gün sonra taburcu edilmektedirler. Taburculuk eğitimi, hastanın durumu ameliyat sonrası stabil hale geldiğinde ve hasta hastaneden çıkmadan önce başlatılır ve sürdürülür.

Bu eğitimde hastanın bir kaç gün motorlu araç gereç kullanmaması, yaşamıyla ilğili önem-li kararlar almaması, ameönem-liyat sonrası beklenen

sorunlar ve bunlarla nasıl başedebileceği anlatı-lır, beklenmeyen bir sorun geliştiğinde doktora baş vurması, acil durumlarda arayabileceği sağlık personelinin adı ve telefon numarası v.b. bilgiler verilir (Bean 1990, Johnson 1996, Lancaster 1997, Litwack 1995). Ayaktan cerrahi uygulama yapılan hastalara yönelik tanımlayıcı bir çalışma yapan Girard (1996), ameliyat sonrasında hasta-ların psikomotor performashasta-larının iki saatlik süreyle azaldığını, bu sürenin anestezinin süresi-ne, kullanılan anestetik maddelere bağlı olarak değiştiğini belirlemiştir. Bu nedenle ameliyattan sonra yapılacak eğitimde hastaların sözel bilgile-ri hatırlamaları zorlaşacağından, hastalara mutla-ka yazılı eğitim materyeli verilmesi gerektiği ve ailesinin eğitim sırasında hastaların yanında bu-lunması gerektiği vurgulanmaktadır (Johnson 1996).

Ameliyat Sonrası Telefon Görüşmesi Hemşireler ameliyat sonrası birinci gün has-talarla telefon görüşmesi yapmalıdır. Bu görüş-mede, hemşire hastanın evde kanama, ağrı, bu-lantı-kusmasının olup olmadığını, sıvı alımını, kaybettiği sıvıları ve ilaçların etkinliğini araştıra-rak çeşitli veriler elde eder ve ortaya çıkabilecek sorunları belirler. Hemşirelik uygulamalarıyla çözümlenebilecek sorunlarda, hastaya uygun önerilerde bulunur. Sorunun ciddiyeti olduğuna karar verdiğinde ise, hastayı hastaneye çağırarak, uygun bakımı almasını sağlar. Ayrıca bu telefon görüşmesi hasta ve ailesine evde iyileşme süreci-ne ilişkin sorularını sorma fırsatı da verir (Johnson 1996, Lancaster 1997, Litwack 1995).

Aşağıda ayaktan cerrahi girişim uygulanan hastalar için oluşturulmuş örnek bir eğitim rehbe-ri verehbe-rilmiştir (Johnson 1996).

AMELİYAT ÖNCESİ EĞİTİM REHBERİ (Johnson 1996)

Sevgili hastamız, rahat bir ameliyat deneyi-mi yaşayabilmeniz aşağıdaki kurallara uymanıza bağlıdır.

Ameliyata gelmeden önce yapmanız ge-reken uygulamalar;

1- Ameliyat öncesi gece saat 12'den sonra su dahil hiç bir şey yiyip-içmeyiniz, 2- Ameliyat sabahı dişlerinizi

fırçalayabi-lir, gargara yapabilirsiniz, ancak su yut-mayınız,

3- Ameliyat sonrası evde sizin bakım so-rumluluğunuzu alabilecek, bir yetişkinin bulunabilmesi için gerekli düzenlemeleri yapınız. Tek başınıza eve gitmeniz ve a-raba kullanmanız uygun değildir. Ameli-yat sonrası ilk 24 saatlik süre içinde mut-laka yanınızda bir yetişkin birey bulun-durunuz.

4- Çocuğunuz ameliyat olacaksa, taburcu oluncaya kadar yanında kalmanız gere-kir. Lütfen diğer çocuklarınızı yanınızda getirmeyiniz,

5- Hastaneye gelirken basit, bol giysiler giyiniz. Değerli hiçbir eşyanızı (para, kredi kartı, çek defteri v.b.) yanınıza al-mayınız ya da takı takal-mayınız,

6- Takma dişiniz varsa, ameliyata girme-den önce çıkarınız. Dişleriniz bir koru-yucu içinde sizin için saklanacaktır, 7- Kontakt lens veya gözlük

kullanıyorsa-nız lütfen onlar için bir koruyucu getiri-niz.

8- Lütfen makyaj yapmayınız. Tırnakları-nızdaki ojeleri çıkartınız.

9- Ameliyat sabahı hastaneye gelmeden önce, kalkar kalkmaz şu ilaçları çok az miktar suyla alınız, ... 10- Ameliyata giderken başınıza bone

taka-cak ve ameliyat önlüğünü giyeceksiniz

Herhangi bir sorunuz olduğunda ... numaralı telefonu arayabilir-siniz.

Ameliyat öncesi gün hastaneden bir görev-li görüşmek için sizi arayacaktır. Evde yoksa-nız lütfen ... saatleri arasında ... numaralı telefonu arayınız.

Ameliyat günü sizi bekleyeceğiz. Hasta-nemizi seçtiğiniz için teşekkür ederiz.

Bana verilen bu eğitimi Anladım

Anlamadım

Anlaşılmadıysa nedeni ... Tarih .../.../...

Hastanın Hemşirenin

Adı-Soyadı Adı -Soyadı

imza İmza

Doktorun Eğitime Tanık Olanın Adı-Soyadı Adı Soyadı

İmza

İmza

TABURCULUK EĞİTİM REHBERİ Bugün aldığınız anestezi birkaç gün

başdönmesine, kendinizi uykulu ve sersem gibi hissetmenize neden olabilir. 12-24 saat dinleniniz ve aktivitelerinizi dikkatli yapınız.

Lokal anestezi aldıysanız, ameliyat bölge-sindeki duyu kaybı birkaç saat içinde geri döne-cektir.

Aktiviteler

• Normal aktivitelerinize devam edebilirsiniz. • 24 saat motorlu araçları ve elektrikli

makinaları kullanmayınız.

• 24 saat kanuni belgeleri imzalamayınız, kişi-sel veya işinizle ilgili önemli kararlar almayı-nız.

• Aktivitelerinizle ilgili doktorunuzun kısıtla-ma ve önerilerine uyunuz.

İlaçlar

• Evde ... isimli ilaçları alınız. • Orta dereceli ağrınız olduğunda ...

alınız.

• Özel ilaç bilgisi ...

Diyet

• İlk önce sıvı içecekler (açık çay, asitsiz mey-ve suları) alınız, sonra yumuşak yiyecekler (çorba, sup, muhallebi v.b.) alınız.

• Bulantınız yoksa normal diyetinize geçiniz. • 24 saat alkollü içecek almayınız.

• Özel diyet bilgisi ...

Yara Bakımı

• Sargılarınızı kuru tutunuz.

• Doktor görünceye kadar sargılarınızı çıkart-mayınız.

• ...gün sonra sargılarınızı çıkartınız • ... gün sonra banyo yapabilirsiniz, • Yaranızı temizleyip kuru tutunuz. • Çok az miktarda kanamanız olabilir • Dikişleriniz ...gün sonra alınacaktır • Dikişleriniz ... gün sonra

eriye-cektir.

• Aşağıdaki problemlerden herhangi biri geliştiğinde ya da bir sorununuz olduğunda doktorunuzu arayınız.

• İlaç aldığınız halde geçmeyen ağrı

• Aşırı kanama, insizyon (kesi) çevresinde kızarıklık ve şişme

• 38 0_{C üzerinde ateş ve titreme}

• Ameliyat yapılan organda soğukluk, morar-ma, karıncalanma ya da his kaybı

• Hastaneden ayrıldığınızda ve ayrıldıktan sonra 4 saat içinde idrar yapmamış olmanız • Tekrarlı kusmalarınızın olması, taburcu

ol-duktan 4 saat sonra sıvı içecekler alamamanız Özel bilgiler ...

Doktorunuzu bulamıyorsanız, size en yakın acil servise gidiniz.

Kontrol tarihi ... ... isimli doktor ... gün ... bölümde kontrol muayenenizi yapacaktır.

• Verilen bu eğitimi Anladım Anlamadım Anlaşılmadıysa nedeni ... Tarih .../.../...

Hastanın

Hemşirenin

Doktorun

Eğitime Tanık Olanın Adı Soyadı

KAYNAKLAR

Bean M (1990), Preparation for surgery in an ambulatory surgery unit: Journal of Post Anesthesia Nursing, 5(1) : 42-47

Brumfield, V.C, Kee, C.C., Johnson, J.Y (1996), Perioperative patient teaching in ambulatory surgery setting: AORN Journal, 64(6) : 941-952.

Carpenito, L.,J. (1995), Nursing Care Plans Documantation, Second Edition, Philadelphia, J. B Lippincot Company.

Dobree, L. (1990), Preoperative advice for patients: Nursing Standard, 4(48) : 28-30

Gregory, G.A. (1981), Out patient anesthesia: Anesthesia, R.D. Miller, (Ed.) New York ,Churchill Living Stone Hopps, L. (1983), A case for patient teaching: Nursing Times, December 7 : 42-45

Johnson, J.H., (1996) Ambulatory surgery: Perioperative Nursing Care Planning, J.L Rothrock, (Ed.) Second Edition, St Louis, Mosby : 467-484

Lancaster, K.,A., (1997), Patient teaching in ambulatory surgery: Nursing Clinics of North America, 32( 2) : 417-427

Litwack, K, (1995), Post Anesthesia Care Nursing, St Louis, Mosby

Watson, D.S., Sangermono, C.A, (1995), Ambulatory Surgery. Alexander's Care of The Patient in Surgery, M.H., Meeker, J.C., Rothrack (Ed.) Tenth Edition, St Louis,Mosby : 1125-1144